Giáo án Lịch sử lớp 8 - Tiết 21, 22: Ôn tập lịch sử thế giới cận đại (từ giữa thế kỷ XVI đến năm 1917)

 tinh ( V× môc tiªu thuéc ®Þa vµ thÞ tr­êng ).
+ Sù thèng trÞ vµ bãc lét cña CNTD ë ¸, Phi, MÜ – la- tinh -> Phong trµo gi¶i phãng d©n téc ph¸t triÓn m¹nh.
- GV dïng b¶n ®å thÕ giíi nªu 1 sè phong trµo tiªu biÓu næi bËt ë ch©u ¸, ch©u MÜ – la – tinh.
* Ch©u ¸: 
- Trung quèc: Phong trµo nghÜa Hoµ §oµn, CM T©n Hîi 1911.
- Ên ®é: Cuéc khëi nghÜa Xi- Pay; Khëi nghÜa Bom- Bay.
- ë §NA: Phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc diÔn ra s«i næi ë nhiÒu n­íc; In- ®«- nª- xi- a; Phi- lÝp- pin; MiÔn §iÖn; Cam- pu – chia; Lµo; ViÖt Nam.
* ë MÜ La Tinh: C¸c thuéc ®Þa cña 2 n­íc TD T©y ban nha vµ Bå ®µo nha ®· næi dËy ®Êu tranh giµnh ®éc lËp -> sù ra ®êi cña 1 lo¹t quèc gia TS míi.
? Em h·y kÓ tªn nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt thëi CËn ®¹i mµ em biÕt? T¸c dông cña nh÷ng thµnh tùu ®ã.
- Thµnh tùu kÜ thuËt:
+ KÜ thuËt luyÖn kim, chÕ t¹o m¸y mãc, XD ®­êng s¾t, ®Æc biÖt m¸y h¬i n­íc ®­îc sö dông réng r·i.
+ Ngµnh giao th«ng vËn t¶i tiÕn bé nhanh chãng b»ng tµu thuû Ph¬n- T¬n. §Çu m¸y xe löa ch¹y b»ng h¬i n­íc ....
+ Trong n«ng nghiÖp: Cã nhiÒu tiÕn bé vµ ph­¬ng ph¸p canh t¸c, m¸y kÐo, m¸y cµy, m¸y gÆt ®­îc sö dông réng r·i .
+ Trong qu©n sù: NhiÒu vò khÝ míi ®­îc sx: §¹i b¸c, sóng tr­êng, ng­ l«i, khÝ cÇu ....
- Thµnh tùu vÒ khoa häc:
(+) KHTN: Niu T¬n ( Anh ) t×m ra thuyÕt v¹n vËt hÊp dÉn.
+ Lª - M«- N« - Xèp ( Nga ) t×m ra ®Þnh luËt b¶o toµn vËt chÊt vµ n¨ng l­îng.
+ Puèc – kin – Gi¬ ( SÐc ) kh¸m ph¸ bÝ mËt cña sù ph¸t triÓn thùc vËt vµ ®êi sèng m« thùc vËt.
+ §¸c- uyn ( Anh ) nªu lªn thuyÕt tiÕn ho¸ vµ di truyÒn.
(+ ) KHXH:
+ Chñ nghÜa duy vËt vµ phÐp biÖn chøng.
+ Häc thuyÕt chÝnh trÞ kinh tÕ häc.
+ Häc thuyÕt cña CNXH kh«ng t­ëng.
+ Häc thuyÕt vÒ CNXH khoa häc cña Mac vµ ¡ng ghen.
? KÓ tªn nh÷ng thµnh tùu vÒ v¨n häc vµ nghÖ thuËt thêi cËn ®¹i? Nh÷ng thµnh tùu ®ã cã t¸c ®éng nh­ thÕ nµo ®Õn ®êi sèng XH loµi ng­êi.
+ Thµnh tùu vÒ v¨n häc: NhiÒu trµo l­u v¨n häc xuÊt hiÖn: L·ng m¹ng, trµo phóng, hiÖn thùc phª ph¸n.
+ Thµnh tùu vÒ nghÖ thuËt: ¢m nh¹c, héi ho¹ ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu: M«- Da; BÐt – t« - Ven; S«- panh; Trai- cèp- xki; §a- VÝt ....
