Giáo án môn Hóa học 11 - Tiết 23 đên tiết 25

: 
+ HS ruựt ra keỏt luaọn veà tớnh chaỏt hoaự hoùc cuỷa Si.
* Hoaởc HS dửùa vaứo SGK ủeồ traỷ lụứi :
- Tửụng tửù cacbon , silic theồ hieọn tớnh khửỷ , tớnh oxi hoựa. 
- Silic voõ ủũnh hỡnh coự khaỷ naờng phaỷn ửựng cao hụn .
- Khoõng coự phaỷn ửựng taùo thaứnh Si+2 ( ớt ủaởc trửng).
- Trong caực phaỷn ửựng soỏ oxi hoựa taờng tửứ 0 đ + 4. Si coự tớnh khửỷ maùnh hụn C 
+ Tớnh oxi hoựa gioỏng cacbon vaứ Si cuừng coự soỏ oxi hoaự -4 trong hụùp chaỏt taùo thaứnh.
5’
5’
a. Tớnh khửỷ :
- Taực duùng vụựi phi kim :
ễÛ nhieọt ủoọ thửụứng : vụựi flo
 Si0 + 2F2 đ F4 
 (silic tetraflorua)
Khi ủun noựng vụựi Cl2, Br2, I2, C,
 Si0 + O2 O2 
 (silic ủioxit)
 Si0 + C C 
 (silic cacbua).
- Taực duùng vụựi hụùp chaỏt :
Si0 + 2NaOH+ H2OđNa2O3+ 2H2ư
b. Tớnh oxi hoựa :
Taực duùng vụựi kim loaùi : ( Ca , Mg , Fe . . .) ụỷ nhieọt ủoọ cao .
2Mg + Si0 Mg2
 (magie silixua)
HOAẽT ẹOÄNG 2: III- TRAẽNG THAÙI Tệẽ NHIEÂN 
GV yeõu caàu HS nghieõn cửựu SGK vaứ cho bieỏt: 
 Trong tửù nhieõn Si toàn taùi ụỷ ủaõu trong tửù nhieõn vaứ ụỷ daùng naứo ?
HS nghieõn cửựu SGK vaứ traỷ lụứi caõu hoỷi cuỷa GV.
(SGK)
- Silic chieỏm gaàn 29,5% khoỏi lửụùng voỷ traựi ủaỏt , toàn taùi ụỷ daùng hụùp chaỏt (caựt , khoaựng vaọt silicat , aluminosilicat )
- Silic coứn coự trong cụ theồ ngửụứi vaứ thửùc vaọt .
IV- ệÙNG DUẽNG
GV yeõu caàu HS nghieõn cửựu SGK vaứ cho bieỏt: 
Si coự nhửừng ửựng duùng quan troùng naứo ? ửựng duùng ủoự coự lieõn quan tụựi tớnh chaỏt naứo cuỷa silic ?
HS
Y/C linh kieõn ủieọn tửỷ, kú thuaọt voõ tuyeỏndửùa vaứo Si coự tớnh baựn daón.
- Si coự tớnh baựn daón: ủửụùc duứng trong caực linh kieõn kú thuaọt ủieọn tửỷ, voõ tuyeỏn
- Luyeọn kim, cheỏ taùo theựp chũu axit
 V- ẹIEÀU CHEÁ
GVGV yeõu caàu HS nghieõn cửựu SGK vaứ cho bieỏt: 
Si ủửụùc ủieàu cheỏ baống caựch naứo?
HS nghieõn cửựu SGK vaứ traỷ lụứi caõu hoỷi cuỷa GV.
5’
Cho SiO2 + chaỏt klhửỷ maùnh ( nhử Al, Mg, C) ụỷ nhieọt ủoọ cao.
* Trong phoứng thớ nghieọm :
SiO2 + 2Mg Si + 2MgO.
* Trong coõng nghieọp :
SiO2 + 2C Si + 2CO.
HOAẽT ẹOÄNG 3 B- HễẽP CHAÁT CUÛA SILIC
GV neõu vaỏn ủeà: SiO2, H2SiO3 vaứ muoỏi silicat chuựng coự tớnh chaỏt vaứ ửựng duùng gỡ?
- Tớnh chaỏt vaọt lyự cuỷa silic ủioxit ?
Boồ xung : SiO2 coự laón taùp chaỏt thửụứng coự maứu .
Chuự yự: đ Khoõng chửựa kieàm trong loù thuyỷ tinh .
- SiO2 coự ửựng duùng gỡ trong thửùc teỏ ?
GV boồ sung : SiO2 laứ thaứnh phaàn chớnh chuỷa thuyỷ tinh, kớnh
HS ủoùc SGK tr.78 vaứ quan saựt maóu caựt saùch ủeồ traỷ lụứi:
Daón ra caực phaỷn ửựng minh hoaù tớnh chaỏt hoaự hoùc cuỷa SiO2.
