Giáo án Lịch sử lớp 9 - Bài 28: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc, đấu tranh chống đế quốc Mỹ và chính quyền Sài gòn ở miền nam 1954 - 1965 (Tiếp)

soạn: 11-2009
Ngày giảng: 11-2009
Tiết: 37
Bài 28. 
XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở MIỀN BẮC, ĐẤU TRANH CHỐNG ĐẾ QUỐC MỸ VÀ CHÍNH QUYỀN SÀI GÒN Ở MIỀN NAM 1954 - 1965 (tiếp )
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: giúp học sinh nắm được:
- Cuộc đấu tranh chính trị của nhân dân Miền Nam chống đế quốc Mỹ - Diệm giữ gìn và phát triển lực lượng của nhân dân Miền Nam (1954-1959)
- Phong trào “Đồng khởi” của nhân dân Miền Nam (cuối 1959 đầu 1960) đánh dấu một bước phát triển mới của cách mạng Miền Nam, từ thế giữ gìn lực lượng chuyển sang thế tiến công liên tục, mạnh mẽ vào kẻ thù, cách mạng Miền Nam chuyển từ đấu tranh chính trị sang kết hợp đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang.
- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 3 của Đảng họp tại Hà Nội (9/1960) đây là Đại hội xây dựng thành công CNXH ở Miền Bắc và đấu tranh thống nhất đất nước ở Miền Nam. Đại hội vạch ra đường lối chung của thời kỳ quá độ lên CNXH và mối quan hệ cách mạng 2 miền.
2. Tư tưởng, tình cảm:
- Giáo dục học sinh lòng yêu nước, khâm phục ý trí đấu tranh kiên cường, bất khuất của nhân dân Miền Nam.
- Tin tưởng vào sự lãnh đạo cách mạng của Đảng và tương lai của dân tộc.
3. Kỹ năng:
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng sử dụng bản đồ.
- Phân tích, nhận định đánh giá tổng hợp các sự kiện lịch sử.
II. Chuẩn bị :
1. Giáo viên:
+ Bản đồ Việt Nam và lược §å phong trào “Đồng khởi” tranh ảnh SGK.
2. Học sinh:
+ Sưu tầm những tranh ảnh về giai đoạn lịch sử này
III. Tiến trình dạy học.
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ:? Nêu những thành tích đạt được trong 3 năm khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh (1954-1957) và kế hoạch 5 năm cải tạo XHCN (1958-1960)
3. Bài mới:
a) Giới thiệu bài mới: Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ được kí kết về việc lập lại hòa bình ở Đông Dương nhưng đất nước ta vẫn bị chia cắt thành 2 miền: Miền Bắcđi lên CNXH, miền Nam vẫn phải sống dưới ách thống trị của Mĩ- Diệm. ND miền Nam tiếp tục đấu tranhđể hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân. Trong những năm1954-1960 ND miền nam đã đứng lên chống Mĩ-Diệm.Với phong trào “Đồng khởi”đã đem lại kết quả như thế nào 
b) Dạy - học bài mới:
 Hoạt động của thầy và trò
? Em hãy nhắc lại tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ.
- sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được kí kết, Mĩ nhảy vào miền Nam thay chân Pháp, với âm mưu chia cắt nước ta thành 2 miền, biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân sự của Mĩ ở Đông Dương và Đông Nam Á.
=> Sau 1954 Đế quốc Mĩ là trở lực chính ngăn cản việc lập lại hòa bình ở Đông Dương và đang trở thành kẻ thù chính , trực tiếp của ND Đông Dương.
? Trong hoàn cảnh đó Đảng ta có chủ trương gì.( Nhiệm vụ của ND miền Nam)
- Đảng chủ trương chuyển từ đấu tranh vũ trang sang đấu tranh chính trị đòi hiệp thương tổng tuyển cử thống nhất đất nước.
? Tại sao sau Hiệp định Gie-ne-vơ, ta chủ trương đấu tranh chính trị ở Miền Nam.
Vì theo tinh thần của Hiệp định hầu hết các lực lượng của ta tập kết, chuyển quân ra Bắc.
=> Lực lượng so sánh giữa ta và địch chênh lệch, ta muốn tỏ thiện chí hoà bình và thực hiện nghiêm chỉnh Công pháp quốc tế.
- GV sử dụng bản đồ Việt Nam để xác định trên bản đồ những đô thị có phong trào đấu tranh sôi nổi của giai cấp.
? Phong trào đấu tranh chính trị chống Mỹ Diệm của nhân dân Miền Nam (1954-1959) diễn ra như thế nào.
- GV thuật diễn biến của phong trào (sgk-tr 132, 133)
- mở đầu là “ Phong trào hòa bình” ở Sài Gòn- Chợ Lớn 8/1954 của trí thức và nhân dân tham gia.