=> Thµnh tùu vÒ khoa häc, VH, NT, TK XVIII – XIX phong phó ®· thùc sù lµ 1 cuéc CM -> thóc ®Èy XH ph¸t triÓn ( VÒ nhiÒu mÆt c¶ vËt chÊt, tinh thÇn ); Sù ph¸t triÓn cña KT, Khoa häc, VH, NT ®­a nh©n lo¹i b­íc sang kØ nguyªn míi cña nÒn v¨n minh c«ng nghiÖp.
? Nguyªn nh©n s©u xa vµ duyªn cí trùc tiÕp ®­a ®Õn cuéc chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt lµ g×.
- Nguyªn nh©n:
+ Sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu cña CNTB ë cuèi TK XIX - ®Çu TK XX.
+ M©u thuÉn s©u s¾c gi÷a c¸c n­íc §Q vÒ thÞ tr­êng vµ thuéc ®Þa -> h×nh thµnh 2 khèi ®Õ quèc ®èi nghÞch nhau.
§øc , ¸o – hung , Thæ NhÜ k× m©u thuÉn Anh, Ph¸p, Nga.
=> Ph¸t ®éng chiÕn tranh chia l¹i thÕ giíi.
- Duyªn cí: 
- 28/6/1914 Th¸i Tö ¸o – hung bÞ ¸m s¸t -> 28/7 ¸o hung tuyªn chiÕn víi XÐc- Bi; 1/8 1914 §øc tuyªn chiÕn víi Nga, råi Ph¸p, Anh.
=> ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt bïng næ.
? ChiÕn tranh thÕ giíi thø 1 diÔn ra qua mÊy giai ®o¹n? Nh÷ng sù kiÖn DB chñ yÕu cña tõng giai ®o¹n.
- Chia lµm 2 giai ®o¹n:
+ Tõ 1914- 1916: ­u thÕ thuéc vÒ phe liªn minh, chiÕn tranh lan réng víi quy m« toµn thÕ giíi.
+ Tõ 1917- 1918: ­u thÕ thuéc vÒ phe hiÖp ­íc, CM th¸ng 10 Nga th¾ng lîi ; phe liªn minh thÊt b¹i ®Çu hµng.
? HËu qu¶ cña cuéc chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt ®· ®em l¹i cho nh©n lo¹i lµ g×.
( 10 triÖu ng­êi chÕt, 20 triÖu ng­êi bÞ th­¬ng, c¬ së vËt chÊt bÞ tµn ph¸ -> g©y ®au th­¬ng cho nh©n lo¹i ).
? TÝnh chÊt cña cuéc chiÕn tranh ph¶n ¸nh ®iÒu g×.
( Lµ cuéc chiÕn tranh §QCN mang tÝnh chÊt phi nghÜa, ph¶n ®éng => CÇn ph¶i lªn ¸n ).
II. Nh÷ng néi dung chñ yÕu: (21’)
1. C¸ch m¹ng TS vµ sù ph¸t triÓn cña CNTB.
- Môc tiªu: lËt ®æ C§PK; më ®­êng cho CNTB ph¸t triÓn.
- KÕt qu¶: CNTB ®­îc x¸c lËp trªn ph¹m vi thÕ giíi.
- 1 sè n­íc ph¸t triÓn kinh tÕ 
-> chuyÓn sang g® CN§Q.
 2. Phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ bïng næ m¹nh mÏ
- Chia lµm 2 giai ®o¹n:
+ Cuèi TK XVIII - ®Çu TK XIX phong trµo ®Êu tranh mang tÝnh chÊt tù ph¸t, ch­a cã tæ chøc ...
+ Tõ gi÷a TK XIX - ®Çu TK XX: ®Êu tranh cã tæ chøc, qui m«, cã sù ®oµn kÕt gi¸c ngé cao.
3. Phong trµo gi¶i phãng d©n téc ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë c¸c ch©u lôc ¸, ¢u, Phi, MÜ la tinh.
- Phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n thuéc ®Þa diÔn ra s«i næi.
+ Ch©u ¸: Trung Quèc, Ên ®é, §NA.
+ Ch©u MÜ La Tinh: C¸c cuéc ®Êu tranh -> thµnh lËp nhµ n­íc TS.
4. Khoa häc, kÜ thuËt, v¨n häc, nghÖ thuËt cña nh©n lo¹i ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu v­ît bËc.
=> Gãp phÇn lµm chuyÓn biÕn nÒn sx tõ c«ng tr­êng thñ c«ng lªn c«ng nghiÖp c¬ khÝ.
