Giáo án Lịch sử 9 tuần 3 Bài 3: quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc và sự tan rã của hệ thống thuộc

Tuần 3 Ngày soạn:31 /8/2014
 Tiết 3 Ngày dạy: 03/9/2014
BÀI 3: 	 QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA PHONG TRÀO 
GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ SỰ TAN RÃ CỦA HỆ THỐNG THUỘC ĐỊA
 	CÁC NƯỚC Á, PHI , MĨ LA-TINH TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY
I. MỤC TIÊU 
 1. Kiến thức
 - Quá trình giành độc lập ở các nước Á, Phi, Mĩ La tinh từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 đến những năm 60 của thế kỉ XX
 - Những nét chính về phong trào giành độc lập ở các nước Á, Phi, Mĩ La tinh từ giữa những năm 70 đến những năm 90 của thế kỉ XX
2. Thái độ
 - Thấy rõ cuộc đấu tranh anh dũng và gian khổ của nhân dân các nước Á, Phi, Mĩ La tinh vì sự nghiệp giải phóng và độc lập dân tộc
 - Tăng cường tình đoàn kết hữu nghị với các nước Châu Á, Phi, Mĩ la tinh
 - Nâng cao lòng tự hào dân tộc vì nhân dân đã giành được những thắng lợi to lớn trong đấu tranh giải phóng dân tộc
 3. Kĩ năng
 - Rèn luyện phương pháp tư duy, khái quát, tổng hợp, kĩ năng sử dụng bản đồ …
 - Kĩ năng sử dụng bản đồ về kinh tế, chính trị
II. CHUẨN BỊ
 1. Giáo viên:
 - Bản đồ Thế giới và các nước Á, Phi, Mĩ La tinh.
 2. Học sinh
 - Xem trước bài ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. Kiểm tra bài cũ :
 ? Nội dung cải cách ở Liên Xô? Nhận xét?
 ? Quá trình khủng hoảng, sụp đổ ở các nước Đông Âu?
 2. Giới thiệu bài mới: 
 Sau chiến tranh thế giới thứ 2, một cao trào đấu tranh giải phóng dân tộc đã diễn ra sôi nổi ở Châu Â, Châu Phi và Mỹ La Tinh, làm cho hệ thống thuộc địa của CNĐQ tan rã từng mảng lớn và đi tới sụp đổ hoàn toàn...
 3. Bài mới
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
Họat động 1: Tìm hiểu giai đoạn từ 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỷ XX
? Phong trào đấu tranh giành độc lập của nhân dân Đông Nam Á diễn ra thế nào?
*GV sử dụng bản đồ thế giới. 
? Cuộc đấu tranh giành độc lập của các nước trên có ảnh hưởng gì đến các nước trong khu vực và các châu lục khác?
 GV: Ấn Độ, Ai Cập, An-giê -ri, Cu Ba…
? Phong trào đấu tranh của Mĩ La Tinh có gì nổi bật?
- Dưới sự lãnh đạo của phi-đen Cát-xtơ-rô cách mạng Cu-Ba giành thắng lợi(1-1-1959) lật đổ chế độ độc tài thân Mĩ.
? Ở châu Phi phong trào đấu tranh diễn ra như thế nào.
+1960 :17 nước ở Tây Phi, Đông Phi, và Trung Phi giành độc lập=> lịch sử ghi nhận là “Năm châu Phi”
? Em có nhận xét gì về phong trào giải phóng dân tộc Châu Phi
? Ý nghĩa của phong trào đấu tranh? ( Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc thực dân bị sụp đổ. Năm 1967 hệ thống thuộc địa chỉ còn 5,2 triệu km2, với 35 triệu dân (chủ yếu ở Miền nam Châu phi - đó là chế độ phân biệt chủng tộc và các nước thuộc địa của Bồ Đào Nha).)
Họat động 2: Tìm hiểu giai đoạn từ giữa những năm 60 đến giữa năm 70 của thế kỉ XX
? Căn cứ vào bản đồ thế giới em hãy xác định vị trí các nước đã giành độc lập trong giai đoạn này ở Châu Á, Phi, Mỹ La – Tinh. 
 ? Trong giai đoạn này, nổi bật lên là phong trào đấu tranh của những nước nào.
GV: sử dụng bản đồ thế giới chỉ rõ 3 nước trên
? Nhận xét của em về phong trào đấu tranh của nhân dân Ăng-gô-la, Mô-dăm-bic và Ghi - nê Bít -sao
? Phong trào đấu tranh đó thu kết quả gì
- Nhân dân Ănggôla, Chi Lê, Môdămbic đấu tranh lật đổ Bồ Đào Nha.
? Thắng lợi của 3 nước đó có ý nghĩa như thế nào
- Sự tan rã thuộc địa của Bồ Đào Nha là thắng lợi quan trọng của phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi.
