Giáo án Sinh học 9 - Tiết 4, bài 4

 LAI HAI CẶP TÍNH TRẠNG
Bài: 4-Tiết: 4
Tuần dạy: 2
Ngày dạy:28/8/2014
1. MỤC TIÊU : 
 1.1. Kiến thức :
- Nêu được thí nghiệm lai hai cặp tính trạng của Menđen và rút ra nhận xét.
- Nhận biết được biến dị tổ hợp xuất hiện trong phép lai hai cặp tính trạng của Menđen.
- Khái niệm biến dị tổ hợp, cho ví dụ. 
 1.2. Kĩ năng : 	
- Kĩ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước nhĩm, lớp.
- Kĩ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ/ý tưởng, hợp tác trong hoạt động nhĩm.
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thơng tin khi đọc sgk, quan sát hình vẽ để tìm hiểu phép lai hai cặp tính trạng.
- Kĩ năng phân tích, suy đốn kết quả thí nghiệm, dùng sơ đồ lai để giải thích
 1.3. Thái độ:
Giáo dục học sinh yêu thích môn học và say mê công việc nghiên cứu khoa học. 
2. TRỌNG TÂM: Thí nghiệm của Menđen
3. CHUẨN BỊ :
 3.1.Giáo Viên :
- Tranh in hình 4/sgk
- Bảng phụ kẻ bảng 4/sgk.
 3.2.Học Sinh :
 Đọc trước bài, chú ý thí nghiệm lai hai cặp tính trạng của Menđen
4.TIẾN TRÌNH:
 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: (1p )
Kiểm diện học sinh
 4.2. Kiểm tra miệng : (4p)
 Câu 1:Thế nào là phép lai phân tích ?
 (Khái niệm III. Trang 11)
 Câu 2: Khi cho cây cà chua quả đỏ thuần chủng lai phân tích thì thu được:
 a. Toàn quả vàng	c. Tỉ lệ 1 quả đỏ : 1 quả vàng.
	 b. Toàn quả đỏ	 d. Tỉ lệ 3 quả đỏ : 1 quả vàng.
 (Câu b đúng )
 Câu 3: Menđen đã chọn hai giống đậu Hà lan thuần chủng khác nhau về hai cặp tính trạng tương phản nào để tiến hành thí nghiệm ?
 ( Xanh, nhăn x Vàng, trơn )
 4.3.Bài mới : (35p)
HOẠT ĐÔÏNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
NỘI DUNG BÀI HỌC
Hoạt động 1: Vào bài (2p)
GV: Giới thiệu bài : Khi ta lai cặp bố mẹ khác nhau về hai cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì kết quả lai như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu qua bài học hôm nay. 
Hoạt động 2 : Tìm hiểu thí nghiệm của Menđen (20p)
* Mục tiêu: Nêu được thí nghiệm lai hai cặp tính trạng của Menđen và rút ra nhận xét.
GV: Treo tranh H4 trang 14 SGK.Yêu cầu HS trình bày thí nghiệm về lai hai cặp tính trạng của Menđen
HS: Trình bày thí nghiệm, nêu được kiểu hình ở F1 và F2
GV: Phân tích thí nghiệm của Menđen, nhấn mạnh sự tương ứng giữa những kiểu hình hạt với nhau của cây ở các thế hệ.
GV: Ghi ở góc bảng kết quả thu được ở F2.
GV: Treo bảng 4 trang 15, yêu cầu HS xác định tỉ lệ kiểu hình ở F2.
GV: Phát phiếu học tập cho 6 nhóm, hướng dẫn xác định các tỉ lệ kiểu hình ở F2 và tỉ lệ từng cặp tính trạng ở F2 
+ Lấy các số : 315, 108, 101 chia cho 32 (làm tròn số).
+ Tổng tỉ lệ kiểu hình là tích của 2 số bằng nhau (số loại giao tử của F1).
+ Lấy tổng các hạt tính trạng vàng, hạt tính trạng xanh, hạt tính trạng trơn, hạt tính trạng nhăn.