- SiO2 duứng trong coõng nghieọp cheỏ taùo thuỷy tinh , luyeọn kim,xaõy dửùng, saỷn suaỏt ủoà goỏm . . . 
10’
I- SILIC ẹIOXIT SiO2
a) Tớnh chaỏt vaọt lớ vaứ traùng thaựi tửù nhieõn: 
SiO2 laứ chaỏt raộn daùng tinh theồ, noựng chaỷy ụỷ 17130C, khoõng tan trong H2O.
b) Tớnh chaỏt hoaự hoùc.
 SiO2 laứ oxitaxxit taực duùng vụựi kieàm ủaởc noựng, kieàm vaứ muoỏi cacbonat noựng chaỷy.
SiO2+2NaOHNa2SiO3 + H2O.
SiO2 + Na2CO3Na2SiO3+ CO2 
Deó tan trong axit flohiủric HF
 SiO2+ 4HF " SiF4 + 2H2O
Duứng phaỷn ửựng naứy ủeồ khaộc hoaù thuyỷ tinh, kinh, gửụng
HOAẽT ẹOÄNG 4 II- AXIT SILIXIC 
GV boồ sung: 
Axit silixic silicagen 
HS ủoùc SGK toựm taột kieỏn thửực ủeồ bieỏt ủửụùc H2SiO3 coự nhửừng tớnh chaỏt vaọt lớ, hoaự hoùc vaứ ửựng duùng naứo?
5’
- Keỏt tuỷa keo, khoõng tan trong nửụực, deó maỏt nửụực khi ủun noựng.
H2SiO2 SiO2 + H2O
- H2SiO3 laứ axit yeỏu, yeỏu hụn H2CO3
Do ủoự:
Na2SiO3+H2O+CO2"H2SiO3+ Na2CO3.
ệÙng duùng: Silicagen chaỏt laứm khoõ.
 III – MUOÁI SILICAT
GV cho HS ủoùc SGK
HS ủoùc SGK vaứ toựm taột noọi dung baứi hoùc.
5’
* Muoỏi cuỷa kim loaùi kieàm tan ủửụùc trong nửụực , cho moõi trửụứng kieàm .
* Dung dũch ủaởc Na2SiO3 vaứ K2SiO3 goùi laứ thuỷy tinh loỷng .
* Vaỷi hoaởc goó taồm thuỷy tinh loỷng seừ khoự bũ chaựy ,Thuỷy tinh loỷng ủửụùc duứng ủeồ cheỏ keo daựn thuỷy tinh vaứ sửự.
	4/ Cuỷng coỏ: Laứm baứi taọp 5’ 
	5/ Baứi taọp veà nhaứ: 1, 2, 3, 4, 5, 6 trang 79 SGK
Silic coự trong haàu heỏt teỏ baứo cuỷa ủoọng vaọt vaứ ngửụứi :Tuyeỏn tuùy, gan, loõng, toực, xửụng, raờng, suùn raỏt giaứu silic
TKùgi
aứu silic
BAỉI 18: COÂNG NGHIEÄP SILICAT
 Tuaàn
 Tieỏt
 Ngửụứi soaùn
 Ngaứy soaùn
 Ngaứy leõn lụựp
Daùy lụựp
14
26
Nguyeón Minh Dửụng
21/11/2009
25/11/2009
11(Ch/tr chuaồn)
I/ MUẽC TIEÂU BAỉI HOẽC.
1. Kieỏn thửực: 
- HS bieỏt: thaứnh phaàn, tớnh chaựt cuỷa thuyỷ tinh, ủoà goỏm, xi maờng; phửụng phaựp saỷn xuaỏt caực loaùi vaọt lieọu treõn tửứ nguoàn nguyeõn lieọu coự trong tửù nhieõn.
2. Kú naờng:	
	- Sửỷ duùng vaứ baỷo quaỷn ủoà duứng baống caực vaọt lieọu thuyỷ tinh, ủoà goỏm, xaõy dửùng nhử xi maờng
II/ CHUAÅN Bề. 
Sụ ủoà loứ quay saỷn xuaỏt xi maờng.
Heọ thoỏng caõu hoỷi cho HS.
GV coự theồ yeu caàu HS ụỷ nhửừng nụi coự ủieàu kieọn chuaồn bũ moọt soỏ maóu vaọt, tranh aỷnh, ủúa veà saỷn phaồm cuỷa coõng nghieọp silicat.
III/PHệễNG PHAÙP. Trửùc quan, ủaứm thoaùi, phaựt vaỏn.
IV/ CAÙC BệễÙC THệẽC HIEÄN. 
1/ OÅn ủũnh lụựp: Kieồm tra sú soỏ, naộm tỡnh hỡnh lụựp.
