Giáo án Ngữ văn 8 - Chủ đề: Đọc hiểu thơ hiện đại Việt Nam

A. Nghẹn ngào
B. Hoa niên
C. Gửi miền Bắc
D. Hai nửa yêu thương
Đáp án : 
- Mức tối đa: đáp án: A	
- Mức không đạt : Trả lời không phải đáp án A hoặc không trả lời.
Câu 3: Bài thơ “Tức cảnh Pác Bó” của Bác được viết theo thể thơ gì ?
A. Ngũ ngôn tứ tuyệt
B. Thất ngôn tứ tuyệt
C. Thất ngôn bát cú
D. Lục bát
Đáp án : 
- Mức tối đa: đáp án : B	
- Mức không đạt : Trả lời không phải đáp án B hoặc không trả lời.
Câu 4: Trong bài thơ “Quê hương” Tế Hanh đã so sánh cánh buồm  với hình ảnh nào sau đây ?
 A. Con tuấn mã 
 B. Mảnh hồn làng
 C. Dân làng 
 D. Quê hương.
Đáp án : 
- Mức tối đa: đáp án : B	
- Mức không đạt : Trả lời không phải đáp án B hoặc không trả lời.
Câu 5: Tập thơ “Nhật kí trong tù” được sáng tác trong hoàn cảnh nào ?
A. Trong hoàn cảnh Bác Hổ bị giam trong nhà tù của Tưởng Giới Thạch ở Quảng Tây - Trung Quốc.
B. Trong hoàn cảnh Bác Hồ đang hoạt động cách mạng ở Pháp.
C. Trong thời gian Bác Hồ ở Việt Bắc để lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta.
D. Trong thời gian Bác Hồ ở Hà Nội để lãnh đạo nhân dân ta kháng chiến chống đế quốc Mĩ.
Đáp án : 
- Mức tối đa: đáp án : A	
- Mức không đạt : Trả lời không phải đáp án A hoặc không trả lời.
Câu hỏi thông hiểu
Câu 1: 
Dòng nào dưới đây thể hiện cảm hứng chủ đạo trong bài thơ “Ông đồ” (Vũ Đình Liên) ?
A. Niềm hoài cổ sâu sắc
B. Nỗi nhớ cảnh cũ người xưa
C. Lòng thương người
D. Lòng thương người và nỗi niềm hoài cổ.
Đáp án : 
- Mức tối đa: đáp án : D	
- Mức không đạt : Trả lời không phải đáp án D hoặc không trả lời.
Câu 2: 
Dòng nào nói đúng nhất về nội dung bài thơ “Khi con tu hú” (Tố Hữu) ?
A. Thể hiện lòng yêu cuộc sống của nhà thơ
B. Thể hiện lòng yêu thiên nhiên của nhà thơ
C. Thể hiện niềm khát khao tự do cháy bỏng của nhà thơ
D. Thể hiện lòng yêu cuộc sống và niềm khát khao tự do cháy bỏng của nhà thơ
Đáp án :   
- Mức tối đa: đáp án : D	
- Mức không đạt : Trả lời không phải đáp án D hoặc không trả lời.
Câu 3: 
Mục đích sáng tác bài thơ “Đi đường” của Hồ Chí Minh là gì ?
A. Miêu tả việc đi đường núi
B. Kể chuyện việc đi đường núi
C. Bày tỏ cảm xúc về việc đi đường
D. Triết lí về đường đời và đường Cách mạng
Đáp án :   
- Mức tối đa: đáp án : D	
- Mức không đạt : Trả lời không phải đáp án D hoặc không trả lời.
Câu 4: 
Thái độ đối với cuộc sống được Tản Đà thể hiện trong bài thơ “Muốn làm thằng cuội” là :
A. Phủ nhận thực tại , muốn thoát li thực tại để tìm đến nơi thanh cao hơn
B. Ham chơi, ham hưởng thụ , muốn tìm nơi mới lạ
C. Bi quan, cam chịu cuộc sống tẻ nhạt
D. Buồn chán, không muốn tiếp tục sống cuộc sống tẻ nhạt
Đáp án :   
- Mức tối đa: đáp án : A	
- Mức không đạt : Trả lời không phải đáp án A hoặc không trả lời.
Câu 5: Hình dung của em về con thuyền từ lời thơ có sử dụng so sánh: Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã ?
Gợi ý trả lời:
* Mức tối đa: 
- Tuấn mã là ngựa đẹp, khỏe và phi nhanh. Ví con thuyền với tuấn mã là ca ngợi vẻ đẹp dũng mãnh của con thuyền.
- Vẻ đẹp dũng mãnh của con thuyền khi lướt sóng ra khơi
* Mức chưa tối đa: 
- HS trả lời chưa đầy đủ hoặc chỉ trả lời được một trong hai nội dung trên.
* Không đạt:
- HS trả lời không đúng nội dung trên hoặc không trả lời.
