Giáo án Sinh học 9 - Học kỳ I - Năm học 2009-2010

thực hành .
II. Phương tiện dạy học :
- Tranh phúng to hỡnh với nội dung về cấu trỳc ,cơ chế tự sao , tổng ARN, prụtờin .
- Mụ hỡnh phõn tử ADN hoàn chỉnh và mụ hỡnh phõn tử ADN thỏo rời .
III. Tiến trỡnh dạy học :
Hoạt động 1: Quan sỏt mụ hỡnh khụng gian của phõn tử ADN .
Mục tiờu:Học sinh biết quan sỏt và phõn tớch mụ hỡnh ADN.
Tiến hành:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRề
GV yờu cầu HS lần lượt thay nhau quan sỏt mụ hỡnh phõn tử ADN . Những nhúm cũn lại quan sỏt hỡnh chiếu phõn tử ADN trờn màn hỡnh . Sau đú lại cho cỏc nhúm đổi nhiệm vụ quan sỏt để xỏc định được :
- Số cặp nulờụtit trong mỗi chu kỡ xoắn là bao nhiờu ?
- Cỏc nuclờụtit liờn kết với nhau thế nào ?
GV nhận xột bổ sung và kết luận 
Cỏc nhúm HS quan sỏt mụ hỡnh phõn tử ADN, nghiờn cứu SGK thảo luận nhúm cử đại diện trả lời cõu hỏi .
Tiểu kết : 
* Số cặp nuclờụtit trong mỗi chu kỡ xoắn là 10 cặp .
* Cỏc nuclờotit giữa 2 mạch liờn kết với nhau thành cặp theo NTBS : A_T .G_X và ngược lại.
Hoạt động 2: Lắp rỏp mụ hỡnh cấu trỳc khụng gian của phõn tử ADN.
Mục tiờu:Học sinh lắp rỏp được mụ hỡnh phõn tử ADN .
Tiến hành:
GV cho cỏc nhúm HS thay nhau lắp rỏp mụ hỡnh phõn tử ADN 
GV hướng dẫn HS : Nờn tiến hành lắp một mạch hoàn chỉnh , rồi mới lắp mạch cũn lại.Cú thể bắt đầu từ dưới lờn hay từ trờn xuống . Khi lắp mạch thứ hai , nờn chỳ ý cỏc nuclờụtit liờn kết với mạch thứ nhất theo nguyờn tắc bổ sung .
HS thảo luận nhúm và lần lượt lắp rỏp mụ hỡnh phõn tử ADN. 
 Cỏc nhúm khỏc nhận xột ,GV theo dừi đỏnh giỏ kết qủa thực hành .
IV kiểm tra - đỏnh giỏ :
1. GV cho một vài HS vừa chỉ trờn mụ hỡnh vừa mụ tả cấu trỳc khụng gian của phõn tử ADN . Yờu cầu HS vẽ hỡnh phõn tử ADN quan sỏt được vào vở 
V. Dặn dũ : 
* Học ụn và nắm chắc kiến thức chương ADN và gen .
* Trả lời một số cõu hỏi ụn tập chương .
Tuần 11 Tiết 21
KIấM TRA 1 TIấT
Soạn : 1/11/09 
Giảng : 2/11/09
I. Mục tiờu:
1. Kiến thức: HS hệ thống lại kiến thức đó học từ tiết 1 đến tiết 20 thuộc chương I - III 
2. Kĩ năng: Rốn luyện kĩ năng tổng hợp , suy luận , vận dụng kiến thức .Kĩ năng diễn đạt bài kiểm tra , kĩ năng giải một số bài tõp nhỏ.
3. Thỏi độ : - Cú ý thức vừa học vừa ụn tập .
- Tự đỏnh giỏ năng lực của mỡnh sau khi học tập.
II. Thiết lập ma trận 
- Trắc nghiệm : 6 điểm .
- Tự luận : 4 điểm .
