Giáo án môn Lịch sử 8 - Tiết 33 - Bài 22: Sự phát triển của khoa học kĩ thuật và văn hoá thế giới nửa đầu thế kỉ XX

Ngày soạn : Ngày dạy : 8A: 8B: 
Chương V
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KHOA HỌC KĨ THUẬT, VÀ VĂN HOÁ THẾ GIỚI NỬA ĐẦU THẾ KỈ XX
 Tiết 33 Bài 22
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KHOA HỌC KĨ THUẬT VÀ VĂN HOÁ THẾ GIỚI NỬA ĐẦU THẾ KỈ XX
A. Phần chuẩn bị 
I Mục tiêu bài học
1 Kiến thức
-Những tiến bộ vượt bậc của khoa học- kĩ thuật nhân loại đầu XX.
-Sự phát triển của nền văn hoá mới, văn hoá Xô Viết, trên cơ sở chủ nghĩa Mác-Lê Nin kế thừa văn hoá nhân loại.
2 Tư tưởng
-Biết trân trọng và bảo vệ văn hoá nhân loại, những thành tựu khoa học- kĩ thuật ứng dụng vào thực tiễn.
3 Kĩ năng
-Kĩ năng so sánh, đối chiếu lịch sử, nắm vững tính ưu việt của văn hoá Xô Viết
-Bồi dưỡng phương pháp tìm hiểu, say mê sáng tạo khoa học.
II Thiết bị và tư liệu dạy học
-Những hình ảnh về sự phát triển của khoa học kĩ thuật và các nhà bác học điển hình
B. Phần thể hiện khi lên lớp 
* Ổn định lớp
I Kiểm tra bài cũ
? Nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến tranh thế giới thứ hai?
Đáp án Sau khủng hoảng kinh tế mâu thuẫn giữa các nước về quyền lợi và thuộc địa ngày càng sâu sắc.
-CNPX ra đời, hình thành hai khối quân sự kình địch nhau Px><ĐQ – cùng chĩa mũi nhọn vào LX.
- Chính sách thoả hiệp của Anh , Pháp Mĩ đã tạo điều kiện để bọn phát xít châm ngòi lửa chiến tranh.
+3-1939 Đức chiếm Tiệp Khắc
+1-9-1939 Đức chiếm Ba Lan => Anh, Pháp tuyên chiến với Đức.
-> Chiến tranh thế giới bùng nổ
? Hậu quả của chiến tranh thế giới thứ hai?
Đáp án : -CNPX bị tiêu diệt hoàn toàn.
-Hậu quả:
 60 tr người chết
 90 tr người bị thương
 Thiệt hại vật chất gấp 10 lần CTTGI.
-> Những biến đổi căn bản của tình hình thế giới 
II. dạy bài mới 
* Giới thiệu bài :-Đầu XX thế giới đã có sự tiến bộ vượt bậc về khoa học- kĩ thuật. Đặc biệt là nền văn hoá mới được hình thành trên cơ sở chủ nghĩa mác Lê Nin và kế thừa tinh hoa văn hoá nhân loại, những tiến bộ của văn hoá, khoa học... đã được ứng dụng vào sản xuất nâng cao đời sống nhân dân....
H đọc SGK
G trong cuộc sống,con người luôn tìm tòi, nghiên cứu, cải tiến công cụ lao động đem lại năng xuất cao.
 Đầu XX con người tiếp tục đạt được những thành tựu mới trên mọi lĩnh vực
?. Em hãy nêu những phát minh trong lĩnh vực vật lí đầu thế kỷ XX?
các nhà khoa học cuối thế kỷ XIX khẳng định nguyên tử nhỏ nhất giống như hòn bi đặc , sang đầu thế kỷ XX những thí nghiệm bắn phá nguyên tử của nhà bác học E rơ dơ phơ tiến hành năm 1911chứng tỏ nguyên tử không phải đặc mà là rỗng , dựa trên thí nghiệm đó , người học trò của ông là nin xơ bo đề xướng lý thuyết mẫu hành tinh về cấu tạo nguyên tử , nguyên tử ở giữa có một hạt nhân xung quanh có các điện tử chạy trên những quĩ đạo nhất định , giống như các hành tinh chạy xung quanh mặt trời 
- Phát minh thứ hai có tầm quan trọng đặc biệt là thuyết tương đối của nhà bác học An -bê-anh -xtanh 
G g/t H80 Anh xtanh .
 1905 Ông công bố công trình về lí thuyết tương đối hẹp.
 1907 Ông tìm ra công thức sự liên hệ giữa năng lượng và khối lượng một vật làm cơ sở cho ngành vật lí hạt nhân.
->Ông là một trong những nhà vật lí nhà bác học nổi tiếng đầu XX.
