Giáo án Sinh học 8 - Bài 8: Sự lớn lên và phân chia của tế bào - Tăng Hồng Khanh

Người soạn: Tăng Hồng Khanh (kn3)
Bài 8: sù lín lªn vµ ph©n chia cña tÕ bµo
I_ Môc tiªu:
1. KiÕn thøc
- HS m« t¶ ®­îc qu¸ tr×nh lín lªn vµ ph©n chia cña tÕ bµo.
 - HS suy luËn ®­îc ý nghÜa cña sù lín lªn vµ ph©n chia ë tÕ bµo thùc vËt, chØ cã tÕ bµo m« ph©n sinh míi cã kh¶ n¨ng ph©n chia.
2. Kü n¨ng
- RÌn kü n¨ng quan s¸t h×nh vÏ sù lín lªn vµ ph©n chia cña tÕ bµo.
- Kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm.
3. Th¸i ®é
- Th¸i ®é yªu thÝch m«n häc 
II_ C¸c thiÕt bÞ :
 GV : Tranh phãng to HS : Kiến thức
III: Phương pháp: trực quan, đàm thoại, vấn đáp, thảo luận nhóm
IVTiÕn tr×nh tæ chøc bµi day:
OÅn ñònh toå chöùc lôùp: (1 phuùt)
2. Kieåm tra baøi cuõ: (5phuùt)
Câu hỏi
Đáp án
TB thực vật gồm những thành phần nào? Chú thích vào hình
Mô là gì? Kể 1 số loại mô?
 - V¸ch tÕ bµo.
 - Mµng sinh chÊt.
 - ChÊt tÕ bµo.
 - Nh©n.
 - Kh«ng bµo, lôc l¹p. 
Mô là nhóm tế bào có hình dạng, cấu tạo giống nhau, cùng thực hiện 1 chức năng riêng.
 Ví dụ : mô phân sinh ngọn, mô mềm...
 3. Bài mới (1 phuùt)
 TV được cấu tạo bởi các TB cũng như ngôi nhà dươc xây dựng bởi các viên gạch. Nhưng các ngôi nhà không thể tự lớn lên được còn TV thì lớn lên được..
 Cơ thể TV lớn lên được là do sự tăng số lượng tế bào qua quá trình phân chia và tăng kích thước của từng tb. VËy TBTV lín lªn vµ ph©n chia nh­ thÕ nµo, ®Ó biÕt ®­îc h«m nay chóng ta t×m hiÓu: bài 8.“Sự lớn lên và phân chia của tế bào”
Tg
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
13’
19’
 Hoạt động 1:: Tìm hiểu sự lớn lên của tế bào.
+ Gv gọi một học sinh đọc thông tin o1 sgk.
 + GV treo tranh hình 8.1sgk và yêu cầu HS quan sát tranh dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
 + Gv hỏi: Em có nhận xét gì về kích thước TB mới hình thành, TB đang lớn lên, TB trưởng thành? 
- GV nhaän xeùt câu trả lời của học sinh.
+ GV yêu cầu HS thảo luận nhóm trong vòng 5’ để trả lời các câu hỏi sau?
Câu 1:Tế bào lớn lên như thế nào?
Câu 2: Nhờ đâu mà tb lớn lên được?
+ Gv nhận xét, tổng kết:
Tế bào non kích thước nhỏ, sau đó to dần kích thước nhất định ở tế bào trưởng thành, trong đó có sự lớn lên của vách tế bào, màng sinh chất, chất tế bào. Khi tế bào non, không bào còn nhỏ và nhiều, khi tế bào trưởng thành không bào lớn chứa đầy chất dịch bào. TÕ bµo tr­ëng thµnh lµ tÕ bµo kh«ng lín lªn ®­îc n÷a vµ cã kh¶ n¨ng sinh s¶n. Nhân TB thường nằm ở trung tâm của Tb nhưng khi TB già, không bào lớn lên thì nhân bị đẩy ra sát vách.
+ Gv ghi bảng
+ Gv chuyển ý: TÕ bµo kh«ng to ra m·i mµ chóng chØ to tíi mét kÝch th­íc nhÊt ®Þnh råi chóng ph©n chia ®Ó cho ra c¸c tÕ bµo con kh¸c. VËy qu¸ tr×nh ph©n chia cña tÕ bµo diÔn ra nh­ thÕ nµo? để biết được điều này chúng ta sang phần II. sự phân chia của tế bào.
Hoạt đông2: T×m hiÓu sù ph©n chia cña tÕ bµo.
+ Gv gọi một học sinh đọc thông tin o2 sgk.
+ GV treo tranh phóng to hình 8.2 sgk lên bảng và yêu cầu hs quan sát.
 - Gv viết sơ đồ trình bày mối quan hệ giữa sự lớn lên và phân chia tế bào:
TB con lớn dần lên TÕ bµo tr­ëng thµnh
 Ph©n chia 
 TB non míi.
 + Gv phát phiếu học tập yêu cầu HS quan sát tranh, ®äc thông tin o2 , thùc hiÖn trao ®æi nhãm 6 phót vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái.
Câu hỏi
Đáp án
Câu 1. TÕ bµo ph©n chia nh­ thÕ nµo?
Câu 2. C¸c tÕ bµo ë bé phËn nµo cã kh¶ n¨ng ph©n chia?
Câu 3. C¸c c¬ quan cña thùc vËt nh­ rÔ,th©n l¸ ,...... lín lªn b»ng c¸ch nµo?
 + GV nhận xét sự trao đổi thảo luận giữa các nhóm.
