Giáo án môn Lịch sử 8 - Tiết 5 - Bài 3: Chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi thế giới (2 tiêt)

 tỏ sự phát triển của CMTS Pháp.
Đáp án: 
4/1792 Áo Phổ liên minh chống CM -> 10/8/1792 nhân dân khởi nghĩa lật đổ sự thống trị của phái lập hiến, xoá bỏ chế độ phong kiến.
 Bước đầu của nền cộng hoà từ ngày 21/9/1792 ->2/6/1793, nhân dân lật đổ phái Gi-rông-đanh.
Chuyên chính dân chủ CM Gia-cô-banh cử ra uỷ ban cứu nước, đứng đầu là là Rô-be-xpi -e và thi hành những biện pháp.
->26/6/1794 liên minh chống Pháp bị đánh bại -> 27/7/1794 CMTS Pháp kết thúc.
 II: Bài mới.
*Giới thiệu bài: 1’ Cuộc CM công nghiệp đã diễn ra ở nước Anh giữa thế kỉ XVIII và hoàn thành vào giữa thế kỉ XIX, tiếp sau nước Anh CM công nghiệp lan ra các nước tư bản khác trong các thế kỉ XIX cuộc CM này đã đưa nền kinh tế của các nước tư bản phát triển nhanh chóng.
T
? tb
?tb
HS
?tb
GV
?kh
Gv
Gv
Gv
?tb
Hs
gv
Gv
?tb
?
hs
gv
Gv
Hs
?tb
Gv
?tb
?kh
Gv
Gv
?tb
Hs
Gv
?tb
Gv
Cách mạng tư sản Anh thành công vào thế kỉ XVII đã đưa nước Anh phát triển đi lên con đường TBCN, giai cấp TS Anh cầm quyền cần phải phát triển sản xuất mà máy móc thời trung đại thô sơ, máy móc lúc đó mới thay thế phần nào lao động chân tay nên cần cải tiến và phát minh nhiều máy móc để đẩy nhanh sản xuất...
Để đáp ứng yêu cầu đó máy móc được xuất hiện ở Anh Như thế nào?
Từ những năm 60 của thế kỉ XVIII máy móc được phát minh và sử dụng trong sản xuất đầu tiên ở Anh trước hết ở ngành dệt, với sự ra đời của máy kéo sơi gien ni.
Tại sao ngành dệt ở Anh máy móc lại được phát minh và cải tiến sớm?
Quan sát hình 12 và 13
Em cho biết hình 12 có những phụ nữ kéo sợi để cung cấp cho chủ bao mua( máy kéo sợi thủ công đòi hỏi nhiều lao động-> năng xuất thấp.
Hình 13 máy kéo sợi Gien-ni đòi hỏi ít lao động -> tăng nhanh( máy xe được 16 sợi bông 1 lúc tăng năng suất hơn 8 lần).
Thời bấy giờ hàng dệt của Anh bán chạy làm cho nghề dệt rất phát đạt mặc dù có sự mất cân đối giữa khâu kéo sợi và dệt cứ 10 người kéo sợi mới đủ sợi cho một thợ dệt , để khắc phục tình rạng “đói sợi” giêm-ha-grivơ sáng chế ra máy kéo sợi gienni(1764) tên con gái đặt cho máy(các em vừa quan sát)
Theo em điều gì xảy ra trong ngành dệt Anh khi máy kéo sợi Gien-ni được sử dụng rộng rãi ?
(Thúc đẩy năng xuất lao động trong ngành dệt -> đòi hỏi phải tiếp tục cải tiến phát minh máy móc).
Năm 1769 Ác-crai-tơ phát minh ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước. Năm 1785 Ét-mơn-các-rai một linh mục nông thôn chế tạo máy dệt đầu tiên(năng xuất tăng gấp 40 lần của thợ dệt trước đó).
Do máy dệt chạy bằng sức nước nên các nhà máy phải đặt gần, những khúc sông chảy siết. Về mùa đông máy phải ngừng hoạt động vì nước đóng băng. Đến năm 1784 giêm-oát một kĩ sư hoàn thành và phát minh ra máy hơi nước( 20 năm trước đó, một người thợ Nga, I Rôn-du-nốp đã chế tạo ra mấy hơi nước nhưng không được sử dụng) từ đó các nhà máy có thể xây dựng ở bất cứ nơi nào thuận tiện.
Lúc đầu máy móc mới được sử dụng trong ngành dệt vải, về sau được dưa dần vào các ngành kinh tế khác như giao thông vận tải.
Vì sao máy móc được sử dụng nhiều trong giao thông vận tải? ( nhu cầu vận chuyển nguyên vật liệu đến nhà máy và đưa hàng hoá đi các nơi ngày một tăng) => máy móc được sử dụng trong giao thông vận tải.
Quan sát hình 15 (xe lửa X-ti phen-xơn).
