Giáo án Mĩ thuật Lớp 9 - Tiết 13: Thường thức mĩ thuật: Sơ lược về mĩ thuật các dân tộc ít người ở Việt Nam - Năm học 2014-2015

Ngày soạn : 19/11/2014
Ngày dạy: 22/11/2014
Tiết 13 : Thường thức mĩ thuật
Sơ lược về mĩ thuật các dân tộc ít người ở Việt Nam
A. Mục tiêu
1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu vài nét khái quát về mĩ thuật dân tộc ít người ở Việt Nam , một số công trình NT của dân tộc Chăm, Hmông, Dao 
2. Kỹ năng : HS nhận biết và phân biệt được MT của các dân tộc ít người ở Việt nam thông qua đặc điểm hoặc một sản phẩm khác nhau . 
3. Thái độ: Yêu quý , trân trọng nghệ thuật cha ông. 
B. Phương pháp
-Quan sát, vấn đáp, trực quan
-Luyện tập, thực hành nhóm
C.Chuẩn bị:
1.GV: Tài liệu tham khảo, ĐDDH MT 7
 Tranh ảnh tham khảo,sưu tầm , bản phụ , giấy rôki 
2 HS : Giấy, chì, màu, tẩy(tranh ảnh liên quan đến bài học.)
D.Tiến hành 
I.ổn định tổ chức :Kiểm tra dụng cụ
II.Kiểm tra bài cũ ? Nêu mục đích và ý nghĩa của trang tri hộit trường ? 
 - Các phần cần trang trí phải được thiết kế như thế nào ? 
III.Bài mới 
1.Đặt vấn đề : 
 - Việt Nam có lịch sử phát triển lâu đời và có nhiều cộng đồng dân tộc sinh sống. Dù chung một mảnh đất nhưng mỗi vùng miền lại có những nét đặc sắc riêng về văn hoá nghệ thuật , cũng chính nét đặc sắc đó sản sinh ra những nét văn hoá tinh thần đặc trưng riêng cho mỗi cộng đồng dân tộc.
2. Triển khai bài 
Hoạt động 1:Vài nét khái quát 
* Trên đất nước Việt nam có bao nhiêu cộng đồng dân tộc sinh sống ?
- Hãy kể tên một vài cộng đồng dân tộc mà em biết ?
- Các cộng đồng dân tộc đó có tách ra khỏi cuộc chiến tranh chống ngoại xâm không?
- Văn hoá của các cộng đồng dân tộc so với văn hoá chung của Việt nam có điểm gì đặc biệt ?
- 54 cộng đồng dân tộc anh em sinh sống 
- Dao, Mường, Tày Thái , Nùng, Ê đê, Chăm, Ba Na, Gia rai, khơ mú, Dáy, Tà ôi, Xơ đăng....
- Các cộng đồng dân tộc đó sát cánh bên nhau trong cuộc chiến tranh chống ngoại xâm, giành độc lập dân tộc.
- Mỗi cộng đồng dân tộc có một nét văn hoá riêng tạo nên sự đa dạng phong phú cho Văn hoá dân tộc Việt nam.
Hoạt động 2: Một số loại hình và đặc điểm mĩ thuật các dân tộc ít người ở Việt Nam
- Hãy nêu vài nét về tranh thờ?
- Tranh thờ có ý nghĩa gì ?
- Trình bày đặc điểm của tranh thờ ?
- Ngoài việc phục vụ cho thờ cúng, tranh còn có mục đích gì ? 
Gv cho hs xem các loại thổ cẩm :
- Hoa văn trên thổ cẩm thường tập trung ở phần nào ?
- Nhận xét về những nét đặc sắc của thổ cẩm ?
- Màu sắc của thổ cẩm thường như thế nào ?
- Nhà Rông dùng để làm gì?
- Trình bày những nhận xét của em về nhà Rông?
- Nhà Rông được làm bằng chất liệu gì và được trang trí như thế nào ?
- Tượng nhà mồ có ý nghĩa như thế nào đối với người đã khuất ?
- Nêu những giái trị ngh thuật của tượng nhà mồ ?
(Gv phân tích thêm sau đó kết luận bổ sung.)
- Nêu đặc điểm kiến trúc của Tháp Chăm?
- Trình bày giá trị nghệ thuật của Tháp Chăm?
- Trình bày điêu khắc Chăm? Nêu giá trị Nghệ thuật của điêu khắc Chăm?
* Kết luận: Tháp và điêu khắc Chăm là một bản trường ca về cuộc sống và xã hội tâm linh.
1.Tranh thờ và thổ cẩm 
a. Tranh thờ : Tranh của đồng bào Dao, Nùng, Tày, Cao lan, Hmông... ( Phía Bắc)
- Phản ánh ý thức hệ lâu đời hướng thiện, răn đe điều ác và cầu may mắn, phúc lành cho mọi người.
- đặc điểm : Tranh vẽ bằng các màu tự do, tự tạo, được in nét sẵn.
- Có giá trị lớn đối với nền mĩ thuật dân tộc Việt Nam.
b. Thổ cẩm 
- Hoa văn tập trung nhiều ở gấu váy, cổ ngực, lai áo, tay...
- Chắt lọc những đường nét khái quát điển hình của các sự vật hiện tượng, cách điệu và đơn giản chúng lại từ những mẫu hình thực của bên ngoài.
- màu sặc rực rỡ, tuơi sáng, hoặc màu trầm buồn .
2. Nhà Rông và Tượng nhà mồ ở Tây Nguyên 
a. Nhà Rông : - Là nơi sinh hoạt chung của buôn làng, Nhà được thiết kế cao to chắc khoẻ được trang trí công phu.
- Được làm bằng chất liệu gỗ, tre, nứa, lá tạo được sự gần gũi song lại được chú trọng về mặt kiến trúc và trang trí tinh xảo, công phu.
b. Tượng nhà mồ 
- là nhà dành cho người chết, đó là sự tưởng niệm của người sống dành cho người chết, ðNét đẽo thô sơ , kì quái, nhưng lại mang giá trị nguyên thuỷ của rừng núi bằng những hình khối đơn giản được cách điệu cao .
3. Tháp và điêu khắc Chăm
a. Tháp Chăm: ( Ninh Thuận ) : Là công trình kiến trúc bao gồm nhiều tầng , thu nhỏ dần ở đỉnh, được xây bằng gạch rất cứng .
- Chạm khắc trang trí trên khối tường đã xây
- Hoạ tiết hoa là xen kẻ với hình người và thú vật 
* Tháp Chăm được UNESCO công nhận là di sản văn hoá thế giới .
b. Điêu khắc Chăm : Nghệ thuật tạc tượng bằng những khối tròn căng, nhịp điệu uyển chuyển đầy gợi cảm , bố cục chặt chẽ .
- Ngôn ngữ tạo hình giản dị có tính khái quát cao.
IV.Củng cố - Đánh giá 
? Nêu những nét đặc sắc trong ngh thuật kiến trúc Chăm ?
? GIá trị nghệ thuật của tượng nhà mồ ở Tây Nguyên ?
GV kết luận , bổ sung.
V.Dặn dò 
-Học thuộc bài ở nhà.trả lời các câu hỏi 
-chuẩn bị bài 13- tập vẽ dáng người, chuẩn bị kí hoạ từ 5-