Giáo án Ngữ văn 9 - Kỳ II - Tiết 94, 95
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Mục tiêu chung
- Hiểu và cảm nhận được nghệ thuật lập luận, giá trị nội dung và ý nghĩa thực tiễn của văn bản.
- Thấy được tầm quan trọng của việc đọc sách và phương pháp đọc sách, vận dụng kiến thức đó học vào học tập.
2. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng
a. Kiến thức
- í nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phương pháp đọc sách b. Kĩ năng
- Biết cách đọc hiểu một văn bản dịch (không sa đà vào phân tích ngôn từ).
- Nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thống luận điểm rừ ràng trong một văn bản nghị luận.
- Rốn luyện thờm cỏch viết một bài văn nghị luận.
II. CHUẨN BỊ
1. Giỏo viờn: tài liệu cỏc cõu danh ngụn trong sỏch tham khảo
2. Học sinh: đọc và trả lời các câu hỏi sgk
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC
tỏc giả. - Hiểu được một số từ ngữ khú * Cỏch tiến hành GV hướng dẫn học sinh đọc: Đọc rừ ràng, mạch lạc, giọng đọc tõm tỡnh, nhẹ nhàng như trũ chuyện. GV: Đọc mẫu một đoạn đ gọi 2 – 3 học sinh đọc ị RKN, nhận xột giọng đọc của học sinh, chỳ ý sửa cỏch đọc cho học sinh. H. Em hóy trỡnh bày những hiểu biết của mỡnh về tỏc giả Chu Quang Tiềm? - Chu Quang Tiềm (1897 – 1986) là nhà mỹ học và lý luận học nổi tiếng Trung Quốc. - Chu Quang Tiềm đó nhiều lần bàn về đọc sỏch. Bài viết là cả một quỏ trỡnh tớch luỹ kinh nghiệm, dày cụng suy nghĩ, là những lời bàn luận tõm huyết của người đi trước muốn Gv giải thớch cho học sinh “Mỹ học” : Mụn học nghiờn cứu những cỏi mỡnh cho là đẹp để thuyết minh cỏi nguyờn lý và tỏc dụng của cỏi đẹp ấy H. Em hóy nờu xuất xứ của văn bản? - Văn bản được trớch trong cuốn "Danh nhõn Trung Quốc bàn về niềm vui, nỗi buồn của đọc sỏch" (Bắc Kinh, 1995 – GS. Trần Đỡnh Sử dịch) H. Phương thức biểu đạt chớnh của văn bản là gỡ? - Nghị luận (lập luận và giải thớch về một vấn đề xó hội). H. Căn cứ vào phần chỳ thớch sgk hóy cho biết chỳ thớch nào khú cần phải giải thớch thờm? - HS thảo luận nhúm bàn ( 1') - Cỏc nhúm bỏo cỏo H Đ3. HDHS tỡm bố cục * Mục tiờu - Nhận ra cỏc phần trong văn bản và thấy được sự chặt chẽ của bố cục - Hiểu được nội dung của từng phần * Cỏch tiến hành H. Văn bản này được chia bố cục làm mấy phần? nội dung chớnh của từng phần đú là gỡ? - Bố cục: Chia 3 phần + Phần 1: Từ đầu đ nhằm phỏt hiện thế giới mới: Sự cần thiết và ý nghĩa của việc đọc sỏch. + Phần 2: Tiếp theo đ tự tiờu hao lực lượng: Những khú khăn, nguy hại hay gặp của việc đọc sỏch trong tỡnh hỡnh hiện nay. + Phần 3: Cũn lại: Phương phỏp chọn và đọc sỏch. H Đ4. HDHS tỡm hiểu văn bản * Mục tiờu Biết và hiểu được ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sỏch và phương phỏp đọc sỏch * Cỏch tiến hành GV: Yờu