Giáo án Lịch sử lớp 9 - Bài 20: Cuộc vận động dân chủ những năm 1936 - 1939

ại hội lần thứ VII quyết định các nước thành lập MTDT thống nhất chống chủ nghĩa Phát Xít, chống chiến tranh. Tình hình nước Pháp có nhiều thay đổi có lợi cho ta. Đặc biệt ở trong nước, nhân dân ta rất khốn khổ dưới ách áp bức của TDPK.
Trong hoàn cảnh đó, Đảng ta đã chủ trương thực hiện cuộc vận động dân chủ trong những năm 1936 - 1939.....
* Dạy và học bài mới: 
 Hoạt động của thầy, trò
 Kiến thức
H/s đọc mục 1(SGK/ 76, 77) từ đầu đến hoạt động trở lại
? Cho biết tình hình thế giới sau cuộc khủng hoảng kinh tế (1929 - 1933)?
Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933 làm cho >< trong lòng xã hội các nước tư bản trở nên gây gắt.
- Để ổn định tình hình trong nước, giai cấp tư sản ở các nước mày đã phát xít hoá bộ máy chính quyền, thành lập chế độ phát xít - 1 chế độ độc tài tàn bạo nhất của tư bản tài chính.
+ Trong nước: Tăng cường đàn áp cách mạng, thủ tiêu mọi quyền tự do dân chủ ...
+ Ngoài nước: Ráo riết chuẩn bị cuộc chiến tranh mới hòng chia lại thị trường thế giới....
Mưu đồ tấn công Liên xô thành trì cách mạng của thế giới, hy vọng đẩy lùi cách mạng thế giới.
? Tại sao nói: CN Phát xít xuất hiện là kết quả nặng nề của cuộc khủng hoảng kinh tế 1920 - 1933.
Trở thành mối nguy cơ lớn đe doạ hoà bình và an ninh quốc tế.
GV: Trước nguy cơ của chủ nghĩa phát xít:
+ Đại hội VII (7/ 1935) xác định kẻ thù nguy hiểm trước mắt của nhân dân thế giới không phải là CNĐQ nói chung mà là CN phát xít.
+ Đoàn đại biểu cộng sản đông dương do đồng chí Lê Hồng phong dẫn đầu đã tham dự đại hội.
? Đại hội VII của quốc tế cộng sản quyết định thay đổi sách lược đấu tranh, chỉ yêu cầu các Đảng cộng sản lãnh đạo nhân dân đấu tranh chống phát xít, bảo vệ dân chủ và hoà bình thế giới, chứ không đặt nhiệm vụ đấu tranh chống CNTB nói chung như trước? Vì sao
 (Tổ chức học sinh thảo luận nhóm)
(CN Phát Xít rất tàn bạo, bóp nghẹt các quyền tự do dân chủ và đẩy nhân loại vào chiến tranh tàn khốc, cần phải tập hợp đông đảo lực lượng ngăn chặn ngay => nhiệm vụ đấu tranh giai cấp tạm gác lại)
VD: Ban bố chính sách tự do dân chủ thả 1 số tù chính trị ở VN....
? VN là thuộc địa của Pháp nên sự kiện này có tác động như thế nào tới VN trong những năm 1936 - 1939.
(Phong tràotự do dân chủ ở VN có điều kiện thuận lợi phát triển)
- Học sinh đọc phần chữ in nhỏ (sgk - 77)
? Cho biết tình hình VN sau cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1933.
- GV lấy dẫn chứng sgk chứng minh (sgk - 77)
? Tình hình thế giới và trong nước đã ảnh hưởng đến cách mạng VN như thế nào trong những năm 1936 - 1939.
=> Tình hình lúc này có những nét mới, trong đó nổi bật là CN phát xít xuất hiện, Quốc tế cộng sản đã đề ra chủ trương đúng đắn nhằm tập hợp lực lượng dân chủ trên thế giới chống chủ nghĩa phát xít . Để có đường lối đấu tranh phù hợp - Đảng ta phải có chủ trương mới....
- GV sử dụng niên biểu so sánh theo bảng sau.
? Nhắc lại (nhiệm vụ, kẻ thù, mặt trận, hình thức, phương pháp đấu tranh) của phong trào cách mạng VN trong những năm 1930 - 1935.
Nội dung
1930 - 1931
1936 - 1939
Kẻ thù 
Đế quốc phong kiến
Bọn TD phản động Pháp và bè lũ tay sai không chịu thi hành chính sách MTND Pháp tại các thuộc địa.
Nhiệm vụ 
(khẩu hiệu)
Chống đế quốc giành độc lập DT, chống phong kiến giành ruộng đất cho dân cày.
