Giáo án Lịch sử 7 - Tuần 15 - Năm học 2010-2011

iảng: 7A,B,C,D: 30/11/10
TUẦN15
BÀI 14: (tiếp...)
Tiết 27: IV. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG-NGUYÊN.
1/ Mục tiêu bài học.
a. Kiến thức:
 Giúp HS 
Hiểu được những nguyên nhân dẫn đến thắng lợi
Hiểu được ý nghĩa LS của ba lần KC đó
b. Tư tưởng: 
 Bồi dưỡng nâng cao cho HS lòng căm thù quân XL, lòng yêu nước, niềm tự hào, tự cường DT, biết ơn các anh hùng DT
c. Kĩ năng:
Biết phân tích, so sánh đối chiếu diễn biến giữa 3 lần kháng chiến.
2/ Chuẩn bị
a. Thầy: Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án, lược đồ kháng chiến lần 1 (1258)
b. Trò: Nghiên cứu bài theo câu hỏi SGK
3/ Phần thể hiện khi lên lớp
a. Kiểm tra bại cũ (4’)
 	Câu hỏi: 
 - Vì sao quân Nguyên thất bại nặng nề trong cuộc chiến tranh XL ĐV lần 2 chúng vẫn quyết tâm XL ĐV lần 3. Qua đó em hiểu thêm gì về bản chất của giặc Nguyên?
 - Nêu ý nghĩa và tác dụng của trận Vân Đồn đối với cuộc KC chống quân Mông- Nguyên.
Đáp án
- Thực hiện ý đồ bành trướng xuống phía Nam. Rửa nhục -> tàn bạo
- Làm cho quân giặc rơi vào tình trạng khốn đốn, tinh thần giặc hoang mang
- Phá sản kế hoạch tiếp tế lương thực của giặc.
 b. Bài mới
 * Giới thiệu bài (1’) bài học trước, chúng ta thấy cả 3 lần KC chống quân XL Mông- Nguyên thời Trần đã diễn ra trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, gian nguy. Nhưng kết quả chúng ta đã thắng lợi vẻ vang. Vậy những nguyên nhân nào đã đưa đến thắng lợi đó? ý nghĩa LS của 3 lần KC thắng lợi đó ntn? -> Phần IV
Hoạt dộng của GV.
Hoạt động của HS.
Nội dung.
Gv: gọi HS đọc bài.
Hỏi: Nguyên nhân nào làm cho ba lần kháng chiến của quân ta giành thắng lợi?
Giảng: Tinh thần yêu nước của ND ĐV đã được phát huy đến cao độ. Toàn thể ND từ già đến trẻ, từ kinh thành Thăng Long đến đồng bằng và miền núi đều sẵn sàng đóng góp sức người, sức của cho cuộc KC bảo vệ độc lập DT
Em hãy nêu một số dẫn chứng để thấy các tầng lớp ND thời Trần đều tham gia KC chống quân XL Mông- Nguyên?
Hỏi: Nêu những việc làm của nhà Trần chuẩn bị kháng chiến?
Hỏi: Trình bày những đóng góp của Trần Quốc Tuấn trong cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên?
Giảng: Trong bộ chỉ huy của cuộc KC thì TQT có 1 vai trò đặc biệt quan trọng. Ông là linh hồn của cuộc KC
Hỏi: Cách đánh sáng tạo của nhà Trần trong ba cuộc kháng chiến?
Giảng: Năm 1257 vua Mông Cổ đưa 3 vạn quân XL ĐV, đến lần thứ 2 lực lượng của chúng lên 50 vạn. Năm 1288 Hốt Tất Liệt phải đình chỉ cuộc XL Nhật Bản và đưa 30 vạn quân sang XL nước ta.Với lực lượng mạnh như vậy: Nhưng sau 3 lần XL quân nguyên đều thất bại
Hỏi: Những thắng lợi của quân ta trong hoàn cảnh như vậy có ý nghĩa như thế nào?
Hỏi: Bài học lịch sử từ ba lần chiến thắng quân xâm lược Mông-Nguyên?
Gv: Dùng mưu trí mà đánh giặc, lấy đoàn kết làm sức mạnh.
Hs đọc.
- Sự tham gia tích cực, chủ động của tất cả các tầng lớp ND
- Chuẩn bị chu đáo tiềm lực về mọi mặt.
- Cất giấu lương thực
- Thực hiện kế hoạch “vườn không nhà trống”
- Tổ chức các đội dân binh
- Vua Trần về các địa phương tìm hiểu đời sống của nhân dân.
 - Giải quyết những bất hòa trong triều Trần, tạo nên sự đoàn kết dân tộc.
- Nghĩ ra cách đánh độc đáo, sáng tạo, phù hợp hoàn cảnh từng giai đoạn.
- Là tác giả của bài “Hịch tướng sĩ”.
