Giáo án Ngữ văn 8 - Học kỳ I - Tiết 13, 14

g sống:
- Nhận biết, chia xẻ, cảm thông...
B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 
 Giáo viên: Bài soạn, tuyển tập truyện ngắn của Nam Cao
 Học sinh: Soạn bài
C. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định lớp: 8A :…………………….8B :………………
2. Kiểm tra bài cũ: Hình ảnh chị Dậu trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ?
3. Bài mới: 
* Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới
	Nam Cao là nhà văn có đóng góp lớn cho nền văn học dân tộc, các tác phẩm hiện thực xuất sắc viết về đề tài người nông dân nghèo bị áp bức và người trí thức nghèo sống mòn trong xã hội cũ. “Lão Hạc” là tác phẩm tiêu biểu của ông viết trước cách mạng về người dân nghèo bị áp bức.
*Hoạt động 2: Tìm hiểu chung
- Mục tiêu: Tìm hiểu những nét chính về tác giả và tác phẩm. Tóm tắt văn bản
- Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình
- Thời gian: 25 phút
Hoạt độngcủa thầy và trò
Nội dung
? Nêu những hiểu biết của em về nhà văn Nam Cao?
? Tác phẩm được sáng tác vào thời gian nào?
'' Lão Hạc '' là truyện ngắn xuất sắc về người nông dân, đăng báo 1943 .
- Tg chọn ngôi kể thứ mấy? 
- VB kết hợp những PTBĐ nào
* GVHD đọc: - giọng ông giáo: chậm, buồn, cảm thông có lúc xót xa đau đớn.
*Tìm hiểu chú thích: 5,6,9,10,11,15,21,24,28,30.
? Truyện có mấy nhân vật? Nhân vật nào là chính?
? Đoạn trích kể những chuyện gì về lão Hạc?
- Tình cảnh của lão Hạc
- Lão bán “cậu Vàng”
- Lão nhờ ông giáo hai việc: giữ hộ ba sào vườn và ba mươi đồng bạc.
- Cuộc sống của lão những ngày sau đó.
Phần tìm hiểu văn bản chủ yếu tập trung vào đoạn trích từ “Hôm sau lão Hạc…hết”
? Hs tóm tắt lại văn bản 
I. Tìm hiểu chung
 1.Tác giả: 
- Là nhà văn hiện thực xuất sắc về đề tài người nd nghèo bị áp bức và người trí thức nghèo sống mòn mỏi trong XH cũ.
 2.Tác phẩm: 
Viết năm 1943
Ngôi kể: ngôi thứ nhất
 PTBĐ: TS kết hợp BC
*Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết văn bản
- Mục tiêu: Học sinh thấy được tình cảnh khốn cùng của lão Hạc.
- Phương pháp: Đàm thoại, giảng giải
- Thời gian: 10 phút
Hs theo dõi phần chữ in nhỏ
? Đoạn trích kể lại sự việc gì xoay quanh nhân vật lão Hạc?
Lão Hạc sang nhà ông giáo tâm sự việc bán con chó, chuyện đứa con trai đã lâu ngày không có tin tức gì và cả nỗi nhớ thương, xót xa cho số phận kém may mắn của anh con trai. Chuyện cuộc sống của lão sau trận ốm.
? Qua phần chữ in nhỏ cho thấy tình cảnh của gia đình lão Hạc như thế nào?
(Vợ chết,con bỏ đi, bản thân già yếu, tiền dành dụm cạn kiệt ko nuôi đủ bản thân, con chó, ko có việc làm, giá gạo thì cao)
? Qua chi tiết trên em có suy nghĩ gì về hoàn cảnh sống của lão Hạc?
? Em thử so sánh hoàn cảnh lão Hạc với cuộc sống bây giờ và nhận xét? 
? Thái độ của em trước tình cảnh đó?
HS tự bộc lộ
-> rất thương tâm, rất cần được giúp đỡ chia xẻ
II. Tìm hiểu văn bản
1. Nhân vật lão Hạc
a. Tình cảnh gia đình
- Sống cô đơn, nghèo khổ trong khi tuổi đã cao sức đã yếu. 
4. Củng cố: 
- GV khái quát nội dung tiết học
5. Hướng dẫn về nhà: 
- Đọc lại bài, tóm tắt văn bản
Rút kinh nghiệm
Ngày soạn: 25/8/2013 
Ngày giảng: 8A: /9/2013
	 8B: /9/2013
Tiết 14
LÃO HẠC
	(Tiếp theo)	Nam Cao
A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức:
 - HS Thấy được tình cảnh khốn cùng, tâm trạng đau đớn (khi bán con chó) và nhân cách cao qúy của nhân vật Lão Hạc, qua đó hiểu thêm về số phận đáng thương và vẻ đẹp tâm hồn đáng trân trọng của người nông dân VN trước CM T8 .
