Giáo án Lịch sử 9 năm học 2011 - 2012

------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
	 Ký Duyệt
Tuần 24	Ngày soạn : 31/01/2010
Tiết 27 	Ngày dạy : 03/02/2010
 § 23 TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945 
 VÀ SỰ THÀNH LẬP NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
 - Giúp HS nắm được khi tình hình thế giới diễn ra vô cùng thuận lợi cho CM nước ta, Đảng ta đứng đầu là Chủ tịch HCM đã quyết định phát động Tổng khởi nghĩa trong toàn quốc. Cuộc khởi nghĩa nổ ra và nhanh chóng giành thắng lợi ở thủ đô Hà Nội cũng như khắp các địa phương trong cả nước, nước VN Dân chủ Cộng hòa ra đời.
 - Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng tháng tám năm 1945.
2. Tư tưởng: 
 - Giáo dục HS kính yêu Đảng , lãnh tụ HCM, niềm tin vào sự thắng lợi của CM và niềm tự hào dân tộc.
3. Kỹ năêng: 
 - Rèn luyện cho HS khả năng: sử dụng tranh ảnh lịch sử. Tường thuật lại diễn biến của CM tháng tám.
 - Tập dượt phân tích đánh giá sự kiện lịch sử.
II.CHUẨN BỊ:
 GV : - Lược đồ Tổng khởi nghĩa tháng tám năm 1945. Ảnh: Chủ tịch HCM đọc TNĐLập ((2/9/1945)
Ảnh: Cuộc mít tinh tại Nhà hát lớn Hà Nội (19/8/1945). Tài liệu đề cập tới sự lãnh đạo của Đảng.
HS: Học bài và xem trước bài ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
 Em hãy trình bày cao trào kháng Nhật cứu nước ( Hoàn cảnh, diễn biến) 
3.Dạy bài mới: 
Giới thiệu bài : Tại sao đến năm 1941, Đảng ta lại chủ trương thành lập MTVM? Sự phát triển lực lượng CM sau khi mặt trận ra đời? Đảng ta đã làm gì để thúc đẩy cao trào CM phát triển?
HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
GHI BẢNG
Hoạt động 1:
GV yêu cầu HS đọc mục 1 và hỏi:
­ Em cho biết: Lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố trong hoàn cảnh nào?
 HS: - Chiến tranh thế giới lần thứ đang tới những ngày cuối cùng.
+ Châu Âu: Phát xít Đức đầu hàng đồng minh vô điều kiện (9/5/1945).
+ Châu Á: Phát xít Nhật đầu hàng đồng minh vô điều kiện (14/8/1945).
* Trong nước:
- Nghe tin phát xít Nhật đầu hàng đồng minh vô điều kiện, hội nghị toàn quốc của Đảng đã họp tại Tân Trào (Tuyên Quang) từ 14" 15/8/1945, quyết định tổng khởi nghĩa trong cả nước giành chính quyền trước khi quân đồng minh vào.
- UB khởi nghĩa được thành lập và ra quân lệnh số 1 kêu gọi toàn dân nổi dậy.
­ Sau khi lệnh tổng k/n ban bố, Đảng ta đã làm gì để tiến tới Tổng k/n giành chính quyền?
HS: - Quốc dân đại hội họp ở Tân Trào (16/8/1945),gồm đầy đủ đại biểu của 3 xứ, thuộc đủ các dân tộc, tôn giáo, đoàn thể,... tiêu biểu cho ý chí và nguyện vọng của toàn dân.
- Lần đầu tiên HCM ra mắt các đại biểu toàn dân.
- Đại hội nhất trí tán thành lệnh tổng khởi nghĩa của Đảng.
- Thông qua 10 chính sách của Việt Minh.
- Lập UB Dân tộc giải phóng (Chính phủ Lâm thời sau này) do HCM làm Chủ tịch.
- Sau đó HCM gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước đứng lên tổng khởi nghĩa giành chính quyền.
- Chiều 16/8/1948, đồng chí Võ Nguyên Giáp dẫn đầu 1 đoàn quân về giải phóng thị xã Thái Nguyên.
­ Theo em, vì sao Đảng ta ban bố lệnh Tổng k/n 14/8/1945.
GV hướng dẫn HS thảo luận theo nhóm và sau đó tổng kết:
- Sở dĩ Đảng ta ban bố lệnh tổng k/n 14/8/1945 là vì lúc đó phát xít Nhật đã bị tiêu diệt, Bọn giặc Nhật ở Đông Dương hoang mang dao động đến cực điểm (như rắn mất đầu).
- Như vậy, kẻ thù cũ đã gục, kẻ thù mới là quân đồng minh chưa vào, theo tinh thần công pháp quốc tế, 3/9/1945 quân đồng minh sẽ vào ĐD tước khí giới quân Nhật.