- Chống phát xít, chống chiến tranh đòi: "Tự do, DC, cơm áo, hoà bình".
Mặt trận
- Chưa có mặt trận.
-Đảng chủ trương thành lập: Hội phản đế đồng minh Đông Dương (chưa thực hiện được)
- Mặt trận nhân dân phản đế Đông Dương (1936) sau đổi thành mặt trận dân chủ Đông Dương (1938)
Hình thức, phương pháp đấu tranh
- Bí mật, bất hợp pháp
- Bạo động vũ trang.
- Công khai, nửa công khai kết hợp với bí mật.
- Hình thức phong phú.
? Căn cứ vào tình hình thế giới, Đảng ta xác định kẻ thù cụ thể trước mắt của nhân dân Đông Dương là ai? Chưa phải là đế quốc Pháp nói chung mà là:
(Bọn thực dân phản động Pháp và bè lũ tay sai không chịu thi hành chính sách của mặt trận nhân dân Pháp tại các thuộc địa)
? Trong hoàn cảnh đó, Đảng ta đã đề ra nhiệm vụ gì 
- Tạm thời hoãn các khẩu hiệu: "Đánh đổ đế quốc Pháp, Đông Dương hoàn toàn độc lập" ; "Tịch thu ruộng đất của địa chủ chia cho dân cày."
- Nhiệm vụ trước mắt của nhân dân Đông Dương là: Chống phát xít, chống chiến tranh đòi " tự do, dân chủ, cơm áo, hoà bình".
? Như thế trong tình hình mới, Đảng cộng sản đông dương tạm gác nhiệm vụ đánh đổ đế quốc Pháp và phong kiến vì sao lại như vậy?
(Cách Mạng Việt nam là bộ phận của cách mạng thế giới , cách mạng thế giới thay đổi sách lược đấu tranh thì cách mạng Việt Nam cũng phải thay đổi theo)
? Để thực hiện các nhiệm vụ đó, Đảng đề ra chủ trương gì?
Chủ trương thành lập mặt trận nhân dân phản đế đông dương (1936) sau đổi thành mặt trận dân chủ đông dương (3/1938)
GV giải thích: 
+ Mặt trận dân chủ đông dương bao gồm các giai cấp, các đảng phái, dân tộc, tổ chức chính trị - xã hội, tôn giáo khác nhau.
+ Chủ trương này nhằm tập hợp mọi lực lượng yêu nước, dân chủ tiến bộ, đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít và bảo vệ hoà bình thế giới.
? Cho biết hình thức và phương pháp đấu tranh.
- Phương pháp đấu tranh: Hợp pháp nửa hợp pháp; công khai và mở cửa công khai, đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục...
- Hình thức phong phú: (Đông Dương đại hội, phong trào đấu tranh công khai, mít tinh biểu tình đấu tranh báo trí công khai, đấu tranh nghị trường...)
? Em có đánh giá, nhận xét gì về chủ trương của Đảng ta trong những năm 1936 - 1939 so với 1930 - 1931.
+ Rõ ràng về kẻ thù, nhiệm vụ, mặt trận (chủ trương) phương pháp và hình thức đấu tranh thời kỳ 1936 - 1939 hoàn toàn khác so với thời kỳ 1930 - 1931.
+ Chủ trương mới của Đảng ta hoàn toàn phù hợp với yêu cầu của quần chúng trong nước và tình hình chung của thế giới .
- GV nêu: Chủ trương mới của Đảng phù hợp với yêu cầu và nguyện vọng bức thiết của quần chúng nhân dân trong nước, vì vậy trong cả nước đã dấy lên 1 cao trào đấu tranh mạnh mẽ, sôi nổi, hướng vào các mục tiêu trước mắt là đòi TD, DC, cơm áo, hoà bình.
- Giáo viên thuật diễn diến cuộc vận động Đông Dương Đại hội (sgk - 78).
? Em có đánh giá gì về cuộc vận động Đông Dương đại hội.
=> Đề ra chủ trương phù hợp với lợi ích, nguyện vọng của nhân dân cho nên đã thu hút được đông đảo quần chúng nhân dân tham gia (Cả B - T - Nam) bởi nguyện vọng của nhân dân thuộc địa bị áp bức là đòi (TD, DC)
=> Đánh dấu bước phục hồi của phong trào cách mạng VN.
- Giáo viên thuật "Đầu 1937..... hăng hái nhất"
? Ngoài yêu sách chung, các giai cấp, tầng lớp họ còn đưa ra những yêu sách riêng nào.
+ Công nhân đòi tự do, lập nghiệp đoàn, giảm giờ làm, chống đánh lập, cúp phạt...
+ Nông dân đòi chia lại ruộng công, giảm tô thuế.
