Giáo án môn Sinh học Lớp 8 - Tiết 60, Bài 57: Tuyến tuỵ và tuyến trên thận

Ngày soạn:
12/03/2012
Ngày giảng:
Sinh
8
A
60
#N/A
Sinh
8
B
60
#N/A
Sinh
8
C
60
#N/A
Sinh
8
D
60
#N/A
Sinh
8
E
60
#N/A
Tiết 60 bài 57: TUYẾN TUỴ VÀ TUYẾN TRÊN THẬN
1- Mục tiêu
a/ Kiến thức
 - Phân biệt chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tụy dựa trên cấu tạo của tuyến
 - Sơ đồ hoá chức năng của tuyến tuỵ trong sự điều hoà lượng đường trong máu
 - Trình bày các chức năng của tuyến trên thận dựa trên cấu tạo của tuyến
b/ Kĩ năng: 
 - Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình
c/ Thái độ: 
 - Giáo dục ý thức bảo vệ sức khỏe
2- Chuẩn bị của GV và HS
a/ GV: Giáo án, sgk, TLTK
 - Tranh phóng to hình 57.1,2, 55.3
b/ HS: Vở ghi, sgk
 - xem trước bài mới
3- Tiến trình bài giảng
a. Kiểm tra bài cũ (5’)
Câu hỏi
Đáp án
-?: Nêu vị trí, cấu tạo và chức năng của tuyến yên?
-HS: Vị trí: nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi
- Cấu tạo gồm 3 thuỳ:
+Thuỳ trước
+Thuỳ giữa
+Thuỳ sau
- Vai trò:
+Tiết hooc môn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết khác
+Tiết hooc môn ảnh hưởng tới một số quá trình sinh lí trong cơ thể
b. Giảng bài mới:
 * Đặt vấn đề vào bài mới: Cũng như tuyến yên và tuyến giáp, tuyến tụy và tuyến trên thận có vai trò quan trọng trong các quá trình điều hoà lượng đường trong máu. Vậy hoạt động cua 2 tuyến này ntn? Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài hôm nay
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
Hoạt động 1: (19’)
 Tuyến tuỵ 
Mục tiêu: Trình bày được chức năng nội và ngoại tiết của tuyến tụy. 
-GV: Y/c HS trả lời câu hỏi:
-?: Hãy nêu chức năng của tuyến tuỵ mà em biết?
-GV: Y/c HS quan sát hình 57.1, đọc thông tin chức năng của tuyến tuỵ, trao đổi thảo luận nhóm trả lời câu hỏi
-?: Phân biệt chức năng nội tiết và ngoại tiết dựa trên cấu tạo?
-?: Trình bày tóm tắt quá trình điều hoà lượng đường huyết ở mức ổn định
-GV: Sự rối loạn hoạt động nội tiết của tuyến tuỵ gây ra tình trạng bệnh lí: Bệnh tiểu đương, chứng hạ đường huyết
-HS: Dựa vào kiến thức đã học nêu được chức năng tuyến tuỵ:
-HS: 
+ Tiết dịch tiêu hoá để tiêu hoá thức ăn ở ruột non 
+ Tiết hoocmon
-HS: Dựa vào hình 57.1 và thông tin, trao đổi thảo luận, phân biệt được 2 chức năng ngoại tiết và nội tiết
-HS: TL→
+ Tế bào a: tiết glucagôn
+ tế bào b: tiết insulin
-HS: 
 + Khi đường huyết tăng -> tế bào b tiết isnulin có tác dụng chuyển glucôzơ -> glucôgen dự trữ trong gan và cơ
+ Khi đường huyết giảm, tế bào a tiết glucagôn có tác dụng chuyển glicôgen -> glucôzơ
=> Nhờ tác động đối lập của hai loại hooc môn " tỉ lệ đường huyết luôn ổn định "đảm bảo hoạt động sinh lí của cơ thể diễn ra bình thường
I. Tuyến tụy
- Tuyến tuỵ vừa làm chức năng ngoại tiết vừa làm chức năng nội tiết
+ Chức năng ngoại tiết: Tiết dịch tiêu hoá để tiêu hoá thức ăn ở ruột non 
+ Chức năng nội tiết: Tiết hoócmon điều hoà lượng đường trong máu do các tế bào đảo tuỵ thực hiện
Hoạt động 2: (15’)
Tuyến trên thận 
Mục tiêu: Nêu được vị trí, cấu tạo và chức năng của tuyến tên thận
-GV: Y/c HS quan sát hình 57.2 
-?: Mô tả vị trí của tuyến trên thận?
-GV: Treo tranh hình 55.3 và gọi hs lên bảng trình bày
-?: Trình bày khái quát cấu tạo của tuyến trên thận?
-?: Nêu chức năng của hooc môn tuyến trên thận?
-HS: Trình bày trên tranh
-HS: TL→
-HS: Làm việc độc lập với sgk, tìm hiểu, ghi nhớ cấu tạo của tuyến trên thận
-HS: TL→
-HS: TL→
II. Tuyến trên thận
- Vị trí: gồm 1 đôi nằm trên đỉnh hai quả thận
- Cấu tạo:
+ Phần vỏ: 3 lớp: lớp ngoài, lớp giữa, lớp trong
+ Phần tuỷ
* Chức năng của các hooc môn tuyến trên thận:
- Hooc môn vỏ tuyến:
+ Lớp cầu: Tiết hooc môn điều hoà các muối natri, kali trong máu
+ Lớp sợi: Tiết hooc môn điều hoà đường huyết 
+ Lớp lưới: Tiết các hooc môn điều hoà sinh dục nam, gây những biến đổi đặc tính sinh dục nam
- Hooc môn tuỷ tuyến: Tiết ađrênalin và norađrênalin có tác dụng điều hoà tim mạch và hô hấp , góp phần cùng glucagôn điều chỉnh lượng đường trong máu
c: Củng cố - Luyện tập (5’)
-?: Hoàn thành sơ đồ sau: kích thích (+),ức chế (-)
Khi đường huyết..	Khi đường huyết 
	 (+)	 (-)
	Đảo tuỵ
Tế bào b	 Tế bào a:
.
  .
 Glucozơ	 ..	 Glucozơ
 Đường huyết giảm	 Đường huyết tăng
 đến mức bình thường	 lên mức bình thường
d: Hướng dẫn về nhà (1’)
-GV: Y/c hs học bài, trả lời câu hỏi và làm bài tập trong sgk
Đọc “Em có biết”
Chuẩn bị bài mới
Nam kẻ và tích vào bảng 58.1, nữ tích vào bảng 58.2 
* RÚT KINH NGHIỆM:
- Thời gian giảng toàn bài: 
- Thời gian dành cho từng phần: 
.
.........................................................................................................................
- Phương pháp giảng dạy: .
- Nội dung .
.