Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 1 đến tiết 59

ẹ rất quí đã bị tôi làm vỡ tan. Chắc mẹ sẽ buồn lắm !Bởi vì đó là vật kỷ niệm của bố tặng nhân dịp sinh nhật lần thứ 40 của mẹ. Mẹ quí nó lắm, ngày nào cũng cắm vào đó những bông hoa tươi. Vậy mà chỉ một chút sơ ý tôi đã làm nó vỡ thành 5 mảnh .Tôi cũng tiếc lắm, bởi vì nó cũng rất đẹp . Nó được làm bằng xứ ,cổ cao ,thân được trang trí các hoa văn màu ngọc thạch, sờ vào mát rượi cả tay.Vừa tiếc vừa sợ tôi oà khóc nức nở .Tôi ngồi trước đống mảnh vỡ, lòng không khỏi ân hận về sự vội vàng của mình.Vừa lúc đó mẹ đi làm về,dường như đã hiểu sự việc, mẹ ôm tôi vào lòng và bảo”Làm việc gì cũng phải cẩn thận,đừng vội vàng, hấp tấp dễ hỏng việc con ạ” 
 2.Bài tập 2(SGK/ 84) 
?Cho sự việc và nhân vật sau:Sau khi bán chó L.Hạc sang bảo để ông Giáo biết.Hãy đóng vai ông Giáo để viết một đoạn văn kể lại giây phút L.Hạc sang báo tin bán chó với vể mặt và tâm trạng đau khổ
 ?Tìm trong truyện ngắn L.Hạc đoạn văn tương tự 
 ?Đoạn văn của Nam Cao đã kết hợp được yếu tố MT và BC ở chỗ nào
 ?Những y/tố MT và BC giúp Nam Cao thể hiện điều gì?
 *Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò(3’)
*Củng cố: Hệ thống lại kiến thức
*Dặn dò:-Học bài + đọc tài liệu liên quan
-Viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm ứng với một trong 3 sự việc và nhân vật(SGK 83)
-Soạn" Chiếc lá cuối cùng"
Hoạt động của học sinh
I. Lý thuyết:	
1. Từ sự việc và nhân vật đến đoạn văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm:
 - Sự việc và nhân vật chính
 - Làm cho vb sinh động, hấp dẫn ,nv chính gần gũi hơn
2. Quy trình xây dựng đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
 Bước 1: Lựa chọn những sự việc chính
 + Sự việc có đối tượng là con người ,đồ vật
 + Sự việc mà con người là chủ thể 
 Bước 2: Lựa chọn ngôi kể
 Bước 3: Xác định thứ tự kể
 + Khởi đầu: Cảm tưởng,nhận xét
 + Diễn biến: Kể lại sự việc một cách chi tiết 
 + Kết thúc: Suy nghĩ thái độ của bản thân
 Bước4: Xác định các yếu tố MT và BC dùng trong đoạn văn tự sự sẽ viết.
 Bước 5:Viết thành đoạn văn kể chuyện, kết hợp với các yếu tố miêu tả và biểu cảm sao cho hợp lý.
II.Luyện tập
 1.Bài tập 1 
*Yêu cầu: Dựa vào sự việc và nhân vật chính 
 - Nhân vật và sự việc chính ( Em làm vỡ lọ hoa)
 -Ngôi kể: Ngôi1 - Xưng tôi 
 -Xác định thứ tự kể: Bắt đầu – diễn biến - kết thúc.
 - Xác định ý đồ miêu tả ( Tả hình dáng màu sắc lọ hoa) biểu cảm( Tâm trạng lo lắng, sợ hãi, ân hận.
 - Viết đoạn văn hoàn chỉnh
*Chú ý: Phải có sự tưởng tượng, sáng tạo 
3.Bài tập 2 (SGK / 84) 
 Đoạn văn "Hôm sau Lão Hạc sang nhà tôi chơi ...lão hu hu khóc”
- Đoạn văn kết hợp giữa yếu tố tự sự và biểu cảm. 
