Giáo án Lịch sử lớp 10 - Tiết 10 - Bài 7: Sự Phát Triển Lịch Sử Và Nền Văn Hoá Đa Dạng Của Ấn Độ

Ngày soạn: 20/10/2014
Tiết: 10
Bài 7
SỰ PHÁT TRIỂN LỊCH SỬ 
VÀ NỀN VĂN HOÁ ĐA DẠNG CỦA ẤN ĐỘ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
	Sau khi học xong bài học yêu cầu:
1. Kiến thức
	Nắm được sự phát triển của lịch sử và văn hoá truyền thống của Ấn Độ.
	Sự hình thành và phát triển, chính sách về chính trị, kinh tế, tôn giáo và sự phát triển của kiến trúc của các vương triều Hồi giáo Đêli và vương triều Môgôn.
2. Tư tưởng
	- Giáo dục cho HS biết được sự phát triển đa dạng của văn hoá Ấn Độ, qua đó giáo dục các em sự trân trọng những tinh hoa văn hoá của nhân loại.
3. Kỹ năng
	- Rèn HS các kỹ năng phân tích tổng hợp các sự kiện lịch sử của Ấn Độ qua các thời kỳ lịch sử.
	- Kỹ năng khai thác tranh ảnh, lược đồ lịch sử.
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC
	- Tranh ảnh về đất nước và con người Ấn Độ thời Phong kiến.
	- Lược đồ về Ấn Độ.
	- Các tài liệu có liên quan đến ấn Độ thời phong kiến.
III.– TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 
1. Kiểm tra bài cũ
	Câu hỏi 1: Tại sao thời Gup-ta là thời kì định hình và phát triển của văn hóa truyền thống Ấn Độ?
	Câu hỏi 2: Những yếu tố văn hoá truyền thống của Ấn Độ có ảnh hưởng bên ngoài như thế nào và những nơi nào chịu ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ?
2. Dẫn dắt bài mới
	Ấn Độ là quốc gia lớn trên thế giới có lịch sử văn hoá truyền thống lâu đời là nơi khởi nguồn của Ấn Độ Hin đu giáo. Lịch sử phát triển của Ấn Độ có những bước thăng trầm với nhiều thời kỳ lịch sử và các vương triều khác nhau. Để hiểu sự phát triển của lịch sử văn hoá truyền thống Ấn Độ như thế nào? Ấn Độ đả trải qua các Vương triều nào? Bài học hôm nay sẽ trả lời câu hỏi nêu trên.
3. Tổ chức các hoạt động trên lớp
Các hoạt động của thầy và trò
Những kiến thức HS cần nắm vững
	GV sơ kết mục 1: Đến thế kỷ VII, Ấn Độ lại rơi vào tình trạng chia rẽ, phân tán. Nguyên nhân là do chính quyền TW suy yếu, mặt khác trải qua 6 - 7 thế kỷ trên đất nước rộng lớn và ngăn cách nhau, mỗi vùng lãnh thổ lại có những điều kiện và sắc thái riêng của mình, đất nước lại chia thành hai miền, Bắc và Nam là có vai trò nổi trội hơn.
	 Văn hoá Ấn Độ thế kỉ VII - XII phát triển sâu rộng trên toàn lãnh thổ và có ảnh hưởng ra bên ngoài.
Œ Sự phát triển của lịch sử và văn hoá truyền thống trên toàn lãnh thổ Ấn Độ.
(không dạy)
Hoạt động 2: Hoạt động cá nhân
	- GV nêu câu hỏi: Hoàn cảnh ra đời của Vương triều Hồi giáo Đêli?
	- HS đọc SGK trả lời câu hỏi. HS khác bổ sung cho bạn.
	- GV nhận xét và chốt ý: Do sự phân tán đã không đem lại sức mạnh thống nhất để người Ấn Độ chống lại cuộc tấn công bên ngoài của người Hồi giáo gốc Thổ.
	- GV nêu câu hỏi: Quá trình người Thổ đánh chiếm Ấn Độ thiết lập vương triều Đêli diễn ra như thế nào?
	- HS nghiên cứu SGK trả lời.