? Em hãy cho biết , ngoài vật lý , các khoa học khác đạt được thành tựu như thế nào ?
H. Trong các lĩnh vực khác như hoá học , sinh học , các khoa học về trái đất , hải dương học , khí tượng học đều đạt những thành tựu to lớn .
? . Em hãy kể những phát minh khoa học trong nửa đầu thế kỷ XX mà em biết ?
T. Năm 1932 phát hiện hạtnhân nguyên tử gồm hai loại hạt prô- tôn và nơt rôn , năm 1934 Phe đ rích và I ren qui ri phát hiện ra hiện tượng phóng xạ nhân tạo , chế tạo ra chất đồng vị phóng xạ , năm 1942 In ri cô phéc ních đã xây dựng lò phản ứng nguyên tử đầu tiên trên thế giới dưới khán đài sân vận động trường đại học Si-ca-gô , lần đầu tiên giải phóng năng lượng trong lòng hạt nhân nguyên tử .
- trong sinh học có những phát minh về phản xạ có điều kiện , sinh học phân tử , đặc biệt là phát minh ra chất kháng sinh Pê-ni-xi-lin tạo nên sự chuyển biến quan trọng trong ngành y học 
- Những phát minh về vật lý , hoá học , sinh học là những phát minh trong lĩnh vực khoa học cơ bản hết sức quan trọng , dựa vào những phát minh lớn này con người đã ứng dụng vào kỹ thuật và sản xuất để phục vụ cho thực tiễn cuộc sống .
? . Em hãy nêu những phát minh khoa học - kỹ thuật được ứng dụng vào đời sống ?
H. Máy tính điện tử đầu tiên chạy bằng đèn chân không làm được vài ngàn phép tính/giây.
T. Về mặt kỹ thuật , nét nổi bật là phát minh về điện : Phát minh của Moóc -xơ ( người Mĩ ) về điện báo , phát minh của E- đi -sơn về bóng điện và xây dựng nhà máy điện , tiếp theo là những phát minh về điện thoại , điện ảnh , vô tuyến điện truyền thanh ( ra - đi- ô ) và tia rơn ghen , tia X đã đưa nguồn năng lượng mới vào các lĩnh vực cuộc sống 
H Xem H chiếc máy bay đầu tiên trên thế giới.( hình 81 sgk )
-tuy chỉ bay được 12’ nhưng đây là một sự kiện quan trọng nó đánh dấu sự ra đời của một ngành khoa học mới : KH hàng không , hai anh em người Mĩ O-vin và uyn - bơ rai được coi là ông tổ của ngành KH này , 13-1-1908 Hăng ri Mác Tanh đã thực hiện chuyến bay dài 27 km . cuối năm 1908 lần đầu tiên ở Pa-ri điễn ra triển lãm quốc tế hàng không , đến khi chiến tranh thế giới nổ ra , máy bay đã được sử dụng rộng rãi , nhất là trong lĩnh vực quân sự 
? Những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật có ý nghĩa ntn?
? Sự phát triển của khoa học kĩ thuật có hạn chế gì?
G Nhà bác học Anôken nói: “Tôi hi vọng rằng nhân loại sẽ rút ra được từ những phát minh khoa học nhiều điều tốt hơn là điều xấu”.
? Em hiểu câu nói này ntn?
G Khoa học là để phục vụ cho đời sống, lợi ích của con người, làm cho nhân loại phát triển hơn, con người sống tốt hơn
G sơ kết chuyển ý.
H đọc SGK.
G g/t Văn hoá là gì : Văn hoá là tổng thể những giá trị vậtchất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong lịch sử hoặc hiểu cách khác , văn hoá là những hoạt động của con người nhằm thoả mãn nhu cầu đời sống vật chất và tinh thần 
? Nền văn hoá Xô Viết được hình thành trên cơ sở nào?
? Trong lĩnh vực giáo dục , Liên xô đạt được những thành tựu gì ?
T. đây là một thành tựu to lớn vì trước cách mạng 3/4 dân số Nga mù chữ , trong ngôn ngữ của một số dân tộc còn không có động từ “ học tập ”thàn tựu này thể hiện rõ tính ưu việt của nhà nước XHCN Xô viết hơn hẳn so với các nhà nước trước đây , đây là một kỳ công thực sự của nhà nước Xô Viết 
? Tại sao nói xoá nạn mù chữ là nhiệm vụ hàng đầu trong việc xây dựng nền văn hoá mới ở Xô Viết
H thảo luận nhóm
G Muốn xây dựng CNXH phải có con người XHCN, trình độ dân trí phải được cải tiến, nâng cao. Đánh giá +một xã hội người ta đánh giá trình độ dân trí của con người sống trong xã hội đó.
