Giáo án Ngữ văn 8 - Kỳ II - Tiết 89

Ngày soạn: 24/1/2014 
Ngày giảng: 8A: /2/2014
	 8B: /2/2014
Tiết 89
ĐI ĐƯỜNG
(Hồ Chớ Minh)
A. Mục tiờu cần đạt 
1. Kiến thức
Tõm hồn giàu cảm xỳc trước vẻ đẹp thiờn nhiờn và phong thỏi Hồ Chớ Minh trong hoàn cảnh thử thỏch trờn đường.
 Hs hiểu được ý nghĩa tư tưởng của bài thơ: Từ việc đi đường gian lao mà nờu lờn bài học đường đời, bài học cỏch mạng. Cảm nhận được sức truyền cảm NT của bài thơ: rất bỡnh dị, tự nhiờn mà chặt chẽ, mang ý nghĩa sõu sắc.
2. Kỹ năng
- Đọc diễn cảm bản dịch tỏc phẩm.
- Phõn tớch được một số chi tiết nghệ thuật tiờu biểu trong tỏc phẩm.
3. Thỏi độ 
- Yờu kớnh và biết ơn lónh tụ.
- Tỡm hiểu, học tập tấm gương đạo đức Hồ Chớ Minh.
B. Chuẩn bị của giỏo viờn và học sinh
GV: Giỏo ỏn, tõp thơ Nhật kớ trong tự
HS: SGK +Vở ghi +bài soạn
C: Cỏc kỹ năng sống cơ bản được giỏo dục trong bài
- Kĩ năng giao tiếp, nhận thức, tự tin..
- Kĩ năng tự quản bản thõn: Biết vươn lờn trong mọi hoàn cảnh
D. Tiến trỡnh dạy và học
1. Ổn định tổ chức: 8A……… .......................8B……...............................
2. Kiểm tra bài cũ: 5p’
- Đọc thuộc lũng bài thơ Ngắm trăng. Nờu giỏ trị nội dung của bài thơ.
3. Bài mới: 
* Hoạt động 1: Giới thiệu bài
* Hoạt động 2: HDHS tỡm hiểu chung
- Mục tiờu: Hiểu được hoàn cảnh ra đời bài thơ. Thấy được tinh thần lạc qua vượt khú trong mọi hoàn cảnh.
- Phương phỏp: Trỡnh bày, giới thiệu
- Thời gian: 8p
Hoạt động của thầy và trũ
Nội dung 
Gv nờu yờu cầu đọc: giọng to, rừ ràng, rành mạch.
? Gọi h/s đọc ?
? Thể loại và bố cục của bài thơ ? 
- Nguyờn tỏc: thất ngụn tứ tuyệt Đường luật.
- Bản dịch: thơ lục bỏt.
- Bố cục: 4 phần: khai, thừa chuyển, hợp.
? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào ? 
Bỏc bị giam trong nhà tự TGT (8.1942) đến thỏng 9.1943, Bỏc đó chuyển đổi tới 30 nhà lao. Bài thơ lấy đề tài từ cuộc đi đường chuyển ngục đầy gian khổ đú.
I. Tỡm hiểu chung
 Hoàn cảnh sỏng tỏc bài thơ:
Trong thời gian Bỏc bị giam cầm tại nhà lao Tưởng Giới Thạch.
 Bài thơ trớch trong tập
“Nhật kớ trong tự”
- Thể thơ:
Thất ngụn tứ tuyệt
* Hoạt động 3: Tỡm hiểu văn bản
- Mục tiờu: í nghĩa khỏi quỏt mang tỡnh triết lớ của hỡnh tượng con đường và việc vượt qua cỏc chặng đường gian khú đú.
- Phương phỏp: Phõn tớch, giảng bỡnh
Thời gian: 25phỳt
? Hóy so sỏnh bản phiờn õm chữ Hỏn với phần dịch nghĩa và dịch thơ 2 cõu đầu?
Cú sự khỏc nhau bản dịch làm mất đi điệp ngữ tẩu lộ, trựng san? 
? Nhận xột về giọng thơ và ý nghĩa sõu xa của cõu thơ đầu?
NT điệp từ “tẩu lộ” -> nhấn mạnh sự trải nghiệm thực tế.
Đú là suy ngẫm thấm thớa được HCM đỳc rỳt từ bao cuộc chuyển lao, đi đường; hết đốo cao đến nỳi cao, khổ sở, đầy ải vụ cựng gian lao, vất vả.
Giọng điệu tự nhiờn thể hiện sự suy ngẫm thấm thớa, một kết luận được rỳt ra từ sự trải nghiệm.
? Hóy phõn tớch lớp nghĩa của cõu thơ thứ 2? từ “trựng san” dịch thành “nỳi cao” đó thật sỏt chưa ? Vỡ sao? 
Dịch “trựng san” là “nỳi cao” khụng thật sỏt vỡ HCM đõu chủ ‏ý núi đến nỳi cao hay thấp mà Người chủ ‏ý núi tới hết lớp nỳi này lại gặp ngay lớp nỳi khỏc tiếp nối, liờn miờn như thử thỏch ‏ý chớ, nghị lực của người tự -> Khú khăn chồng chất khú khăn, gian lao tiếp liền gian lao, cứ triền miờn bất tận.
