Giáo án môn Hóa học 11 - Trường THPT Long Mỹ - Tiết 46 đến tiết 51

hoãn hôïp caùc ankan)
+ Cho xaêng vaøo coác ñöïng nöôùc.
+ Cho môõ boâi trôn vaøo trong coác ñöïng xaêng.
GV yeâu caàu HS nhaän xeùt hieän töôïng thí nghieäm vaø ruùt ra keát luaän.
GV boå sung theâm:
Muøi cuûa ankan:
+ Caùc ankan nheï nhaát: metan, etan, propan laø khí khoâng muøi.
+ Ankan C5 – C10: muøi xaêng
+ Ankan C10 - C16: muøi daàu löûa.
+ Ankan raén: ít bay hôi neân haàu nhö khoâng coù muøi.
I. Caáu truùc phaân töû ankan
1. Söï hình thaønh lieân keát trong phaân töû ankan
HS traû lôøi:
Trong phaân töû ankan:
+ Caùc nguyeân töû C ôû traïng thaùi lai hoùa sp3.
+ Lieân keát C – C, C – H ñeàu laø lieân keát σ.
+ Goùc lieân keát , , ñeàu gaàn baèng 109,5o.
2. Caáu truùc khoâng gian cuûa ankan
a. Moâ hình phaân töû
b. Caáu daïng
HS nhaän xeùt:
- Caùc nhoùm nguyeân töû lieân keát vôùi nhau bôûi caùc lieân keát ñôn C –C, coù theå quay töï do quanh truïc lieân keát ñoù à voâ soá caáu daïng khaùc nhau.
- Caáu daïng xen keõ beàn hôn caáu daïng che khuaát.
II. Tính chaát vaät lyù
1. Nhieät ñoä noùng chaûy, nhieät ñoä soâi vaø khoái löôïng rieâng
HS traû lôøi:
- ÔÛ nhieät ñoä thöôøng: 
+ Ankan C1 – C4: traïng thaùi khí.
+ Ankan C5 – C18: traïng thaùi loûng
+ Ankan töø khoaûng C18 trôû ñi: traïng thaùi raén.
-Nhieät ñoä noùng chaûy, nhieät ñoä soâi vaø khoái löôïng rieâng cuûa ankan noùi chung taêng theo soá nguyeân töû C trong phaân töû.
- Ankan nheï hôn nöôùc.
2. Tính tan, maøu, muøi
HS theo doõi thí nghieäm vaø traû lôøi:
- Ankan khoâng tan trong nöôùc (Kî nöôùc)
- Ankan hoøa tan ñöôïc daàu môõ à ankan laø nhöõng dung moâi khoâng phaân cöïc.
- Ankan ñeàu laø nhöõng chaát khoâng maøu.
5. Cuûng coá – Daën doø
- GV nhaán maïnh laïi ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ankan vaø moät soá tính chaát vaät lyù ñaëc tröng.
- GV höôùng daãn HS laøm caùc BT trong SGK.
- HS veà nhaø laøm caùc BT trong SBT tr. 42
- HS xem vaø soaïn tröôùc noäi dung Baøi 35. An kan: Tính chaát hoùa hoïc, öùng duïng vaø ñieàu cheá.
Tuần:	23	
Tiết: 48	Baøi 35. ANKAN: TÍNH CHAÁT HOÙA HOÏC, ÑIEÀU CHEÁ VAØ ÖÙNG DUÏNG
A. Muïc tieâu baøi hoïc
* HS bieát:
Phöông phaùp ñieàu cheá vaø moät soá öùng duïng cuûa ankan.
* HS hieåu:
- Tính chaát hoùa hoïc cuûa ankan: phaûn öùng theá , taùch, oxi hoùa.
- Cô cheá phaûn öùng theá halogen vaøo phaân töû ankan.
B. Chuaån bò
1. Giaùo vieân
- Soaïn baøi giaûng.
- Heä thoáng caùc caâu hoûi vaø baøi taäp.
- Moâ hình phaân töû.
- Hoùa chaát: CH3COONa, CaO, NaOH vaø caùc duïng cuï thí nghieäm.