? Nội dung đấu tranh của phong trào này là gì.
? Trước sự đấu tranh mạnh mẽ của ND miền Nam , Mĩ- Diệm có thái độ ra sao.
? Bước sang 1958-1959 mục tiêu, hình thức đấu tranh có gì thay đổi không. Tại sao lại có sự thay đổi đó.
- Có thay đổi: từ 1958-1959 khi chính quyền Diệm lộ rõ mặt phản động thẳng tay đàn áp khủng bố CM => phong trào đấu tranh chống khủng bố, đàn áp, chống: “tố cộng diệt cộng” đòi các quyền dân sinh dân chủ ngày càng quyết liệt hơn, tiến hành đấu tranh chính trị kết hợp với đấu tranh vũ trang.
- GV giải thích chính sách “tố cộng, diệt cộng của Mỹ- Diệm”
? Em hiểu thế nào là “Đồng khởi”.
- Đồng loạt khởi nghĩa.
? Phong trào “Đồng khởi” của nhân dân Miền Nam bùng nổ trong hoàn cảnh nào.
+ Mĩ- Diệm mở rộng chính sách “tố cộng diệt cộng”
+ Ra sắc lệnh “đặt cộng sản ngoài vòng pháp luật”
+ Thực hiện “đạo luật 10-59” (5/1959) lê máy chém khắp Miền Nam giết hại người dân vô tội.
- GV giải thích: với “đạo luật 10-59” Mỹ- Diệm đưa ra khẩu hiệu: “Tiêu diệt tận gốc CNCS”, “thà giết nhầm còn hơn bỏ sót” 
- Chúng đã gây ra những vụ thảm sát đẫm máu ở Quảng Nam.
+ Chôn sống 21 người ở Chợ Được.
+ Dìm chết 42 người ở Đập Vĩnh Trinh.
+ 7/1955 bắn chết 92 dân thường một lúc ở Hướng Điền.
+ Từ 1955-1958 có 9/10 tổng số cán bộ Miền Nam bị tổn thất.
+ Nam Bộ chỉ còn 5000/ tổng số 6 vạn đảng viên => Bọn Mỹ Diệm định dùng thủ đoạn dã man, tàn bạo để buộc dân ta phải khuất phục.
? Những chính sách tàn bạo của Mĩ- Diệm dẫn tới hậu quả gì.
? Trên cơ sở nhận định tình hình Miền Nam, Đảng ta có chủ trương gì.
- Bằng lực lượng chính trị của quần chúng là chủ yếu, kết hợp lực lượng vũ trang nhân dân, tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân.
* GV: Dưới ánh sáng của nghị quyết 15 Đảng soi đường à quần chúng tự động vũ trang để tự vệ diệt trừ bọn ác ôn.
- GV dùng lược đồ hình 60: lược đồ phong trào “Đồng khởi”.
? Quan sát lược đồ và sgk em thấy nhân dân nổi dậy đầu tiên ở những nơi nào.Sau đó phong trào phát triển như thế nào.
+ Tháng 2/1959: cuộc nổi dậy Vĩnh Thạnh (Bình Định), Bác Ái (Ninh Thuận)
+ Tháng 8/1959: Trà Bồng (Quảng Ngãi)
- GV giới thiệu hình 51: nhân dân nổi dạy ở Trà Bồng (Quảng Ngãi) giành chính quyền 1959.( Tham khảo tư liệu sách kênh hình LS THCS/182)
? Cho biết kết quả của phong trào “Đồng khởi”.
+ Tính đến cuối 1960 Nam Bộ có 600/1298 xã thành lập được chính quyền nhân dân tự quản trong đó có 116 xã hoàn toàn giải phóng.
+ Các tỉnh ven biển Trung Bộ có 904/3829 thôn giải phóng.
+ Ở Tây Nguyên có 3200/5721 thôn không còn chính quyền Ngụy.
? Mặt trận dân tộc giải phóng Miền Nam Việt Nam ra đời có tác dụng gì.
(đoàn kết toàn dân đấu tranh chống đế quốc Mỹ và tay sai Ngô Đình Diệm, thành lập chính quyền liên minh dân tộc dân chủ rộng rãi ở Miền Nam, thực hiện độc lập dân tộc, đấu tranh dân chủ cải thiện dân sinh tiến tới hoà bình thống nhất đất nước.)
? Phong trào “Đồng khởi” thắng lợi có ý nghĩa gì.
? Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III được tiến hành trong hoàn cảnh nào.
- GV: hướng dẫn hs quan sát và phân tích H62.
( Tư liệu tham khảo sách kênh hình LS THCS/182)
? Đại hội đã đề ra những nội dung gì.
- Đại hội xác định mục tiêu ,nhiệm vụ cách mạng của từng miền : MB cách mạng XHCN , miền Nam : Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
- Mục tiêu , nhiệm vụ của cả 2 miền là thống nhất đất nước.
