Giáo án Lịch sử 9 tuần 1 Bài 1 : liên xô và các nước đông âu từ năm 1945 đến giữa những năm 70 của thế kỉ xx

 Tuần 1 Ngày soạn: 16/8/2014
 Tiết 1 Ngày dạy: 19/8/2014
 PHẦN 1: LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY
CHƯƠNG 1
LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI
BÀI 1 : 	LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU 
TỪ NĂM 1945 ĐẾN GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỈ XX
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Qua bài học học sinh hiểu được:
 - Nắm được tình hình Liên Xô và kết quả công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh thế giới thứ 2, những thành tựu chủ yếu trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (Từ năm 1950 đến những đầu năm 70 của TK XX).
 - Tình hình các nước dân chủ nhân dân Đông Âu sau chiến tranh thế giới thứ 2. Những thành tựu trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu
2. Thái độ:
 - Tự hào về những thành tựu XD CNXH ở Liên Xô, thấy được tính ưu việt của CNXH và vai trò lãnh đạo to lớn của Đảng cộng sản và nhà nước Xô viết.
 - Biết ơn sự giúp đỡ của nhân dân Liên Xô với sự nghiệp cách mạng của nhân dân.
3. Kĩ năng:
 - Rèn luyện cho học sinh kĩ năng phân tích, nhận định các sự kiện, các vấn đề lịch sử.
II. CHUẨN BỊ
 1. Giáo viên:- Bản đồ Liên Xô (hoặc bản đồ Châu Âu).
 - Lược đồ các nước dân chủ nhân dân Đông Âu
 - Một số tranh ảnh về thành tựu khoa học điển hình của Liên Xô trong thời kỳ này 
 2. Học sinh: Đọc bài, tư liệu liên quan.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị sách vở của học sinh.
 2. Giới thiệu bài mới:
- Giáo viên khái quát chương trình lịch sử lớp 9
 Liên Xô sau chiến tranh thế giới thứ hai bị thiệt hại nặng nề, để khắc phục hậu quả, Liên Xô tiến hành khắc phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh, tiếp tục XD cơ sở vật chất cho CNXH như thế nào?
 3. Bài mới: 
HOẠT ĐÔNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Tìm hiểu Công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh (1945 -1950).
- Yêu cầu HS xác định vị trí của Liên Xô trên bản đồ.
- Gv: bảng phụ ghi số liệu về sự thiệt hại của Liên Xô 
? Trong chiến tranh thế giới thứ 2 Liên Xô bị thiệt hại như thế nào?( Liên Xô bị thiệt hại nặng nề về người và của.)? Em có những nhận xét gì về sự thiệt hại này ( Là thiệt hại hết sức to lớn làm cho nền kinh tế LXô phát triển chậm lại tới 10 năm. Đất nước gặp muôn vàn khó khăn )
? Trong hoàn cảnh đó Liên Xô phải làm gì.
- GV phân tích: đề ra và thực hiện kế hoạch khắc phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh, tiếp tục XD CNXH, được sự ủng hộ nhiệt tình của nhân dân.
? Cho biết những thành tựu về kinh tế và khoa học kỹ thuật của LXô (1945- 1950)
- GV lấy dẫn chứng (sgk- 4) chứng minh.
*GV t/c h/s thảo luận nhóm.
? Em có những nhận xét gì về tốc độ tăng trưởng kinh tế của Liên Xô ? Nguyên nhân của sự phát triển đó
+ Tốc độ khôi phục kinh tế tăng nhanh chóng.
+ Có được kết quả này là do sự thống nhất về tư tưởng, chính trị của XH , LXô, tinh thần tự lập, tự cường, tinh thần tự lực gian khổ, lao động cần cù, quên mình của nhân dân LXô. 
Hoạt động 2: Tìm hiểu tiếp tục công cuộc xây dựng cơ sở vật chất - Kĩ thuật của CNXH (Từ 1950 đến đầu những năm 70 của TK XX).
- GV giải thích khái niệm: " Cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH". Đó là 1 nền sản xuất đại cơ khí với công nghiệp hiện đại, nông nghiệp hiện đại và khoa học - kĩ thuật tiên tiến. Đây là việc tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH mà các em đã học đến năm 1939.
