Giáo án Lịch sử lớp 9 - Bài 28 (tiếp) Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc đấu tranh chống đế quốc Mỹ và chính quyền sài gòn ở miền nam (1954 - 1965)

 thích khái niệm “chiến tranh đặc biệt” 
2. Tư tưởng, tình cảm:
- Giáo dục học sinh lòng yêu nước, khâm phục tinh thần chiến đấu vì độc lập dân tộc của những chiến sỹ cách mạng và đồng bào Miền Nam kiên trung bất khuất.
- Tin tưởng ở sự lãnh đạo của Đảng.
3. Kỹ năng:
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích tổng hợp, nhận định, đánh giá các sự kiện lịch sử và sử dụng các tranh ảnh lịch sử.
II. Chuẩn bị :
1. Thầy:
- Tranh ảnh lịch sử về chiến tranh đặc biệt.
2. Trò:
III. Tiến trình dạy học.
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
? Trình bày hoàn cảnh, diễn biến, kết quả, ý nghĩa của phong trào “Đồng khởi” (1959-1960)
3. Bài mới:
* Giới thiệu bài mới:
- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng ( 9/1960)đã đề nhiệm vụ cho hai miền Nam - Bắc : Miền Bắc tiến hành cách mạng XHCN , miền Nam đẩy mạnh cách mạng dan tộc dân chủ nhân dân , thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà. Để thấy rõ việc thực hiện nhiệm vụ của hai miền , tiết học hôm nay
* Dạy và học bài mới:
* GV: Kh¸i qu¸t l¹i néi dung cña §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø III.
? Nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch 5 năm lần 1 (1961-1965) là gì.
- Đây là kế hoạch dài hạn đầu tiên, lấy XDCNXH làm trọng tâm.
- Nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch: ra sức phát triển nông nghiệp, công nghiệp, đẩy mạnh cải tạo XHCN, củng cố và tăng cường thành phần kinh tế quốc doanh, cải thiện một bước đời sống vật chất và văn hoá, củng cố quốc phòng, tăng cường trật tự xã hội.
? Để thực hiện được kế hoạch dài hạn trên , nhà nước đã có những chủ trương , biện pháp nào.
- Tăng cường vốn đầu tư gấp 3 lần khôi phục kinh tế.
* GV: Trong nghành công nghiệp nhà nước ưu tiên 80% vốn phát triển công nghiệp nặng ; ưu tiên phát triển chủ yếu thành phần kinh tế quốc doanh và HTX.
? Tại sao nhà nước lại chủ trương ưu tiên phát triển công nghiệp nặng.
- Bởi sau chiến tranh nền kinh tế của ta là nền kinh tế nhỏ bé, lạc hậu => để phát triển nền kinh tế một cách nhanh chóng phải có sự đầu tư vào phát triển công nghiệp nặng.
? Miền Bắc đã đạt được những thành tựu gì trong kế hoạch 5 năm.
? Trong công nghiệp đã đạt được thành tựu gì.
khu gang thép Thái Nguyên, nhiệt điện Uông Bí.
+ Công nghiệp nhẹ: khu công nghiệp Việt Trì, Thượng Đình (HN), dệt 8-3, dệt kim Đông Xuân, pin Văn Điển 
+ Công nghiệp quốc doanh chiếm 93,1 % tổng giá trị công nghiệp, và hàng trăm xí nghiệp công nghiệp địa phương.
? Trong nông nghiệp chúng ta đã đạt được những gì.
+ Nông nghiệp được coi là cơ sở của công nghiệp.
+ Nhà nước ưu tiên phát triển các ngành, lâm trường quốc doanh.
+ Nông dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tiến hành cơ giới hoá, thuỷ lợi hoá.
+ Nhiều hợp tác xã đạt 5 tấn trên 1ha.
+ Trên 90 % số hộ nông dân vào hợp tác xã.
? Trình bày những thành tựu về thương nghiệp.
? Trong giao thông vận tải chúng ta đã đạt được những thành tựu gì.
? Những thành tựu VH, GD, YT thời kỳ này đạt được như thế nào.
+ VH, GD, YT phát triển.
+ VH chú trọng xây dựng con người mới.
+ GD và YT tăng nhanh đáp ứng nhu cầu XDCNXH Miền Bắc và chi viện cho Miền Nam.
? Những thành tựu to lớn của kế hoạch 5 năm (1961-1965) có tác dụng như thế nào đối với sự nghiệp cách mạng cả nước.
- GV lấy dẫn chứng (sgk-tr 138) chứng minh về sự chi viện của Miền Bắc cho Miền Nam.