? Sự phát triển giáo dục đã làm cho nước cho nước Nga thay đổi như thế nào ?
H. trong vòng chưa đầy 30 nămPhục vụ đắc lực cho công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. KHKT đạt những thành tựu rực rỡ và chiếm lĩnh nhiều đỉnh cao khoa học thế giới.
T. Ngay sau chiến tranh , trong một thời gian ngắn LX đã giải quyết thành công vấn đề nguyên tử , nhanh chóng phá được thế độc quyền của Mĩ , Năm 1946 LX đã có lò phản ứng nguyên tử và năm 1949 chế tạo thành công bom nguyên tử nhằm mục tiêu vì hoà bình và phát triển , năm 1954 LX đã khánh thành nhà máy điện nguyên tử đầu tiên trên thế giới , mở đầu một phương hướng phát triển quan trọng của ngành năng lượng trên thế giới , năm 1959 Liên Xô hạ thuỷ tàu phá băng Lê Nin chạy bằng năng lượng nguyên tử đầu tiên trên thế giới.
- Thành tựu nổi bật của nền khoa học XV là những công trình nghiên cứu khoảng không vũ trụ và công cuộc chinh phục vũ trụ , các vệ tinh và tàu vũ trụ Liên Xô mang tên “ Phương Đông ” “ Rạng Đông ” “ Liên hợp ”và các trạm qũi đạo được phóng lên vì lợi ích của toàn thể nhân loại.
H. (Quan sát hình 83 sgk) : đó là Xi-ôn-cốp-xi-ki , người sáng lập ngành du hành vũ trụ hiện đại là người đầu tiên đưu ra ý tưởng về vệ tinh nhân tạo của trái đất 
H. ( đọc phần chữ nhỏ trong SGK)
? . Nền văn học nghệ thuật XV có những tác giả tiêu biểu nào ?
?. Em hãy kể tên một số tác phẩm văn học xô viết ?
H. - tác phẩm “ Thời thơ ấu ”của Mgoóc- Ki 
- tác phẩm “ Sông Đông êm đềm ”của M sô-lô-khốp.
-Tp “ Con đường đau khổ ” của Atôn-xtôi.
- Tp “ Thép đã tôi thế đấy ”của Nô-xtơ rốp Xki 
T. Qua bài này chúng ta thấy rằng :
- Nửa đầu thế kỷ XX , khoa học kỹ thuật thế giói có những bước phát triển vượt bậc , làm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của con người .
- Trong sự phát triển của văn hoá thế giới , VH Xô Viết có nhiều thành tựu to lớn tiêu biểu cho nền văn hoá mới tiến bộ , nền văn hoá XHCN 
I Sự phát triển của khoa học kĩ thuậtthế giới nửa đầu XX
1 Về vật lí.
-Sự ra đời của lí thuyết nguyên tử hiện đại.
-Đặc biệt là thuyết tương đối của nhà bác học Anbe Anhxtanh 
2 Các ngành khoa học khác.
-Hoá học, sinh học, khoa học trái đất đều đạt những thành tựu to lớn.
-Thuyết nguyên tử hiện đại ra đời.
-1945 Mĩ chế tạo bom nguyên tử.
-1946 máy tính điện tử ra đời 
3. Tác dụng và hạn chế của cách mạng khoa học - kỹ thuật 
- Tác dụng : Mang lại cuộc sống vật chất và tinh thần tốt đẹp hơn cho con người .
- Hạn chế : Chế tạo ra vũ khí hiện đại gây thảm hoạ cho nhân loại 
II Nền văn hoá Xô viết hình thành và phát triển
1 Cơ sở hình thành.
-Dựa trên cơ sở chủ nghĩa Mác Lê nin.
-Sự chọn lọc tinh hoa văn hoá nhân loại.
2.Thành tựu.
-1921-1941 xoá nạn mù chữ cho 60 tr người.
-Phát triển hệ thống quốc dân.
-Phát triển văn học nghệ thuật, xoá tàn dư xã hội cũ.
- Nền văn học , nghệ thuật XV có những cống hiến to lớn vào kho tàng văn hoá nhân loại.
-Thi ca, sân khấu, điện ảnh đều đạt thành tựu mới.
-Một số nhà văn nổi tiếng.
+ M Goócki –Thép đã tôi thế đấy.
+ M Sô-lô-khốp.
+ Atôn- xtôi.
IV Củng cố,dặn dò H
Em hãy nêu những thành tựu khoa hoc-kĩ thuật của thế giới đầu XX?
III. Hướng dẫn học ở nhà 
Dặn dò H làm bài tập SGK
Ôn tập bài chuẩn bị cho tiết ôn tập. 
..& & &......