? Liên Xô xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật trong hoàn cảnh nào? ( t/c thảo luận nhóm ) (Các nước Tư bản phương Tây luôn có âm mưu và hành động phá hoại, bao vây LXô cả về kinh tế, chính trị, quân sự ; phải chi phí lớn cho quốc phòng, an ninh )
? Hoàn cảnh đó có ảnh hưởng gì đến công cuộc XDCNXH ở LXô.( làm giảm tốc độ )
 -> tiêp tục xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật
? Cho biết phương hướng chính của các kế hoạch này.
? Trong công nghiệp, Liên Xô đạt được thành tựu gì ?
+ 1970 điện lực đạt 740 tỉ KW giờ ( gấp 352 lần năm 1913 bằng sản lượng điện của 4 nước lớn: Anh, Pháp, Tây Đức,ý cộng lại ).
+ Dầu mỏ: 353 triệu tấn. Than: 624 triệu tấn. 1971 Thép đạt 121 triệu tấn (vượt Mĩ).
- Nông nghiệp: Năm 1970 đạt năng suất TB 15,6 tạ/ha.
? Về khoa học - kĩ thuật, LXô đạt được những thành tựu to lớn ntn
VD: + 1957 phóng vệ tinh nhân tạo vào vũ trụ => Mở đầu kỉ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người.
GV - Gthiệu H1: (sgk - 5) Vệ tinh nhân tạo đầu tiên của LXô.
+ 1961, LXô phóng con tàu " Phương Đông" -> Lần đầu tiên con người tiến hành chuyến bay dài ngày trong vũ trụ.
? Chính sách đối ngoại của LX trong thời kỳ này là gì 
? Hãy cho biết ý nghĩa của những thành tựu của Liên Xô đạt được? ( Uy tín chính trị và địa vị , quốc tế của LX được đề cao).
- GV lấy dẫn chứng minh hoạ:
Hoạt động 3: Tìm hiểu Sự ra đời của các nước dân chủ nhân dân Đông Âu:
- Trước chiến tranh thế giới thứ 2 hầu hết các nước Đông Âu đều bị Phát xít Đức chiếm đóng và nô dịch tàn bạo.Cuối 1949 đầu năm 1945 Hồng quân Liên xô đã truy đuổi Phát xít Đức 
? Quá trình thành lập nhà nước Cộng hòa dân chủ Đức có gì khác biệt?
- H/s đọc dòng in nghiêng SGK.
? Hãy xác định trên lược đồ các nước dân chủ nhân dân Đông Âu ?
GV đọc tư liệu tham khảo SGV.
? Để hoàn thành cuộc CM dân chủ nhân dân các nước Đông Âu đã thực hiện những nhiệm vụ gì ?
? Kết quả mà nhân dân Đông âu giành được có ý nghĩa gì 
? Nhiệm vụ chính của các nước Đông Âu trong công cuộc xây dựng CNXH là gì ?
- Nhiệm vụ: Xoá bỏ sự bóc lột của giai cấp tư sản, đưa nông dân vào làm ăn tập thể xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật.
? Những thành tựu mà nhân dân Đông Âu đã đạt được trong công cuộc xây dựng CNXH (SGK - Tr7.)
- H/s thảo luận (3 phút).
- Đại diện nhóm trả lời.
- GV tổng hợp ý thảo luận.
? Em có nhận xét gì về công cuộc xây dựng CNXH ở các nước Đông Âu ?
- Nền KT của các nước Đông âu phát triển mạnh mẽ, làm cho bộ mặt Kinh tế -XH của đất nước đã thay đổi căn bản và sâu sắc
Hoạt động 3: Tìm hiểu Sự hình thành hệ thống XHCN: 
? Các nước Đông Âu bắt tay vào công cuộc xây dựng CNXH trong hoàn cảnh nào? SGK tr7
? Hệ thống các nước XHCN được hình thành trên cơ sở nào? H/s đọc dòng chữ nhỏ SGK – Tr8
? Sự hợp tác tương trợ giữa Liên Xô và Đông Âu được thể hiện như thế nào.( Được thể hiện trong hai tổ chức)
? Hội đồng tương trợ kinh tế ra đời vào thời gian nào ? bao nhiêu nước tham dự ? nhằm mục đích gì
? Thành tích của Hội đồng tương trợ kinh tế trong những năm 1951 – 1973 ?