Đây là buổi lễ khánh thành đường sắt đầu tiên ở Anh vào năm 1825, nhân dân suốt đêm không ngủ, tụ tập dọc đường sắt được xây dựng lần đầu tiên trên thế giới ở Anh. Đến giờ qui định: Xe lửa chuyển bánh đầu máy kéo 3 toa do Gióc giơ xi.ti-phen-xơn lái ông là thợ cơ khí tự học thành kĩ sư chế tạo đầu máy xe lửa hoàn hảo nhất. Quần chúng đi trước rồi đến một người cầm cờ cưỡi ngựa, theo sau là đoàn kĩ sư khi đến con đường dốc, xti-phen-xơn ra hiệu tránh đường rồi tăng tốc độ lên 24km/h. Đoàn tàu lao về phía trước, bỏ xa các kị sĩ ở phía sau. Trong đám quần chúng đông đúc, nhiều người kêu to tỏ vẻ vui mừng, song cũng hãi hùng và kinh ngạc. Năm 1830 cả nước Anh chỉ có 108 km đường sắt đến năm 1850 tăng lên 10.000km. Đầu thế kỉ XIX tàu thuỷ chạy bằng hơi nước thay thế dần thuyền buồm, xe lửa và đường sắt bắt đầu phục vụ đời sống xã hội.
Khi máy móc và đường sắt phát triển đòi hỏi công nghiệp nặng phát triển. Năm 1850 Anh sản xuất được một nửa số gang thép và than đá của thế giới.
Vì sao vào giữ thế kỉ XIX Anh đẩy mạnh sản xuất gang thép và than đá,( đây là những nguyên nhiên liệu rất cần thiết phục vụ công nghiệp)
Thảo luận: Nêu kết quả của CM công nghiệp ở Anh( từ năm 1760-> 1840) ở Anh diễn ra quá trình chuyển biến từ sản xuất nhỏ thủ công sang sản xuất lớn bằng máy móc, đây là cuộc CM công nghiệp hay công nghiệp hoá việc sản xuất.
Đọc bảng tra cứu: CM công nghiệp: Bước phát triển của sản xuất TBCN diễn ra đầu tiên ở Anh rồi lan ra các nước khác nó thúc đẩy việc phát minh máy móc đẩy mạnh sản xuất và hình thành 2 giai cấp: vô sản và tư sản.
CM công nghiệp đã làm cho sản xuất phát triển nhanh chóng, của cải ngày càng dồi dào, công nghiệp hoá diễn ra đầu tiên ở Anh sớm hơn các nước khác khoảng 60-> 100 năm và trở nên phổ biến ở các nước TBCN. Anh từ một nước nông nghiệp trở thành nước nước công nghiệp phát triển nhất thế giới. Thời bấy giờ nước Anh được gọi là “công xưởng của thế giới” 
Ở Anh cuộc CM công nghiệp bắt đầu từ những năm 60 thế kỉ XVIII, ở Pháp cuộc CMTS lại trải qua những cuộc nội chiến đến năm 1830 CMCN bắt đầu.
Đọc từ đầu đến Châu Âu.
Em hãy nêu những thành tựu công nghiệp của Pháp?
Trong 20 năm(1830-1850) các ngành sản xuất của Pháp tăng lên nhiều, sản lượng gang, sắt tăng 3 lần. đường sắt tăng 100 lần về độ dài(từ 30km-> 300km) giữa thế kỉ XIX Pháp có trên 3000 máy hơi nước đến năm 1870 khoảng 27000 chiếc.
Nước Pháp hoàn thành CM công nghiệp, kinh tế phát triển đứng thứ 2 sau Anh, hơn hẳn các nước khác trên lục địa Châu Âu.
Nước Đức chưa thống nhất nhưng CM công nghiệp vẫn diễn ra, vào những năm 40 của thế kỉ XIX.
Sự phát triển công nghiệp Đức được thể hiện ở những mặt nào?
Trong những năm 1850-1860 kinh tế phát triển với tốc độ nhanh và đạt những kết quả, sản lượng than, sắt, thép và độ dài đường sắt tăng từ 2 đến 3 lần, số máy hơi nước tăng 6 lần nhờ tiếp thu những thành tựu khoa học- kĩ thuật mới, công nghiệp hoá chất, công nghiệp luyện kim phát triển và có vai trò chủ đạo trong nền kinh tế Đức.
Vì sao CM công nghiệp ở Pháp, Đức diễn ra muộn nhưng tốc độ phát triển nhanh?
(nhờ tiếp thu những thành tựu kĩ thuật và rút kinh nghiệm từ những phát minh của Anh, đồng thời quá trình cải tiến kĩ thuật của Pháp, Đức diễn ra khẩn trương hơn nước Anh)
Máy móc cũng được sử dụng trong nông nghiệp trên đồng ruộng của các nước tiến hành CM công nghiệp đã xuất hiện máy cày, máy bừa, máy gặt đập( hình 16 sgk) đồng thời phân bón hoá học được sử dụng rộng rãi, làm tăng năng xuất cây trồng.
