Giáo án môn Tin học Lớp 12 - Bài 8: Truy vấn dữ liệu - Phạm Thị Hường

BÀI 8. TRUY VẤN DỮ LIỆU
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Người soạn : Phạm Thị Hường
GV hướng dẫn: Nguyễn Văn Trường
I.Mục đích, yêu cầu:
 - Hiểu khái niệm mẫu hỏi. Biết vận dụng một số hàm và phép toán tạo ra các biểu thức số học, biểu thức điều kiện và biểu thức logic để xây dựng mẫu hỏi.
- Biết các bước chính để tạo mẫu hỏi.
- Tạo được mẫu hỏi đơn giản.
- Biết sử dụng hai chế độ làm việc với mẫu hỏi: Chế độ thiết kế và chế độ trang dữ liệu.
II.Nội dung
* Thời gian dự kiến:
Nội dung
Thời gian (Phút)
Ổn định tổ chức lớp
1
Bài mới 42
Đặt vấn đề
1
1) Các khái niệm
11
2) Tạo mẫu hỏi
10
3) VD áp dụng
20
Củng cố, dặn dò
2
1) Bài mới
* Đặt vấn đề: Trong CSDL chứa các thông tin về đối tượng ta đang quản lý. Dựa vào thực tế công việc, chúng ta phải biết cách lấy thông tin ra theo yêu cầu nào đó. Access cung cấp công cụ để tự động hoá việc trả lời các câu hỏi này, nó có tên gọi là mẫu hỏi hay còn gọi là truy vấn. 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
1) Các khái niệm
a. Mẫu hỏi (Truy vấn)
*Định nghĩa: 
- Mẫu hỏi là một trong những công cụ mạnh của Access dùng để: tổng hợp, sắp xếp và tìm kiếm dữ liệu, biến những dữ liệu thô đang được lưu trữ thành những thông tin cần thiết.
* Các chế độ làm việc với mẫu hỏi:
Hỏi: Theo dõi SGK một em cho biết mẫu hỏi có những chế độ làm việc nào?
* Một số khả năng của mẫu hỏi:
- Sắp xếp các bản ghi theo một ĐK nào đó.
- Chọn các bản ghi thỏa mãn các ĐK cho trước.
- Chọn các trường cần thiết để hiển thị, thêm các trường mới là kết quả thực hiện các phép tính trên các trường của bảng nguồn.
- Thực hiện tính toán trên dữ liệu lấy ra như tính TB cộng, tính tổng từng loại, đếm các bản ghi thỏa ĐK
- Tổng hợp và hiển thị thông tin từ dữ liệu bảng hoặc mẫu hỏi khác nhau.
* Vai trò:
Kết quả thực hiện mẫu hỏi cũng đóng vai trò như một bảng và có thể tham gia vào việc tạo bảng, biểu mẫu, tạo mẫu hỏi khác hoặc tạo báo cáo.
b) Biểu thức
Hỏi: Một biểu thức gồm có các thành phần nào?
Hỏi: Các em biết những biểu thức nào?
* Các phép toán:
Hỏi: Một em hãy cho biết các phép toán được sử dụng tương ứng với từng biểu thức trên. 
* Các toán hạng:
- Tên trường (đóng vai trò là các biến và được ghi trong dấu ngoặc vuông). VD : [Toan], [Luong]...
- Hằng số.
- Hằng văn bản( được viết trong dấu nháy kép). VD: “Nam”, “Ha Noi”
- Các hàm ( VD: SUM, AVG, MAX, MIN, Count)
* Vai trò của các BT:
- BTSH được sử dụng để mô tả các trường tính toán trong mẫu hỏi.
Cú pháp:
: 
VD: 
Mat_do:[So_dan] / [Dien_tich]
Tien_luong:[Luong]* 0.5
Hỏi: BTSH để mô tả cho trường Tổng để tính tổng điểm 3 môn Toán, Lý ,Tin là gì?
- BTĐK và BT Logic được sử dụng trong các trường hợp sau:
+ Thiết lập bộ lọc cho bảng
+ Thiết lập ĐK lọc để tạo mẫu hỏi
VD: Trong CSDL ‘Quản lý HS’ có thể tìm các HS nam có điểm trung bình môn Tin từ 8.5 trở lên bằng biểu thức lọc:
 [Gioi_tinh]=”Nam” and [Tin]>=8.5
c) Các hàm
SUM: Tính tổng
AVG: Tính giá trị trung bình
MIN: Tìm giá trị nhỏ nhất
MAX: Tìm giá trị lớn nhất
COUNT: Đếm số giá trị khác trống.
Chú ý: Bốn hàm đầu chỉ thực hịên trên các trường kiểu số.
2) Tạo mẫu hỏi
* Để làm việc với mẫu hỏi cần xuất hiện trang mẫu hỏi bằng cách nháy nhãn Queries trong bảng chọn đối tượng của cửa sổ CSDL.
* Để thiết kế mẫu hỏi mới:
Cách 1: Tự thiết kế
- Nháy đúp chuột vào: Create Query in Design View.
Cách 2: Dùng thuật sĩ. 
- Nháy đúp chuột vào: Create Query by using Wizard.
* Các bước chính để tạo một mẫu hỏi như sau:
- Chọn dữ liệu nguồn ( các bảng và mẫu hỏi khác) cho mẫu hỏi.