	- GV trình bày và phân tích:
	+ Năm 1055, người Thổ đánh chiếm Bátđa lập nên vương quốc Hồi Giáo ở vùng Lưỡng Hà. Đạo Hồi được truyền bá đến Iran và Trung Á , lập nên vương quốc Hồi giáo nữa trên vùng giáp Tây Bắc Ấn Độ.
	+ Người Hồi giáo gốc Trung Á tiến hành chinh chiến vào đất Ấn Độ, lập nên vương quốc Hồi giáo Ấn Độ gọi tên là Đêli (đóng đô ở Đêli Bắc Ấn Độ) tồn tại hơn 300 năm từ 1206 - 1526.
 Vương triều Hồi giáo Đê li
- Hoàn cảnh ra đời: Do sự phân tán đã không đem lại sức mạnh thống nhất để chồng lại cuộc tấn công bên ngoài của người Hồi giáo gốc Thổ.
- Quá trình hình thành: 1206 người Hồi giáo chiếm vào đất Ấn Độ lập nên vương quốc Hồi giáo Ấn Độ gọi tên là Đêli.
Hoạt động 3: Nhóm
	- GV chia lớp thành các nhóm, giao nhiệm vụ cụ thể của các nhóm như sau:
	Nhóm 1: Nêu chính sách thống trị của vương quốc Hồi giáo Đê li.
	Nhóm 2: Nêu chính sách về tôn giáo.
	Nhóm 3: Nêu chính sách về văn hoá.
	Nhóm 4: Tìm hiểu thành tựu về kiến trúc.
	- HS đọc SGK thảo luận và cử đại diện nhóm trình bày. HS khác có thể bổ sung cho bạn.
	- GV nhận xét bổ sung và chốt ý.
	+ Nhóm 1: Vương quốc Hồi giáo Đê li đã truyền bá, áp đặt Hồi giáo trong cư dân đã có Phật giáo và đang theo Hinđu giáo, tự dành cho mình quyền ưu tiên ruộng đất, địa vị trong bộ máy quan lại. Người không theo đạo Hồi ngoài thuế ruộng đất 1/5 thu hoạch còn phải nộp thuế ngoại đạo.
	+ Nhóm 2: Về tôn giáo, thi hành chính sách mềm mỏng, song sự phân biệt tôn giáo đã dẫn đến sự bất bình đẳng của nhân dân.
	+ Nhóm 3: về văn hoá, văn hoá Hồi giáo được du nhập vào Ấn Độ.
	+ Nhóm 4: Về kiến trúc, xây dựng một số công trình mang dấu ấn kiến trúc Hồi giáo, xây dựng kinh đô Đê li trở thành một thành phí6 lớn nhất thế giới.
	GV nêu câu hỏi: Vị trí của Vương triều Đê li trong lịch sử Ấn Độ?
	- GV gợi ý: Có sự giao lưu hai nền văn hoá hay là triệt tiêu; quan hệ giao lưu về buôn bán, truyền bá văn hoá.
	- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
	- GV chốt ý:
	+ Sự phát hiện nhau giữa hai nền văn minh đặc sắc là Ấn Độ Hin đu giáo và Hồi giáo Aráp bước đầu tạo ra sự giao lưu văn hoá Đông - Tây.
	+ Dưới thời Vương triều Hồi giáo Đêli đạo Hồi được truyền bá đến một số nước trong khu vực Đông Nam Á.
- Chính sách thống trị: truyền bá, áp đặt Hồi Giáo, tự dành cho mình quyền ưu tiên ruộng đất, địa vị trong bộ máy quan lại.
- Về tôn giáo, thi hành chính sách mềm mỏng, song xuất hiện sự phân biệt tôn giáo.
- Về văn hoá, văn hoá Hồi giáo được du nhập vào Ấn Độ.
- Về kiến trúc, xây dựng một số công trình mang dấu ấn kiến trúc Hồi giáo, xây dựng kinh đô Đê li trở thành một thành phố lớn nhất thế giới.
- Vị trí của Vương triều Đê li:
+ Bước đầu tạo ra sự giao lưu văn hoá Đông - Tây.