- Thấy được lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn Nam Cao (thể hiện chủ yếu qua nhân vật ông giáo): thương cảm, xót xa và trân trọng đối với nhữg người nông dân nghèo khổ.
 - Bước đầu hiểu được nghệ thuật viết truyện đặc sắc của tác giả: khắc họa nhân vật với chiều sâu tâm lí, cách kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn, kết hợp giữa tự sự, trữ tình và triết lí .
2. Kĩ năng:
- Phân tích tác phẩm tự sự viết theo khuynh hướng hiện thực.
3. Thái độ:
- Có ý thức thái độ yêu thương,trân trọng những người nghèo khổ nhưng giàu lòng nhân hậu vị tha.
 * Kĩ năng sống:
- Nhận biết, chia xẻ, cảm thông...
B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 
 Giáo viên: Bài soạn, tuyển tập truyện ngắn của Nam Cao
 Học sinh: Soạn bài
C. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định lớp: 8A :…………………….8B :………………
2. Kiểm tra bài cũ: Tóm tắt văn bản
3. Bài mới: 
* Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới
*Hoạt động 2: Tìm tiếp tục hiểu văn bản
- Mục tiêu: Học sinh thấy được nỗi đau xót và tình cảm chân thực của lão Hạc đối với con chó Vàng. Cái chết vật vã bất hạnh và nhân cách cao quý của Lão Hạc. Thấy được tấm lòng của nhà văn trước số phận đáng thương của một con người.
- Phương pháp: Đàm thoại, giảng bình, phân tích
- Thời gian: 35 phút
Hoạt độngcủa thầy và trò
Nội dung
?Con chó đc lão Hạc gọi với cái tên ntn? Vì sao lão lại gọi như vậy
-cậu vàng-như 1 bà hiếm con gọi đứa con cầu tự 
? Hãy tìm những chi tiết nói lên t/c của lão Hạc với con chó
? t/c của lão dành cho cậu vàng ntn
- chăm sóc yêu quý như con
?Vì sao lão Hạc rất yêu thương '' cậu Vàng '' mà vẫn phải quyết định bán cậu Vàng 
?Sau khi bán'' cậu Vàng '', tâm trạng lão Hạc diễn biến ra sao? Tìm các chi tiết miêu tả bộ dạng, cử chỉ của lão Hạc khi kể lại với ông giáo 
- Cố làm ra vui vẻ, cười như mếu, mắt ầng ậng nước, mặt đột nhiên co rúm lại, vết nhăn xô lại, ép cho nước mắt chảy ra, miệng mếu máo, hu hu khóc.
- Tự trách mình già bằng này tuổi rồi mà còn đánh lừa một con chó .
? Trình bày nhận xét của em về việc sử dụng từ ngữ miêu tả trong đoạn trích lão Hạc kể chuyện bán chó?
- Dùng nhiều từ láy, từ có sức gợi tả dáng vẻ, hình ảnh, cảm xúc
? Giải thích từ láy ầng ậng
GV bình ngắn về hiệu quả của việc sử dụng nhiều từ ngữ có sức gợi tả (co rúm, xô, móm mém, ngoẹo, mếu)
? Trong những lời kể của lão Hạc với ông giáo lời nào cho thấy rõ tâm sự của lão về số phận?
Kiếp con chó…..tôi chẳng hạn
? Theo em có ẩn ý gì trong câu nói đó không?
Câu nói đượm màu triết lí dân gian của những người nghèo khổ khi suy ngẫm về số phận của bản thân và nỗi buồn sâu sắc về sự bất lực trước hiện tại, tương lai mịt mù, vô vọng.
? Bằng những chi tiết trên em có nhận xét gì về tâm trạng của Lão Hạc lúc này?
? Theo em vì sao Lão Hạc có tâm trạng này?
(Bán chó là bán kỷ vật của người con trai, bán niềm khuây khoả và an ủi của mình. Vì con chó đã từng là người bạn sớm hôm sum vầy cùng lão, bán chó lão bán đi người bạn thân thiết…)
? Em hãy tóm tắt những sự việc chính sau câu chuyện bán chó của lão Hạc?
Nhờ ông giáo giữ hộ mảnh vườn, giữ hộ tiền làm ma rồi sống những ngày tháng cơ cực thiếu thốn
? Vì sao lão lại nhờ ông giáo cho giữ hộ ba sào vườn?
 Vì lão nghĩ “Cái vườn là của con ta...Của mẹ nó ...”.
để dành tài sản cho con
? Việc Lão Hạc gửi lại ông giáo ba mươi đồng bạc để làm ma chứng tỏ điều gì ?
lão thà chịu đói khổ chứ không tiêu xu nào vào số tiền dành dụm được-> vì thương con
-Một con người luôn nhìn xa, nghĩ sâu và sống chu đáo với mọi người.