=> Chøng minh sù ®óng ®¾n cña triÕt häc duy vËt, thóc ®Èy XH ph¸t triÓn.
=> Thóc ®Èy XH ph¸t triÓn, ®Êu tranh chèng C§PK, XD XH tiÕn héi tiÕn bé.
-> §Êu tranh chèng C§PK, gi¶i phãng ND bÞ ¸p bøc.
-> Phª ph¸n C§PK lçi thêi, ca ngîi cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n .....
5. Sù ph¸t triÓn kh«ng ®Òu cña CNTB -> chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt ( 1914 – 1918 ).
c. Cñng cè, luyÖn tËp (3’)
Bµi 1: H·y chän 5 sù kiÖn tiªu biÓu nhÊt cña lÞch sö thÕ giíi cËn ®¹i vµ gi¶i thÝch.
Sù kiÖn
Gi¶i thÝch
.......................................
.................................................
.........................................
....................................................
..............................................
....................................................
Bµi 2: H·y nªu nh÷ng néi dung chÝnh cña thÕ giíi CËn ®¹i.
+ CMTS vµ sù ph¸t triÓn cña CNTB.
+ Phong trµo c«ng nh©n.
+ Phong trµo gi¶i phãng d©n téc.
Bµi 3: H·y ®¸nh sè thø tù vµo « trèng ®Çu c¸c c©u d­íi ®©y thÓ hiÖn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña phong trµo c«ng nh©n cuèi TK XVIII- Nöa ®Çu TK XIX.
 Đấu tranh đòi các quyền lợi về kinh tế và chính trị, đòi tăng lương, giảm giờ làm, đòi bầu cử, thành lập CĐCH.
 Đấu tranh đòi quyền lợi kinh tế như tăng lương, giảm giờ làm ...
 Phong trào đập phá máy móc, đốt nhà xưởng.
 Phong trào công nhân phát triển, quốc tế thứ nhất thành lập.
d. hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1’)
	- Về nhà học bài, hoàn thiện các phần bài tập ở lớp.
	- Bài tập số 3 ( sgk- 74 ).
	- Đọc tìm hiểu nội dung bài mới: Bài 15 - Cách mạng tháng 10 Nga 1917
Ngày soạn : 25/11/2009
 Ngày dạy: 28/11/2009
LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI.
( PHẦN TỪ NĂM 1917 ĐẾN NĂM 1945
CHƯƠNGI: CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917 VÀ CÔNG CUỘC
XÂY DỰNG CNXH Ở LIÊN XÔ ( 1921- 1945)
TIẾT 22: CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917
VÀ CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ CÁCH MẠNG
( 1917- 1921 )
 1 . MỤC TIÊU 
 a. Về kiến thức 
 Giúp học sinh hiểu được:
 - Những nét chính của tình hình nước Nga đầu TK XX; Hiểu được vì sao ở các nước Nga năm 1917 lại có 2 cuộc CM: CM Tháng hai và CM tháng mười.
 - Những nét DB chính của CM tháng mười Nga 1917.
 b. Về kĩ năng
 - Biết sử dụng bản đồ thế giới để xác định vị trí nước Nga trước CM.
 - Biết sử dụng khai thác tranh ảnh, tư liệu lịch sử để rút ra nhận xét của mình.
 c. Về thái độ
 - Bồi dưỡng cho HS nhận thức đúng đắn về tổ chức CM đối với cuộc CM XHCN đầu tiên trên thế giới.
 - Giáo dục cho HS thấy được tinh thần đấu tranh và lao động cuả nd Xô Viết.
 2. CHUẨN BỊ CỦA GV & HS
 a. Chuẩn bị của GV : - Bản đồ nước Nga ( hoặc bản đồ Châu âu ) trước chiến tranh thế giới thứ 1.
	- Tranh ảnh nước Nga trước và trong CM tháng mười Nga.
	- Tư liệu lịch sử nói về CM tháng 10 Nga và Lê-Nin.
