Giáo án ngữ văn 8 - Trường THCS thị trấn Tri Tôn

 . Bà ta muôn thấy đứa cháu đau khổ hơn nữa . Và khi thấy đứa cháu đã lên đến tột cùng của sự đau đớn ,phẫn uất bà ta mới tỏ ra ngậm ngùi , xót thương người đã mất. Tất cả càng chứng tỏ sự giả dối ,thâm hiểm đến trắng trợn , trơ trẽn của bà ta mà thôi .
GV H :Người cô này theo em đại diện cho điều gì của chế độ phong kiến ? Em có đồng tình với quan niệm ấy hay không ? Vì sao ? 
GV chốt: Bà cô là một người hết sức thâm hiểm và độc ác , luôn tìm cách giày vò đứa cháu đáng thương và tội nghiệp .Bà còn đại diện cho hủ tục lạc hậu .Chính hủ tục này đã đày đọa mẹ con bé Hồng. 
Tiết 2 L35Ph) 
GVH: Trước câu hỏi ngọt nhạt đầu tiên của bà cô, Hồng có thái độ ntn ? 
GVH: Vì sao Hồng toan trả lời là có nhưng rồi lại cúi đầu không đáp ? 
HS: Vì em sớm nhận ra sự lừa mị , giả dối trong giọng nói của bà cô . Im lặng , cúi đầu là để suy nghĩ, tìm kiếm một câu trả lời, một cách đối phó và cuối cùng em đã tìm được cách ứng xử thích đáng .
GVH: Sau câu hỏi thứ hai của bà cô , thái độ của chú bé Hồng thay đổi ra sau ?
GVH: Lần thứ ba, khi nghe câu hỏi đầy mỉa mai, nhục mạ của người cô , tâm trạng của chú bé Hồng ntn ?
GVH: chi tiết tôi cười dài trong tiếng khóc có ý nghĩa gì ?
HS: Nó thể hiện một cách nồng nhiệt, mạnh mẽ cường độ, trường độ của cảm xúc, tâm trạng của nv .Trong hoàn cảnh ấy, bé Hồng nhỏ bé ,yếu ớt mà kiên cường, đau xót mà tự hào và đặc biệt vẫn dạt dào niềm tin yêu mẹ .
GVH: Khi nghe người cô cứ tươi cười kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ mình , thái độ của bé Hồng tiếp tục thay đổi ntn ?
GVH:Qua cách trả lời, thái độ của bé Hồng ,em đọc được tâm trạng gì của câu bé? Em cảm nhận gì về hình ảnh chú bé Hồng trong đọan này? ( tội nghiệp , đáng thương ) 
GVH: Thái độ và tâm địa độc ác của người cô có làm cho Hồng thù ghét mẹ không ? Vì sao ? 
GV chốt : Dưới sự lạnh lùng tàn nhẫn của người cô , Hồng rơi hòan tòan vào trạng thái đau đớn, tủi cực và uất ức .Tuy nhiên với tình yêu thương mẹ mãnh liệt Hồng đã rất bản lĩnh chịu đựng 
Học sinh quan sát đoạn cuối vb.
GVH: Tiếng gọi mẹ thảng thốt , bối rối : Mợ ơi ! của bé Hồng và cái giả thiết mà tg đặt ra : Nếu người quay mặt lại…k phải là mẹ thì cảm giác tủi thẹn của bé Hồng đc làm rõ bằng hình ảnh so sánh nào ? Em hiểu gì về hình ảnh so sánh ấy? 
HS: Cái hay của nó là ở chỗ mới lạ và hết sức phù hợp với việc bộc lộ tâm trạng thất vọng cùng cực thành tuyệt vọng của bé Hồng
GVH: Cử chỉ , hành động và tâm trạng của bé Hồng khi bất ngờ gặp đúng mẹ mình ntn ? 
GVH:Tại sao gặp lại mẹ,chú bé Hồng lại oà lên khóc nức nở? 
HS: Giọt nước mắt dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện .
GVH: Qua các chi tiết vừa phân tích , em có cảm nhận gì về cảm giác của chú bé Hồng khi được ở trong lòng mẹ ?
GVH:Nêu nhận xét của em về giọng văn của tg trong đọan này? 
GV chốt :Trong lòng mẹ ,bé Hồng đã tận hưởng tòan bộ những cảm giác sung sướng và hạnh phúc tột đỉnh bấy lâu nay mất đi nay lại trở về. 
GVH : Những nét chính về nội dung của vb trên?
HS đọc ghi nhớ /sgk /21.
Hoạt động 3 : Tổng Kết.(20 Ph )
GVH : Nêu ý nghĩa của văn bản ?
GVH: Những nét chính về nghệ thuật của văn bản ? 