Câu hỏi vận dụng thấp
Câu 1: Hai câu thơ sau có ý nghĩa giống với bài thơ nào của Bác mà em đã được học trong chương trình Ngữ văn THCS  ?
“Nghĩ mình trong bước gian truân
Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng”
                        ( Tự khuyên mình- Hồ Chí Minh)
A.Ngắm trăng
B.Cảnh khuya
C.Đi đường
D.Rằm tháng giêng
Đáp án : 
- Mức tối đa: đáp án : C	
- Mức không đạt : Trả lời không phải đáp án C hoặc không trả lời.
Câu 2: Bài thơ “Nhớ rừng” (Thế Lữ) đã khơi gợi tình cảm gì ở người dân Việt Nam đương thời ?
A. Sự chán ghét thực tại tù túng
B. Lòng yêu nước thầm kín
C. Lòng căm thù giặc
D. Mong muốn được thoát li cuộc sống thực tại
Đáp án : 
- Mức tối đa: đáp án : B	
- Mức không đạt : Trả lời không phải đáp án B hoặc không trả lời.
Câu 3: Cách đặt tên bài thơ Khi con tu hú của tác giả có gì đặc sắc ?
Gợi ý trả lời:
* Mức tối đa: 
- Tên bài thơ tự nó đặt ra câu hỏi: Khi con tu hú cất tiếng hót thì điều gì sẽ xảy ra và dụng ý của nhà thơ ? Nội dung bài thơ là câu trả lời cho câu hỏi đó. 
- Cách đặt tên bài thơ như vậy đã là một sự gợi ý cho người đọc về tâm trạng của người tù Cách mạng khi nghe tiếng hót của con chim tu hú từ ngoài vọng vào trong ngục.
* Mức chưa tối đa: 
- HS trả lời chưa đầy đủ hoặc chỉ trả lời được một trong hai nội dung trên.
* Không đạt:
- HS trả lời không đúng nội dung trên hoặc không trả lời.
Câu hỏi vận dụng cao
Câu 1: Bài thơ Tức cảnh Pác bó nói với chúng ta điều gì về những ngày Bác sống và làm việc ở Pác Bó ? Bài thơ giúp em hiểu thêm điều cao quý nào ở con người Bác ? 
Gợi ý trả lời:
* Mức tối đa: 
Qua bài thơ Tức cảnh Pác bó, ta thấy được :
- Cảnh sinh hoạt và làm việc đơn sơ nhưng mang nhiều ý nghĩa       
- Niềm vui cách mạng, niềm vui được sống hòa hợp với thiên nhiên của Bác 
à Qua bài thơ giúp ta hiểu thêm về Bác : Một tâm hồn hòa hợp với thiên nhiên, tinh thần cách mạng kiên trì, luôn lạc quan trong cuộc sống 
* Mức chưa tối đa: 
- HS trả lời chưa đầy đủ hoặc chỉ trả lời được một trong ba nội dung trên.
* Không đạt:
- HS trả lời không đúng nội dung trên hoặc không trả lời. 
Câu 2:
 Nhận xét về hai bài thơ “ Nhớ rừng” (Thế Lữ) và “ Khi con tu hú” (Tố Hữu), có ý kiến cho rằng : 
“ Cả hai bài thơ đều thể hiện lòng yêu nước và niềm khao khát tự do cháy bỏng của tầng lớp thanh niên trí thức. Tuy nhiên thái độ đấu tranh cho tự do ở mỗi bài lại hoàn toàn khác nhau”.
Bằng hiểu biết của mình về hai bài thơ, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.
Gợi ý trả lời:
* Mức tối đa: 
A. Yêu cầu chung :
Kiểu bài : Nghị luận chứng minh 
Vấn đề cần chứng minh : Sự giống và khác nhau về niềm khao khát tự do trong “ Nhớ rừng” (Thế Lữ ) và “ Khi con tu hú” ( Tố Hữu ).
Phạm vi dẫn chứng : Hai bài thơ “Nhớ rừng” , “ Khi con tu hú”
 B. Yêu cầu cụ thể : Cần đảm bảo những ý sau
 I. Mở bài : 
- Giới thiệu khái quát bối cảnh Việt Nam trước CMT8 : Dân tộc ta chìm trong ách nô lệ của TD Pháp, nhiều thanh niên trí thức có tâm huyết với non sông đất nước đều khao khát tự do.
- Bài thơ “ Nhớ rừng” ( Thế Lữ ) , “ Khi con tu hú” ( Tố Hữu ) đều nói lên điều đó.
