Giáo án môn Ngữ văn khối 7 - Trường THCS Liêng Trang - Tuần 16

êu tả trong văn biểu cảm.
3. Thái độ
- GDHS yêu mến mùa xuân, vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời ở miền Bắc nước ta.
C. PHƯƠNG PHÁP:
 Phân tích – Giảng bình
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định lớp: 
Lớp 7a4, vắng..
2. Kiểm tra bài cũ:
- Hãy nêu giá trị và cách thưởng thức cốm qua văn bản Một thứ quà của lúa non của Thạch Lam?
3. Bài mới: 
Mỗi vùng đất đều có những đặc điểm riêng về khí hậu và con người. Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu thêm về thủ đô Hà Nội thân yêu qua bài tùy bút “Mùa xuân của tôi” của Vũ Bằng.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
 * HOẠT ĐỘNG 1: Giới thiệu chung
(?)Em hãy nếu vài nét về tác giả và tác phẩm?
 * HOẠT ĐỘNG 2: Đọc hiểu văn bản
Bài văn biểu lộ tình cảm rất nhiệt thành, tha thiết của tác giả. Khi đọc cần chú ý thể hiện tính chất biểu cảm của bài văn.
GV: Bài văn này có thể chia làm mấy phần em hãy nêu giới hạn và nội dung từng đoạn ?
- Đoạn 1: Từ đầuvì thế (Tình yêu tháng giêng- mùa xuân của con người)
- Đoạn 2: Tiếp.liên hoan ( Cảnh sắc và không khí mùa xuân đất Bắc)
- Đoạn 3: Còn lại ( Hương vị đất Bắc sau ngày tết) 
(?) Bài văn viết cảnh sắc & không khí mùa xuân ở đâu? Hoàn cảnh & tâm trạng của tác giả khi viết bài này ?
(?) Cảnh sắc mùa xuân Hà Nội & miền bắc đã được gợi tả qua những chi tiết nào?
(?)Vậy những dấu hiệu điển hình nào tạo cảnh sắc, không khí mùa xuân đất Bắc? Những dấu hiệu đó gợi 1 bức tranh xuân đất Bắc như thế nào ?
(?) Mùa xuân đã khơi dậy sức sống trong thiên nhiên & con người điều gì? ?
(?) Hãy nhận xét về nghệ thuật, ngôn từ, giọng điệu & dấu câu trong đoạn văn? Hãy nêu tác dụng-Những tình cảm nào trỗi dậy mạnh mẽ trong lòng tác giả khi mùa xuân đến ?
(?) Nét đẹp của xuân miền bắc được thể hiện qua những hình ảnh nào?
(?) Nhận xét cách quan sát và cảm nhận về mùa xuân của tác giả?
(?)Qua những chi tiết đó, em thấy MX MB ra sao? 
(?) Hãy nêu cảm nhận của em về cảnh sắc mùa xuân qua ngòi bút tinh tế của tác giả ?
(?) Nêu giá trị đặc sắc về nội dung & nghệ thuật của văn bản “ Mùa xuân của tôi”
* HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn tự học
 GV gợi ý: Mưa xuân riêu riêu, gió lành lạnh.. sức sống căng đầy trong lộc của một loài nai-> Sức sống bất diệt, tươi trẻ của mùa xuân
- Ôn tập toàn bộ các kiến thức về tiếng Việt đã học từ đầu năm để chuẩn bị kiểm tra.
I. GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả 
Vũ Bằng là 1 nhà báo, cây bút viết văn có sở trường về truyện ngắn, tùy bút...
2. Tác phẩm 
- Trích đoạn đầu tùy bút:“ Tháng giêng mơ về trăng non rét ngọt “
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1.Đọc- tìm hiểu từ khó.
2.Tìm hiểu văn bản
a. Bố cục: 3 đoạn
b. Phân tích.
b.1. Cảnh sắc và không khí mùa xuân miền Bắc:
- Mưa riêu riêu, gió lành lạnh, tiếng nhạn kêu, tiếng trống chèo, câu hát huê tình 
-Mùi nhang trầm, bàn thờ tổ tiên, gia đình đoàn tụ.
à Thời tiết lạnh nhưng có cái ấm áp của, nồng nàn của mùa xuân tràn ngập của tình cảm gia đình thắm thiết.
- Lòng say sưa, nhựa sống trong người căng lên, trẻ ra..
à Sức sống thiên nhiên con người, trỗi dậy mạnh mẽ khi xuân đến.
* Hình ảnh gợi cảm, so sánh, giọng điệu sôi nổi, thiết tha bộc lộ nỗi nhớ quê hương da diết của tác giả.
b.2Nét đẹp riêng của mùa xuân miền Bắc: 
- Đào hơi phai nhưng nhụy còn phong.
- Cỏ không mướt xanh nhưng lại nức mùi hương man mác mùa xuân.