HS: Đại diện nhóm trả lời, các nhóm khác bổ sung.
GV: Từ tỉ lệ của từng cặp tính trạng nêu trên và theo qui luật phân li của Menđen thì tính trạng nào là trội? Tính trạng nào là lặn?
HS: Các tính trạng trội: vàng, trơn; các tính trạng lặn: xanh, nhăn.
GV: Hình thành khái niệm về 2 sự kiện độc lập: nếu F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các cặp tính trạng hợp thành nó thì các cặp tính trạng di truyền độc lập nhau.
HS: Điền cụm từ ø“tích tỉ lệ” vào chổ trống phần lệnh để hoàn thành kết luận về lai hai cặp tính trạng 
I. Thí nghiệm của Menđen
 Thí nghiệm SGK trang 14
 Khi lai cặp bố mẹ khác nhau về hai cặp tính trạng thuần chủng tương phản di truyền độc lập với nhau, thì F2 có tỉ lệ của mỗi loại kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó.
Hoạt động 3 : Biến dị tổ hợp (13p)
* Mục tiêu: Nhận biết được biến dị tổ hợp xuất hiện trong phép lai hai cặp tính trạng của Menđen. Khái niệm biến dị tổ hợp, cho ví dụ.
GV: Qua thí nghiệm của Menđen nêu trên đã xuất hiện những kiểu hình mới nào so với bố mẹ chúng? 
Nguyên nhân?
HS: Các kiểu hình mới xuất hiện:
 Vàng- nhăn
 Xanh- trơn
 Nguyên nhân do sự phân li độc lập của các cặp tính trạng và sự tổ hợp ngẩu nhiên của các cặp tiùnh trạng của p
GV : Chốt ý khái niệm về biến dị tổ hợp.
GV: Biến dị tổ hợp chủ yếu xuất hiện ở sinh vật cĩ hình thức sinh sản nào?
HS: Các lồi sinh vật cĩ hình thức sinh sản hữu tính
GV: Giải thích sự xuất hiện biến dị tổ hợp phong phú ở các loài sinh vật sinh sản hữu tính.
GV: Yêu cầu HS lấy ví dụ về biến dị tổ hợp 
 - Gà trống lông vàng giao phối với gà mái lông trắng, gà con có nhiều màu lông khác bố mẹ.
II. Biến dị tổ hợp
 Trong sự phân li độc lập của các cặp tính trạng có sự tổ hợp lại các cặp tính trạng của p làm xuất hiện các kiểu hình khác p, hiện tượng đó gọi là biến dị tổ hợp.
4.4. Câu hỏi, bài tập củng cố: (4p)
 Câu 1: Căn cứ vào đâu Menđen lại cho rằng tính trạng màu sắc và hình dạng hạt đậu di truyền độc lập với nhau?
 ( Do có sự xuất hiện các tính trạng mới ở F2 )
 Câu 2: Biến dị tổ hợp là gì ? Nó được xuất hiện ở hình thức sinh sản nào?
 ( Phần II )
 Câu 3: Thực chất của sự di truyền độc lập các tính trạng là nhất thiết F2 phải có: 
Tỉ lệ phân li của mỗi cặp tính trạng là 3 trội : 1 lặn
Tỉ lệ của mổi kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó.
4 kiểu hình khác nhau
Các biến dị tổ hợp.
 ( Câu b đúng )
 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học: (1p)
 *. Đối với bài học ở tiết học này:
 - Học thuộc bài
 - Làm bài tập trong vở bài tập
 *. Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: “Lai hai cặp tính trạng (tt)” 
 Chú ý phần giải thích kết quả thí nghiệm của Menđen
 - Tìm hiểu bài mới : Cách giải thích thí nghiệm của Menđen.
 - Kẻ bảng nhóm: Bảng 5.
5. RÚT KINH NGHIỆM: …………………………………………………………………………………………………………………………......................................................…………………………………………………………………………………………………………………………......................................................…………………………………………………………………………………………………………………………......................................................……………………………………