+ Đạo Hồi được truyền bá đến một số nước trong khu vực Đông Nam Á
Hoạt động 4: Cả lớp và cá nhân
	- Trước hết GV trình bày và phân tích: Thế kỉ XV vương triều Hồi giáo Đê li suy yếu, 1398 thủ lĩnh - vua Ti-mua Leng theo dòng dõi Mông Cổ tấn công Ấn Độ, đến năm 1526 mới chiếm được đêli, lập ra Vương triều Môgôn (gốc Mông cổ).
	- GV nêu câu hỏi: Em có nhận xét gì về vương triều Môgôn?
	- GV gợi ý : Vương triều Môgôn có phải là chế độ phong kiến cuối cùng không? Chính sách củng cố đất nước theo hướng nào?
	- HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi.
	- GV nhận xét và chốt ý:
	+ Vương triều Môgôn là thời kỳ cuối cùng của chế độ phong kiến Ấn Độ, song không phải đã suy thoái và tan rã.
	+ Các ông vua đều ra sức củng cố theo hướng Ấn Độ hoá và xây dựng đất nước, dưa Ấn Độ lên bước phát triển mới dưới thời vua Acơba (1556 - 1605).
	- HS đọc nhanh những chính sách tích cực của vua Acơba trong SGK.
	- GV kết hợp với việc giới thiệu hình 17 "Cổng lăng Acơba ở Xicandra" trong SGK.
	- GV nêu câu hỏi: tác động của những chính sách của vua Acơba đối với sự phát triển của Ấn Độ?
	- HS dựa vào hiểu biết của mình và SGK trả lời câu hỏi.
	- GV nhận xét và chốt ý: làm cho xã hội Ấn Độ ổn định, kinh tế phát triển, văn hoá có nhiều thành tựu mới, đất nước thịnh vượng.
Ž Vương triều Môgôn
- Năm 1398 thủ lĩnh - Vua Ti-mua Leng theo dòng dõi Mông Cổ tấn công Ấn Độ, đến năm 1526 lập ra Vương triều Mô-gôn.
- Các ông vua đều ra sức củng cố theo hướng Ấn Độ hoá xây dựng đất nước, đưa Ấn Độ bước phát triển mới dưới thời vua Acơba (1556 - 1605).
Hoạt động 5: Cả lớp và cá nhân
	- GV trình bày và phân tích: Hầu hết các ông vua còn lại của vương triều dùng quyền chuyên chế, độc đoán để cai trị đất nước, một số còn dùng những biện pháp đàn áp quyết liệt, hình phạt khắc nghiệt
	- GV giới thiệu về hình 18 "lăng Ta giơ Ma ban" trong SGK.
	- GV nêu câu hỏi: Hậu quả của những chính sách thống trị hà khắc đó?
	- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
	- GV nhận xét và chốt ý: đất nước lâm vào tình trạng chia rẽ và khủng hoảng.
	- GV trình bày rõ: sự suy yếu đó, đặt Ấn Độ trước sự xâm lược của thực dân phương Tây (Bồ Đào Nha và Anh).
- Giai đoạn cuối do những chính sách thống trị hà khắc của giai cấp thống trị, Ấn Độ lâm vào khủng hoảng.
- Ấn Độ đứng trước thách thức xâm lược của thực dân phương Tây (Bồ Đào Nha và Anh).
4. Sơ kết bài học
Kiểm tra nhận thức của HS bằng các câu hỏi:
Œ Nêu sự phát triển của văn hoá truyền thống Ấn Độ.
 Những nét chính của Vương triều Hồi giáo Đê li và vương triều Môgôn?
Ž Vị trí của vương triều Hồi giáo Đê li và vương triều Môgôn trong lịch sử Ấn Độ?
5. Bài tập - Dặn dò về nhà
	- Học bài cũ, làm bài tập trong SGK.
	- Bài tập:
	Œ Lập bảng thống kê các giai đoạn phát triển của lịch sử Ấn Độ.
	 So sánh vương triều Hồi giáo Đê li với vương triều Môgôn.