 2/ Kieồm tra baứi cuừ:5’
 	 a/Neõu tớnh chaỏt hoựa hoùc cuỷa Si? Vieỏt pthh minh hoùa?
 b/ Baứi taọp SGK trang
 3/ Hoùc baứi mụựi:
GV mụỷ baứi: Coõng nghieọp silicat goàm nhửừng ngaứnh saỷn xuaỏt naứo? Cụ sụỷ hoaự hoùc vaứ quy trỡnh saỷn xuaỏt cụ baỷn laứ gỡ ? saỷn phaồm chuỷa chuựng coự ửựng duùng gỡ trong thửùc tieón ? Chuựng ta haừy tỡm hieồu.
HOAẽT ẹOÄNG CUÛA GV
HD CUÛA HS
Tg
NOÄI DUNG
HOAẽT ẹOÄNG 1: A- THUYÛ TINH
GV cho HS ủoùc SGK.
+ Haừy keồ teõn nhửừng vaọt duùng thửụứng gaởp laứm baống thuyỷ tinh ?
+ Thuyỷ tinh coự nhửừng loaùi naứo ?
+ Thaứnh phaàn hoaự hoùc, ửựng duùng vaứ nguyeõn taộc saỷn xuaỏt moói loaùi nhử theỏ naứo ?
+ Laứm theỏ naứo baỷo veọ ủửụùc vaọt laứm baống thuyỷ tinh ?
HS ủoùc SGK vaứ traỷ lụứi heọ thoỏng caực caõu hoỷi:
5’
I- THAỉNH PHAÀN HOAÙ HOẽC VAỉ TÍNH CHAÁT CUÛA THUYÛ TINH.
- Thaứnh phaàn: Laứ saỷn phaồm naỏu noựng chaỷy hoón hụùp cuỷa Na2SiO3, CaSiO3 vaứ SiO2 ( coứn vieỏt laứ: Na2O. K2O. 6SiO2), chuỷ yeỏu laứ SiO2.
- Caỏu truực voõ ủũnh hỡnh, nhieọt ủoọ noựng chaỷy khoõng xaực ủũnh.
- Tớnh chaỏt: gioứn, heọ soỏ nụỷ nhieọt lụựn.
GV nhaọn xeựt caực yự kieỏn cuỷa HSvaứ boồ sung theõm thaứnh phaàn vaứ tớnh chaỏt cuỷa moọt soỏ loaùi thuyỷ tinh.
Do taùo neõn caựcilicat coự maứu:
Vớ duù: Cr2O3: maứu luùc, CoO coự maứu xanh nửụực bieồn hoaởc xanh thaóm, NiO naõu hoaởc tớm, Cu ( hoaởc Au) thuyỷ tinh coự maứu ủoỷ choựi
10’
II – MOÄT SOÁ LOAẽI THUYÛ TINH.
1) Thuyỷ tinh thửụứng:
- Thuyỷ tinh thửụứng:
 Na2O. K2O. 6SiO2
- Caựt traộng, ủaự voõi, Soõủa T/tinh thửụứng
Na2CO3+ SiO2Na2SiO3 + CO2
CaCO3 + SiO2CaSiO3 + CO2
- ệÙng duùng: Laứm cửỷa kớnh, chai, loù, gửụng soi
2) Thuyỷ tinh kali.
- Chổ vieọc thay Na2CO3 baống K2CO3 ủửụùc thuyỷ tinh kali coự nhieọt ủoọ hoaự meàm vaứ nhieọt ủoọ noựng chaỷy cao hụn.
- Laứm duùng cuù thớ nghieọm, thaỏu kinh, laờng kớnh
3) Thuyỷ tinh phaleõ.
- Chửựa nhieàu chỡ oxit.
- Deó noựng chaỷy vaứ trong suoỏt.
- Duứng laứm phaleõ.
4) Thuyỷ tinh thaùch anh.
- SiO2 tinh khieỏt thuyỷ tinh thaùch anh.
- Nhieọt ủoọ hoaự meàm cao, heọ soỏ nụỷ nhieọt nhoỷ.
5) Thuyỷ tinh ủoồi maứu.
- Laứ thuyỷ tinh coự maứu tuyứ theo sửù coự maởt tửứng oxit kim loaùi coự trong thuyỷ tinh.
B- ẹOÀ GOÁM
HOAẽT ẹOÄNG 3: + ẹoà goỏm laứ gỡ ? Thaứnh phaàn chuỷ yeỏu cuỷa ủoà goỏm ? 
 + ẹoà goỏm ủửụùc chia laứm maỏy loaùi ? Caựch saỷn xuaỏt ủoà goỏm nhử theỏ naứo ? 
GV cho HS nghieõn cửựu SGK, lieõn heọ thửùc teỏ.