Họat động 3: Tìm hiểu Giai đoạn từ giữa những năm 70 đến giữa năm 90 của thế kỉ XX
? Trong giai đoạn này CNTD chỉ còn tồn tại duới hình thức nào ( chế độ phân biệt chủng tộc (A - Pác – Thai).
- GV: Giải thích khái niệm A - Pác – Thai.
+ là sự tách biệt dân tộc.
+ Là 1 chính sách phân biệt chủng tộc cực đoan và tàn bạo của Đảng quốc dân, Nhà cầm quyền Nam Phi tuyên bố trên 70 đạo luật phân biệt đối xử và tước bỏ quyền làm người của người dân đen và da màu, quyền bóc lột của nguời da trắng đối với người da đen đã được ghi vào Hiến pháp. Các nước tiến bộ trên thế giới đã lên án gay gắt chế độ A - Pác – Thai, coi đây là 1 tội ác chống nhân loại.
-GV: sử dụng bản đồ.
? Chế độ phân biệt Chủng tộc diễn ra ở đâu
? Phong trào đấu tranh chống chế độ phân biệt Chủng tộc diễn ra thế nào
- GV: bổ sung
+ Tháng 11/1993 bản dự thảo Hiến pháp Cộng hoà Nam Phi được thông qua, chấm dứt 341 năm tồn tại của chế độ A - Pác – Thai.
+ Tháng 4/1994, Nen – Xơn – Ma - Đê - La trở thành tổng thống da đen đầu tiên ở CH Nam phi.
? Thắng lợi này có ý nghĩa lịch sử quan trọng như thế nào.
- Xoá bỏ chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi.
? Sau khi hệ thống thuộc địa sụp đổ, nhiệm vụ của nhân dân các nước Á, Phi, Mỹ – La tinh là gì.
GV liên hệ đến những thành tựu kinh tế của Nam Phi – quốc gia được vinh dự đăng cai Wolrd cup 2010 và các quốc gia Châu Phi khác.
 NỘI DUNG CẦN ĐẠT
I. GIAI ĐOẠN TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỨNG NĂM 60 CỦA THẾ KỈ XX
- Nhân dân ĐNÁ khởi nghĩa vũ trang và giành độc lập: 
+ Inđônêxia (17/8/1945)
+ Việt Nam (2/9/1945)
+ Lào (12/10/1945).
- Phong trào đấu tranh lan nhanh sang các nước Nam ÁA, Bắc phi
- Mĩ La- tinh: 1/1/1959 Cách mạng CuBa giành thắng lợi
 - Châu Phi: Năm 1960 là “Năm châu Phi”, 17 nước châu Phi giành độc lập.
-> Giữa năm 60 của thế kỉ XX hệ thống thuộc địa của CNĐQ cơ bản đã sụp đổ.
II. GIAI ĐOẠN TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 60 ĐẾN GIỮA NHỨNG NĂM 70 CỦA THẾ KỈ XX
- Đầu năm 1960, nhân dân 3 nước tiến hành đấu tranh lật đỏ ách thống trị của thực dân Bồ Đào Nha
+ Ghi nê - Bít – xao (9/1974).
+ Mô - Dăm – Bích (6/1975).
+ Ăng – Gô - La (11/1975).
-> Đây là thắng lợi quan trọng của phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi.
III. GIAI ĐOẠN TỪ GIỮA NHỮNG NĂM 70 ĐẾN GIỮA NHỨNG NĂM 90 CỦA THẾ KỈ XX
- Phong trào đấu tranh chống chế độ phân biệt Chủng tộc (A - Pác – Thai) tập trung ở 3 nước miền Nam châu Phi giành thắng lợi
 - Chính quyền của người da đen được thành lập
+ Dim – ba – bu – ê (1980)
 + Na- mi – bi – a (1990).
 + Cộng hòa Nam Phi (1993).
=> Các nước Á, Phi, Mĩ La Tinh củng cố nền độc lập, xây dựng và phát triển đất nước
4. Củng cố 
 Theo em, ý nào trong các nhận xét dưới đây là đúng về quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến những năm 90 của thế kỷ XX:
A - Phong trào phát triển đồng đều ở cả 3 châu lục.
B - Phong trào khởi đầu ở Đông Nam á rồi lan sang Nam á, Bắc Phi và Mỹ La- tinh.
C - Phong trào đã làm lung lay hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc.
D- Phong trào đã làm tan rã từng mảng và đi tới sụp đổ hoàn toàn hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc.
5. Hướng dẫn học tập ở nhà
 - Học thuộc bài, trả lời câu hỏi sgk 
 - Tìm hiểu thêm về các nước Nam Phi.
 - Chuẩn bị bài 4 trang 15 “ Các nước Châu Á”: Tìm hiểu về phong trào đấu tranh giành chính quyền của các nước Châu Á đặc biệt là Trung Quốc
IV. RÚT KINH NGHIỆM
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………........
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………........