- Kế hoạch “vườn không nhà trống”
- Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu của địch
- Biết phát huy lợi thế của quân ta ... 
- Một nước nhỏ luôn phải đương đầu với những nước lớn nên phải đoàn kết  
- Khơi dậy và phát huy tinh thần yêu nước .. 
- XD quân đội tinh nhuệ..
- Phát huy sức mạnh tiềm tàng của ND ...
1/ Nguyên nhân thắng lợi. (19’)
- Sự tham gia tích cực, chủ động của tất cả các tầng lớp ND
- Chuẩn bị chu đáo tiềm lực về mọi mặt.
- Tinh thần quyết chiến, quyết thắng, tinh thần hi sinh, gan dạ, dũng cảm của quân đội nhà Trần.
- XD được khối đoàn kết trong hoàng tộc và toàn dân
- Có sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của bộ chỉ huy nhà Trần đặc biệt là Trần Quốc Tuấn
- Có đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn sáng tạo.
2/ Ý nghĩa lịch sử. (16’)
- Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của đế chế Nguyên, bảo vệ độc lập dân tộc và toàn ven lãnh thổ.
- Góp phần xây dựng truyền thống quân sự Việt Nam.
- Để lại bài học vô cùng quý giá.
- Ngăn chặn những cuộc xl của quân Nguyên đối với các nước khác.
* Bài học LS:
- Khơi dậy và phát huy tinh thần yêu nước của mọi tầng lớp ND
- Củng cố khối đoàn kết toàn dân.
- Phát huy sức mạnh tiềm tàng của ND về sức người và sức của.
- XD quân đội tinh nhuệ, có tinh thần kỉ luật tốt, có khả năng chiến đấu cao.
c. Củng cố (3’)
 ? Trình bày ngắn gọn nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa LS của ba lần KC chống quân XL Mông- Nguyên? Bài học kinh nghiệm?
	Hs: Trình bày ngắn gọn theo ý hiểu.
 Hs: Bài học kinh nghiệm “ Lấy yếu chống mạnh” trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta.
d. Hướng dẫn học ở nhà (2’)
-Học bài. Ôn lại KT: 3 lần KC
- Chuẩn bị bài 15: Sự phát triển KT, VH thời Trần.
Ngày soạn: 28/ 11/ 10	 Ngày giảng: 7A, B: 2/ 12/ 10
	 7C,D: 1/ 12/ 10
BÀI 15 - SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN.
TIẾT 28:	I/ SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ.
1/ Mục tiêu bài học.
a. Kiến thức: 
- Sau cuộc KC quyết liệt chống quân Mông- Nguyên. ĐV phải trải qua nhiều khó khăn về KT, XH
- Nhờ những chính sách, biện pháp tích cực của vương triều Trần và tinh thần LĐ cần cù của ND ta, nền KT- XH của ĐV được phục hồi và phát triển nhanh chóng, VH, GD, KH, Kthuật đều đạt được nhiều thành tựu rực rỡ, quốc gia ĐV ngày 1 cường thịnh
b. Tư tưởng: 
Bồi dưỡng cho HS lòng yêu nước, niềm tự hào DT, yêu quê hương, biết ơn tổ tiên.
c. Kĩ năng:
Giúp HS làm quen với phương pháp so sánh, đối chiếu các sự kiện LS
2/ Chuẩn bị
a. Thầy: Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án, tranh ảnh đồ gốm thời Trần
b. Trò: Nghiên cứu bài theo câu hỏi SGK
3. Phần thể hiện khi lên lớp
a. Kiểm tra bại cũ (4’)
Câu hỏi: 
 Nêu nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa LS của 3 lần KC chống quân XL Mông- Nguyên.
Đáp án
Nguyên nhân thắng lợi:
Sự tham gia tích cực của toàn dân. Sự chuẩn bị chu đáo mọi mặt
XD khối đoàn kết, sự lãnh đạo tài tình của bộ chỉ huy 
Có đường lối đúng đắn, tinh thần chiến đấu của quân đội
 	ý nghĩa LS
 - Đập tan ý chí XL của quân Mông- Nguyên.Góp phần xây đắp truyền thống DTVN
 - Góp phần ngăn chặn hiểm hoạ bị quân nguyên XL cho các nước khác trong khu vực
 	b. Bài mới
 * Giới thiệu bài (1’) Các cuộc XL của nhà Nguyên đã để lại nhiều hậu quả nặng nề cho quốc gia ĐV. Sau các cuộc KC chống Mông- Nguyên thắng lợi, nhà Trần đã làm gì để khắc phục hậu quả của chiến tranh và kết quả của các chính sách đó đối với tình hình KT- XH ra sao? Đó là nội dung bài học hôm nay.
Hoạt động của GV.
Hoạt động của HS.
Nội dung.
Gv: Nói tới sự phát triển KT là nói tới Nông nghiệp, TCN, thương nghiệp.