 +Miêu tả:
Vẻ mặt,đôi mắt,đầu, miệng, tiếng khóc...->Sự đau khổ xót xa, ân hận 
 + Biểu cảm:
Tôi muốn... mà oà lên khóc->ái ngại cho L.Hạc, đồng cảm với L. Hạc
+Đoạn văn tham khảo:
Lão Hạc ra về, nước mắt ứa ra hai hõm mắt.Như một kẻ mất hồn.Tôi thương lão quá.Cảnh già cô đơn chỉ có con chó làm bạn sớm khuya nay lại bán nó đi .Cảnh con vàng bị bọn thằng Xiên, thằng Mục túm lấy 2 chân sau dốc ngược lên rồi trói lại,đôi mắt đờ ra,dại đi,rên ư ử như khóc như van..cứ hiện lên trước mắt tôi.Lão Hạc sau khi báo tin” cậu vàng đi đời rồi ông giáo ạ”mặt co rúm lại, đầu ngoeo về một bên, miệng móm mém khóc hu hu.Lão như vậy khiến tôi cảm thấy đau đớn thay .Tôi nghĩ về kiếp chó, kiếp cậu vàng, kiếp người 
 Bài 8 Văn bản: 	Chiếc lá cuối cùng
 	( Trích ) ( O Hen - ri )
Tuần: 08	Ngày soạn: 09/10/09
Tiết: 29	Ngày dạy: 11/10/09
A. MỤC TIấU: Giúp học sinh
	- Nắm được những nhân vật và sự việc trong VB
	- Bước đầu vào phân tích VB để thấy rõ được hình ảnh Giôn-xi một cô hoạ sỹ nghèo bị bệnh viêm phổi nặng, nhờ chiếc là cuối cùng bám trụ lại thân cây mà cô khỏi bệnh. Qua đó hiểu rõ được sức mạnh của tình thương yêu con người, thương yêu những người nghèo khổ, sức mạnh của cái đẹp, của tình yêu cuộc sống đã kết tinh thành 1 tác phẩm hội hoạ kiệt tác
B. CHUẨN BỊ
 	Giáo viên: soạn giỏo ỏn, sỏch gv, sỏch tham khảo
 Học sinh: soạn bài
C. KIỂM TRA SỰ CHUẨN BỊ Ở NHÀ CỦA HỌC SINH (5’)
? Phõn tớch những ưu điểm và nhược điểm của nv Đụn Ki –hụ-tờ trong đoạn trớch “Đỏnh nhau với cối xay giú”?
? Phõn tớch những ưu điểm, nhược điểm của nv Xan-chụ-pan-xa trong đoạn trớch “Đỏnh nhau với cối xay giú”?
D. TIẾN TRèNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Hoạt động 1
Giáo viên hướng dẫn đọc -Đọc mẫu một đoạn.
 Học sinh đọc-GVnhận xét
 - GV hướng dẫn HS tóm tắt
 - Đọc phần chú thích
 ? Giới thiệu một số nét chính về TG, TP?
 ? Tìm bố cục của đoạn trích ? Cho biết nội dung của từng phần?
Hoạt động 2
 ? Giôn-xi đang ở trong hoàn cảnh nào?
?Trong hoàn cảnh đó,Giôn-xi có tâm trạng ntn?Với G chiếc lá có ý nghĩa ntn?
 (Tg so sánh cuộc đời con người với chiếc lá mong manh,vàng úa quằn quại trong gió lạnh.Với Giôn-xi chiếc lá là thước đo cuộc đời )
 ? Em có NX gì về những suy nghĩ của Giôn-xi ở đây?
?Buổi sáng sớm Giôn-xi yêu cầu kéo tấm mành lên. Hành động này thể hiện tâm trạng gì của Giôn-xi ? Cô có phải là người tàn nhẫn hay không?