CM công nghiệp ở Anh cũng như ở các nước khác sau này có hai hệ quả quan trọng về kinh tế, xã hội.
Quan sát hình 17 và 18 (lược đồ nước Anh giữa thế kỉ XVIII, nước Anh nửa đầu thế kỉ XX )
Em hãy nêu những biến đổi của nước Anh sau khi hoàn thành CM công nghiệp?
(thế kỉ XVIII chỉ có một trung tâm sản xuất công nghiệp, có 4 thành phố trên 50.000 dân chủ yếu các trung tâm sản xuất thủ công, đến nửa đầu thế kỉ XIX xuất hiện vùng công nghiệp mới xuất hiện hầu hết nước Anh, xuất hiện các trung tâm khai thác than đá, có 14 thành phố trên 50.000 dân, mạng lưới đường sắt nối kiền các đường phố hải cảng và khu công nghiệp.
CM công nghiệp đã làm thay đổi bộ mặt của nước TB nhờ phát minh máy móc, nhiều khu công nghiệp lớn, nhiều thành phố mọc lên thu hút dòng người từ nông thôn đến tìm việc làm-> số dân thành thị tăng nhanh đầu thế kỉ XIX chiếm 2/3 dân số.
Cuộc CM công nghiệp đã dẫn đến những sự biến đổi gì trong xã hội?
Hình thành 2 giai cấp cơ bản của xã hội tư bản giai cấp tư sản, giai cấp cô sản cùng với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, nông dân, thợ thủ công phá sản trở thành người vô sản một số ít tiểu thủ công giàu có trở thành các nhà tư bản -> xht bản hình thành 2 giai cấp cơ bản đối lập nhau: vô sản và tư sản
+giai cấp tư sản: nhất là tư bản công nghiệp, ngày càng có lực lượng mạnh kinh tế, chính trị-> giai cấp thống trị.
+giai cấp vô sản: chủ yếu là những người lao động làm thuê bị bóc lột tàn khốc phải lao động vất vả có khi tới 16 giờ mỗi ngày tiền lương giẻ mạt, ngay từ đầu họ đã đứng lên đấu tranh chống lại ách áp bức của giai cấp tư sản. Với các hình thức: đập phá máy móc, yêu cầu về quyền lợi, khởi nghĩa vũ trang. 
I / CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP
1. CM công nghiệp ở Anh( 15’)
-Những năm 60 của thế kỉ XVIII máy móc được phát minh và sử dụng ở Anh . Bắt đầu từ ngành dệt lan sang các ngành khác
+1764 giêm-ha-gri-vơ chế ra máy kéo sợi Gien-ni.
+Năm 1769 Ác-crai-tơ phát minh máy kéo sợi chạy bằng sức nước.
+Năm 1785: étmơn các-rai chế tạo máy dệt.
+Năm 1784 giêm-oát phát minh máy hơi nước.
-Giao thông vận tải.
+ Xe lửa xti-phen-xơn 
+Đầu thế kỉ XIX tàu thuỷ chạy bằng hơi nước xuất hiện 
- Công nghiệp nặng phát triển
Anh sản xuất được một nửa số gang thép và than đá của thế giới
-Từ năm 1760-> 1840 ở Anh chuyển biến từ sản xuất nhỏ thủ công sang sản xuất lớn bằng máy móc. 
- Anh trở thành nước công nghiệp phát triển nhất thế giới.
2.CM công nghiệp ở Pháp, Đức. ( 12’). 
a. Pháp:
-CM công nghiệp bắt 1830.
+ Sản lượng gang, sắt tăng 3 lần Độ dài đường sắt tăng 100 lần-> giữa thế kỉ XIX có 5000 máy hơi nước. Năm 1870 có 27.000 chiếc, kinh tế phát triển đứng thứ 2 sau Anh.
b. Đức.
-CMCN diễn ra vào những năm 40 của thế kỉ XIX.
Kinh tế phát triển nhanh: Than, sắt, thép, đường sắt tăng 2->3 lần, máy hơi nước tăng 6 lần -> nhờ tiếp thu những thành tựu kĩ thuật mới.
3.Hệ quả của CM công nghiệp
 ( 6’)
* Kinh tế: nhiều khu công nghiệp lớn, nhiều thành phố mọc lên, số dân thành thị tăng.
*Xã hội: Hình thành 2 giai cấp cơ bản của XHTB: Giai cấp tư sản, giai cấp vô sản.-> Mâu thuẫn với nhau gay gắt
Sơ kết bài: Qua bài yêu cầu các em thấy được cuộc CMCN ở Anh, Pháp, Đức đã phát triển và có những phát minh, trong công nghiệp có những thành tựu xong cuộc CM công nghiệp ở những nước này có 2 hệ quả quan t