- Đối với miền Bắc , Đại hội đề ra đường lối chung cho thời kì quá độ lên CNXH và cụ thể hóa thông qua kế hoạch 5 năm ( 1961-1965)
? Đại hội Đai biểu toàn quốc lần thứ III có ý nghĩa gì. 
 Kiến thức cần đạt
III. Miền Nam đấu tranh chống chế độ Mỹ -Diệm, giữ gìn và phát triển lực lượng cách mạng tiến tới “Đồng khởi” (1954-1960)
1. Đấu tranh chống chế độ Mỹ Diệm, giữ gìn và phát triển lực lượng cách mạng (1954-1959)
- Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ Mĩ nhảy vào Việt Nam thay chân Pháp trở thành kẻ thù chính của ND Đông Dương
* Nhiệm vụ của nhân dân miền Nam:
- Chuyển từ đấu tranh vũ trang sang đấu tranh chính trị.
- Đòi hiệp thương tổng tuyển cử thống nhất đất nước.
* Diễn biến:
- Tháng 8-1954 : “ Phong trào hòa bình” của trí thức, nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn.
- Tháng 11/1954 Mỹ- Diệm khủng bố đàn áp nhưng phong trào đấu tranh của mọi tầng lớp dâng cao lôi kéo hàng triệu người tham gia.
- Từ 1958-1959:
+ Mục tiêu: đấu tranh chống khủng bố , đàn áp, chống “Tố cộng”, “Diệt cộng”, đòi các quyền tự do dân chủ
+Hình thức: Đấu tranh chính trị, kết hợp đấu tranh vũ trang.
2. Phong trào: “Đồng khởi” 1959-1960.
- Hoàn cảnh:
+ Từ 1957-1959 Mỹ- Diệm mở rộng “ Chiến dịch tố cộng , diệt cộng” thực hiện đạo luật 10/59, tăng cường đàn áp cách mạng Miền Nam.
=> Mâu thuẫn trong lòng xã hội Miền Nam rất sâu sắc.
- Hội nghị TW lần thứ 15 của Đảng (1959) xác định con đường cơ bản của cách mạng Miền Nam là khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân.
* Diễn biến:
- Phong trào đấu tranh bước đầu còn lẻ tẻ.
--> Phong trào lan rộng khắp Miền Nam, thành phong trào “Đồng khởi”
- Ngày 17/01/1960 phong trào nổ ra ở xã Định Thuỷ, Phước Hiệp, Bình Khánh sau lan rộng toàn huyện Mỏ Cày và tỉnh Bến Tre.
- Từ Bến Tre phong trào “Đồng khởi” lan khắp Nam Bộ, Tây Nguyên, Trung Trung Bộ.
* Kết quả:
+ Chính quyền cách mạng được thành lập ở một vùng rộng lớn.
+ Ngày 20/12/1960 mặt trận dân tộc giải phóng Miền Nam Việt Nam ra đời.
- Ý nghĩa:
+ Phong trào “Đồng khởi” giáng một đòn nặng nề vào chính sách thực dân mới của Mỹ ở Miền nam, gây tác động mạnh làm lung lay tận gốc chính quyền Ngô Đình Diệm.
+ Đánh dấu bước nhảy vọt của cách mạng Miền Nam chuyển cách mạng từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tấn công.
IV- Miền Bắc xây dựng bước đầu cơ sở vật chất – kĩ thuật của CNXH ( 1961- 1965)
1- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng( 9/1960)
* Hoàn cảnh: 
- Miền Bắc tiến hành cải tạo XHCN thắng lợi.
- Miền Nam tiến hành “ Phong trào Đồng khởi” thắng lợi.
=> Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III được tiến hành(9-1960)
* Nội dung: sgk/136
* Ý nghĩa:
- Đánh dấu bước phát triển mới của cách mạng VN.
- Đẩy mạnh cách mạng 2 miền đi lên.
 4. Củng cố:- GV sơ kết nội dung bài học.
* Bài tập 1: gạch dưới những địa danh nổ ra cuộc nổi dậy ngày 17/01/1960: Định Thuỷ, Phước Hiệp, Bắc Ái, Trà Bổng, Bình Khánh, Tây Nguyên, Trung Trung Bộ.
* Bài tập 2: ? Điền vào chỗ trống những từ thích hợp:
- Nhiệm vụ của cách mạng miền Bắc  
- Nhiệm vụ của cách mạng Miền Nam 
- Mục tiêu chung của cách mạng 2 Miền Nam Bắc 
5. Dặn dò:
- Về nhà học bài đầy đủ.
- Đọc và tìm hiểu tiếp nội dung bài 28 tiếp tiết 3./.
 ----------------------------------------------------------------------------------