? Khi G kéo mành lên em có tâm trạng ntn?
( -> người đọc căng thẳng, lo sợ vì nếu chiếc lá cuối cùng rụng nốt thì Giôn-xi sẽ chết ).
 ? Điều kỳ diệu là chiếc lá cuối cùng vẫn còn đó, em hãy cho biết những việc làm, thái độ, tâm trạng của Giôn-xi sau đó
 ? Em thử đoán xem Giôn-xi đang suy nghĩ gì khi nhìn chiếc lá?
 ? Giôn-xi đã có những lời nói ntn nữa? 
 ? Qua những chi tiết trên em thấy tâm trạng của Giôn-xi khi thấy chiếc là cuối cùng vẫn còn đó thay đổi ntn?
 ? Theo em nguyên nhân làm cho Giôn-xi khỏi bệnh là gì ( Do chiếc lá cuối cùng vẫn còn đó ? từ sự chăm sóc tận tình của Xiu ? hay do thuốc men?) 
? Biện pháp nghệ thuật được sử dụng là gì?Tác dụng?
- HS thảo luận:
 ? từ câu truyện của cô hoạ sỹ trẻ Giôn-xi chỳng ta rút ra được bài học gì
 ? chữa bệnh bằng nghị lực, bằng tình yêu cuộc sống, bằng sự đấu tranh chiến thắng bệnh tật kết hợp với thuốc men, với nghỉ ngơi điều dưỡng 
 ? Tại sao khi nghe Xiu kể về cái chếtof cụ Bơ-men t/g k để cho Giôn-xi có thái độ gì?( Người đọc cùng bâng khuâng, tiếc thương và cảm phục một lão nghệ sĩ-một con người )
 *Hoạt động 3: Củng cố, dặn dò(3’)
*Củng cố: - GV khắc sâu ND bài 
 - TT của Giôn-xi: tuyệt vọng, buông xuôi -> hồi sinh, muốn sống, muốn được vẽ
* Dặn dò: PT diễn biến TT của Giôn-xi
I. Tỡm hiểu chung
1. Đọc - tóm tắt
* Đọc: - To, rõ, chính xác, truyền cảm
 - Phân biệp được lời kể của TG với lời nói trực tiếp of nv
* Tóm tắt:
2.Tìm hiểu chú thích:
a.Tác giả : O Hen-ri ( 1862 - 1910 )
 - Nhà văn Mỹ chuyên viết truyện ngắn
 - Các tác phẩm của ông thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo cao cả, tinh thần yêu thương người nghèo khổ, rất cảm động
b.Tác phẩm: Đoạn trích học là phần cuối của truyện
c.Từ khó: 2,3, 4,6, 7.
3. Bố cục: 3 phần
Phần 1: " Từ đầu ... tảng đá” Nỗi lo của cụ Bơ -men. 
Phần 2: "Sáng hôm sau ... thế thôi ":Giôn -xi đã qua cơn nguy hiểm.
Phần 3: Còn lại: cái chết bất ngờ của cụ Bơ-men
II. Tỡm hiểu chi tiết văn bản
1. Diễn biến tâm trạng của Giôn-xi:
*Hoàn cảnh:- Là một hoạ sỹ trẻ 
 - Bị viêm phổi nặng
 - Nghèo túng,không có tiền chữa bệnh.
* Tâm trạng: Không muốn sống, đếm lá thường xuân rụng và tin rằng khi chiếc lá cuối cùng lìa cành thì cô cũng sẽ chết.