 - Soạn giáo án
 b. Chuẩn bị của HS : Đọc và chuẩn bị bài mới
 3. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY (45’)
a. kiểm tra bài cũ (1’)
 Không
 * Giới thiệu bài : “ Từ trong lòng cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất, cuộc CM tháng 10 Nga năm 1917 đã bùng nổ và giành thắng lợi, mở ra thời đại mới trong lịch sử XH loài người – Thời kì lịch sử thế giới hiện đại. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu sự kiện lịch sử trọng đại này ”.
 b. Dạy nội dung bài mới (40’)	 
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
TiÕt häc cña bµi nµy chóng ta cïng nhau t×m hiÓu vµ lÝ gi¶i t¹i sao n¨m 1917 ë n­íc Nga l¹i diÔn ra hai cuéc CM: CM th¸ng hai vµ CM Th¸ng M­êi.
- GV dïng b¶n ®å §Q Nga: giíi thiÖu kh¸i qu¸t n­íc Nga ®Çu TK XX: 
( §Õ quèc Nga víi l·nh thæ réng lín nhÊt thÕ giíi, nh­ng nÒn kinh tÕ nãi chung vÉn tr× trÖ v× bÞ C§ Nga Hoµng k×m h·m ).
? Sau cuéc CM DC TS 1905- 1907, N­íc Nga cã g× thay ®æi.
( Sau thÊt b¹i cña cuéc CM DCTS 
1905- 1907 , n­íc Nga vÉn lµ n­íc C§PK ( §Q qu©n chñ chuyªn chÕ ) ®øng ®Çu lµ Nga Hoµng Ni- c«- Lai II. C§ Nga Hoµng thèng trÞ nh©n d©n 1 c¸ch tµn b¹o, ruéng ®Êt vÉn n»m trong tay ®Þa chñ vµ phó n«ng ).
? Khi chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt bïng næ ( 1914 ): v× quyÒn lîi cña m×nh, chÝnh phñ Nga Hoµng ®· ®øng vÒ phe hiÖp ­íc tham gia cuéc chiÕn.
+ Nga Hoµng ®· ®Èy DT Nga vµo cuéc chiÕn tranh®Õ quèc ( chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt )g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng cho ®Êt n­íc.
+ Kinh tÕ suy sôp.
+ Qu©n ®éi thiÕu vò khÝ, l­¬ng thùc, n­íc Nga bÞ thua trËn vµ mÊt ®Êt ....
- GV cho HS quan s¸t H 52 ( sgk- 76 ): Nh÷ng ng­êi n«ng d©n Nga ®Çu TK XX.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bøc tranh h×nh 52.
 H: Quan s¸t H 52 ( sgk ) cho chóng ta thÊy ph­¬ng tiÖn canh t¸c cña n«ng d©n Nga rÊt l¹c hËu ( hä ph¶i sö dông søc kÐo cña m×nh ®Ó thay tr©u, bß, m¸y mãc ). PhÇn lín phô n÷ ph¶i lµm viÖc ngoµi ®ång v× nam giíi ph¶i ra trËn ).
? §êi sèng cña c¸c tÇng líp nd Nga tr­íc CM th¸ng 10 - 1917 nh­ thÕ nµo.
( BÊy giê, ®êi sèng cña c¸c tÇng líp nd, ®Æc biÖt vµ n«ng d©n, c«ng nh©n Nga vµ h¬n 100 DT trong §Q Nga sèng rÊt khæ cùc: N«ng d©n kh«ng cã ruéng ®Êt ®Ó cµy cÊy v× ruéng ®Êt vÉn n»m trong tay ®Þa chñ vµ phó n«ng ( 2/3 ruéng ®Êt trong n­íc n»m trong tay ®Þa chñ, quÝ téc, vµ nhµ thê, 30 ngh×n ®¹i ®Þa chñ chiÕm tíi 70 triÖu §Ò – xia – tin ( 1 §Ò –xia – tin = 1, 09 hÐc ta ) ruéng ®Êt, nghÜa lµ = sè ruéng ®Êt cña 10,5 triÖu n«ng n«. Nga Hoµng lµ ®Þa chñ lín nhÊt, chØ riªng ra ®×nh vµ hä hµng cña Nga Hoµng, ®· chiÕm tíi 7 triÖu §Ò – xia – tin ruéng ®Êt 
-> Bän ®Þa chñ bãc lét nd hÕt søc nÆng nÒ vµ tµn b¹o, nhÊt lµ C§ lao dÞch. Tr×nh ®é sx n«ng nghiÖp hÕt søc l¹c hËu, lao ®éng thñ c«ng lµ chñ yÕu, n¨ng suÊt thÊp kÐm, n¹n mÊt mïa ®ãi kÐm th­êng xuyªn x¶y ra ë c¸c vïng