Giáo án Ngữ văn 6 - Học Kỳ I - Tuần 8

li kì, xoay quanh số phận của Mã Lương, từ một em bé nghèo khổ trở thành một hoạ sĩ lừng danh với cây bút kì diệu giúp dân diệt ác. Truyện diễn biến ra sao, bài học hôm nay, cô trò chúng ta sẽ cùng tìm hiểu.
Hoạt động
Nội dung
*2 Hoạt động 2: Đọc - Hiểu văn bản (34phút) 
H: Cây bút thần là truyện của nước nào ? Truyện thuộc thể loại gì ? Nhân vật trong truyện thuộc kiểu nv nào ?
- GV đọc mẫu, hướng dẫn HS đọc văn bản
- Gv hướng dẫn cách đọc: giọng chậm rãi, bình tĩnh, phân biệt lời kể và một sô nhân vật trong truyện.
- Gọi HS đọc một số chú thích từ khó.
H: Em hãy kể tóm tắt lại nội dung câu chuyện ?
- Kể tóm tắt:
+ Mã Lương thích học vẽ, say mê, kiên trì ở mọi lúc, mọi nơi.
+ Mã Lương được thần cho cây bút
+ ML vẽ cho người nghèo
+ ML vẽ cho tên nhà giàu
+ ML với tên vua độc ác
+ Vua chết ML về với nhân dân.
H: Em hãy cho biết phương thức biểu đạt chính của truyện ?
H: Truyện có thể chia thành mấy phần ? Nội dung của mỗi phần ?
- P1: Từ đầu ị hình vẽ: giới thiệu nhân vật
- P2: Tiếp ị hung dữ: ML với cây bút thần trừng trị địa chủ ác bá
- P3: Còn lại: Kết thúc truyện, ML về với nhân dân.
H: Mã Lương được giới thiệu ntn ?
H: Cách giói thiệu ML có gì giống và khác cách giới thiệu trong những truyện cổ tích đã học ?
- Giống: Cách giới thiệu nhân vật quen thuộc của truyện cổ tích (hoàn cảnh, lai lịch) gây cho người đọc ấn tượng tốt đẹp về nhân vật. 
- Khác: yếu tố thần kì chưa xuất hiện.
H: Cây bút thần đến với Mã Lương trong hoàn cảnh nào ?
- Trong mơ, Mã Lương được cụ già tóc bạc phơ, thưởng cho 1 cây bút bằng vàng sáng lấp lánh.
H: Việc cụ già tóc bạc thưởng bút thần cho Mã Lương là có ý nghĩa gì ?
(Gợi ý : Tại sao lại tặng cho Mã Lương, mà không cho người khác. Cho bút thần mà lại không cho vật khác.)
- Hình ảnh biểu trưng kết quả khổ học thành tài của Mã Lương
- Đó là phần thưởng xứng đáng cho chú bé thông minh, cần cù, nghị lực
- Sự kết hợp giữa tài năng, điều kiện, phương tiện vẽ mang lại chất lượng nghệ thuật mới, hoàn chỉnh.
H: Sau khi được bút thần Mã Lương đã dùng để vẽ những gì ? Vẽ cho ai ?
- Vẽ cày, cuốc, đèn... -> phục vụ dân nghèo.
H: Vì sao Mã Lương không vẽ cho riêng mình ? Không vẽ lương thực, thực phẩm để hưởng thụ mà chỉ vẽ công cụ làm việc hoặc đồ dùng sinh hoạt cho những người cần thiết mà thôi ? Điều đó có ý nghĩa gì ? 
H: Mã Lương đã dùng bút thần để đối phó, chống lại và chiến thắng tên địa chủ và tên vua độc ác như thế nào ?
- Đối phó với tên địa chủ: em vẽ bánh để ăn, vẽ lò đề sưởi, vẽ thang để trốn, ... vẽ cung tên để kết thúc đời tên địa chủ.
- Đối với vua : Khi thời cơ đến, .. em vẽ liên tục những đường cong lớn... chôn triều đình nhà vua dưới muôn lớp sóng bạc đầu... trừ hại cho dân.
H: Qua đó, giúp em biết được điều gì về thái độ của em bé đối với tên địa chủ và nhà vua ?
H: Em có nhận xét gì về cách xây dựng tình huống truyện của tác giả ? Qua đó tác giả muốn thể hiện điều gì ?
- Tác giả đã để nhân vật trải qua nhiều tính huống từ thấp đến cao. Cây bút thần đã trở thành vũ khí lợi hại chiến đấu, chiến thắng kẻ thù. 
