Giáo án môn Sinh học 8 - Tuần 3 - Năm học 2011-2012

Tuần 3	NS : 23 – 8 - 2011
Tiết 	5	ND :
Bài 5	 THỰC HÀNH :
QUAN SÁT TẾ BÀO VÀ MÔ
I. Mục tiêu 
- Chuẩn bị được tiêu bản tạm thời tế bào mô cơ vân
- QS và vẽ các tế bào trong các tiêu bản đã làm sẵn : tế bào niêm mạc miệng, mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mô cơ trơn.
- Phân biệt các bộ phận chính của tế bào gồm : MSC, chất tế bào và nhân.
- Phân biệt các mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết.
II. Phân tích chuẩn 
- Rèn luyện kĩ năng quan sát tế bào và mô dưới kính hiển vi.
- Vẽ các loại mơ.
III. Chuẩn bị 
IV. Hoạt động dạy – học :
1. Oån định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ :
3. Bài mới 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt động 1 :
Hoạt động 2 :
Hoạt động 3:
Hoạt động 4 :
4/ Củng cố :
5/ Dặn dò :
Tuần 3	Ngµy so¹n: 22- 8 - 2011
Tiết 6	 Ngµy d¹y: 
 Bµi 6: PHẢN XẠ
A. mơc tiªu.
- Tr×nh bµy ®­ỵc cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¬ b¶n cđa n¬ron.
- ChØ râ 5 thµnh phÇn cđa 1 cung ph¶n x¹ vµ ®­êng dÉn truyỊn xung thÇn kinh trong cung ph¶n x¹.
B. chuÈn bÞ.
- Tranh phãng to h×nh 6.1 – N¬ron; H6.2 – Cung ph¶n x¹ SGK.
- B¶ng phơ, phiÕu häc tËp.
C. ho¹t ®éng d¹y - häc.
1. Tỉ chøc
2. KiĨm tra bµi cị
CH : Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cđa m« thÇn kinh?
TL : M« thÇn kinh
- Cấu tạo : Gåm c¸c tÕ bµo thÇn kinh (n¬ron vµ c¸c tÕ bµo thÇn kinh ®Ưm). N¬ron cã th©n nèi víi c¸c sỵi nh¸nh vµ sỵi trơc.
- Chức năng : - TiÕp nhËn kÝch thÝch vµ sư lÝ th«ng tin, ®iỊu hoµ vµ phèi hỵp ho¹t ®éng c¸c c¬ quan ®¶m b¶o sù thÝch øng cđa c¬ thĨ víi MT
3. Bµi míi
Ho¹t ®éng 1: CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cđa n¬ron
Ho¹t ®éng cđa GV
Ho¹t ®éng cđa HS
- Yªu cÇu HS nghiªn cøu £ mơc I SGK kÕt hỵp quan s¸t H 6.1 vµ tr¶ lêi c©u hái:
- Nªu thµnh phÇn cÊu t¹o cđa m« thÇn kinh ?
- G¾n chĩ thÝch vµo tranh c©m cÊu t¹o n¬ron vµ m« t¶ cÊu t¹o 1 n¬ron ®iĨn h×nh?
- GV treo tranh cho HS nhËn xÐt, rĩt ra kÕt luËn.
- N¬ron cã chøc n¨ng g×?
- Cho HS nªu kh¸i niƯm tÝnh c¶m øng, tÝnh dÉn truyỊn.
- GV chØ trªn tranh chiỊu lan truyỊn xung thÇn kinh trªn h×nh 6.1 vµ 6.2 (cung ph¶n x¹)
L­u ý: xung thÇn kinh lan truyỊn theo 1 chiỊu.
- Dùa vµo chøc n¨ng dÉn truyỊn, ng­êi ta chia n¬ron thµnh 3 lo¹i:
- GV ph¸t phiÕu häc tËp, yªu cÇu HS nghiªn cøu tiÕp £ SGK kÕt hỵp quan s¸t H 6.2 ®Ĩ t×m ra sù kh¸c nhau gi÷a 3 lo¹i n¬ron.
- GV treo b¶ng kỴ phiÕu häc tËp.
- GV ®­a ra ®¸p ¸n ®ĩng, h­íng dÉn HS trªn s¬ ®å H 6.2.
- Em cã nhËn xÐt g× vỊ h­íng dÉn truyỊn xung thÇn kinh ë n¬ron h­íng t©m vµ li t©m ?
- Mô TK gồm nơron và tế bào TK đệm.
- 1 HS lªn b¶ng g¾n chĩ thÝch. 
- HS nhËn xÐt, nªu cÊu t¹o n¬ron :
+ Th©n: chøa nh©n, xung quanh cã tua ng¾n (sỵi nh¸nh).
+ Tua dµi (sỵi trơc): cã bao miªlin, tËn cïng ph©n nh¸nh cã cĩc xim¸p.
- Chøc n¨ng : C¶m øng và dÉn truyỊn 
- Nghiªn cøu £ SGK kÕt hỵp quan s¸t H 6.2; trao ®ỉi nhãm, hoµn thµnh kÕt qu¶ vµo phiÕu häc tËp.
- HS ®iỊn kÕt qu¶. C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt.
- KÕt qu¶ phiÕu häc tËp : C¸c lo¹i n¬ron – Phụ lục 1.
- Ng­ỵc chiỊu.
Ho¹t ®éng 2: Cung ph¶n x¹
Ho¹t ®éng cđa GV
Ho¹t ®éng cđa HS
- Cho VD vỊ ph¶n x¹?
- Ph¶n x¹ lµ g×?
- HiƯn t­ỵng c¶m øng ë thùc vËt (ch¹m tay vµo c©y trinh n÷, l¸ c©y cơp l¹i) cã ph¶i lµ ph¶n x¹ kh«ng?
- ThÕ nµo lµ 1 cung ph¶n x¹?
- Quan s¸t H 6.2 vµ tr¶ lêi c©u hái:
+ Cã nh÷ng lo¹i n¬ron nµo tham gia vµo cung ph¶n x¹?
+ C¸c thµnh phÇn cđa cung ph¶n x¹?
- H·y gi¶i thÝch ph¶n x¹ kim ch©m vµo tay, tay rơt l¹i?
- B»ng c¸ch nµo trung ­¬ng thÇn kinh cã thĨ biÕt ®­ỵc ph¶n øng cđa c¬ thĨ ®· ®¸p øng kÝch thÝch ch­a? GV dÉn d¾t tíi : Cung ph¶n x¹ cã ®­êng liªn hƯ ng­ỵc t¹o thµnh vßng ph¶n x¹.
- GV ®­a VD vỊ vßng ph¶n x¹ vµ gi¶i thÝch trªn s¬ ®å H 6.3
- Kh¸i niƯm vßng ph¶n x¹?
- LÊy tõ 3-5 VD
- Trao ®ỉi nhãm vµ rĩt ra kh¸i niƯm ph¶n x¹ : Ph¶n x¹ lµ ph¶n øng cđa c¬ thĨ ®Ĩ tr¶ lêi kÝch thÝch cđa m«i tr­êng (trong vµ ngoµi) d­íi sù ®iỊu khiĨn cđa hƯ thÇn kinh.
- Kh«ng v× thùc vËt kh«ng cã hƯ thÇn kinh, ®ã chØ lµ sù thay ®ỉi vỊ sù tr­¬ng n­íc cđa c¸c tÕ bµo gèc l¸)
- Cung phản xạ là con đường mà xung thần kinh truyền từ cơ quan thụ cảm qua TW thần kinh đén cơ quan phản ứng.
- Tù rĩt ra kÕt luËn.
- 1 cung ph¶n x¹ cã 3 lo¹i n¬ron: n¬ron h­íng t©m, trung gian, li t©m.
- Cung ph¶n x¹ gåm 5 thµnh phÇn: c¬ quan thơ c¶m, n¬ron h­íng t©m, n¬ron trung gian, n¬ron li t©m, c¬ quan ph¶n øng.
- Dùa vµo H 6.2, l­u ý ®­êng dÉn truyỊn ®Ĩ tr¶ lêi.
- Quan s¸t H 6.3
- Nªu kh¸i niƯm vßng ph¶n x¹.
Luồng thần kinh bao gồm cung phản xạ và đường phản hồi tạo nên vòng phản xạ.
4. Củng cố :
- Cho HS d¸n chĩ thÝch vµo s¬ ®å c©m H 6.2 vµ nªu chøc n¨ng cđa c¸c bé phËn trong ph¶n x¹.
- Tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK. .- §äc mơc “Em cã biÕt”.
5. H­íng dÉn – Dặn dò :
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK.
- VÏ s¬ ®å cung ph¶n x¹ H 6.2 vµ chĩ thÝch
Phụ lục 1 : KÕt qu¶ phiÕu häc tËp: C¸c lo¹i n¬ron
C¸c lo¹i n¬ron
VÞ trÝ
Chøc n¨ng
N¬ron h­íng t©m
(n¬ron c¶m gi¸c)
- Th©n n»m bªn ngoµi T¦ thÇn kinh
- TruyỊn xung thÇn kinh tõ c¬ quan ®Õn T¦ thÇn kinh (thơ c¶m).
N¬ron trung gian
(n¬ron liªn l¹c)
- N»m trong trung ­¬ng thÇn kinh.
- Liªn hƯ gi÷a c¸c n¬ron.
N¬ron li t©m
(n¬ron vËn ®éng)
- Th©n n»m trong trung ­¬ng thÇn kinh, sỵi trơc h­íng ra c¬ quan ph¶n øng.
- TruyỊn xung thÇn kinh tõ trung ­¬ng tíi c¬ quan ph¶n øng.