- Gv gợi ý sự lớn lên của các cơ quan của thực vật do hai quá trình:
+ Phân chia tế bào
+ Sự lớn lên của tế bào.
+ Gv: Sù lín lªn vµ ph©n chia cña tÕ bµo cã ý nghÜa g× ®èi víi thùc vËt?
 +Gv: Tế bào không nhân có thể sống được không?
+ Gv tổng kết ghi bảng.
- Mục tiêu: Học sinh thấy được tế bào lớn lên nhờ trao đổi chất.
+ Hs đứng dậy đọc thông tin o1 sgk.
+ HS qua sát tranh
+ Hs dự kiến trả lời:
-TB mới hình thành còn bé
-TB đang lớn lên có kích thước to hơn
-TB trưởng thành có kích thước to, V¸ch tÕ bµo lín lªn, chÊt tÕ bµo nhiÒu lªn, kh«ng bµo to ra.
+ Hs nghe nhận xét của giáo viên.
+ Hs dự kiến trả lời:
- Tế bào tăng kích thước, vách tế bào lớn lên, chất tế bào nhiều lên, không bào to ra.
- Tế bào lớn lên nhờ trao đổi chất.
+ Hs lắng nghe và ghi lại vào vở nhận xét của giáo viên.
+ Hs ghi bài vào vở
- Mục tiêu: Nắm được quá trình phân chia của tế bào, tế bào mô phân sinh mới phân chia.
+ Hs đứng dậy đọc thông tin o2 sgk.
+ Học sinh đọc thông tin sgk, quan sát hình để nắm được sự phân chia của tế bào.
+ HS thảo luận nhóm 5 phút sau đó mời đại diện lên trình bày:
- HS th¶o luËn ghi vµo giÊy.
- §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy ý kiÕn, 1®Õn 2 nhãm bæ sung, nh¾c l¹i néi dung.
+ Hs: TÕ bµo ph©n chia gióp thùc vËt lín lªn (sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn)
+ HS:Không thể sống được, vì nhân điều khiển mọi hoạt động sống của TB.
+ Hs ghi bài
I/ Sự lớn lên của TB
+ Tế bào non có kích thước nhỏ, lớn dần thành tế bào trưởng thành nhờ quá trình trao đổi chất.
II. Sự phân chia TB
 - DiÔn biÕn cña qu¸ tr×nh ph©n bµo:
+ Tõ mét nh©n ph©n chia thµnh 2 nh©n t¸ch xa nhau
+ Sau ®ã chÊt tÕ bµo còng ph©n chia vµ xuÊt hiÖn v¸ch ng¨n, ng¨n tÕ bµo mÑ thµnh 2 tÕ bµo con.
+ C¸c tÕ bµo con tiÕp tôc lín lªn ®Õn khi b»ng tÕ bµo mÑ.
- C¸c tÕ bµo ë m« ph©n sinh cã kh¶ n¨ng ph©n chia.
- TÕ bµo lín lªn vµ ph©n chia gióp c©y sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn.
 4. Cñng cè – 5 phót. 
GV ph¸t c¸c phiÕu häc tËp cho c¸c nhãm bµn, mçi nhãm lµm bµi tËp cã néi dung sau trong vòng 5 phút:
H·y khoanh trßn vµo ®¸p ¸n ®óng trong c¸c c©u sau:
1. C¸c tÕ bµo con lín dÇn lªn thµnh tÕ bµo tr­ëng thµnh nhê qu¸ tr×nh:
A. Ph©n bµo.	B. Trao ®æi chÊt.
C. Tæng hîp.	D. C¶ 2 qu¸ tr×nh B vµ C.
2. Cho th«ng tin sau:
1. ChÊt tÕ bµo ph©n chia.
2. Mét nh©n h×nh thµnh 2 nh©n t¸ch xa nhau ra.
3. V¸ch tÕ bµo h×nh thµnh, ng¨n ®«i tÕ bµo mÑ thµnh 2 tÕ bµo con.
Qu¸ tr×nh ph©n bµo diÔn ra theo tr×nh tù:
A. 1 2 3.	B. 3 2 1.
C. 2 1 3.	D. 3 1 2.
3. C¸c tÕ bµo ë m« nµo cã kh¶ n¨ng ph©n chia?
A. M« che chë.	B. M« dÉn truyÒn.
C. M« ph©n sinh.	D. M« tiÕt.
4. Sau 2 lÇn ph©n bµo, tõ mét tÕ bµo mÖ t¹o ra mÊy tÕ bµo con?
A. 2 tÕ bµo con.	B. 4 tÕ bµo con.
C. 8 tÕ bµo con.	D. 16 tÕ bµo con.
5. Mét tÕ bµo ë m« ph©n sinh ph©n chia liªn tiÕp t¹o ra 64 tÕ bµo con. Sè l©n ph©n chia mµ tÕ bµo ®· tr¶i qua lµ:
A. 3 lÇn.	B. 4 lÇn.
C. 5 lÇn.	D. 6 lÇn.
GV yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. GV gîi ý c¸c c©u 4 vµ 5. 
NÕu 1 tÕ bµo tr¶i qua n lÇn ph©n chia th× sè tÕ bµo con t¹o ra lµ: 2n tÕ bµo.
- GV tæng kÕt vµ cho ®iÓm mçi nhãm.
5. DÆn dß – 1 phót.
 - Học bài cũ và xem trước bài 10.
	- Chuẩn bị giờ sau: Mỗi nhóm mang 1 số cây có rễ rửa sạch: Cây rau cải, cam, nhãn, rau dền, hành, cỏ.