2. Hoïc sinh
- Xem laïi kieán thöùc veà tính chaát hoùa hoïc cuûa metan (Hoùa hoïc 9).
- Xem vaø soaïn baøi môùi ôû nhaø tröôùc khi ñeán lôùp.
C. Tieán trình leân lôùp
1. Oån ñònh lôùp
3. Kieåm tra baøi cuõ: Không kiểm tra
4. Daïy baøi môùi
* Các hoạt động dự kiến
 - Hoạt động 1: Vào bài
 - Hoạt động 2: Phản ứng thế
 - Hoạt động 3: Phản ứng tách
 - Hoạt động 4: Ứng dụng
HÑ cuûa GV
Noäi dung – Hoaït ñoäng cuûa HS
Hoaït ñoäng 1: GV giôùi thieäu baøi môùi.
Hoaït ñoäng 2
GV yeâu caàu HS nhaéc laïi ñaëc ñieåm caáu taïo phaân töû caùc ankan?
Töø caùc ñaëc ñieåm caáu taïo ñoù ruùt ra keát luaän veà tính chaát hoùa hoïc cuûa ankan.
GV thoâng baùo: PÖ theá H baèng halogen thuoäc loaïi PÖ haolen hoùa à daãn xuaát halogen.
GV duøng moâ hình phaân töû vaø hình 5.4 SGK höôùng daãn HS vieát PTPÖ cuûa CH4 vôùi Cl2.
GV thoâng baùo:
Caùc ñoàng ñaúng cuûa metan tham gia PÖ theá töông töï metan.
GV yeâu caàu HS vieát PTPÖ theá vôùi clo vaø brom cuûa C3H8 (tæ leä 1:1), cho bieát tæ leä caùc chaát saûn phaåm vaø ruùt ra nhaän xeùt veà vò trí theá nguyeân töû H cuûa nguyeân töû halogen ôû caùc nguyeân töû cacbon.
GV boå sung:
- Flo PÖ maõnh lieät neân phaân huûy ankan à C + HF.
- Iot khoâng phaûn öùng vôùi ankan.
GV trình baøy cô cheá phaûn öùng metan vôùi Cl2. HS ruùt ra nhaän xeùt vaø ghi nhaän cô cheá.
Hoạt động 3
GV vieát 2 phöông trình phaûn öùng taùch H vaø beõ gaõy maïch C cuûa etan vaø propan:
Yeâu caàu HS nhaän xeùt.
GV yeâu caàu HS vieát phaûn öùng taùch H vaø beõ maïch C cuûa C4H10 khi ñun noùng vaø coù xuùc taùc.
GV yeâu caàu HS:
+ Vieát PTPÖ chaùy trong oxi cuûa CH4 vaø PT toång quaùt cuûa PÖ ñoát chaùy ankan.
+ Nhaän xeùt veà tæ leä soá mol cuûa CO2 vaø H2O.
+ PÖ chaùy cuûa ankan laø PÖ thu nhieät hay toûa nhieät? Neâu 1 öùng duïng cuûa ankan.
GV boå sung:
- Caùc ankan ñaàu daõy ññ raát deã chaùy vaø toûa nhieàu nhieät à deã gaây noå.
- Neáu khoâng ñuû oxi, ankan chaùy khoâng hoaøn toaøn à CO2, H2O, CO, C laøm giaûm naêng suaát toûa nhieät, gaây ñoäc haïi cho moâi tröôøng.
GV thoâng baùo:
Khi coù xt, nhieät ñoä thích hôïp thì ankan bò oxi hoùa khoâng hoaøn toaøn à daãn xuaát chöùa oxi.
GV ghi PÖ ví duï.
Hoaït ñoäng 4:
GV giôùi thieäu phöông phaùp ñieàu cheá ankan trong coâng nghieäp.
GV laøm thí nghieäm ñieàu cheá metan vaø yeâu caàu HS vieát PTPÖ.
GV yeâu caàu HS nghieân cöùu SGK vaø neâu caùc öùng duïng cuûa ankan.
