Giáo án Lịch sử 8 - Tiết 33, Bài 22: Sự phát triển của khoa học kĩ thuật và văn hóa thế giới nửa đầu thế kỉ XX - Phạm Văn Tuấn

ân Xô quét sạch phát xít Đức khỏi lãnh thổ cuối 1944.
	- Đầu 1945 trên đường truy đuổi phát xít Đức đến Béc lin 
	-Hồng quân mở chiến dịch công phá Bec-lin. 9/5/1945 Đức đầu hàng không điều kiện.
	*Tại mặt trận Tây Âu: 
	-Liên quân Anh, Mỹ đổ bộ lên đất Pháp, mở mặt trận thứ hai, kết hợp với Liên Xô tiêu diệt phát xít Đức. 
	-Đêm mồng 8 rạng sáng 9-5-1945 phát xít Đức đầu hàng vô điều kiện. 
	b. Tại Bắc Phi: 
	- 5-1943 Ý phải hạ khí giới đầu hàng 
	- 25-7-1943 chủ nghĩa phát xít Ý sụp đổ 
	c. Ở châu Á:
	- Hồng quân Liên Xô đã đánh tan đạo quân quan Đông của Nhật ở vùng Đông Bắc Trung Quốc 
	-Ngày 6 và 9 –8-1945 Mỹ ném hai quả bom nguyên tử huỷ diệt thành phố Hi-rô-si-ma và Na-ga-xa-ki
	-Ngày 15-8-1945 Nhật Hoàng kí giấy đầu hàng vô điều kiện, Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.
	Câu 2: 
	* Kết quả: Phát xít Đức,Ý, Nhật bị thất bại hoàn toàn.
	* Hậu Quả: 
	- 60 triệu người chết, 90 triệïu người bị tàn phế, vật chất thiệt hại gấùp 10 lần chiến tranh thế giới lần thứ 1 và bằng tất cả các cuộc chiến tranh 1000 năm trước đó cộng lại 
	- Đây là cuộc chiến tranh lớn nhất, dài nhất, khốc liệt nhất trong lịch sử nhân loại 
	- Chiến tranh kết thúc đã dẫn đến những biến đổi căn bản của tình hình thế giới.
	Giới thiệu bài: (1ph) 
	Đầu thế kỷ XX thế giới đã có những tiến bộ vượt bậïc về khoa học kỹ thuật, đặc biệt là một nền văn hoá của nhân loại. Những tiến bộ văn hoá, khoa học kỹ thuật đã được ứng dụng vào cuộc sống nâng cao đời sống con người. Hôm nay chúng ta tìm hiểu về sự phát triển của khoa học kỹ thuật và văn hoá thế giới nửa đầu thế kỷ XX.
TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
TG
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
18’
* HOẠT ĐỘNG 1:
GV: Cho học sinh đọc mục 1 SGK
(H): Em hãy cho biết sự phát triển của khoa học–kỹ thuật thế giới đầu thế kỷ XX?
(H): Em cho biết những phát minh mới về vật lý đầu thế kỷ XX?
GV: Cho hs quan sát hình 80 về chân dung Anh -xtanh (1879-1955)
GV cung cấp : Năm 1905 Anh-xtanh công bố công trình về thuyết tương đối hẹp. Năm 1915 lý thuyết tương đối rộng. Năm 1907 tìm ra công thức sự liên hệ giữa năng lượng và khối lượng của một vật làm cơ sở cho ngành vật lý hạt nhân. 
- Ông là một trong những nhà bác học nổi tiếng đầu thế kỷ XX. Là nhà bác học vĩ đại nhất của thế kỷ XX
(H): Em cho biết những phát minh mới về các lĩnh vực khoa học khác?
(H): Quan sát H.81 và cho biết trong lĩnh vực hàng không có thành tựu gì nổi bật?
(H): Em cho biết những thành tựu khoa học kỹ thuật cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX đã được sử dụng trong thực tiễn như thế nào ?
(H): Những phát minh về khoa học kĩ thuật có tác dụng tích cực thế nào?
(H): Sự phát triển khoa học kỹ thuật có tác dụng tiêu cực gì không?