- Mưa xuân trời bỗng sáng hồng hồng.
à Quan sát & cảm nhận tinh tế về sự thay đổi cảnh sắc mùa xuân trong một khoảnh khắc ngắn ngủi: mùa xuân miền bắc hiện lên thật đẹp
3. Tổng kết: 
* * Nghệ thuật:
- Trình bày nội dung văn bản theo mạch cảm xúc lôi cuốn, say mê.
- Lựa chọn từ ngữ, câu văn linh hoạt, biểu cảm, giàu hình ảnh.
- Có nhiều so sánh, liên tưởng phong phú, độc đáo, giàu chất thơ.
* Ý nghĩa :
- Văn bản đem đến cho người đọc những cảm nhận về vẻ đẹp của mùa xuân trên quê hương miền Bắc hiện lên trong nỗi nhớ của người con xa quê.
- Văn bản thể hiện sự gắn bó máu thịt giữa con người với quê hương, xứ sở - một biểu hiện cụ thể của tình yêu quê hương, đất nước.
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Học và nắm vững nội dung văn bản.
- Ghi lại những câu mà bản thân cho là hay nhất trong văn bản và phân tích.
- Nhận xét về việc lựa chọn, sử dụng ngôn ngữ trong văn bản.
Bài mới: Kiểm tra tiếng việt.
E. RÚT KINH NGHIỆM:
Tuần: 14	 Ngày soạn: 29/11/2014
 Tiết PPCT: 63	 Ngày dạy: 02/12/2014
Tập làm văn: LUYỆN NÓI PHÁT BIỂU CẢM NGHĨ 
 VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - Củng cố kiến thức về cách làm bài văn phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học.
 - Luyện tập phát biểu miệng trước tập thể, bày tỏ cảm xúc suy nghĩ về tác phẩm văn học.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
1. Kiến thức: 
 - Giá trị nội dung và nghệ thuật của một số tác phẩm văn học.
 - Những yêu cầu khi trình bày văn nói biểu cảmvề một tác phẩm văn học.
2. Kĩ năng: 
 - Tìm ý, lập dàn ý bài biểu cảm về một tác phẩm văn học.
 - Biết cách bộc lộ tình cảm về một tác phẩm văn học trước tập thể.
 - Diễn đạt mạch lạc, rõ ràng những tình cảm của bản thân vssf một tác phẩm văn học bằng ngôn ngữ nói.
3. Thái độ: 
 - Luyện tập phát biểu miệng trước tập thể.bày tỏ cảm xúc ,suy nghĩ về tác phẩm văn học 
C. PHƯƠNG PHÁP:
 - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định : 
 Lớp 7a4, vắng...........................
2. Kiểm tra bài cũ :
 - Kiểm tra việc chuẩn bị bài của hs.
3. Bài mới : 
 - Các em đã học rất nhiều bài văn ,thơ thuộc thể loại văn biểu cảm .có thể ở phần luyện tập của các bài đó ,các em đã làm quen với việc trình bày cảm nghĩ của mình qua một đoạn văn ,và để thưc hành tốt hơn việc luyện nói văn biểu cảm về tác phẩm văn học. Chúng ta sẽ đi tìm hiểu bài học hôm nay.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 3:Tìm hiểu chung
 - GV: Gọi hs đọc đề bài ,xác định đề mà mình sẽ luyện nói hôm nay .
 - Đề yêu cầu viết về cái gì ? viết như thế nào viết để làm gì?
HS: Thảo luận ,trình bày
 - HS trình bày dàn ý mà mình đã chuẩn bị trước ở nhà 
- Gọi học sinh nhận xét ,bổ sung ? 
- GV: Chốt ý .
* HOẠT ĐỘNG 2:Luyện nói trên lớp
GV: nêu yêu cầu của tiết luyện nói : Biết phát biểu cảm tưởng ,đánh giá đối với tác phẩm văn học .Tập PBCT trước nhóm ,lớp trên cơ sơ chuẩn bị trước lập ý và lập dàn ý ở nhà .
- GV: Hướng dẫn ,hs tự luyện nói à trình bày trước nhóm (7’ )
- HS: Cử đại diện thực hành nói trước lớp (14’)
- GV: Nhận xét ,sửa chữa ,cho điểm .Chú ý các em văn nói khác văn viết .
* HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn tự học 
Gv gợi ý : HS có thể tự nói trước gương giới thiệu về bản thân cùng sở thích cá nhân, gia đình...
- Chuẩn bị bài: Ôn lại đặc điểm, các cách biểu cảm, cách làm bài văn biểu cảm. 
I. TÌM HIỂU CHUNG: 
1. Đề bài : Phát biểu cảm nghĩ về một trong 2 bài thơ của Hồ Chí Minh : Cảnh khuya, Rằm tháng giêng.