- Trích ý kiến
 II. Thân bài : Lần lượt làm rõ 2 luận điểm sau 
Luận điểm 1 : Cả hai bài thơ đều thể hiện lòng yêu nước và niềm khao khát tự do cháy bỏng : 
Vì yêu nước nên mới thấy hết nỗi tủi cực của cuộc sống nô lệ ( d/c : Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt) , mới uất ức khi bị giam cầm ( d/c : Ngột làm sao , chết uất thôi)
Không chấp nhận cuộc sống nô lệ , luôn hướng tới cuộc sống tự do :
 + Con hổ nhớ về cuộc sống tự do vùng vẫy ở núi rừng đại ngàn : Những đêm trăng đẹp , những ngày mưa, những bình minh rộn rã tưng bừngCon hổ lúc mơ màng như một thi sĩ, lúc lại như một bậc đế vương đầy quyền uy ( d/c)
 + Người thanh niên yêu nước tuy thân bị tù đày nhưng tâm hồn vẫn hướng ra ngoài song sắt để cảm nhận bức tranh mùa hè rữc rỡ sắc màu, rộn rã âm thanh, đầy hương vị ngọt ngào( d/c)
Luận điểm 2 : Thái độ đấu tranh cho tự do khác nhau
“Nhớ rừng” là tiếng nói của một tầng lớp thanh niên có tâm sự yêu nước , đau đớn về thân phận nô lệ nhưng chưa tìm được con đường giải thoát, đành buông xuôi, bất lực. Họ đã tuyệt vọng, đã hết ước mơ chiến thắng, đã thôi nghĩ đến hành độngĐây là thái độ đấu tranh tiêu cực(d/c)
Khi con tu hú là tiếng nói của một chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi, đại diện cho những thanh niên đã đi theo con đường cứu nước mà cách mạng chỉ ra, biết rõ con đường cứu nước là gian khổ nhưng vẫn kiên quyết theo đuổi. Họ tin ở tương lai chiến thắng của cách mạng, đất nước sẽ độc lập, dân tộc sẽ tự do. Họ không ngừng đấu tranh để giải phóng dân tộc . Đây là thái độ đấu tranh rất tích cực.( d/c)
III. Kết bài : Khẳng định lại giá trị của hai bài thơ 
- Trân trọng nỗi niềm yêu nước sâu kín. Đó là nỗi đau nhức nhối vì thân phận nô lệ, khơi dậy niềm khao khát tự do và nhớ tiếc thời oanh liệt của dân tộc.
- Tiếng nói khao khát tự do ,ý thức đấu tranh giành tự do mạnh mẽ trong “Khi con tu hú” có tác dụng tích cực đối với thanh niên đương thời.
- Liên hệ, mở rộng
* Mức chưa tối đa: 
- HS trả lời chưa đầy đủ hoặc chỉ trả lời thiếu nội dung trên.
* Không đạt:
- HS trả lời không đúng nội dung trên hoặc không trả lời. 
ĐỀ KIỂM TRA MINH HỌA
CHỦ ĐỀ: VĂN HỌC VIỆT NAM HIÊN ĐẠI LỚP 8
MA TRẬN 
Mức độ
Chủ
đề
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Cộng
TN
TL
TN
TL
Cấp độ thấp
Cấp độ cao
1. Nhớ rừng
Tác giả, thời điểm sáng tác
Hiểu được nội dung ý nghĩa của câu thơ
Số câu
Số điểm
Tỉ lệ%
1
0,5
5%
1
0,5
5%
2
1,0
10%
2.Quê hương
Nhận biết được nghệ thuật so sánh trong bài thơ.
Chỉ ra và phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ.
Số câu
Số điểm
Tỉ lệ %
1
0,5
5%
1
2,0
20%
2
2,5
25%
3. Khi con tu hú
C¶m nhËn vÒ h×nh ¶nh ng­êi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trong bµi th¬.
Số câu
Số điểm
Tỉ lệ%
1
5,0
50%
1
5,0
50%
4. Thơ Hồ Chí Minh
Nhận diện được hoàn cảnh sáng tác, thể loại của tập thơ Nhật ký trong tù
Xác định được hình ảnh ánh trăng thơ Hồ Chí Minh
Số câu
Số điểm
Tỉ lệ %
2
1,0
10%
1
0,5
5%
3
1,5
15%
T/ số câu
T/ số điểm
Tổng%
4
2,0
20%
2
1,0
10%
1
2,0
20%
1
5,0
50%
8
10
100%
ĐỀ BÀI
I. TRẮC NGHIỆM: (3,0 điểm)
Khoanh tròn vào chữ cái trước phương án trả lời đúng cho mỗi câu hỏi dưới đây. 
Câu 1: Dòng nào nói đúng về tác giả và thời gian sáng tác bài thơ Nhớ rừng.
          A. Tác giả Thế Lữ - Bài thơ được sáng tác trước Cách mạng tháng Tám  năm 1945
          B. Tác giả Thế Lữ - Bài thơ được sáng tác trong kháng chiến chống thực dân Pháp
          C. Tác giả Thế Lữ - Bài thơ được sáng tác sau Cách mạng tháng Tám năm 1945
          D. Tác giả Thế Lữ - Bài thơ được sáng tác trước năm 1930
Câu 2: Ý nghĩa câu thơ “Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?”  trong bài thơ  Nhớ rừng là gì?
          A. Thể hiện nỗi nhớ da diết cảnh nước non hùng vĩ.
          B. Thể hiện niềm tiếc nuối khôn nguôi quá khứ vàng son đã mất.