? Tổ chức hiệp ước Vác – sa – va được thành lập vào thời gian nào?
? Ý nghĩa sự ra đời của tổ chức này 
- GV đọc tài liệu SGV – Tr13
I. LIÊN XÔ
1- Công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh (1945 -1950).
- Sau chiến tranh Liên Xô bị thiệt hại nặng nề: Hơn 27 triệu người chết, 1710 thành phố, hơn 70 000 làng mạc bị phá hủy...
- Đảng nhà nước Liên Xô đề ra kế hoạch khôi phục kinh tế 5năm lần thứ tư
- Thành tựu:
+ Công nghiệp: 1950 sản xuất công nghiệp tăng 73% 
+ Nông nghiệp: Vượt mức trước chiến tranh (1939).
+ Khoa học - Kĩ thuật: 1949 LXô chế tạo thành công bom nguyên tử => phá vỡ thế độc quyền của Mĩ.
2. Tiếp tục công cuộc xây dựng cơ sở vật chất - Kĩ thuật của CNXH (Từ 1950 đến đầu những năm 70 của TK XX).
- Liên Xô thực hiện thành công 1 loạt các kế hoạch dài hạn với phương hướng chính : ưu tiên phát triển công nghiệp nặng, đẩy mạnh KH-KT, tăng cường quốc phòng
* Thành tựu về kinh tế.
- Công nghiệp bình quân tăng 9.6% (đứng thứ 2 TG )
 *Về khoa học - kĩ thuật.
- 1957 phóng vệ tinh nhân tạo vào vũ trụ
- 1961, Liên Xô phóng con tàu " Phương Đông" đưa nhà du hành vũ trụ Ga Ga Rin bay vòng quanh trái đất.
c. Về đối ngoại:
- Hoà bình, quan hệ hữu nghị với tất cả các nước.
- Ủng hộ đấu tranh giải phóng dân tộc thế giới.
=> Chỗ dựa vững chắc của cách mạng thế giới.
II. ĐÔNG ÂU
1. Sự ra đời của các nước dân chủ nhân dân Đông Âu:
- Trong CTTG thứ 2, nhân dân Đông Âu tiến hành chống phát xít và giành được thắng lợi thành lập nhà nước dân chủ nhân dân
- Nước Đức bị chia tách làm hai nửa với hai thể chế chính trị khác nhau.
- 1945 – 1949 các nước Đông Âu đã hoàn thành nhiêm vụ của cuộc CM dân chủ nhân dân : cải cách ruộng đất, quốc hữu hoá xí nghiệp, cải thiện đời sống...
2. Tiến hành xây dựng CNXH (từ năm 1950 đến đầu những năm 70 của thế kỷ XX). (Đọc thêm)
III. Sự hình thành hệ thống XHCN:
- 8/01/1949 Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV) thành lập. Nhằm đẩy mạnh sự hợp tác giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước XHCN.
- 5/1955 thành lập tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va.
- Bảo vệ công cuộc xây dựng CNXH, hoà bình an ninh của Châu Âu và thế giới
4. Củng cố 
 - Nêu những thành tựu của Liên Xô trong công cuộc XD cơ sở vật chất - kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội : Về công nghiệp, Về KH , Về quân sự: ...........
 ? Nhiệm vụ chính của các nước Đông âu trong công cuộc xây dựng CNXH là gì?
5. Hướng dẫn học tập ở nhà: 
 - Học thuộc bài, trả lời câu hỏi SGK. - Chuẩn bị bài 2 – Tr 9 ( theo câu hỏi SGK)
 	? Hãy điền những nội dung chính về các 2 tổ chức
Thời gian thành lập
Tên gọi
Mục đích ra đời
IV. RÚT KINH NGHIỆM
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...