I. Tính chaát hoùa hoïc
HS thaûo luaän vaø traû lôøi:
Phaân töû ankan chæ coù caùc lieân keát C – C, C – H. Ñoù laø caùc lieân keát beàn vöõng.
à Ankan töông ñoái trô veà maët hoùa hoïc:
+ ÔÛ nhieät ñoä thöôøng, ankan khoâng PÖ vôùi axit, bazô vaø chaát oxi hoùa maïnh (nhö KMnO4).
+ Ankan tham gia PÖ theá, PÖ taùch vaø PÖ oxi hoùa döôùi taùc duïng cuûa aùnh saùng, nhieät ñoä, xuùc taùc.
1. Phaûn öùng theá
HS vieát PTPÖ:
HS vieát PTPÖ:
* Nhaän xeùt:
- Clo theá H ôû cacbon caùc baäc khaùc nhau.
- Brom haàu nhö chæ theá ôû cacbon baäc cao.
* Cô cheá phaûn öùng halogen hoùa ankan:
HS chuù yù vaø ghi nhaän caùc böôùc trong cô cheá PÖ clo hoùa metan vaø vieát cô cheá PÖ clo hoùa etan:
2. Phaûn öùng taùch
HS nhaän xeùt:
Döôùi taùc duïng cuûa to vaø chaát xuùc taùc caùc ankan khoâng nhöõng bò taùch H taïo thaønh hidrocacbon khoâng no maø coøn bò gaõy caùc lieân keát C – C taïo ra caùc phaân töû nhoû hôn.
HS vieát PTPÖ:
3. Phaûn öùng oxi hoùa
* Phaûn öùng chaùy
HS thaûo luaän vaø traû lôøi:
- PTPÖ:
- Soá mol CO2 luoân nhoû hôn soá mol H2O.
- PÖ chaùy cuûa ankan laø phaûn öùng toûa nhieät à öùng duïng laøm nhieân lieäu.
* PÖ oxi hoùa khoâng hoaøn toaøn
HS ghi chuù:
II. Ñieàu cheá vaø öùng duïng
1. Ñieàu cheá
a. Trong coâng nghieäp (SGK)
b. Trong PTN
HS vieát PTPÖ:
2. ÖÙng duïng
HS nghieân cöùu SGK.
5. Cuûng coá – Daën doø
- GV duøng BT 3 vaø 5 ñeå cuûng coá baøi.
- HS veà nhaø laøm caùc baøi taäp coøn laïi trong SGK vaø SBT tr. 43 – 44
- HS xem vaø soaïn tröôùc noäi dung Baøi 36. Xicloankan.
Tuaàn:	24	
Tieát: 49	Baøi 36. XICLOANKAN
A. Muïc tieâu baøi hoïc
1. Kieán thöùc
* HS bieát:
- Caáu truùc, ñoàng phaân, danh phaùp cuûa moät soá monoxicloankan.
- Tính chaát vaät lyù, tính chaát hoùa hoïc vaø öùng duïng cuûa xicloankan.
2. Kyõ naêng
Vieát phöông trình phaûn öùng minh hoïa cho tính chaát hoùa hoïc cuûa xicloankan.
B. Chuaån bò
1. Giaùo vieân
- Soaïn baøi giaûng.
- Heä thoáng caùc caâu hoûi vaø baøi taäp.
- Tranh veõ, Moâ hình phaân töû.
- Baûng tính chaát vaät lyù cuûa moät vaøi xicloankan.
2. Hoïc sinh
- Xem vaø soaïn baøi môùi ôû nhaø tröôùc khi ñeán lôùp.
C. Tieán trình leân lôùp
1. Oån ñònh lôùp
2. Kieåm tra baøi cuõ
 - Hãy trình bày tính chất hóa học của 2 – metyl propan
3. Daïy baøi môùi
* Các hoạt động dự kiến
- Hoạt động 1: Vào bài
- Hoạt động 2: Cấu trúc xicloankan
- Hoạt động 3: Tính chất vật lí
- Hoạt động 4: Tính chất hóa học
- Hoạt động 5: ứng dụng và điều chế
HÑ cuûa GV
Noäi dung – Hoaït ñoäng cuûa HS
Hoaït ñoäng 1: GV giôùi thieäu baøi môùi.