(H): Em hiểu như thế nào về lời nói của nhà khoa học A Nôben “Tôi hy vọng rằng nhân loại sẽ rút ra được từ những phát minh khoa học nhiều điều tốt hơn là điều xấu”?
GV cung cấp: Nôben là nhà bác học người Thụy Điễn, ông đã chế tạo ra thuốc nổ nhưng phát minh của ông đã bị lợi dụng để chế tạo ra vũ khí để gây tai họa cho nhân loại nên khi ông mất ông đã để lại di chúc dùng tài sản của mình để trao thưởng cho những người có những đóng góp nhằm đem lại cuộc sống tốt hơn cho nhân loại.
* Tích hợp môi trường:
(H): Những thành tựu trên có tác động thế nào đến môi trường?
* HOẠT ĐỘNG 1:
- Học sinh đọc mục 1 SGK
- Sau cuộc cách mạng công nghiệp nhân loại tiếp tục đạt được những thành tựu khoa học kỹ thuật mới vào đầu thế kỷ XX
-Vật lý: Lý thuyết nguyên tử hiện đại ra đời đặc biệt là lý thuyết tương đối của An- be Anh -xtanh 
- Nhiều phát minh mới về năng lượng nguyên tử, lade, bán dẫn đều liên quan đến lý thuyết tương đối. 
- Quan sát
- Lắng nghe
- Trong các lĩnh vực hóa học, sinh học, khoa học về trái đất đều đạt những thành tựu lớn: Phản xạ có điều kiện, sinh học phân tử, Flem ming tìm ra chất kháng sinh Pêlixilin.
- Các nhà khoa học đã cho ra đời lý thuyết hiện đại mà trọng tâm là nguyên tử và cấu trúc bên trong (hạt nhân) của nó. 
- Người ta đã chứng minh được rằng ở giữa nguyên tử có hạt nhân, xung quanh có các điện tử chạy theo 1 quỹ đạo nhất định, giống như các hành tinh quay xung quanh mặt trời.
- Năm 1903 anh em nhà Rai đã chế tạo thành công chiếc máy bay đầu tiên, nó đã đáp ứng được nguyện vọng được “bay” của con người.
- Những phát minh trên được ứng dụng vào sản xuất làm ra máy điện tín, điện thoại, ra đa, hàng không, điện ảnh
 + Máy tính đầu tiên tại Mỹ vào năm 1946 chạy bằng đèn chân không, làm được vài ngàn phép tính một giây. 
 + Con người đã sử dụng điện tín, điện thoại, ra đa, hàng không, điện ảnh, phim có tiếng nói và phim màu  phục vụ cho cuộc sống.
+ Năm 1945 bom nguyên tử ra đời ở Mỹ 
- Nó góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống con người, làm năng suất lao động tăng, góp phần phát triển kinh tế.
- Chế tạo ra vũ khí hiện đại, gây thảm hoạ cho loài người (bom nguyên tử )
- Khoa học kỹ thuật phát triển, cuộc sống con người sẽ văn minh hơn, con người biết phát huy những thành tựu rực rỡ của khoa học kỹ thuật và đồng thời con người cũng phải biết khắc phục những hạn chế của nó với phương châm: “ khoa học kỹ thuật phải phục vụ đời sống con người”
- Lắng nghe
- Tích cực: Cải tạo tự nhiên, tạo ra của cải dồi dào để nâng cao chất lượng cuộc sống con người.
- Tiêu cực: Nhiều phát minh sử dụng để tạo ra vũ khí huỷ diệt do đó cần phải đấu tranh chống những tiêu cực của đó.
I. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KHOA HỌC – KĨ THUẬT THẾ GIỚI NỬA ĐẦU THẾ KỈ XX
+ Nửa đầu thế kỷ XX con người đã đạt nhiều thành tựu to lớn về khoa học kĩ thuật nhất là về khoa học tự nhiên có nhiều phát minh mới.
1. Về vật lý: 
- Sự ra đời của lý thuyết nguyên tử hiện đại. Đặc biệt là lý thuyết tương đối của nhà bác học An-be Anh-xtanh (Đức)
- Nhiều phát minh mới về năng lượng nguyên tử, laze, bán dẫn đềøu liên quan đến lý thuyết tương đối. 
