Giáo án Ngữ Văn 8 - Học kỳ II

 máu? Việc đặt tên chương là Thuế máu nhằm nói lên điều gì?
- Trong thöïc teá, khoâng coù thöù thueá naøo goïi laø thueá maùu. 
- Thueá maùu laø caùch goïi cuûa taùc giaû. Caùi teân Thueá maùu gôïi leân soá phaän thaûm thöông cuûa ngöôøi daân thuoäc ñòa, bao haøm loøng caêm phaãn, thaùi ñoä mæa mai ñoái vôùi toäi aùc ñaùng gheâ tôûm ñoái vôùi chính quyeàn thöïc daân. Việc đặt tên chương là Thuế máu một cách hình tượng có sức gợi cảm nhằm nói lên sự tàn nhẫn, dã man nhất của bọn thực dân vì nó bóc lột xương máu, mạng sống của con người. 
GV: Thuế Máu”, là phải trả thuế bằng máu, hay có nghĩa là bắt buộc dân bản xứ phải đi lính, làm tiên phong trong các trận đánh của nước Mẹ, chịu chết thay cho các cấp chỉ huy, cho người Pháp. Vì thế, dùng từ “Thuế Máu” để đặt tên cho nhan đề của chương I, Nguyễn Ái Quốc đã nêu bật lên sự dã man của thực dân Pháp đối với đồng bào ta.
Thể loại:
? Theo em, văn bản Thuế máu thuộc kiểu văn bản nào? ? Vì sao em xaùc ñònh nhö theá ?
 - Văn bản Thuế máu thuộc kiểu văn bản nghị luận. Vì người viết chủ yếu dùng lý lẽ, dẫn chứng để làm sáng tỏ một vấn đề xã hội: thuế máu trong chế độ thực dân Pháp.
Tìm hiểu bố cục và phương thức biểu đạt
? Văn bản có hệ thống luận điểm như thế nào?
* GV: Ñoù cuõng laø boá cuïc cuûa ñoaïn trích.
? Nhaän xeùt veà trình töï caùc phaàn trong chöông ? Taùc duïng cuûa trình töï ñoù ?
- Ba phaàn cuûa chöông Thueá maùu ñöôïc ñöôïc boá cuïc theo trình töï thôøi gian: tröôùc, trong vaø sau khi xaûy ra cuoäc Chieán tranh theá giôùi thöù nhaát. => Boä maët giaû nhaân giaû nghóa trô treõn, baûn chaát taøn baïo cuûa chính quyeàn thöïc daân Phaùp xung quanh vieäc boùc loät “Thueá maùu” ñöôïc phôi baøy toaøn dieän, trieät ñeå; thaân phaän thaûm thöông cuûa ngöôøi daân noâ leä ôû caùc xöù thuoäc ñòa cuõng ñöôïc mieâu taû moät caùch cuï theå, sinh ñoäng.
? Trong vaên baûn Thueá maùu, em coøn thaáy söï ñan xen cuûa caùc yeáu toá thuoäc phöông thöùc bieåu ñaït khaùc không?
- Ñan xen yeáu toá töï söï (luaän ñieåm 1), bieåu caûm (luaän ñieåm 2
*Hoạt động 3: 60’ T×m hiÓu vaên baûn 
- GV Áp dụng KTDHTC: Động não -> Giúp học sinh Tự nhận thức, tự tin, giao tiếp, lắng nghe tích cực, hợp tác.
? Döôùi tieâu ñeà Chieán tranh vaø ngöôøi baûn xöù , taùc giaû ñaõ trình baøy luaän ñieåm 1 baèng nhöõng luaän cöù naøo ? Tìm caùc ñoaïn vaên baûn töông öùng vôùi moãi luaän cöù ñoù ?
- Ngöôøi baûn xöù ñi phôi thaây treân caùc baõi chieán tröôøng: Töø ñaàu ñeán …caùc ngaøi thoáng cheá
- Ngöôøi baûn xöù bò ñaàu ñoäc trong caùc xöôûng thuoác suùng ôû haäu phöông: Tieáp theo ñeán …hôi ngaït vaäy
- Soá löôïng ngöôøi baûn xöù khoâng coøn ñöôïc trôû veà: Tieáp theo ñeán …ñaát nöôùc mình nöõa
? Thaùi ñoä cuûa caùc quan cai trò thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù tröôùc chieán tranh nhö theá naøo ? 
 - Tröôùc chieán tranh: 
 + Bò xem laø gioáng ngöôøi haï ñaúng.
 + Bò ñoái xöû ñaùnh ñaäp nhö suùc vaät.