+ Công chức, học sinh, tiểu thương đòi đảm bảo quyền lợi lao động, ban bố các quyền tự do dân chủ, giảm các loại thuế.
(Tức phong trào đấu tranh của công, nông và nông dân và các tầng lớp nhân dân khác)
? Em hãy trình bày về phong trào đấu tranh dân chủ công khai của quần chúng (1936 - 1939).
và cuộc bãi công của công nhân xe lửa Trường Thi (Vinh). Tháng 7/ 1973 được công nhân xe lửa miền Nam Đông Dương phối hợp.
- Giáo viên giới thiệu H33 (sgv). Cuộc Mít Tinh khu đấu xảo (HN) nay là giảng trường Cung Hoá hữu nghị Việt Xô.
+ Kết hợp miêu tả, tường thuật cuộc mít tinh. (sgv - 105 - 106)
? Nêu những nét nổi bật của phong trào đấu tranh báo chí công khai những năm (1936 - 1939)
+ Trong thời kỳ này nhiều tờ báo công khai của Đảng của MTDC Đông Dương và các đoàn thể quần chúng ra đời: (Tiền phong, dân chúng, lao động, Bạn dân, Tin tức, Nhành lúa.....)
+ Một số sách chính trị phổ thông giới thiệu chủ nghĩa Mác Lê Nin và chính sách của Đảng cũng được lưu hành rộng rãi, trong đó có cuốn "Vấn đề dân cày" của Qua Ninh và Vân Đình.
? Phong trào báo trí công khai ra đời và có tác dụng gì.
Báo chí mạng tính chiến đấu mạnh mẽ, trở thành mũi xung kích sắc bén trong những phong trào lớn của cuộc vận động dân chủ, dân sinh thời kì 1936 - 1939.
? Em có đánh giá chung gì về phong trào dân tộc, dân chủ 1936 - 1939. ( T. luận)
(Phong trào dân tộc, dân chủ 1936 - 1939 diễn ra sôi nổi khắp trong cả nước, dưới hình thức đấu tranh phong phú, lôi cuốn đông đảo mọi tầng lớp nhân dân tham gia)
? Phong trào dân chủ công khai từ cuối 1938 trở đi phát triển như thế nào. (gv phân tích nhỏ)
? Tại sao thời kỳ 1936 - 1939 Đảng ta lại chủ trương đấu tranh dân chủ công khai.
- Giáo viên phân tích lí do hoàn cảnh.
 - thế giới: tình hình thế giới rất có lợi cho cách mạng.
- Trong nước: Mọi giai cấp đều khốn khổ bởi nạn sưu cao, thuế nặng => Đảng chủ trương đấu tranh dân chủ, công khai, đòi quyền lợi dân chủ hàng ngày "TD, DC, cơm áo, hoà bình."
- Học sinh đọc mục III (sgk - 79 - 80)
? Cuộc vận động dân chủ 1936 - 1939 có ý nghĩa lịch sử như thế nào đối với cách mạng VN.
- Giáo viên phân tích ý nghĩa của phong trào.
 Nếu như phong trào cách mạng 1930 - 1931 là cuộc tổng diễn tập thứ nhất cho cách mạng tháng 8 thì phong trào dân chủ 1936 - 1939 là cuộc tổng diễn tập lần thứ 2 chuẩn bị cho cách mạng tháng 8/ 1945.
I. Tình hình thế giới và trong nước.
* Tình hình thế giới:
- Chủ nghĩa phát xít xuÊt hiÖn.
à §e doạ nền dân chủ và hoà bình thế giới.
- Đại hội VII của quốc tế cộng sản (7/ 1935)
 Chủ trương thành lập mặt trận dân tộc thống nhất ở các nước để chống phát xít chống chiến tranh.
- 1936, chính phủ mặt trận nhân dân Pháp cầm quyền, thực hiện 1 số cải cách TD, DC cho các nước thuộc địa, trong đó có VN.
* Tình hình trong nước.
- Cuộc khủng hoảng kinh tế
 (1929 - 1933) tác động sâu sắc đến mọi giai cấp và tầng lớp trong xã hội.
- Thực dân phản động thuộc địa và tay sai tiếp tục chính sách vơ vét, bóc lột, khủng bố cách mạng.
II. Mặt trận dân chủ Đông Dương và phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ.
1. Chủ trương của Đảng.
2. Phong trào đấu tranh.
- Phong trào Đông Dương đại hội
* Phong trào đón phái viên chính phủ Pháp và toàn quyền mới của Pháp đến Đông Dương (1937)
* Phong trào đấu tranh dân chủ công khai của quần chúng.
- diễn ra sôi nổi mạnh mẽ, điển hình.
+ Tổng bãi công của công ty Than Hòn Gai (