Hỏi: Sau chiến tranh nhà Trần đã thi hành những chính sách gì để phát triển nông nghiệp?
Giảng: Sau CT nhà Trần lấy đất hoang hoặc đất của làng xã phong cho những người có công lớn, dưới thời Trần công cuộc khai hoang, lập làng xã ngày càng mở rộng, các vương hầu quý tộc nhà Trần vẫn chiêu mộ dân nghèo khai hoang, lập điền trang...
Hỏi: So với thời Lý ruộng tư thời Trần có gì khác? 
Hỏi: Tại sao ruộng tư dưới thời Trần lại phát triển nhanh?
Hỏi: Em có nhận xét gì về tình hình kinh tế nông nghiệp của nhà Trần sau chiến tranh?
 Giảng: TCN thời Trần do nhà nước quản lý và đang được mở rộng.
Hỏi: Kể tên các nghề thủ công nghiệp dưới thời Trần?
Hỏi: Những nghề nào được phổ biến phát triển?
 Gv: Cho HS qs H35,36 và H23,Sgk . rút ra nhận xét.
Em có nhận xét gì về tình hình TCN thời Trần?
Giảng: Thời Trần ngoài các ngành thủ công truyền thống phổ biến còn có 2 ngành thủ công đặc sắc đóng thuyền chế tạo súng..
Ngoài ra những người thợ TC, họ còn làm gì?
Thương nghiệp phát triển ntn?
Gv: Mặc dù bị CT tàn phá nhưng nền KT dưới thời Trần luôn được chăm lo phát triển và đạt nhiều kết quả rực rỡ
Gv: y/c hs nhắc lại các giai cấp cơ bản dưới thời Lý.
Hỏi: Thời Trần có các tầng lớp xã hội nào?
Hỏi: So sánh giữa thời Lý và thời Trần về các tầng lớp xã hội?
Hỏi: Phân hóa các tầng lớp xã hội dưới thời Trần có nét gì khác so với thời Lý?
Khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích trồng trọt.
- Ruộng tư có nhiều hình thức: Của nông dân, địa chủ, quý tộc.
Do chính sách khuyến khích khai hoang. Nhà nước quan tâm đến cấp đất.
Ngày càng phát triển mạnh mẽ.
- Nhiều ngành nghề khác nhau: Nghề làm đồ gốm tráng men, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy
- Nghề gốm, rèn sắt, đúc đồng
- Qs nhận xét.
Ngày càng phát triển mạnh, trình độ kỹ thuật ngày càng cao.
- Thành lập các làng nghề ... phường nghề...
- Buôn bán tấp nập, chợ mọc lên nhiều nơi
- Thăng Long là trung tâm kinh tế khá sầm uất của cả nước.
- Vân Đồn là nơi trao đổi buôn bán với thương nhân nước ngoài.
- XH thời Lý: Địa chủ, ND thường, ND tá điền, thợ TC, nô tì
+ Vua, vương hầu, quý tộc.
+ Quan lại địa chủ
+ thợ thủ công và thương nghiệp.
+ Nông dân tá điền.
+ Nông nô và nô tì.
- Các tầng lớp XH như nhau nhưng cách bóc lột có khác và mức độ tài sản cũng khác nhau.
- Phân hóa sâu sắc hơn: Địa chủ ngày càng tăng, nông nô nô tì ngày càng nhiều.
1/ Nền kinh tế sau chiến tranh.(18’)
a. Nông nghiệp:
- Khuyến khích SX
- Mở rộng DT trồng trọt: (khai khẩn đất hoang, thành lập làng xã)
- Chia ruộng cho ND cày 
-> thu thuế
=> Nông nghiệp phục hồi ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn trước.
b. Thủ công nghiệp:
- TCN phát triển mạnh, trình độ Kthuật được nâng cao
- Thành lập các làng nghề, phường nghề.
c. Thương nghiệp:
- Việc trao đổi buôn bán trong nước và các thương nhân nước ngoài được đẩy mạnh
- Nhiều trung tâm KT được mở ra trong cả nước: Thăng Long, Vân Đồn
2/ Tình hình XH sau chiến tranh.(16’)
- Vẽ sơ đồ
- Xã hội ngày càng phân hóa sâu sắc.
- XH được phân chia thành hai giai cấp: thống trị và bị trị.
c.Củng cố:(5’) GV hướng dẫn HS vẽ sơ đồ phân cấp các tầng lớp trong xã hội.
Vua 
V­¬ng hÇu, quý téc, quan l¹i
ND t¸ ®iÒn, n«ng n«
§Þa chñ
Quan vâ
ND tù do, thî TC, Th­¬ng nh©n
Quan v¨n
N« t×
 d.Hướng dẫn học ở nhà (1’)
- Học bài, xem lại các kiến thức sgk, trả lời câu hỏi sgk
-