GV : Trước chiến tranh, chúng chỉ xem người bản xứ chúng ta là những tên An-nam-mít bẩn thỉu, chỉ biết làm cu li, kéo xe tay và giỏi ăn đòn của các quan cầm quyền. 
? Khi chieán tranh buøng noå, chuùng ñaõ thay ñoåi thaùi ñoä ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù nhö theá naøo ?
- Chieán tranh noå ra:
 + Ñöôïc taêng boác, voã veà: “con yeâu”, “baïn hieàn”
 + Ñöôïc phong cho nhöõng danh hieäu cao quí “chieán só baûo veä coâng lí töï do”
GV : Ấy vậy mà khi chiến tranh xảy ra, những người bản xứ lại được yêu quí, được xem như những đứa “con yêu”, “bạn hiền”, những người bình thường bỗng dưng trở thành “chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”.
? Vì sao ngöôøi baûn xöù töø moät ñòa vò thaáp keùm laïi trôû thaønh chieán só baûo veä coâng lí vaø töï do?
- Vì thöïc daân Phaùp muoán che giaáu daõ taâm lôïi duïng xöông maùu cuûa hoï trong cuoäc chieán tranh cho quyeàn lôïi cuûa nöôùc Phaùp. Ñoù laø thuû ñoaïn cuûa chính quyeàn thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi daân ôû caùc nöôùc thuoäc ñòa.
? Em coù nhaän xeùt gì veà töø ngöõ, hình aûnh vaø gioïng ñieäu trong lôøi leõ cuûa boïn thöïc daân ? Taùc duïng ?
? Caùc cuïm töø ñaët trong daáu ngoaëc keùp ôû ñaây ñöôïc duøng vôùi duïng yù gì ?
- Mæa mai, chaâm bieám söï giaû doái, thaâm ñoäc cuûa cheá ñoä thöïc daân
? Qua đó em thấy được bản chất của chế độ thực dân như thế nào ?
- Nhưng thực chấtchúng chỉ tìm mọi thủ đoạn lừa bịp, xảo quyệt để bắt buộc dân ta đi lính.
GV Liên hệ : Về bản chất của chủ nghĩa thực dân, Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Chủ nghĩa tư bản là một con đỉa có một cái vòi bám vào giai cấp vô sản ở chính quốc và một cái vòi khác bám vào giai cấp vô sản ở các thuộc địa. Nếu người ta muốn giết con vật ấy, người ta phải đồng thời cắt cả hai vòi. Nếu người ta chỉ cắt một vòi thôi, thì cái vòi kia vẫn tiếp tục hút máu của giai cấp vô sản; con vật vẫn tiếp tục sống và cái vòi bị cắt đứt lại sẽ mọc ra”( Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb CTQG)
GV : Trước năm 1914, họ chỉ là những tên da đen bẩn thỉu, những tên "Annamít" bẩn thỉu, giỏi lắm thì cũng chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn của các quan cai trị nhà ta. Ấy thế mà cuộc chiến tranh vui tươi vừa bùng nổ, thì lập tức họ biến thành những đứa "con yêu", những người "bạn hiền" của các quan cai trị phụ mẫu nhân hậu, thậm chí của cả các quan toàn quyền lớn, toàn quyền bé(2) nữa. Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong cho cái danh hiệu tối cao là "chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do". Nhưng họ đã phải trả bằng một giá khá đắt cái vinh dự đột ngột ấy, Cái giá ấy là gì tiết học sau chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp.
Nội dung
I/ Tìm hiểu chung:
1. Tác giả: 
Nguyeãn AÙi Quoác – Hoà Chí Minh (1890 – 1969)
Tªn gäi rÊt næi tiÕng cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh, ®îc dïng tõ n¨m 1919 - 1945. NguyÔn Ái Quèc g¾n víi tê b¸o Người cïng khæ, truyÖn ng¾n Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan béi Ch©u, t¸c phÈm B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p.
2. Tác phẩm:
 Bản án chế độ thực dân Pháp viết bằng tiếng Pháp, in lần đầu tiên tại Pari năm 1925. Năm 1946, xuất bản tại Việt Nam sau đó được dịch ra tiếng Việt và tái bản nhiều lần.
- Tác phẩm gåm 12 ch­¬ng: lµ b¶n c¸o tr¹ng ®anh thÐp vÒ téi ¸c tµy trêi cña chñ nghÜa thùc d©n, ®ång thêi ph¶n ¸nh cuéc sèng khèn cïng cña ng­êi d©n thuéc ®Þa.
II/ Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc, hiểu chú thích
2. Thể loại:
- Văn bản Thuế máu thuộc kiểu văn bản nghị luận.