Đấ KIấM TRA 1 TIấT :
 MA TRẬN ĐỀ:
Chủ đề kiến thức
Cõu
Nhận biết
Thụng hiểu
Vận dụng
Tổng số
KQ
TL
KQ
TL
KQ
TL
cõu 
điểm
Chương I: 
Cõu
 Đ
C3
0,5
C2,C12
1
C1
3
4
4,5
Chương II: 
Cõu
 Đ
C1,C11
1
C4
0,5
C5
0,5
4
2
Chương III: 
Cõu
 Đ
C6,C10
1
C7,C8
1
C2
1
C9
0,5
6
3,5
Số cõu
5
5
1
2
1
14
TỔNG
2,5
2,5
1
1
3
10
 ĐỀ A
I Phần trắc nghiệm (6điểm ) Hóy khoanh trũn vào cỏc cõu trả lời đỳng nhất . 
Cõu 1- Kết quả của nguyờn phõn là từ một tế bào mẹ cú bộ NST 2n đó tạo ra :
A- 1tế bào con cú bộ NST là 1n	B- 2 tế bào con cú bộ NST 2n
C- 2 tế bào con cú bộ NST 1n	D- 1 tế bào con cú bộ NST 2n
Cõu 2- Lai hai giống cà chua thuần chủng cú kiểu gen AA với aa kết quả ở F1 sẽ cho ra tỉ lệ cà chua cú kiểu gen là 
A- 100% aa	B- 100% Aa	C- 50%AA , 50%aa	D- 100% AA
Cõu 3- Phộp lai phõn tớch là phộp lai giữa cơ thể mang tớnh trạng trội với cơ thể nào sau :
A- Cơ thể mang tớnh dị hợp 	B- Mang tớnh trạng trội 
C- Mang tớnh trạng lặn 	D- mang tớnh trạng trung gian 
Cõu 4- Trong giảm phõn cỏc NST kộp tương đồng tập trung và xếp 2 hàng ở mặt phẳng xớch đạo của thoi phõn bào vào kỡ nào ?
A- Kỡ đầu 1	B- Kỡ cuối 1	C- Kỡ giữa 1	D- Kỡ đầu 2
Cõu 5- Ở ngụ 2n =20, sau khi nguyờn phõn sẽ cho ra tế bào con cú bộ NST bằng bao nhiờu ?
A- 20NST	B- 40NST	C- 10NST	D- 30NST
Cõu 6- Loại ARN nào sau đõy cú chức năng truyền đạt thụng tin di truyền 
A- tARN	B- mARN	C- rARN	D- cả 3 loại đú 
Cõu 7-Tớnh đặc trưng của prụtờin thể hiện ở bậc cấu trỳc nào ?
A- Cấu trỳc bậc 2	B- Cấu trỳc bậc 3	C- Cấu trỳc bậc 4	D- cả B và C
Cõu 8- Quỏ trỡnh tự nhõn đụi của ADN diễn ra trờn mấy mạch của ADN ?
A- 1 mạch	B- 4 mạch	C- 3 mạch 	D- 2 mạch
Cõu 9- Theo NTBS thỡ biểu thức nào sau đõy là đỳng ?
A- A +T = G +X 	B- 3 cõu đều sai 	C - X+A = G+T	D - A = T = G= X
Cõu 10- Một đoạn gen cú tổng số nuclờụtit là 16000 .Số nuclờụtit loại G bằng 1/3 loại T . Số nuclờụtit loại X sẽ là 
A- 6000	B- 5000 	C 3000	D- 2000 
Cõu 11- Quỏ trỡnh tự nhõn đụi của NST diễn ra ở kỡ nào ?
A- Kỡ cuối	B- Kỡ giữa 	C- kỡ đầu 	D- Kỡ trung gian 
Cõu 12- Nếu ở đời con F2 cú tỉ lệ kiểu hỡnh 3 trội :1 lặn thỡ bố mẹ cú kiểu gen là 
A- P : aa X aa	B- P : Aa X aa	C- P : AA X aa	D- P : Aa X Aa
II/ Phần tự luận : (4điểm ) 
II/ Phần tự luận : (4điểm ) 
Cõu 1(2điểm) : Cho lai hai giống đậu Hà lan thuần chủng hoa đỏ và hoa trắng . Người ta thu được ở thế hệ F1 toàn đậu hoa đỏ và F2 cú 105 Cõy hoa đỏ và 35 cõy hoa trắng . 
a)Xỏc định tớnh trạng trội và lặn của hai giống đậu .