- GV trích đọc lời CT. HCM khẳng định trong hội nghị chính trị đặc biệt (3/1964) “trong 10 năm qua Miền Bắc đã tiến những bước dài chưa từng thấy trong lịch sử dân tộc đất nước xã hội và con người đều đổi mới”
* GV lưu ý: Bên cạnh những thành tựu đạt được, miền Bắc gặp không ít khó khăn do sai lầm về chủ trương như việc đề ra chủ trương phát triển chủ yếu thành phần kinh tế quốc doanh và HTX , hạn chế các thành phần kinh tế khác; chủ trương ưu tiên phát triển công nghiệp nặng , hiện đại hóa nền kinh tế vốn nhỏ bé lạc hậu, chưa có những tiền đề cần thiết. Đây thuộc sai lầm về tư tưởng chủ quan do nóng vội, duy ý chí , tức là làm theo ý muốn không xuất phát từ khả năng thực tế của ta.
- GV: Kế hoạch 5 năm đang thực hiện có kết quả thì ngày 7/2/1965 Mỹ chính thức gây ra cuộc chiến tranh phá hoại Miền Bắc bằng không quân, Miền Bắc phải chuyển hướng xây dựng kinh tế thời bình sang kinh tế thời chiến.
? Đế quốc Mỹ đề ra chiến lược chiến tranh đặc biệt ở Miền Nam trong hoàn cảnh nào.
- GV phân tích chiến tranh đặc biệt 1961-1965 là một trong ba chiến lược chiến tranh đặc biệt, cục bộ tổng hợp trong chiến lược toàn cầu phản ứng linh hoạt.
- GV giải thích khái niệm Chiến tranh đặc biệt: là hình thức chiến tranh xâm lược kiểu mới của Mỹ, được tiến hành bằng quân đội tay sai do cố vấn Mỹ chỉ huy, dựa vào vũ khí Mỹ trang bị kỹ thuật phương tiện chiến tranh Mỹ à nhằm chống lại nhân dân ta, phục vụ lợi ích của Mỹ.
? Cho biết âm mưu chiến lược chiến tranh đặc biệt của Mỹ.
? Đế quốc Mỹ đã thực hiện chiến lược chiến tranh đặc biệt ở Miền Nam như thế nào.
VD:
+ 1961: 17 vạn ngụy quân .
+ 1964: 56 vạn ngụy quân.
- GV giải thích thuật ngữ “trực thăng vận”; “thiết xa vận” (sgk - tr 189)
- GV giới thiệu H 63: đế quốc Mỹ dùng chiến thuật “trực thăng vận” ở Miền Nam.
- GV giải thích thuật ngữ “ấp chiến lược”- một kiểu trại trung tâm của Mỹ ở Miền Nam Việt Nam tại những vùng do chúng kiểm soát từ 1954-1975  à chính sách này được coi là xương sống của chiến tranh đặc biệt.
- chúng dự kiến dồn 10 triệu dân vào 16 nghìn ấp chiến lược trong tổng số 17 nghìn ấp toàn Miền Nam bằng những thủ đoan trắng trợn.
? Em có nhận xét gì về “chiến lược chiến tranh đặc biệt” của Mỹ.
Hình thức “chiến lược chiến tranh đặc biệt của Mỹ” khác với kiểu chiến tranh xâm lược trước kia của Pháp (trực tiếp đem quân đến xâm lược, cử người đến cai trị nước ta)
à Nhân dân oán thù Mỹ ít mà oán thù Ngụy nhiều.
? Chủ trương của ta trong cuộc chiến đấu chống chiến lược chiến tranh đặc biệt của Mỹ như thế nào.
=> Làm lung lay từng bước 3 chỗ dựa của chiến lược “chiến trang đặc biệt” và chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mỹ
+ Nguỵ quân, nguỵ quyền (công cụ)
+ Ấp chiến lược (xương sống)
+ Đô thị (hậu cứ)
? Nêu những thắng lợi quân sự của ta trong chiến lược “chiến tranh đặc biệt” 1961-1965.
- “Ấp bắc” là một ấp nhỏ thuộc huyện Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho.
- Giáo viên giới thiệu hình 64:Phá ấp “chiến lược” khiêng nhà về làng cũ.
? Chiến thắng Ấp Bắc có ý nghĩa gì
(Lần đầu tiên với số quân ít hơn địch 10 lần, nhưng ta đã thắng lợi. chiến thắng khẳng định: quân và dân Miền Nam hoàn toàn có khả năng đánh thắng “chiến tranh đặc biệt”của đế quốc Mỹ về mặt quân sự)
? Trong đấu tranh chính trị đã giành được những thắng lợi gì.
? Tình hình trong chiến trường Miền Nam cuối 1964 đầu 1965 có những chuyển biến nào
? Với những thắng lợi trên mặt trận quân sự, chính trị (từ 1962 -> 1965)có tác dụng gì 
=> Đến giữa 1965, 3 chỗ dựa chủ yếu của “chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ ở Miền Nam đã bị lung lay tận gốc, rễ, nguỵ quân, nguỵ quyền, ấp chiến lược đô thị miền Nam không còn là nơi an toàn của đế quốc Mỹ, Nguỵ . 