2. Các khoa học khác: 
-Hoá học, sinh học, khoa học trái đất đều đạt những thành tựu to lớn. 
- Những phát minh trên được ứng dụng vào sản xuất làm ra máy điện tín, điện thoại, ra đa, hàng không, điện ảnh
3. Tác dụng của khoa học-kỹ thuật
-Nâng cao đời sống con người, góp phần phát triển kinh tế.
4. Hạn chế của sự phát triển khoa học –kỹ thuật
- Nhiều phát minh được sử dụng để chế tạo ra vũ khí hiện đại, gây thảm hoạ cho con người 
13’
* HOẠT ĐỘNG 2:
GV: cho học sinh đọc mục 2 SGK
(h): Nền văn hoá Xô viết được hình thành trên cơ sở nào ?
(h): Em cho biết những thành tựu văn hoá Xô viết nửa đầu thế kỷ XX?
GV: cho học sinh quan sát ảnh H82: Lớp học xóa mù chữ với sự tham gia học tập của nhiều người trong đó có nhiều người lớn tuổi.
(h): Tại sao nói xoá nạn mù chữ là nhiệm vụ hàng đầu trong việc xây dựng nền văn hoá mới ở Liên Xô 
GV kết luận: Như vậy trong gần 30 năm đầu thế kỷ XX Liên Xô đã có đội ngũ trí thức đông đảo để xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Thành tựu đó có được là nhờ sự phát triển của hệ thống giáo dục.
(H): Em cho biết những thành tựu trong lĩnh vực khoa học của nhân dân Xô viết?
GV giới thiệu: H.83 chân dung của Xi-ôn-côp-xki (1857-1935) người sáng lập ngành du hành vũ trụ hiện đại; Liên Xô nghiên cứu và chế tạo thành công bom nguyên tử, sử dụng năng lượng nguyên tử để sản xuất điện, chế tạo tàu phá băng
(H): Trong lĩnh vực văn học nghệ thuật nhân dân Liên Xô đã đạt được những thành tựu gì?
(H): Em hãy kể những tác phẩm văn học Xô Viết mà em biết?
* HOẠT ĐỘNG 2:
- Học sinh đọc mục 2 SGK
- Hình thành trên 2 cơ sở: 
+ Tư tưởng của chủ nghĩa Mác-Lê nin 
+ Kế thừa tinh hoa văn hóa Nga và tinh hoa di sản văn hoá nhân loại. 
- Xoá bỏ mù chữ, thất học: 
+ Năm 1921-1941: 60 triệu người xoá nạn mù chữ 
+ Sáng tạo ra chữ viết cho các dân tộc trước đây chưa có chữ viết 
+ Phát triển hệ thống giáo dục quốc dân. 
+ Chế độ phổ cập giáo dục bắt buộc 7 năm 
+ Các thành phố phổ cập trung học cơ sở 
+ Giáo dục đại học thu được thành tựu lớn. Năm 1932: 198000 người có trình độ đại học, 319000 người có trình độ cao đẳng. 
+ Đấu tranh chống các tàn dư của chế độ cũ 
+ Phát triển văn học nghệ thuật 
- HS quan sát và phân tích 
- Vì nước Nga trước cách mạng ¾ dân số mù chữ do đó phải xóa nạn mù chữ, phát triển giáo dục thì trình độ dân trí mới được nâng cao, muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội phải có những con người xã hội chủ nghĩa. Tỉ lệ người biết chữ cao là tiêu chí để đánh giá trình độ phát triển kimh tế,văn hóa.
- Lắng nghe
- Liên Xô có đội ngũ các nhà khoa học đông đảo và chiếm nhiều đỉnh cao của khoa học thế giới.
- Lắng nghe
-Văn học nghệ thuật có nhiều thành tựu lớn, đóng góp lớn lao vào kho tàng văn hoá nhân loại. 
-“Thép đã tôi thế đấy”(Ô-trôp-xki)
 “Sông Đông êm đềm”(M. Sô-lô-khôp)
 “Con đường đau khổ” (A. Tôn-xtôi)
 “Bài ca sư phạm” (Ma