-> Những suy nghĩ của 1 cô gái yếu đuối, bệnh tật, ít nghị lực, thật ngớ ngẩn và đáng thương
- "Giôn-xi mở to cặp mắt thẫn thờ nhìn tấm mành màu xanh đã kéo xuống" - ra lệnh cho Xiu kéo lên 
-> lạnh lùng tàn nhẫn, thờ ơ với chính mình, với cuộc sống đang tắt dần trong cơ thể mình, cô không chú ý đến sự lo lắng, chăm sóc ân cần của cô bạn Xiu -> Đây không phải tính cách của cô mà do bệnh nặng thiếu nghị lực gây nên, cô đã sẵn sàng đón nhận cái chết
* Khi chiếc lá cuối cùng không rụng:
-Nằm nhìn chiếc lá hồi lâu -> ngạc nhiên như được tiếp thêm sinh lực đẻ vượt lên khỏi hoàn cảnh
- Gọi Xiu
- Trò chuyện " em thật là 1 con bé hư ... có 1 cái gì đấy đã làm cho chiếc lá cuối cùng vẫn còn đó để em thấy rằng mình đã tệ như thế nào. Muốn chết là 1 tội "
- Muốn được ăn, uống
- Muốn được soi gương
- Muốn được ngồi dậy xem nấu nướng
- Hy vọng vẽ được vịnh Na-plơ
- Vui vẻ đan 1 chiếc khăn
-> Giôn-xi đã qua khỏi cơn nguy hiểm, cô đã muốn sống, đã vui và đã sống
* Nguyên nhân làm cho Giôn-xi khỏi bệnh:
- Sự gan góc của chiếc chống trọi kiên cường với thiên nhiên khắc nghiệt, bám lấy cuộc sống >< nghị lực yếu đuối, buông xuôi, muốn chết của G
- Chiếc lá cuối cùng đem lại sự hồi sinh, nhiệt tình tuổi trẻ, sự thay đổi tinh thần, tâm trạng của mình
-> NT: đảo ngược tình huống truyện: Giôn-xi ngày càng tiến dần đến cái chết, nhưng đến đoạn kết lại trở lại yêu đời, thoát khỏi cơn nguy kịch.
Cách kết thúc truyện độc đáo,gợi suy tư cho người đọc
***********************************************
 Bài 8 Văn bản: 	Chiếc lá cuối cùng (tt)
 	( Trích ) ( O Hen - ri )
Tuần: 08	Ngày soạn: 09/10/09
Tiết: 30	Ngày dạy: 11/10/09
A. MỤC TIấU: Giúp học sinh
	- Giúp HS phân tích tiếp 2 nhân vật Xiu và Bơ-men để thấy rõ được tình cảm yêu thương hi sinh về nhau, giúp nhau vượt qua cái chết
	- Khám phá vài nét cơ bản về NT truyện ngắn của nhà văn Mỹ O Hen-ri, rung động trước cái hay, cái đẹp và lòng cảm thông của TG đối với những người bất hạn nghèo khổ.
B. CHUẨN BỊ
 	Giáo viên: soạn giỏo ỏn, sỏch gv, sỏch tham khảo
 Học sinh: soạn bài
C. KIỂM TRA SỰ CHUẨN BỊ Ở NHÀ CỦA HỌC SINH (5’)
? PT nguyên nhân sâu sắc dẫn tới tâm trạng hồi sinh của Giôn xi? 
 D. TIẾN TRèNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
 *Hoạt động 1
? Qua phần VB tóm tắt em biết được gì về mối quan hệ giữa Xiu và Giôn-xi?
?Xiu có tâm trạng gì qua chi tiết "sợ sệt nhìn cây thường xuân. Rồi họ nhìn nhau, không nói 1 lúc"?
 ? Giôn-xi bị bệnh nặng . Xiu đã có những hành động và việc làm gì?
Khi kéo mành lên Xiu có thái độ gì khi nhìn thấy còn 1 chiếc lá ? Thảo luận: Theo em Xiu biết sự thật về chiếc lá vẽ lúc nào 
 Giải thích vì sao? Xiu là người như thế nào?
 ? Em hãy cho biết vì sao TG lại để cho Xiu kể về cái chết và nguyên nhân dẫn đến cái chết của cụ Bơ-men?
 ? Qua đây em