b)Viết sơ đồ lai từ P đến F2
Cõu 2 ( 2điểm) : Một đoạn gen cú trỡnh tự cỏc Nucleụtit sau :
Mạch1 : -A-T-G-T-X-G-A-X-
a) Viết trỡnh tự cỏc nuclờụtit mạch 2 của gen trờn .
b) Viết trỡnh tự cỏc nuclờụtit của mARN được tổng hợp từ mạch 2 của đoạn gen 
ĐÁP ÁN CHẤM 	Đề A
I Phần trắc nghiệm (6điểm ) 
Mỗi cõu đỳng 0,5điểm
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
B
B
C
C
A
B
A
D
C
D
D
D
II/ Phần tự luận : (4điểm ) 
Cõu 1) (2điểm ) 
Tớnh trạng hoa màu đỏ trội , hoa màu trắng lặn (0,5điểm )
Viết đỳng sơ đồ lai đến F1 (0,75điểm ) 
 Viết đỳng sơ đồ lai đến F2 (0,75điểm ) 
Cõu 2) 
a) -T-A-X-A-G-X-T-G-	 (1điểm ) 
b) -A-U-G-U-X-G-A-X-	 (1điểm ) 
CHƯƠNG IV:	BIẾN DỊ
Tuần 11
 Tiết 22
ĐễT BIấN GEN
Soạn : 1/11/08 
Giảng: 3/11/08 
I. Mục tiờu :
1. Kiến thức : Học xong bài này HS cú khả năng:
- Trỡnh bày được khỏi niệm và nguyờn nhõn phỏt sinh đột biến gen .
- Nờu được tớnh chất biểu hiện và vai trũ của đột biến gen đối với sinh vật và con người 
2. Kĩ năng: Rốn luyện kĩ năng quan sỏt phõn tớch để thu nhận kiến thức từ hỡnh vẽ và kĩ năng tự nghiờn cứu vớớ SGK.
3 .Thỏi độ : Yờu thớch bộ mụn , yờu khoa học thực nghiệm
II .Phương tiện dạy học :
- Mụ hỡnh 21.1 Tranh ảnh sưu tầm 1 số dạng đột biến ở người hay động thực vật .
- Bảng phụ ghi bài tập trắc nghiệm .
III . Tiến trỡnh dạy học :
GV giải thớch : Cỏc cỏ thể ở đời con thường cú nhiều nột khỏc nhau và khỏc với bố mẹ , Được gọi là hiện tượng biến dị (biến đổi tổ hợp gen ,trong NST, và trong ADN gọi là thể đột biến .
- Cỏc biến dị khụng di truyền ( thường biến ) là những biến đổi kiểu hỡnh do ảnh hưởng của mụi trường 
Hoạt động 1: Tỡm hiểu đột biến gen
Mục Học sinh nhận biết được cỏc dạng đột biến gen .
Tiến hành:
GV treo tranh phúng to h21 cho HS quan sỏt yờu cầu HS thực hiện ẹ
GV gợi ý : xem kĩ số lượng ,trỡnh tự và thành phần của cỏc cặp nuclờụtit ở đoạn ADN( gen ) chưa bị biến đổi (a) để so sỏnh với những đoạn đó bị biến đổi (b,c,d )
HS quan sỏt tranh ,nghiờn cứu SGK thảo luận nhúm cử đại diện trả lời cõu hỏi .
Nhúm khỏc bổ sung yờu cầu xỏc định được kiến thức chuẩn. 
Tiểu kết : 
* Đột biến gen gồm cỏc dạng sau :
 - Mất 1 cặp nuclờụtit (21.b) - Thờm 1 cặp nuclờụtit (21.c) - Thay1 cặp nuclờụtit (21.d)
* Đột biến gen là những biến đổi số lượng , trỡnh tự và thành phần của cỏc cặp 
nuclờụtit , xảy ra tại một điểm nào đú trờn phõn tử ADN . 
Hoạt động 2: Tỡm hiểu nguyờn nhõn phỏt sinh đột biến gen 
GV giải thớch :
Đột biến gen phỏt sinh do rối loạn trong quỏ trỡnh tự sao chộp phõn tử ADN dưới ảnh hưởng phức tạp của mụi trường trong và ngoài cơ thể .