GV
 + Gaùch vaứ ngoựi thuoọc loaùi ủoà goỏm naứo ? Chuựng ủửụùc saỷn xuaỏt nhử theỏ naứo ? ( nguyeõn lieọu, caựch tieỏn haứnh, bieọn phaựp kú thuaọt). 
+ Haừy keồ teõn moọt soỏ gaùch ngoựi maứ em bieỏt ? 
HS nghieõn cửựu SGK, lieõn heọ thửùc teỏ, nhụự laùi kieỏn thửực ủaừ hoùc ụỷ lụựp 9 vaứ traỷ lụứi heọ thoỏng caõu hoỷi.
5’
* ẹoà goỏm laứ vaọt lieọu ủửụùc ủieàu cheỏ chuỷ yeỏu tửứ ủaỏt ẹAÁT SEÙT vaứ CAO LANH. Goàm 2 loaùi:
I - GAẽCH, NGOÙI. ( goỏm xaõy dửùng)
 ẹaỏt seựt thửụứng + caựt + nửụực vaứ nhaứo thaứnh khoỏi deỷo, taùo hỡnh saỏy khoõ vaứ nung ụỷ 900 – 10000C.
GV Saứnh sửự ủửụùc saỷn xuaỏt nhử theỏ naứo? Saứnh khaực sửự nhử theỏ naứo?
Haừy keồ teõn moọt soỏ ủoà vaọt baống saứnh, sửự maứ em bieỏt ?
GV hoaứn thieọn (ND baứi hoùc).
GV boồ sung: 
+ ẹoà saứnh nhử : chum vaùi bỡnh, loù, ủoà chửựa trong gia ủỡnh, oỏng daón
+ Sửự daõn duùng: laứm cheựn, baựt, bỡnh, loù hoaự ụỷ gia ủỡnh
+ Sửự caựch ủieọn duứng trong ngaứnh ủieọn.
+ Sửự hoaự hoùc laứm thieỏt bũ trong PTN hoaự hoùc
HS baựo caựo keỏt quaỷ vaứ thaỷo luaọn ủeồ ruựt ra kieỏn thửực caàn nhụự.
5
I – SAỉNH, SệÙ. ( goỏm kú thuaọt)
 1) Saứnh.
- ẹaỏt seựt saứnh.
- Cửựng, goừ keõu, maứu naõu hoaởc xaựm ( maởt ngoaứi laứ lụựp men muoỏi moỷng do muoỏi aờn ủửụùc neựm vaứo loứ khi nung) .
2) Sửự.
- Vaọt lieọu cửựng xoỏp maứu traộng, goừ keõu.
GV cho HS tham khaỷo SGK ủeồ naộm nhửừng ửựng duùng cuỷa sửự
HS tham khaỷo SGK ủeồ naộm caực ửự/duùng cuỷa sửự
+ Goàm coự sửự daõn duùng vaứ sửự kú thuaọt ( SGK).
C - XI MAấNG
HOAẽT ẹOÄNG 4 
 + Xi maờng laứ gỡ? xi maờng coự thaứnh phaàn hoaự hoùc nhử theỏ naứo ?
 + Caựch saỷn xuaỏt xi maờng nhử theỏ naứo ? ( nguyeõn lieọu, caựch tieỏn haứnh, nguyeõn lieọu). 
 + Quaự trỡnh ủoõng cửựng cuỷa xi maờng coự ủaởc ủieồm gỡ ? ủeồ baỷo dửụừng coõng trỡnh xaõy dửùng ta phaỷi laứm gỡ ? 
 + Haừy keồ teõn moọt soỏ nhaứ maựy saỷn xuaỏt goỏm, sửự, xi maờng ụỷ nửụực ta hoaởc ụỷ ủũa phửụng ? 
GV yeõu caàu HS baựo caựo, thaỷo luaọn.
GV toựm taột laùi thaứnh noọi dung baứi hoùc.
GV quaự trỡnh ủoõng cửựng tieỏp tuùc taờng neỏu tửụựi nửụực ủaày ủuỷ.
Gv cho HS tham khaỷo SGK ủeồ bieỏt theõm caực thoõng tin quan troùng khaực veà xi maờng.
HS nghieõn cửựu SGK, lieõn heọ thửùc teỏ, nhụự laùi kieỏn thửực ủaừ hoùc ụỷ lụựp 9 vaứ traỷ lụứi heọ thoỏng caõu hoỷi.
10
+ Xi maờng thuoọc loaùi vaọt lieọu keỏt dớnh, ủửụùc duứng trong XD.
I. Thaứnh phaàn hoaự hoùc.
- Can xi silicat: 3CaO. SiO2
 2CaO. SiO2
- Can xi aluminat: 3CaO. Al2O3
II. Phửụng phaựp saỷn xuaỏt.
- ẹaự voõi + ủaỏt seựt chửựa nhieàu SiO2 + ớt quaởng saột ủeồ