I)Tìm Hiểu Bài 
 1) Tác giả và hoàn cảnh sáng tác
 ( xem /sgk /18)
 2 ) Đọc - Kết cấu tác phẩm.
 a. Đọc văn bản 
 b. Bố cục : 2 phần.
P1: Từ đầu … ngừơi ta hỏi đến chứ .
P2 : Phần còn lại .
II) Văn bản : 
 1) Nhân vật bà cô . 
- Cười hỏi , giọng nói và nét mặt khi cười rất kịch .
- Cặp mắt long lanh nhìn chằm chặp…
- …hai tiếng “em bé” ngân dài thật ngọt …
- Tươi cười kể các chuyện .
- Tỏ vẻ ngậm ngùi thương xót thầy tôi 
 Lạnh lùng , độc ác , thâm hiểm .
 2 )Tình cảm của chú bé Hồng đối với mẹ .
a) Khi đối thoại với bà cô.
 - Cúi đầu không đáp .
 - Lòng thắt lại, khoé mắt cay cay …
- Nước mắt ròng ròng … cười dài trong tiếng khóc .
 - Cổ họng nghẹn ứ , khóc không ra tiếng.
- Giá những hủ tục … vồ lấy mà cắn , nhai ,nghiến …cho kì nát vụn …
 Đau đớn, tủi cực và uất ức 
Yêu thương mẹ mãnh liệt .
b) Khi được ở trong lòng mẹ. 
 - Òa lên khóc nức nở … 
 - Đùi áp đùi mẹ , đầu ngả vào cánh tay mẹ … cảm giác ấm áp …
 - Phải bé lại và lăn vào lòng mẹ …êm dịu vô cùng 
 Sung sướng và hạnh phúc
tột đỉnh .
III .Tổng kết : 
1. Ý nghĩa văn bản : Tình mẫu tử là mạch nguồn tình cảm không bao giờ vơi trong tâm hồn con người .
2. Nghệ thuật : 
- Tạo dựng mạch truyện, mạch cảm xúc trong đoạn trích tự nhiên , chân thực.
- Kết hợp lời văn kể chuyện với miêu tả , biểu cảm tạo nên những rung động trong lòng độc giả .
- Khắc hoạ hình tượng nv bé Hồng với lời nói , hành động , tâm trạng sinh động , chân thực .
4/ Hướng dẫn tự học: (5P)
 - Đọc diễn cảm lại đoạn trích và nêu suy nghĩ của em về đoạn trích đó.
 - Tóm tắt lại đoạn trích 
 - Ghi lai cảm xúc của chính mình với người thân.
 - Soạn bài:Trường từ vựng. Đọc kĩ các văn bản có các đề mục và trả lời các câu hỏi sau đề mục I, II / SGK.Và tập đặt ví dụ.
Rút Kinh Nghiệm :
...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ngày dạy 8a7(…/…/2011)8a8(…/…/2011)
Tiết 7 TRƯỜNG TỪ VỰNG
A) Mục tiêu cần đạt : Giúp HS:
 1. Kiến thức : Khái niệm trường từ vựng .
 2. Kĩ năng : 
 - Tập hợp các từ có chung nét nghĩa vào cùng một trường từ vựng .
 - Vận dụng kiến thức về trường từ vựng để đọc – hiểu và tạo lập văn bản .
 3.Thái độ : biết trân trọng và thêm yêu thích tiếng Việt.
 4.Kĩ năng sống cần đạt :Kì năng thảo luân,trình bày suy nghĩ.
B . Chuẩn bị : - Giáo Viên : Giáo án , SGK , bảng phụ .Học Sinh : bài soạn , SGK , vở bài tập . 
C.Phương pháp : quy nạp .diễn dịch,phân tích.
D)Tiến trình lên lớp : 
 Họat Động 1 : Khởi động.
 1) Ổn định tổ ch ức.( 1Ph)
 2) K ểm tra bài cũ : (5 ph)
 Họat Động 2 : Hình thành kiến thức mới.
HỌAT ĐỘNG CỦA THẦY VÁ TRÒ 
KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN ĐẠT 
Giáo viên treo bảng phụ có ngữ liệu SGK trang 21.( 4ph)
Học sinh đọc đọan văn / bảng phụ.( 15ph)
GVH: Những từ được gạch chân có nét chung nào về nghĩa ?
HS: Chỉ bộ phận của cơ thể người .
GV dẫn vào kiến thức : Những từ có nét chung về nghĩa ta gọi là trường từ vựng . Em hiểu thế nào là trường từ vựng ? 
HS nêu khái niệm trường từ vựng ( Đọc phần ghi nhớ SGK ) 
HS tìm các trường từ vựng khác. 