2. Định hướng đề:
- Viết về hai tác phẩm : Cảnh khuya ,Rằm tháng giêng.
- Viết theo thể văn biểu cảm về tác phẩm văn học.
- Viết để thấy tâm hồn người nghệ sĩ,chiến sĩ cách mạng trong Hồ Chí Minh 
à Cảm phục, kính yêu, biết ơn
2. Lập dàn Ý:
a. Mở bài: Giới thiệu bài thơ và cảm nghĩ chung của em.
b. Thân bài: Cảm nghĩ chung tưởng tượng về hình tượng trong tác phẩm .
- Cảm nghĩ về từng chi tiết (theo thứ tự trước sau,,)
- Cảm nghĩ về tác giả .
3. Kết bài: Tình cảm của em đối với bài thơ, tác giả
II. THỰC HÀNH LUYỆN NÓI TRÊN LỚP:
 1. Hình thức: 5 điểm 
- Nói to ,rõ ràng ,mạch lạc ,thay đổi ngữ điệu khi cần .
- Tư thế tự nhiên ,tự tin ,biết quan sát lớp khi nói 
 2. Nội dung : 5 điểm 
 - Nói đúng yêu cầu .
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
- Tự tập nói văn biểu cảm về một tác phẩm văn học đã học ở nhà với nhóm bạn và tập nói một mình trước gương.
- Xem lại các kiến thức về các dạng văn phát biểu cảm nghĩ, cách làm bài văn phát biểu cảm nghĩ
 - Chuẩn bị: “ Ôn tập văn biểu cảm”
E. RÚT KINH NGHIỆM:
Tuần: 14	 Ngày soạn: 01/12/2014
 Tiết PPCT: 63	 Ngày dạy: 04/12/2014
Văn bản: ÔN TẬP VĂN BIỂU CẢM
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
 Hệ thống hóa toàn bộ kiến thức, kĩ năng đọc –hiểu các văn bản trữ tình đã học ở học kì 1
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ;
1. Kiến thức
- Văn tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm
- Cách lập ý và lập dàn bài cho một đề văn biểu cảm
- Cách diễn đạt trong một bài văn biểu cảm
2. Kĩ năng
- Nhận biết, phân tích đặc điểm của văn bản biểu cảm.
3. Thái độ
- Thể hiện cảm xúc trước các vấn đề trong cuộc sống.
C. PHƯƠNG PHÁP: 
	Quy nạp, thực hành.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định lớp: 1p
Lớp 7a4, vắng..
2. Kiểm tra bài cũ: 2p Kiểm tra việc soạn bài của học sinh.
3. Bài mới: 42p
Các bài tập làm văn vừa qua ta đã làm văn biểu cảm , tự sự , miêu tả , các em đã nắm được phương pháp làm bài . Hôm nay chúng ta sẽ hệ thống lại những kiến thức đã học về văn tự sự , miêu tả , đặc biệt là văn biểu cảm . 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 3: Ôn lại kiến thức cũ. 
(?) Hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi ôn tập trong sgk?
(?) Yêu cầu hs đọc câu 3 sgk/168 và trả lời.
(?) Em hãy cho biết sự khác nhau giữa biểu cảm với niêu tả, tự sự.
(?) Vai trò của tự sự, miêu tả trong biểu cảm.
?Yêu cầu hs trình bày các bước tiến hành làm bài biểu cảm đã được học.
 (?) Các biên pháp tu từ nào thường được dùng trong văn biểu cảm.
(?) Người ta bộc lộ cảm xúc trong biểu cảm bằng cách như thế nào.
* HOẠT ĐỘNG 2: HS luyện tập 
- GV đánh gía nhận xét tiết học
*HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn HS tự học
Gv gợi ý : HS viết bài văn hoàn chỉnh với dàn ý của đề bài đã cho.
- Chuẩn bị bài mới: Đọc trước bài, tìm hiểu cảnh sắc, phong cách của người Sài Gòn
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Sự khác nhau giữa miêu tả và biểu cảm:
a. Văn miêu tả: tái hiện lại đối tượng (người, cảnh vật) làm cho người ta cảm nhận được nó.
b. Văn biểu cảm: miêu tả đối tượng nhằm mượn đặc điểm, phẩm chất của nó để nói lên cảm nghĩ của mình.
® Sử dụng biện pháp so sánh, ẩn dụ, nhân hóa.
2. Sự khác nhau giữa biểu cảm và tự sự:
a. Văn biểu cảm: tự sự làm nền để nói lên cảm xúc.
Chủ yếu là hồi tưởng những sự việc để lại ấn tượng sâu đậm, không đi sâu vào kể trình tự.
b. Văn tự sự: kể lại sự việc câu chuyện có đầu, có đuôi, có nguyên nhân, diễn biến,kết qủa.
3. Vai trò của tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm:
- Đóng vai trò