- Mặc dù sống khổ cực, đói nghèo nhưng lão kiên quyết từ chối mọi sự giúp đỡ của người khác, kể cả sự giúp đỡ của ông giáo mà lão hiểu rõ là rất chân tình.
? Theo em, đó là nét đẹp nào trong nhân cách lão Hạc ?
-Muốn tự chủ trong cs không muốn phiền và phụ thuộc hàng xóm.
? Sau khi gửi ông giáo ba sào vườn và ba mươi đồng bạc, lão Hạc đã làm gì? 
-Lão Hạc không còn lối thoát, phải chọn cái chết để bảo toàn tài sản cho con và .
? Cái chết của lão Hạc đã diễn ra như thế nào?
Gọi 1 hs đọc đoạn trích(Lão vật vã..dữ dội)
? Theo em đâu là nguyên nhân dẫn đến cái chết?
- ăn bả chó
- vì cảnh nghèo khổ, đói rách, túng quẫn 
- vì muốn để lại gia sản cho con
- vì không muốn phiền hà bà con hàng xóm
? Vì sao lão chọn cách chết bằng việc dùng bả chó?
Có lẽ xuất phát từ việc lần đầu tiên trong đời lão phải lừa lại là lừa một con chó- người bạn đời thân thiết của mình nên giờ đây lão cũng phải chết theo kiểu một con chó bị lừa(bả chó thường dùng kèm với thức ăn ngon để đánh lừa con vật). Ở cách lựa chọn này là sự tự trừng phạt bản thân của lão Hạc
? Lão Hạc chết, cái chết đó để lại trong ta những suy nghĩ gì ?
? Ô giáo có h/c gđ ntn
? Sau khi nghe lão Hạc kể chuyện bán chó, ông giáo đã có những cử chỉ, lời nói nào
- tôi muốn ôm choàng lấy lão mà oà khóc
- an ủi, bùi ngùi
? c/xúc “muốn ôm choàng” diễn tả t/c của ông giáo dành cho lão Hạc ntn?
- xót thương, đồng cảm cho số phận của lão Hạc
? Em hiểu ntn về suy nghĩ của ông giáo - Chao ôi ! Đối với ... ta thương, em thấy ông giáo là người ntn 
- Ông giáo là trí thức nghèo sống ở nông thôn, giàu lòng yêu thương, biết cảm thông chia sẻ với nỗi đau của người khác.
- Hiểu đời, hiểu người, có lòng vị tha cao cả
? Khi nghe Binh Tư cho biết lão Hạc xin bả chó ... n/v '' tôi '' cảm thấy cuộc đời quả thật ... đáng buồn , nhưng khi chứng kiến cái chết đau đớn của lão Hạc '' tôi '' lại nghĩ '' không cuộc đời .... nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác'' . Em hiểu ‏‎ý nghĩ của n/v'' tôi'' ntn ?
Nỗi buồn vì cs khó khăn đã đẩy con người tốt đẹp đến bước đường bị tha hóa về nhân cách
Buồn vì con người lương thiện, đáng thương, đáng kính lại phải chịu cái chết đau đớn dữ dội như một con chó phải bả
? Theo em ông giáo là người ntn?
? Nghệ thuật kể chuyện của Nam Cao có gì dặc sắc? 
Truyện đc kểqua cái nhìn của nhân vật tôi chính là ông giáo người hàng xóm của lão Hạc-> gần gũi chân thực
? Theo em, ý nghĩa của văn bản là gì?
- Thể hiện phẩm giá của người nông dân không thể bị hoen ố dù phải sống trong cảnh khốn cùng.
- Gv khái quát rút ra ghi nhớ.
II. Tìm hiểu văn bản
1. Nhân vật lão Hạc
b. Sau khi bán con chó Vàng
- Đau khổ, xót xa, ân hận.
- Lão Hạc nhân hậu giàu tình cảm sống có tình, có nghĩa.
c. Lão Hạc gửi lại mảnh vườn và tiền cho ông giáo.
- Giàu lòng tự trọng, rất thương con, tự chủ động trong cuộc sống. 
* Cái chết của lão Hạc 
- Đau đớn, vật vã, thảm thương.
-> Cái chết của lão Hạc là bi kịch cuộc đời của những số phận cùng khổ khi lâm vào bước đường cùng.
2. Nhân vật ông giáo
- Là một trí thức nghèo sẵn sàng chia xẻ cảm thông với những người nghèo khổ.
* Ghi nhớ/48
* Hoạt động 3: Hướng dẫn HS luyện tập
- Mục tiêu: HS vận dụng KT bài học và KT thực tế để trả lời.
- Phương pháp: HĐ nhóm
- Thời gian: 3p
- theo em n/v ông giá