3. Bố cục và Phương thức biểu đạt:
Gồm 3 luận điểm:
- Chiến tranh và người bản xứ.
- Chế độ lính tình nguyện
- Kết quả của sự hy sinh
III/ T×m hiÓu vaên baûn :
a.Chieán tranh vaø ngöôøi baûn xöù:
* Thaùi ñoä cuûa caùc quan cai trò thöïc daân ñoái vôùi ngöôøi baûn xöù:
 Bằng gioïng ñieäu traøo phuùng, châm biếm. Nhằm lột tả những thuû ñoaïn löøa bòp, bæ oåi cuûa chính quyeàn thöïc daân.
 	C/ Cũng cố và dặn dò : 5’ 
 - GV Áp dụng KTDHTC: Trình bày một phút -> Giao tiếp, tự tin, tìm kiếm sự hỗ trợ, quản lý thời gian, tư duy phân tích, tìm hiểu kiến thức.
? Dưới tiêu đề Chiến tranh và người bản xứ , tác giả đã trình bày luận điểm 1 bằng những luận cứ nào ? Tìm các đoạn văn bản tương ứng với mỗi luận cứ đó ?
 - Người bản xứ đi phơi thây trên các bãi chiến trường: Từ đầu đến …các ngài thống chế
 - Người bản xứ bị đầu độc trong các xưởng thuốc súng ở hậu phương: Tiếp theo đến …hơi ngạt vậy
 - Số lượng người bản xứ không còn được trở về: Tiếp theo đến …đất nước mình nữa
 - Học kỹ đoạn một và tóm tắt đoạn 2, 3 bài “Thuế máu” tiết 2
 Xem văn soạn kĩ văn bản.
Rút kinh nghiệm:
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
	-------------------------------&--------------------------------
Tuần 28 – Tiết 106	Ngày soạn: 28/02/2014
THUẾ MÁU
( Trích BẢN ÁN CHẾ ĐỘ THỰC DÂN PHÁP)
Nguyễn Aí Quốc
I/ Mục tiêu cần đạt: 
	 - Hiểu được bản chất độc ác, bộ mặt giả nhân giả nghĩa của thực dân Pháp qua việc dùng người dân các xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong các cuộc chiến tranh tàn khốc. Hình dung ra số phận bi thảm của những người bị bóc lột Thuế máu theo trình tự miêu tả của tác giả.
	- Thấy rõ ngòi bút lập luận sắc bén, trào phúng sâu cay của Nguyễn Ái Quốc trong văn chính luận.
* TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
 1.Kiến thức :
 - Bộ mặt giả nhân, giả nghĩa của thực dân Pháp và số phận bi thảm của người dân thuộc địa bị bóc lột, bị dùng làm bia đỡ đạn trong cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn bản .
- Nghệ thuật lập luận và nghệ thuật trào phúng sắc sảo trong văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc 
- Thấy được số phận thảm thương của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa 
 2. Kĩ năng :
- Học cách đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận.
 3. Tích hợp: 
 Tích hợp tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với chủ đề :“Yêu nước, thương dân, tinh thần quốc tế vô sản” với nội dung: 
 - Nguyễn Ái Quốc đã tố cáo bản chất độc ác, giả nhạn nghĩa của thực dân Pháp với người dân các nước thuộc địa(trong đó có người Việt Nam)bị bóc lột “thuế máu” cho tham vọng xâm lược của chúng.
 - Tư tưởng nhân nghĩa, tư tưởng yêu nước và độc lập dân tộc là nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh.
II/ Chuẩn bị :
1. Giáo viên:- Tìm tài liệu về tác giả, tác phẩm.
	- Đọc và nghiên cứu tác phẩm.
	- Soạn giáo án.
2. Học sinh:	- Đọc văn bản.
	- Trả lời câu hỏi tìm hiểu bài.
III/ Các bước lên lớp:
	A/ Khởi động : 5’
Ổn định lớp: 
2. Kiểm tra bài cũ:
Em hãy nhắc lại: ? Dưới tiêu đề Chiến tranh và người bản xứ , tác giả đã trình bày luận điểm 1 bằng những luận cứ nào ? Tìm các đoạn văn bản tương ứng với mỗi luận cứ đó ?
 Đáp án: 
 Người bản xứ đi phơi thây trên các bãi chiến trường: Từ đầu đến …các ngài thống chế
- Người bản xứ bị đầu độc trong các xưởng thuốc súng ở hậu phương: Tiếp theo đến …hơi ngạt vậy
- Số lượng người bản xứ không còn được trở về: Tiếp theo đến …đất nước mình nữa
 3. Bài mới: 
 a. Giới thiêu bài: Thuế máu (tiếp theo)
 G