*3 Hoạt dộng 3: Tổng kết (3 phút)
H: Em hãy nêu tóm tắt những giá trị về nội dung và nghệ thuật của truyện ?
I – Tìm hiểu chung.
- Cây bút thần là truyện cổ tích Trung Quốc về nhân vật tài năng kỳ lạ.
II – Tìm hiểu văn bản.
* Tóm tắt:
* Phương thức biểu đạt: tự sự
* Bố cục: 3 phần
1. Hoàn cảnh Mã Lương được cây bút thần
- Mồ côi, sống nghèo khổ, thông minh, ham thích học vẽ, không có tiền mua bút.
* ý nghĩa của việc được bút thần
- Chứng minh chân lý : “Có công mài sắt có ngày nên kim”
=> Con người có khả năng vươn tới kỳ diệu sánh ngang cùng tạo hóa.
2. Mã Lương đem tài năng phục vụ nhân dân
- Mã Lương đã không vẽ của cải vật chất có sẵn để hưởng thụ, mà vẽ các phương tiện cần thiết cho cuộc sống để người dân sản xuất, sinh hoạt, tạo ra thóc, gạo, nhà cửa và các của cải khác
-> Của cải mà con người hưởng thụ phải do con người làm ra
-> Đó là những công cụ hữu ích cho mọi nhà.
3. Mã Lương dùng bút thần chống lại tên địa chủ và tên vua tham lam độc ác:
=> Mã Lương rất căm ghét tên địa chủ, tên vua tham làm độc ác
- Mã Lương là họa sĩ của người dân lao động . Bút thần khi ở trong tay Mã Lương – một nghệ sĩ chân chính với mục đích chính nghĩa mới có thể làm ra nghệ thuật đích thực.
III - Tổng kết.
* Ghi nhớ.
 Sgk. T 85
*4 Hoạt động 4: (3 phút )
4. Củng cố.
- Qua câu chuyện em rút ra được bài học gì cho cuộc sống ?
5. Dặn: HS về học bài, chuẩn bị bài sau 
D - Rút kinh nghiệm giờ dạy.
* Ưu điểm:...................................................................................................................
.....................................................................................................................................
* Tồn tại:......................................................................................................................
...................................................................................................................................
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Bài 8. Phần tiếng việt
Tiết 31: danh từ.
A - Mục tiêu.
Giúp Hs:
1. Về kiến thức: nắm được
- Các tiểu loại danh từ chỉ sự vật : danh từ chung và danh từ riêng.
- Cách viết hoa danh từ riêng.
2. Về kỹ năng:
- Nhận biết danh từ chung, danh từ riêng
- Viết hoa danh từ riêng đúng qui tắc.
3. Về thái độ:
- Có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
B - Chuẩn bị.
1. Giáo viên:
- Soạn bài, nghiên cứu tài liệu tham khảo.
- Bảng phụ vẽ sơ đồ câm về cách phân loại danh từ.
2. Học sinh
- Đọc, tìm hiểu nội dung câu hỏi trong sgk
C -Tiến trình.
1. ổn định lớp: Sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: Em hãy giải nghĩa các từ sau: khinh khỉnh, khinh bạc, bâng khuâng, băn khoăn.
 3. Bài mới.
*1 Hoạt động 1: Giới thiệu bài ( 1 phút )
Tiếng Việt được phân chia thành nhiều từ loại khác nhau như: Danh từ, động từ, tính từ,... mỗi từ loại ấy biểu thị các sự vật hiện tượng khác nhau. Thế nào là danh từ ? danh từ chung ? danh từ riêng ?
Hoạt động
Nội dung
*2 Hoạt động 2: Phân tích mẫu, hình thành khái niệm (20 phút) 
H: ở tiểu học các em đã được học về dt, hãy nhắc lại những được điểm của danh từ ?
- HS đọc bt trong sgk t 108 và thảo luận theo các bàn.
- Gv treo bảng phụ, gọi 2 em lên bảng điền, HS khác nhận xét, Gv nhận xét bổ sung.
H: Qua bài tập em hiểu danh từ chung là gì ? Cho VD ?
H: Em hãy nhắc lại qui tắc viết hoa. Cho ví dụ minh họa ?
- Thánh Gióng
- Pa – ri
- Học sinh tiên tiến,...
H: Nêu nhận xét của em về danh từ chung, danh từ riêng và cách viết hoa danh từ ?