- Ở trong nứơc, chúng ta đã chuẩn bị đầy đủ lực lượng, cao trào kháng Nhật cứu nước đang nổ ra rất quyết liệt. Như vậy thời cơ tổng k/n đã chín muồi.
Hoạt động 2:
GV yêu cầu HS đọc mục 2 và hỏi:
­ Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền tại thủ đô Hà Nội diễn ra như thế nào?
HS : Ở Hà Nội, sau khi Nhật đảo chính Pháp (9/3/1945), không khí CM ở Hà Nội rất sôi động .
+ Các tầng lớp nhân dân đặc biệt là thanh niên hăng hái gia nhập các tổ chức cứu quốc và tự vệ chiến đấu.
+ Các đội tuyên truyền xung phong hoạt động khắp thành phố.
- Việt Minh thẳng tay trừ khử bọn Việt gian thân Nhật.
-Tối 15/8/1945, đội tuyên truyền giải phóng quân của Việt Minh đã diễn thuyết công khai, kêu gọi khởi nghĩa ở 3 rạp hát lớn trong thành phố.
- 16/8/1945, truyền đơn , biểu ngữ kêu gọi k/n xuất hiện khắp nơi, chính quyền bù nhìn thân Nhật bị lung lay tận gốc rễ.
-Sáng 19/8/1945, Hà Nội tràn ngập khí thế CM, hàng chục vạn quần chúng kéo về quảng trường nhà hát lớn thành phố dự mít tinh do Việt Minh tổ chức.
+ Đại biểu VMinh đọc tuyên ngôn và kêu gọi nhân dân đứng lên k/n giành chính quyền.
+ Bài hát “Tiến quân ca” lần đầu tiên được hát vang.
- Sau đó, cuộc mít tinh nhanh chóng biến thành biểu tình, tuần hành, thị uy, quần chúng chia nhau đi các ngả chiếm cơ quan của chính quyền bù nhìn.
- Trước khí thế mạnh mẽ, quyết liệt của quần chúng, quân Nhật không dám chống lại.
- K/n ở Hà Nội hoàn toàn thắng lợi (chiều 19/8/1945).
GV giới thiệu H.39 SGK về cuộc mít tinh ở nhà hát lớn Hà Nội (19/8/1945).
Hoạt động 3:
GV yêu cầu HS đọc mục 3 và hỏi:
­ Em hãy trình bày cuộc Tổng k/n giành chính quyền trong cả nước.
 HS: - Từ đầu tháng 8/1945, không khí gấp rút k/n lan rộng khắp cả nước.
- Từ 14 "18/8/1945, nhiều xã, huyện thuộc một số tỉnh đã nối tiếp nhau chớp thời cơ giành chính quyền.
- 4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất cả nước: Bắc Giang, Hải Dương, Hà tĩnh, Quảng Nam (18/8/1945).
- Hà Nội k/n thắng lợi: 19/8/1945 sau đó k/n cả nước lan nhanh như một dây thuốc nổ.
- 23/8/1945, Huế k/n thắng lợi. Bảo Đại thoái vị 30/8/1945.
- 25/8/1945, Sài Gòn k/n thắng lợi.
- Từ 25 " 28/8/1945, các tỉnh còn lại ở Nam bộ giành chính quyền.
[ Như vậy, chỉ trong vòng 15 ngày ( từ 14 "28/8/1945), chúng ta đã tổng k/n thắng lợi trong toàn quốc.
- Chiều 2/9/1945, tại quảng trường Ba Đình lịch sử Chủ tịch HCM thay mặt Chính phủ Lâm thời đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước VNDCCH.
GV giới thiệu H.40: Chủ tịch HCM đọc Tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình lịch sử ngày 2/9/1945.
Hoạt động 4:
GV yêu cầu HS đọc SGK và hỏi:
­ Em hãy trình bày ý nghĩa lịch sử của cuộc CM tháng Tám 1945.
 HS: - CM tháng 8 là sự kiện lịch sử trọng đại của CMVN.
* Trong nước:
- Nó đập tan 2 xiềng xích nô lệ là thực dân Pháp và Phát xít Nhật hơn 80 năm qua và lật đổ chế độ phong kiến tồn tại dai dẳng hàng ngàn năm trên đất nước ta.
- Mở ra 1 kỉ nguyên mới trong lịch sử dân tộc – kỉ nguyên độc lập tự do.
- Đưa nước ta từ 1 nước thuộc địa, nửa phong kiến trở thành 1 nước độc lập.
- Đưa nhân dân ta từ thân phận nô lệ thành người làm chủ nước nhà.