Hoaït ñoäng 2:
GV yeâu caàu HS nghieân cöùu CTPT, caáu truùc cuûa caùc monoxicloankan trong SGK roài trình baøy veà:
+ Xicloankan laø gì?
+ CT chung cuûa monoxicloankan?
+ Caáu truùc khoâng gian cuûa caùc monoxicloankan?
GV yeâu caàu HS xem caùch goïi teân caùc monoxicloankan khoâng nhaùnh trong SGK vaø neâu quy taéc goïi teân chung.
GV goïi teân moät soá monoxicloankan coù nhaùnh:
Vaø yeâu caàu HS neâu quy taéc goïi teân chung
Hoaït ñoäng 3:
GV yeâu caàu HS nghieân cöùu SGK vaø trình baøy:
+ Quy luaät bieán ñoåi tnc, ts, khoái löôïng rieâng
+ Maøu saéc, tính tan cuûa caùc xicloankan.
Hoaït ñoäng 4:
GV yeâu caàu HS nhaän xeùt ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa xicloankan, so saùnh xicloankan vôùi ankan vaø töø ñoù ruùt ra nhaän xeùt veà tính chaát hoùa hoïc cuûa xicloankan.
GV höôùng daãn HS vieát phaûn öùng coäng môû voøng cuûa xiclopropan vaø xiclobutan.
GV löu yù: xicloankan coù voøng 5, 6 caïnh trôû leân khoâng coù phaûn öùng coâng môû voøng trong ñieàu kieän treân.
GV thoâng baùo PÖ theá cuûa xicloankan töông töï vôùi ankan vaø yeâu caàu HS vieát PTPÖ theá:
+ Cl2 vôùi xiclopentan
+ Br2 vôùi xiclohexan.
GV yeâu caàu HS vieát PTPÖ chaùy cuûa xiclohexan trong oxi, töø ñoù vieát PTPÖ chaùy toång quaùt cuûa xicloankan 
à Nhaän xeùt tæ leä soá mol CO2 vaø H2O.
GV löu yù:
Xicloankan khoâng laøm maát maøu dung dòch KMnO4.
Hoaït ñoäng 5:
GV yeâu caàu HS nghieân cöùu SGK ruùt ra phöông phaùp ñieàu cheá vaø nhöõng öùng duïng cuûa xicloankan.
I. Caáu truùc, ñoàng phaân, danh phaùp
1. Caáu truùc phaân töû cuûa moät soá monoxicloankan
HS nghieân cöùu SGK vaø traû lôøi:
- Xicloankan laø nhöõng hiñrocacbon no maïch voøng.
 - Monoxicloankan coù CT chung laø:
 CnH2n (n3)
- Tröø xiclopropan, trong phaân töû xicloankan caùc nguyeân töû cacbon khoâng cuøng naèm treân moät maët phaúng.
2. Ñoàng phaân vaø caùc goïi teân monoxicloankan
* Monoxicloankan khoâng phaân nhaùnh:
HS traû lôøi:
Teân = xiclo + teân maïch chính + an
* Monoxicloankan coù nhaùnh:
HS traû lôøi:
Teân = Soá chæ vò trí – Teân nhaùnh + xiclo + teân maïch chính + an
II. Tính chaát
1. Tính chaát vaät lyù
HS nghieân cöùu SGK vaø traû lôøi:
- tnc, ts, khoái löôïng rieâng taêng daàn.
- Xicloankan khoâng maøu, khoâng tan trong nöôùc, tan trong dm höõu cô.
2. Tính chaát hoùa hoïc
HS traû lôøi:
* Ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa xicloankan:
+ Chæ coù lieân keát ñôn: gioáng ankan à PÖ theá.
+ Coù maïch voøng: khaùc ankan.
a. Phaûn öùng coäng môû voøng cuûa xiclopropan vaø xiclobutan.
HS ghi chuù:
b. Phaûn öùng theá
HS vieát PTPÖ:
c. Phaûn öùng