NT điệp từ “trựng san” vừa cú giỏ trị gợi hỡnh, vừa cú giỏ trị gợi cảm. Trước mắt người đọc như hiện lờn những dóy nỳi trựng điệp tưởng như bất tận -> Gợi những gian lao mà người tự phải vượt qua. Bước chõn người tự khụng biết mệt mỏi, vẫn kiờn nhẫn vững vàng vượt qua khú khăn.
?Qua hai cõu thơ đầu em hiểu người tự bày tỏ về điều gỡ 
? Mạch thơ cõu 3 cú gỡ khỏc so với mạch thơ ở hai cõu đầu ?
Đúng vai trũ là một cõu chuyển cú vị trớ riờng nổi bật, ý thơ vỳt lờn bất ngờ làm chuyển cả mạch thơ. Những dóy nỳi tiếp liền nhau, khú khăn chồng chất đó lựi về phớa sau. 
? Ở cõu thơ này tỏc giả muốn núi đến quy luật gỡ ? Mở ra tõm trạng của chủ thể trữ tỡnh ntn ?
Lỳc khú khăn, hiểm nghốo, gian truõn, vất vả nhất thỡ cũng chớnh là lỳc đớch đến gần. Càng gần thắng lợi càng nhiều gian nan. Đú là quy luật của việc đi đường cũng là “quy luật thế lộ nan” – quy luật cuộc đời, quy luật xó hội.
=> Cõu thơ thứ 3 khộp lại chặng đường.
? Ở cõu thơ cuối, tư thế của người tự được miờu tả ntn? Tõm trạng của người tự khi đứng trờn đỉnh nỳi ?
Từ tư thế người tự bị đày đọa triền miờn, bị giải đi hết ngày này sang ngày khỏc, bỗng trở thành du khỏch ung dung, say sưa ngắm phong cảnh đẹp.
-> Tõm trạng sung sướng, hõn hoan của người đi đường. Đú là hỡnh ảnh người chiến sĩ cỏch mạng trờn đỉnh cao của chiến thắng, trải qua bao gian khổ hi sinh.
? Nờu nội dung và NT của bài thơ ?
? Bài thơ cú hai lớp nghĩa: nghĩa đen và nghĩa búng, em hóy chỉ ra ?
Nghĩa đen: núi về việc đi đường.
Nghĩa búng: con đường cỏch mạng, đường đời.
=> Con đường cỏch mạng là lõu dài, là vụ cựng gian khú, nhưng nếu kiờn trỡ, bền bỉ vượt qua gian nan thử thỏch nhất định sẽ đạt tới thắng lợi.
II/ Tỡm hiểu văn bản
1/ Hai cõu đầu
Những suy ngẫm thấm thớa, đỳc rỳt từ những cuộc chuyển lao, đi đường gian khổ, cực nhọc.
2. Hai cõu cuối
=> Việc đi đường với mọi khú khăn, gian lao cuối cựng rồi cũng tới đớch, con đường cỏch mạng, và đường đời cũng vậy.
Niềm vui sướng, hõn hoan của người tự cỏch mạng khi đứng trờn đỉnh cao thắng lợi với tư thế làm chủ thế giới. 
* Ghi nhớ/40
* Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập
- Mục tiờu: HS vận dụng kiến thức vào BT thực hành
- Phương phỏp: Đọc diễn cảm, thực hành
- Thời gian: 3p
gv gọi 1 hs đọc diễn cảm bài thơ
Tỡm thờm một số bài thơ viết về tỡnh yờu tinh thần lạc quan vượt khú được thể hiện trong thơ Bỏc
III. Luyện tập
Bài tập 1
Đọc tham khảo tư liệu /40,41
 Bài tập 2
- Thõn thể ở trong lao-Tinh thần ở ngoài lao...
- Hụm nay xiềng sắt thay dõy trúi
 - Mỗi bước leng keng tiếng nhạc rung 
-Tuy bị tỡnh nghi là giỏn điệp - Mà như khanh tướng vẻ ung dung.
- Trờn đời ngàn vạn điều cay đắng - Cay đắng chi bằng mất tự do?
	 (Cảnh binh khiờng lợn cựng đi)
 Vớ khụng cú cảnh đụng tàn Thỡ đõu cú cảnh huy hoàng ngày xuõn Nghĩ mỡnh trong bước gian truõn
Tai ương rốn luyện, tinh thần thờm hăng. (Tự khuyờn mỡnh)- Một canh...hai canh... hồn quanh (Khụng ngủ được)
4. Củng cố bài: 1p’
 - GV khỏi quỏt nội dung bài học.
 5. Hướng dẫn về nhà: 1p’
- Học thuộc bài thơ
- Sưu tầm thơ Hồ Chớ Minh
- Chuẩn bị viết bài Cõu trần thuật
* Rỳt kinh nghiệm