Chiến lược “chiến tranh đặc biệt” bị phá sản hoàn toàn. 
IV. Miền bắc xây dựng bước đầu cơ sở vật chất kỹ thuật..
2. Miền bắc thực hiện kế hoạch nhà nước 5 năm (1961-1965)
* Nhiệm vụ, mục tiêu
- Xây dựng bước đầu cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội.
- Cải thiện đời sống vật chất , văn hóa của ND, củng cố quốc phòng , tăng cường trật tự an ninh xã hội.
- Đưa miền bắc tiến nhanh lên CNXH.
*Thành tựu
- Công nghiệp: 
+ Công nghiệp nặng: Xây dựng khu gang thép Thái Nguyên, nhà máy nhiệt điện Uông Bí, thủy điện Thác Bà.
+ Công nghiệp nhẹ: Khu công nghiệp Việt Trì, Dệt 8-3, khu công nghiệp Thượng Đình- Hà Nội.
- Nông nghiệp: Xây dựng nông trường, lâm trường, công trình thủy lợi, áp dụmg thành tựu kĩ thuật => năng xuất tăng cao.
+ Thương nghiệp: Quốc doanh nhà nước được ưu tiên phát triển.
+ GTVT: Đường sắt , đường bộ , đường biển phát triển.
+ Văn hóa giáo dục, y tế phát triển.
*Tác dụng
-Miền bắc được củng cố và lớn mạnh
-Có khả năng tự vệ và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ hậu phương
IV. Miền Nam ciến đấu chống chiến lược “chiến tranh dặc biệt” của Mỹ (1961-1965)
1. Chiến lược “chiến tranh đặc biệt của Mỹ ở Miền Nam.
*Hoàn cảnh
-Sau thất bại phong trào “Đồng khởi” Mỹ thực hiện chiến lược “chiến lược chiến tranh đặc biệt” ở Miền Nam.
* Âm mưu
- “Dùng người việt đánh người việt”
- Chống lại phong trào cách mạng của nhân dân ta, chiếm hẳn Miền Nam Việt Nam thành thuộc địa kiểu mới
* Biện pháp
-Tăng cường lực lượng ngụy quân
-Sử dụng chiến thuật “trực thăng vận” và “thiết xa vận” do cố vấn mỹ chỉ huy.
- thực hiện những cuộc càn quét dể tiêu diệt cách mạng Miền Nam
- Dồn dân, lập “ấp chiến lược” -> Bình định Miền Nam
- Tăng cường bắn phá miền bắc, phong tỏa biên giới, vùng biên -> ngăn chặn chi viện miền Bắc cho miền Nam.
2. Chiến đấu chống chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của Mỹ.
* Chủ trương của ta.
- Ta chủ trương kết hợp giữa đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang kết hợp giữa tiến công và nổi dậy.
- Đánh địch trên 3 vùng chiến lược (rừng núi, đồng bằng, đô thị) với 3 mũi giáp công (chính trị, quân sự, binh vận).
* Thắng lợi của ta
- Thắng lợi quân sự:
+ 1962 ta đánh bại những cuộc càn quét của địch ở chiến khu D, củng cố U Minh, Tây Ninh
+ 02/01/1963 chiến thắng Ấp Bắc (Mỹ Tho)
+ Sau Ấp Bắc, khắp miền nam dấy lên phong trào “thi đua Ấp Bắc, giết giặc lập công” sôi nổi à Ta liên tiếp lập lên những thắng lợi lớn
- Thắng lợi chính trị:
+ 8/5/1963 2 vạn thăng ni, phật tử Huế biểu tình.
+ 11/6/1963 hoà thượng Thích Quang Đức tự thiêu để phản đối chính quyền Diệm
+ 1/1/1963 đảo chính lật đổ anh em Diệm - Nhu
- Cuối 1964 - đầu 1965 quân dân ta liên tiếp mở những chiến dịch quy mô lớn: tiêu biểu chiến dịch Đông- Xuân 1964 - 1965
=> Giữa 1965 “chiến tranh đặc biệt”của Mỹ bị phá hoại
4. Củng cố:
* Bài tập 1: Điền chữ Đ vào các Ô dưới đây :
¨ - Chiến tranh đặc biệt không phải là nội chiến 
¨- Lực lượng chủ yếu của “chiến tranh đặc biệt” là quân Mỹ
¨- Mục tiêu của “chiến tranh đặc biệt” là chống lại phong trào cách mạng và nhân dân ta 
*Bài tậ 2: Thủ đoạn tiến hành chiến tranh đặc biệt của Mỹ như thế