cầu học sinh theo dừi vào phần đầu của văn bản. H. Bàn về đọc sỏch, tỏc giả đó lý giải tầm quan trọng và sự cần thiết của việc đọc sỏch với mỗi người như thế nào? - Tỏc giả lý giải bằng cỏch đặt nú trong mối quan hệ với học vấn của con người. H. Để trả lời cho cõu hỏi đọc sỏch để làm gỡ, vỡ sao phải đọc sỏch, tỏc giả đó đưa ra cỏc lý lẽ nào? - Đọc sỏch là con đường của học vấn. H. Con người thường tớch luỹ tri thức bằng cỏch nào và ở đõu? - Tớch luỹ qua sỏch bỏo… - Sỏch vở ghi chộp, lưu truyền lại thành quả của nhõn loại trong một thời gian dài. H. Tỏc giả đỏnh giỏ tầm quan trọng của sỏch như thế nào? - “Sỏch là kho tàng quý bỏu cất giữ di sản tinh thần nhõn loại, là những cột mốt trờn con đường tiến hoỏ học thuật của nhõn loại”. H. Nếu ta xoỏ bỏ những thành quả của nhõn loại đó đạt được trong quỏ khứ, lóng quờn sỏch thỡ điều gỡ sẽ xảy ra? - “Cú thể chỳng ta sẽ bị lựi điểm xuất phỏt đ thành kẻ đi giật lựi, là kẻ lạc hậu”… H. Vỡ sao tỏc giả cho rằng đọc sỏch là một sự hưởng thụ? - Nhập lại tớch luỹ lõu dài mới cú được tri thức gửi gắm trong những quyển sỏch đ chỳng ta đọc sỏch và chiếm hội những tri thức đú cú thể chỉ trong một thũi gian ngắn để mở rộng hiểu biết, làm giàu tri thức cho mỡnh đ cú đọc sỏch, cú hiểu biết thỡ con người mới cú thể vững bước trờn con đường học vấn, mới cú thể khỏm phỏ thế giới mới. H. Em cú nhận xột gỡ về cỏch lập luận của tỏc giả trong đoạn văn trờn và tỏc dụng? - Học sinh hoạt động nhúm bàn 2’ - Cỏc nhúm bỏo cỏo, nhận xột - Gv chốt. + Lý lẽ rừ ràng, lập luận thấu tỡnh, đạt lý, kớn kẽ, sõu sắc… - Sỏch là vốn tri thức của nhõn loại, đọc sỏch là cỏc tạo học vấn, muốn tiến lờn trờn con đường học vấn khụng thể khụng đọc sỏch. + Tri thức về Tiếng Việt, văn bản đ hiểu đỳng ngụn ngữ dõn tộc trong nghe, đọc, núi và viết… H. Em đó hưởng thụ được gỡ từ việc đọc sỏch Ngữ văn để chuẩn bị cho học vấn của mỡnh? GV: Ai cũng biết đọc sỏch là quan trọng, là cần thiết, song đọc sỏch khụng phải ai cũng đọc đỳng. Con người ta cú thể dễ mắc phải, dễ cú thúi quen sai lệch khi đọc sỏch… Vậy chỳng ta cựng tỡm hiểu những thiờn hướng sai lệch dễ mắc phải của việc đọc sỏch để khụng bị mắc sai lầm. 10' 5' 24' I. ĐỌC VÀ THẢO LUẬN CHÚ THÍCH 1.Đọc 2.Thảo luận chỳ thớch a. Tỏc giả: Chu Quang Tiềm (1897-1986) - Là nhà mỹ học và nhà lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc. b. Tỏc phẩm + “Bàn về đọc sỏch” trớch trong “Danh nhõn Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sỏch”. + Phương thức biểu đạt chớnh của văn bản: nghị luận b. Cỏc chỳ thớch khỏc ( sgk) II. BỐ CỤC 3 phần III.TèM HIỂU VĂN BẢN 1. Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sỏch. Bằng lớ lẽ rừ ràng, lập luận chặt chẽ và thấu tỡnh đạt lớ.Tỏc giả cho ta thấy sỏch cú ý nghĩa vụ cựng quan trọng trờn con đường phỏt triển của nhõn loại bởi nú chớnh là kho tàng kiến thức quý bỏu, là di sản tinh thần mà loài người đỳc kết được trong hàng nghỡn năm. Đọc sỏch là một con đường quan trọng để tớch lũy và nõng cao vốn tri thức. 4.Củng cố ( 1’) H. Em thường gặp khú khăn gỡ trong vấn đề chọn sỏch hiện nay? H. Em thường đọc sỏch vào những lỳc nào? Ở đõu? Sỏch thuộc thể loại gỡ? 5. Hướng dẫn học tập(1’) - Về nhà học bài theo nội dung học tập trờn lớp. - Chuẩn bị : Bàn về đọc sỏch ( tiếp theo ) Ngày soạn: 06/ 01/ 2014 Ngày giảng: 09/ 01/ 2014 BÀI 18- TIẾT 94 Văn bản: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH ( Tiếp theo ) ( Chu Quang Tiềm) I. MỤC TIấU CẦN ĐẠT 1. Mục tiờu chung - Hiểu và cảm nhận được nghệ thuật lập luận, giá trị nội dung và ý nghĩa thực tiễn của văn bản. - Thấy được tầm quan trọng của việc đọc sỏch và phương phỏp đọc sỏch, vận dụng kiến thức đó học vào học tập. 2. Trọng tõm kiến thức, kĩ năng a. Kiến thức - í nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sỏch và phương phỏp đọc sỏch b. Kĩ năng - Biết cỏch đọc hiểu một văn bản dịch (khụng sa đà vào phõn tớch ngụn từ). - Nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thống luận điểm rừ ràng trong một văn bản nghị luận. - Rốn luyện thờm cỏch viết một bài văn nghị luận. II. CHUẨN BỊ 1. Giỏo viờn: tài liệu cỏc cõu danh ngụn trong sỏch tham khảo 2. Học sinh: đọc và trả lời cỏc cõu hỏi sgk III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC Thụng bỏo, phõn tớch ngụn ngữ, nờu vấn đề ( Động nóo, đặt cõu hỏi); Thảo luận ( thảo luận nhúm, giao nhiệm vụ) V. CÁC BƯỚC LấN LỚP 1.Tổ chức 2. Kiểm tra đầu giờ (5’) H. Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sỏch. Trả lời - Đọc sỏch là một con đường quan trọng để tớch lũy và nõng cao vốn tri thức. - Sỏch cú ý nghĩa vụ cựng quan trọng trờn con đường phỏt triển của nhõn loại bởi nú chớnh là kho tàng kiến thức quý bỏu, là di sản tinh thần mà loài người đỳc kết được trong hàng nghỡn năm. 3.Tiến trỡnh tổ chức cỏc hoạt động : H Đ1. Khởi động ( 1’) Hụm nay chỳng ta tiếp tục học văn bản trớch “Bàn về đọc sỏch” của Chu Quang Tiềm để biết cỏch đọc sỏch đỳng đắn. Hoạt động của thầy và trũ T/g Nội dung Hoạt động2: HDHS tỡm hiểu văn bản * Mục tiờu - Nhận biết và hiểu được những sai lệch trong việc đọc sỏch - Biết được phương phỏp đọc sỏch cho hiệu quả. * Cỏch tiến hành - GV cho HS đọc lại văn bản trong SGK. H. Em hóy chỉ ra những khú khăn dễ mắc phải của người đọc sỏch hiện nay? - Đọc liếc qua tuy rất nhiều nhưng đọng lại thỡ rất ớt. + Sỏch càng nhiều khiến người ta khụng chuyờn sõu. H. Tỏc hại của lối đọc khụng chuyờn sõu được tỏc giả so sỏnh như thế nào? - Giống như ăn uống, cỏc thứ ăn tớch luỹ khụng tiờu hoỏ được… dễ sinh đau dạ dày. H. Đối với lối đọc trờn tỏc giả chỉ rừ ý nghĩa của lối đọc chuyờn sõu của cỏc học giả cổ đại như thế nào? - Đọc ớt, khụng quyển nào ra quyển ấy, miệng đọc, tõm ghi, nghiền ngẫm đến thuộc lũng, thấm vào xương tuỷ, biến thành một nguồn động lực tinh thần cả đời dựng mói khụng cạn. H. Em cú nhận xột gỡ về thị trường sỏch hiện nay ? - Sỏch nhiều GV núi: sỏch nhiều dễ khiến người đọc bị lạc hướng - Đọc những cuốn sỏch khụng cơ bản, khụng đớch thực, khụng cú ớch lợi cho bản thõn đ bỏ lỡ cơ hội đọc những cuốn sỏch quan trọng. - Đỏnh trận muốn thắng phải đỏnh vào thành trỡ kiờn cố. H. Tại sao tỏc giả lại so sỏnh chiếm lĩnh học vấn giống như đỏnh trận? - Muốn chiếm lĩnh học vấn càng nhiều, cú hiệu quả phải tỡm đỳng sỏch cú ớch, cú giỏ trị đớch thực mà đọc. H. Em cú nhận xột gỡ về cỏch lập luận của tỏc giả trong đoạn này và nờu những nhận xột đỏnh giỏ chung của em về những khú khăn sai lệch trong việc đọc sỏch hiện nay? - HS thảo luận nhúm 4/ 3' - Cỏc nhúm bỏo cỏo, nhận xột - GV chốt H. Để hỡnh thành phương phỏp đọc sỏch, người đọc phải chỳ ý mấy thao tỏc cơ bản? - Hai thao tỏc: + Chọn sỏch + Đọc sỏch. H. Tỏc giả khuyờn chỳng ta nờn chọn sỏch như thế nào cho đỳng? - Tỏc giả khuyờn chỳng ta khụng nờn chỉ chạy theo số lượng mà phải hướng vào chất lượng. H. Tỏc giả lập luận như thế nào cho ý kiến này? - Đọc 10 quyển sỏch mà chỉ đọc lướt qua thỡ khụng bằng chỉ lấy một quyển sỏch mà đọc 10 lần… - Đọc sỏch vốn cú ớch riờng cho mỡnh, đọc nhiều khụng thể coi là vinh dự, đọc ớt cũng khụng phải là xấu hổ. H. Khi phờ phỏn những kẻ đọc nhiều mà khụng chịu nghĩ sõu, tỏc giả đó dựng hỡnh ảnh so sỏnh nào? - Hỡnh ảnh so sỏnh: Như cưỡi ngựa qua chợ … tay khụng mà về. - Như kẻ trọc phỳ khoe của… - Lừa dối người… H. Bản chất của lối đọc sỏch hời hợt như vậy là gỡ? Tỏc hại của nú? + Tỏc hại của việc đọc sỏch khụng đỳng phương phỏp: Đọc sỏch chỉ để trang trớ bộ mặt – kẻ trọc phỳ khoe của => Phẩm chất tầm thường thấp kộm H. Tỏc giả chia sỏch ra làm mấy nhúm? Với mỗi nhúm người đọc cần cú thỏi độ đọc và tiếp nhận như thế nào? - Sỏch đọc được chia làm hai loại: + Sỏch đọc để cú kiến thức phổ thụng đ mọi cụng dõn đều phải đọc. + Sỏch đọc trau dồi học vấn chuyờn mụn đ thường dành cho cỏc học giả chuyờn mụn. H. Em cú nhận xột chung gỡ về nghệ thuật và nội dung chung đoạn văn? H. Từ lời khuyờn của tỏc giả, em rỳt ra được bài học gỡ về cỏch đọc sỏch cho bản thõn? - Cần phải chọn cho mỡnh những cuốn sỏch thật sự cú giỏ trị và cần thiết đối với bản thõn, cần chọn lọc cú mục đớch, cú định hướng rừ ràng, kiờn định, khụng tuỳ hứng nhất thời. - Phương phỏp đọc sỏch đỳng đắn: đọc kỹ, vừa đọc vừa suy ngẫm; đọc sỏch cũng cần cú kế hoạch và cú hệ thống Hoạt động 3 : HDHS rỳt ra ghi nhớ * M
File đính kèm:
- tiet 94+ 95.doc