* Quốc tế:
- Đây là thắng lợi đầu tiên của thời đại mới, 1 dân tộc nhược tiểu tự giải phóng khỏi ách đế quốc thực dân.
- Thắng lợi cổ vũ mạnh mẽ đối với ptrào giải phóng dân tộc trên thế giới.
­ Nguyên nhân nào dẫn tới sự thắng lợi của CM tháng Tám 1945.
 HS: - CM tháng 8 thành công là do dân tộc ta có truyền thống yêu nước sâu sắc, đã đấu tranh kiên cường bất khuất từ ngàn xưa vì độc lập tự do . Cho nên, khi được Đảng và Mặt trận Việt Minh phất cao ngọn cờ cứu nước thì nhân dân rất hăng hái hưởng ứng.
- Có sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng và Chủ tịch HCM, với đường lối cách mạng đúng đắn, phương pháp CM bạo lực chính trị và bạo lực vũ trang, kết hợp giữa đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang, từ k/n từng phần tiến tới tổng k/n trong cả nước.
- Đảng ta đã xác định phương pháp cách mạng bạo lực, kết hợp với lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang, kết hơp đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang, từ k/n từng phần tiến tới tổng k/n giành chính quyền trong cả nước.
- CM tháng 8 thành công diễn ra mau lẹ, ít đổ máu là nhờ có hoàn cảnh quốc tế thuận lợi ( chúng ta đánh Nhật, sau khi sau khi Liên Xô đã đánh gục đội quân Quan Đông của Nhật ở vùng Mãn Châu – Trung Quốc (hơn 1triệu quân tinh nhuệ - xương sống của quân Nhật).
I . LỆNH TỔNG KHỞI NGHĨA ĐƯỢC BAN BỐ.
 1. Hoàn cảnh :
- Chiến tranh thế giới lần thứ 2 sắp kết thúc.
+ Phát xít Đức đầu hàng đồng minh vô điều kiện (9/5/1945).
+ Phát xít Nhật đầu hàng đồng minh vô điều kiện (14/8/1945).
- Đảng ta nhận định thời cơ tổng khởi nghĩa đã đến. 
2. Hội nghị toàn quốc của Đảng :
- Ngày 14" 15/8/1945, hội nghị toàn quốc của Đảng họp tại Tân Trào quyết định tổng khởi nghĩa trong cả nước .
- Uûy ban khởi nghĩa được thành lập và ra quân lệnh số 1 .
3 . Quốc dân đại hội:
- Quốc dân đại hội họp ở Tân Trào (16/8/1945), tiêu biểu cho ý chí và nguyện vọng của toàn dân.
- Quốc dân đại hội tán thành lệnh tổng khởi nghĩa của Đảng.
- Thông qua 10 chính sách của Việt Minh.
- Lập Uỷ ban Dân tộc giải phóng (Chính phủ Lâm thời sau này).
- Sau đó Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước đứng lên tổng khởi nghĩa giành chính quyền .
- Chiều 16/8/1948, đồng chí Võ Nguyên Giáp dẫn đầu một đoàn quân về giải phóng thị xã Thái Nguyên .
II. GIÀNH CHÍNH QUYỀN HÀ NỘI .
 - Sau khi Nhật đảo chính Pháp (9/3/1945), không khí CM ở Hà Nội rất sôi sục .
- Quần chúng hăng hái gia nhập các tổ chức cứu quốc và tự vệ chiến đấu.
- Việt Minh thẳng tay trừ khử bọn Việt gian thân Nhật.
-Tối 15/8/1945, đội tuyên truyền giải phóng quân của Việt Minh đã diễn thuyết công khai, kêu gọi khởi nghĩa.
- 16/8/1945, truyền đơn kêu gọi k/n xuất hiện khắp nơi.
-19/8/1945, hàng chục vạn quần chúng kéo về quảng trường nhà hát lớn thành phố dự mít tinh do Việt Minh tổ chức.
- Sau đó, cuộc mít tinh nhanh chóng biến thành biểu tình, tuần hành, thị uy, quần chúng chia nhau đi các ngả chiếm cơ quan của chính quyền bù nhìn.
- K/n thắng lợi ở Hà Nội (chiều 19/8/1945).
III. GIÀNH CHÍNH QUYỀN TRONG CẢ NƯỚC .
- Từ đầu tháng 8/1945, không khí gấp rút k/n lan rộng khắp cả nước.
- Từ 14 "18/8/1945, nhiều nơi đã khởi nghĩa giành chính quyền .
- 4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất cả nước: Bắc Giang, Hải Dương, Hà tĩnh, Quảng Nam (18/8/1945).
- Hà Nội k/n thắng lợi: 19/8/1945.
- 23/8/1945, Huế k/n thắng lợi.