*3 Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập (16 phút )
- HS thảo luận bài tập theo các bàn
- Gọi 2 – 4 em trả lời
- GV chia lớp làm 4 nhóm thảo luận làm bt
- Gọi 2 nhóm lên bảng làm
- 2 nhóm còn lại nhận xét bổ sung
- Gv chia lớp làm 3 nhóm tl làm bbt
- Gọi đại diện mỗi nhóm lên bảng làm 
- Gv nhận xét, sửa chữa
- Gv hướng dẫn HS về nhà làm bt 3.
* Khái niệm danh từ:
- danh từ là những từ chỉ ngườ, vật, hiện tượng, khái niệm,...
- Danh từ có thể kết hợp với từ chỉ số lượng ở phía trước, các từ này, ấy, đó,... ở phía sau và một số từ ngữ khác để tạo thành cụm danh từ.
- Chức vụ điển hình trong câu là chủ ngữ. Khi làm vị ngữ danh từ cần có từ là đứng trước.
* Danh từ được chia thành hai loại lớn là: danh từ chỉ đơn vị và danh từ chỉ sự vật
I – Danh từ chung và danh từ riêng.
1. Bài tập:
a. Danh từ chung : vua, tráng sĩ, đền thờ, làng, xã, huyện, công ơn.
b. Danh từ riêng : Phù Đổng Thiên Vương, Gióng, Phù Đổng, Gia Lâm, Hà nội
* Danh từ chung: là tên gọi một loại sự vật (chỉ người, sự vật nói chung)
* Danh từ riêng: là tên riêng của từng người, từng vật, từng địa phương.
2 Qui tắc viết hoa :
a. Tên người, tên địa lí Việt Nam.
- Viết hoa tất cả các chữ cái đầu tiên của họ, tên đệm, lót.
b. Tên người, tên địa lí nước ngoài.
- Tên người, tên địa lí phiên âm qua tiếng việt chỉ viết hoa chữ cái đầu tiên của họ, đệm, tên (Giữa các tiếng có thể có hoặc không có dấu nối)
c. Tên các cơ quan tổ chức, các danh hiệu, giải thưởng, huân huy chương : Viết hoa chữ cái đầu tiên của tiếng đầu tiên.
* Ghi nhớ.
 Sgk. T 109
III – Luyện tập.
* Bài tập: Các danh từ chung gọi tên các loài hoa có khi nào được viết hoa hay không ? Tại sao ?
Chọn VD về trường hợp danh từ chung “người” được viết hoa ? Giải thích lí do. 
 Đáp án:
- Khi dùng để đặt tên người thì phải viết hoa.
- Vì khi ấy chúng được dùng như danh từ riêng.
VD: Cô Lan, bạn Cúc, anh Hồng.
- Hồ Chí Minh – tên người là cả một niềm thơ.
- Danh từ "Người" được dùng làm danh từ lâm thời để chỉ Hồ Chí Minh.
- Từ "Người" được viết hoa : Người để bày tỏ sự tôn kính và lòng biết ơn của chúng ta đối với Bác Hồ.
1. Bài tập 1. Tìm dt chung và dt riêng
 Đáp án:
a. Danh từ chung: Ngày xưa, miền, đất, bây giờ ...
b. Danh từ riêng: Lạc Việt, Bắc Bộ, Long Nữ, LLQ.
2. Bài tập 2. 
 Đáp án:
Các từ in đậm trong bài
a. Là danh từ riêng và được viết hoa vì: Chim, Hoa, Mây, Nước, Họa Mi đều đã được nhà văn nhân hóa như người, như tên riêng của mỗi nhân vật.
b. út: Tên riêng của nhân vật.
c. Cháy: Tên riêng của một làng.
3. Bài tập 3.
*4 Hoạt động 4: ( 3 phút )
4. Củng cố: 
- Gọi HS đọc lại phần ghi nhớ
5. Dặn: HS về làm bài tập, học bài, chuẩn bị bài sau.
D - Rút kinh nghiệm giờ dạy.
* Ưu điểm:..................................................................................................................
....................................................................................................................................
* Tồn tại:....................................................................................................................
....................................................................................................................................
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Bài 8. Phần tập làm văn
Tiết 32: ngôi kể trong văn tự sự.
A - Mục tiêu.
Giúp Hs:
1. Về kiến thức: nắm được
- Khái niệm ngôi kể trong văn tự sự.
- Sự khác nhau giữa ngôi kể thứ ba và ngôi kể thứ nhất
- Đặc điểm, y nghĩa, t