Để gõy tỏc động đột biến nhõn tạo người ta sử dụng cỏc tỏc nhõn vật lớ hoặc húa học tỏc động lờn cơ thể sinh vật .
HS theo dừi minh họa thờm 1 số dạng đột biến gen mà em đó gặp và ghi những nội dung chớnh vào vở .
Tiểu kết : Do ảnh hưởng phức tạp của mụi trường trong và ngoài cơ thể 
gõy rối loạn quỏ trỡnh tự sao chộp của ADN sai đi so với nguyờn mẫu , gõy ra đột biến .
Hoạt động 3 : Tỡm hiểu vai trũ của đột biến gen
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRề
GV yờu cầu HS quan sỏt tranh h21.2 h21.3 h21.24
đọc mục III thực hiện lệnh ẹ .
GV giới thiệu lại sơ đồ :
- Gen (ADN) đ mARN đPrụtờin đ tớnh trạng . 
GV hỏi : Cấu trỳc gen bị biến đổi sẽ dẫn tới hậu quả gỡ ?
- Vỡ sao đột biến gen thường cú hại cho cơ thể sinh vật ?
Phần lớn gen đột biến thường ở trạng thỏi lặn và được biểu hiện ra kiểu hỡnh ở thể đồng hợp tử ,trong điều kiện ngoại cảnh thớch hợp . Qua giao phối , nếu gặp tổ hợp gen thớch hợp thỡ một đột biến vốn là cú hại cú thể trở thành cú lợi
HS quan sỏt tranh, nghiờn cứu SGK thảo luận nhúm cử đại diện trả lời cõu hỏi .
Nờu được :
- Sự biến đổi cấu trỳc của gen cú thể dẫn đến sự biến đổi cấu trỳc của prụtờin và cú thể làm biến đổi kiểu hỡnh .
- Cỏc đột biến gen thường cú hại cho cơ thể sinh vật , vỡ chỳng phỏ vỡ sự thống nhất hài hũa trong kiểu gen đó qua chọn lọc và duy trỡ lõu đời ,gõy ra rối loạn trong tổng hợp prụtờin .
Cả lớp cựng xõy dựng kiến thức chuẩn 
Tiểu kết :
- Cỏc đột biến ở hỡnh 21.2, 21.3 là những đột biến cú hại cho bản thõn sinh vật và con người 
- Đột biến thể hiện ở hỡnh 21.4 là đột biến cú lợi cho sinh vật và con người .
 IV kiểm tra - đỏnh giỏ :
1. GV cho HS đọc chậm và nờu lại cỏc ý cơ bản trong phần túm tắt cuối bài : khỏi niệm đột biến gen , nguyờn nhõn và vai trũ của đột biến gen .
2. Gợi ý trả lời cõu hỏi cuối bài. 
V. Dặn dũ : 
* Học thuộc và ghi nhớ phần túm tắt cuối bài .
* Trả lời cõu hỏi SGK . Tỡm hiểu cỏc dạng đột biến cấu trỳc NST.
Tuần 12 
Tiết 23
ĐễT BIấN CÂU TRUC NST
Soạn : 9/11/09
Giảng: 10/11/09
I .Mục tiờu : Học xong bài này HS cú khả năng:
1. Kiến thức : 
- Trỡnh bày được khỏi niệm và cỏc dạng đột biến cấu trỳc nhiễm sắc thể.
- Xỏc định được nguyờn nhõn và vai trũ của đột biến cấu trỳc nhiễm sắc thể .
2. Kĩ năng: 
 Rốn luyện kĩ năng quan sỏt , trao đổi theo nhúm và tự nghiờn cứu với SGK .
3 .Thỏi độ : 
 Yờu thớch bộ mụn , yờu khoa học thực nghiệm
II .Phương tiện dạy học :
- Tranh phúng to hỡnh 22
III . Tiến trỡnh dạy học :
Kiểm tra bài cũ :
- Đột biến gen là gỡ ? Cho vớ dụ .Tại sao đột biến gen thường cú hại cho cơ thể sinh vật ?
Hoạt động 1: Tỡm hiểu đột biến cấu trỳc nhiễm sắc thể
Mục ti