- Chọn các trường từ dữ liệu nguồn để đưa vào mẫu hỏi.
- Khai báo các điều kiện cần đưa vào mẫu hỏi để lọc các bản ghi.
- Chọn các trường dùng để sắp xếp các bản ghi trong mẫu hỏi.
- Tạo các trường tính toán từ các trường đã có.
- Đặt ĐK gộp nhóm.
Chú ý: Không nhất thiết phải thực hiện tất cảc các bước này.
* Khi đang ở chế độ thiết kế mẫu hỏi, ta có thể thực hiện mẫu hỏi để xem kết quả bằng cách : nháy vào nút hoặc nút hoặc chọn lệnh View-> Datasheet View.
* Trong chế độ thiết kế ta có thể thiết kế mới hoặc xem hay sửa đổi thiết kế cũ của mẫu hỏi. Trên hình 51 là thanh công cụ thiết kế mẫu hỏi.
* Để xem hay sửa đổi mẫu hỏi đã có:
 Hỏi : Theo các em để xem hay sửa đổi mẫu hỏi đã có thì việc đầu tiên cần làm là gì?
- Các bước thực hiện:
1. Chọn mẫu hỏi cần xem hoặc sửa.
2. Nháy nút 
Khi đó cửa sổ mẫu hỏi ở chế độ thiết kế sẽ xuất hiện, trong đó:
Phần trên là phần chứa các bảng nguồn.
 Phần dưới là lưới QBE có các thành phần cơ bản sau:
Field: Khai báo tên các trường được chọn.( Các trường sẽ có mặt trong mẫu hỏi hoặc các trường chỉ dùng để lọc, sắp xếp, kiểm tra giá trị
Table: Tên các bảng hoặc mẫu hỏi chứa trường tương ứng.
Sort: Các ô chỉ ra có cần sắp xếp theo trường tương ứng không.
Show: Cho biết trường tương ứng có xuất hiện trong mẫu hỏi không.
Criteria: Mô tả Đk để chọn các bản ghi đưa vào mẫu hỏi. Các ĐK được viết dưới dạng các biểu thức logic.
3) Ví dụ áp dụng
 Khi khai thác CSDL “ Quản lý HS” cần tạo mẫu hỏi cho biết DSHS có điểm trung bình ở tất cả các môn từ 6.5 trở lên .
Hỏi: Chọn bảng nguồn là bảng nào?
Hỏi: SDHS cần đưa ra phải gồm những trường nào?
Hỏi: Theo cách tạo mẫu hỏi vừa học thì đầu tiên ta cần làm gì?
Hỏi: Chọn cách tạo mẫu hỏi nào?
GV: Cách thực hiện cụ thể lần lượt như sau:
1. Nháy nhãn Queries trong bảng chọn đối tượng của cửa sổ CSDL.
2. Nháy đúp chuột vào Create Query in Design View.
3. Chọn bảng HOC_SINH làm bảng dữ liệu nguồn.
4. Nháy đúp chuột vào các trường Maso, Hodem, Ten, Toan, Li, Hoa, Van, Tin trong bảng HOC_SINH để đưa vào mẫu hỏi.
Trong lưới QBE, trên dòng Criteria, tại các cột Toan, Li, Hoa, Van, Tin gõ >=6.5
6. Nháy vào nút để thực hiện mẫu hỏi và xem kết quả.(Hình 53)
- Ghi bài.
- Có hai chế độ làm việc là: 
+ Chế độ thiết kế
+ Chế độ trang dữ liệu
- Gồm có các toán hạng và các phép toán.
- Gồm:
- Biểu thức toán học
- Biểu thức ĐK.
- Biểu thức Logic 
- Phép toán số học: +, - , *, /
- Phép so sánh:, =, =, 
- Phép logic: and, or, not.
- Tong: [Toan] + [Ly]+ [Tin]
- Ghi bài
- Ghi bài.
- Ghi bài
- Ghi bài
Ghi bài
- Ghi bài
- HS quan sát H.51_ SGK
- Phải chọn mẫu hỏi cần xem hoặc sửa
- Ghi bài
- Bảng HOC_SINH
- Gồm: MaSo, HọDem, Ten, Toan, Ly, Hoa, Van, Tin.
- Nháy nhãn Queries trong bảng chọn đối tượng, 
- Tự thiết kế
2) Củng cố, dặn dò
- Khái niệm mẫu hỏi, một số khả năng người dùng có thể làm thông qua mẫu hỏi (ích lợi của mẫu hỏi).
- Phân biệt hai chế độ khác nhau của mẫu hỏi: Chế độ thiết kế và chế độ trang dữ liệu ( Kết quả thực hiện mẫu hỏi).
- Kỹ thuật thực hiện tạo mẫu hỏi.
* BTVN: Tương tự như VD trên các em về nhà trình bày các bước thực hiện tạo mẫu hỏi cho biết DS các HS nam có điểm Tin>=8.0. Sau đó các em mở mẫu hỏi vừa tạo được đó sắp xếp tên các bạn theo thứ tự giảm dần của điểm Tin.
- Xem lại bài liên kết giữa các bảng và xem trước nội dung bài thực hành
3) Rút kinh nghiệm