Bài tập nhanh .(3ph)
Cho nhóm từ : cao ,thấp , lùn ,béo , lòng khòng , lêu nghêu , gầy , xác ve ,bị thịt , cá rô đực …
? Nếu dùng nhóm từ trên để miêu tả người thì trường từ vựng của nhóm từ là gì ?
HS : Chỉ hình dáng con người .
CHGDMT : Tìm các từ thuộc trường từ vựng “ môi trường ” ?
HS: không khí , nước , rác thải , …
GV cho học sinh đọc lưu ý .(2ph)
Diễn giải cho HS phần ghi chú .
+ Một trường từ vựng có thể gồm nhiều trường từ vựng nhỏ hơn 
+ Một trường từ vựng có thể gồm nhiều từ lọai. 
+ Một từ có thể ở 2 trường từ vựng khác nhau .
+ Cách chuyển trường từ vựng để tăng thêm tính nghệ thuật của ngôn từ 
GVH- chốt :Khi sử dụng Trường từ vựng ta cần chú ý những gì? 
 Họat Động 3 : Luyện Tập .( 10ph)
HS đọc yêu cầu BT1 /sgk /23.
HS đọc lại vb:Trong lòng mẹ.(Thanh Hồng).
HS tự liệt kê các trường từ vựng .
GV nhận xét - sữa chữa .
HS đọc yêu cầu bài tập 2 /sgk/23.
HS làm bài tập vào vở .
5 học sinh lên bảng trình bày.
GV nhân xét -sữa chữa.
HS đọc yêu cầu BT 3/sgk/23.
HS đứng tại chỗ phát biểu.
GV nhận xét -sữa chữa.
HS đọc yêu cầu BT 4/sgk/23
HS trao đổi nhóm. Đại diên nhóm trình bày.
GV nhận xét-sữa chữa .
HS đọc yêu cầu BT5/sgk/21.
HS trao đổi nhóm .
Đại diện nhóm trình bày.
GV sữa chữa.
.
HS đọc yêu cầu BT6/sgk/21.
HS trao đổi nhóm .
Đại diện nhóm trình bày.
GV sữa chữa.
I) Tìm hiểu bài .
 1. Thế nào là trường từ vựng 
 * V í d ụ : sgk/ 21.
- Mặt , mắt , da , gò má , đùi ,đầu ,cánh tay ,miệng . 
 Bộ phận cơ thể người .
 2 . Ghi nhớ : sgk /21.
* .Lưu ý : ( Sgk /21). 
II) Luyện Tập 
 Bài 1 /sgk/23.: Trường từ vựng :Người ruột thịt :
 Thầy , mẹ , cô , anh ,em , con, cậ u ,mợ 
 Bài 2 /sgk /23. Đặt tên trường từ vựng .
a/ Dụng cụ đánh bắt thủy sản .
b/ Dụng cụ để đựng .
c/ Hoạt động của chân.
d/ Trạng thái tâm lí.
e/ Tính cách.
g/ Dụng cụ để viết .
 Bài 3 /sgk/23. 
 -Trường thái độ .
Bài 4/sgk/23.
 -Trường khứu giác : mũi ,thơm, điếc, thính.
 -Trường thính giác: tai ,nghe, điếc, rõ, thính.
BT5 /sgk /21.
 Trường dụng cụ đánh bắt thuỷ
 sản : Lưới , nơm ,câu , vó... Lưới Trường vòng vây: ( Lưới trời, 
 giăng lưới bắt kẻ gian …
 Trường dụng cụ sinh hoạt :
 (lưới sắt , túi lưới …)
 Trường nhiệt độ (lạnh cóng,
 giá lạnh , nóng, ấm …)
Lạnh 
 Trường thái độ (lạnh lùng, 
 lạnh nhạt…)
 Trường tiến đánh ( tấn 
 công 1 cứ điểm , đợt 
Tấn tân công …)
công 
 Trường bị dồn ,đẩy về 
 một phía (bị tấn vào môt góc)
BT6 /sgk /21.
Chuyển từ trường “ quân sự ” sang trường “nông nghiệp.
5.Hướng dẫn tự học L5 Ph)
Vận dụng kiến thức về trường từ vựng đã học, viết một đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất 5 trường từ vựng nhất định.
Soạn bài : Bố cục của văn bản:
Văn bản thường có bố cục mấy phần? Nhiệm vụ của từng phần? Các phần của văn bản quan hệ với nhau ntn ? Bằng những hiểu biết của mình ,hãy cho biết cách sắp xếp nội dung phần Thân bài của văn bản tuỳ thuộc vào những yếu tố nào ? Theo những trình tự nào ?.Mục I soạn sẳn.
Rút Kinh Nghiệm :
...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ngày dạy 8a7(…/…/2011)8a8(