Giáo án Lịch sử 7 - Tuần 11

m tra bài cũ (Thông qua)
 3. Bài mới
 a. Giới thiệu bài:
 Nhà Lý khi mới thành lập Vua quan tâm đến việc phát triển đất nước, đời sống nông dân. Vì vậy, nhân dân hăng hái tham gia sản xuất và đạt được nhiều thành tựu, nhưng cuối TK XII nhà Lý đi xuống đến mức trầm trọng và nhà Trần thành lập ntn?
 b. Tổ chức hoạt động dạy học: 
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Tìm hiểu nhà Lý sụp đổ
-Yc HS đọc phần I
-Hs đọc
I. Nhà Trần thành lập
 1. Nhà Lý sụp đổ
 -Cuối TK XII quan lại nhà Lý ăn chơi sa đoạ không chăm lo đời sống nhân dân
 -Kinh tế khủng hoảng, mất mùa, dân li tán.
-một soosthees lực PK địa phương nổi dậy, nhà Lý phải dựa vào thế lực họ Trần chống lại.
 -Tháng 12.1226, Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh à nhà Trần thành lập.
-Nhà Lý lên ngôi năm nào?
-Năm 1009
-GV giảng: nhà Lý được thành lập và trãi qua 8 đời vua, nhưng đến đời vua thứ 9 nhà Lý đã suy yếu trầm trọng
-Hs nghe
-Nguyên nhân nào dẫn đến sự suy yếu của nhà Lý?
-Quan ăn chơi sa đoạ, không quan tâm đời sống nhân dân
-GV giảng: Đời vua thứ 8, Lý Huệ Tông chỉ sinh được con gái nên truyền ngôi cho Lý Thiên Hoàn, lợi dụng cơ hội các quan tranh chấp quyền hành, bóc lột nhân dân
-Hs chú ý
-GV cho HS đọc đoạn chữ nhỏ để minh hoạ
-Hs đọc
-Qua những việc làm trên của quan lại nhà Lý đã dẫn đến hậu quả gì?
-Lụt lội, hạn hán mất mùa xẩy ra, dân nghèo đói, . . .
-Trước tình hình nhà Lý đã làm gì?
-Dựa vào thế lực của nhà Trần chống lại thế lực nổi loạn
-Gv: nhân cơ hội đó nhà Trần buộc nhà Lý phải nhường ngôi cho Trần Cảnh là chồng của Lý Chiêu Hoàng
Hoạt động 2: Tìm hiểu chế độ PK nhà Trần
-GV yc HS đọc phần 2
-HS đọc
2. Nhà Trần củng cố chế độ PK tập quyền
Giống thời Lí ,Tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền gồm 3 cấp:triều đình, các đơn vị hành chính trung gian từ lộ, phủ ,huyện, châu và cấp hành chính cơ sở là xã.Thời trần thực hiện chế độ Thái thượng Hồng.
-Đặt thêm một số cơ quan: quốc sử viện, thái y viện, khuyến nơng sứ
-Cả nước chia làm 12 lộ.
* Trung ương
Vua và Thái Thượng Hoàng
Đại thần văn Đại thần võ
* Địa phương
Lộ (chánh phó tổng)
Phủ (Tri phủ)
Châu, Huyện (Tri châu, Tri huyện)
Xã (xã quan)
-Sau khi lên ngôi nhà Trần đã làm gì?
-Dẹp yên rối loạn, xây dựng bộ máy nhà nước
-Bộ máy quan lại nhà Trần được tổ chức ntn?
-Theo chế độ quân chủ tập trung ba cấp
-Giảng: đứng đầu là vua, các vua thường truyền ngôi sớm cho con và xưng là Thái Thượng Hoàng
-HS chú ý
-Nhận xét gì về tổ chức quan lại thời Trần?
-Có quy củ và đầy đủ hơn
-Bên cạnh bộ máy tổ chức nhà nước là như thế nhàTrần còn làm gì?
-Đặt thêm một số cơ quan
-Giảng: 
 +Hà Đê Sứ trong coi việc đắp sửa đê.
 +Khuyến nông sứ: chăm lo khuyến khích nông dân sản xuất
 +Đồn điền sứ: chuyên mộ người đi khai hoang
-HS chú ý
-So với bộ máy nhà nước thời Lý thì nhà Trần có những đặc điểm gì khác?
-Vua nhường ngôi cho con sớm, tự xưng là Thái Thượng Hoàng cùng con quản lí đất nước
-Các chức quan đại thần do ngường trong họ nắm giữ
-Đặt thêm một số cơ quan và mốt số chức quan
-Cả nước chia thành 12 lộ
-GV chốt lại vấn đề
-HS chú ý
Hoạt động 3: Tìm hiểu pháp luật thời Trần
-GV cho HS đọc phần 3
-HS đọc
3. Pháp luật thời Trần
 -Ban hành bộ luật mới gọi là “quốc triều thông chế”, sau sửa chữa và bổ sung thành quốc triều hình luật
-Nội dung giống thời Lý bổ sung thêm: luật xác nhận vafbaor vệ quyền tư hữu tài sản.
 -Đặt cơ quan thẩm hình viện để xử kiện
-Nhà Trần ban hành bộ luật gì?
-Quốc triều hình luật
-Hình luật thời Trần có gì khác so với thời Lý?
-Xác định những điều thời Lý và bổ sung: 
-Ngoài ra nhà Trần còn làm gì nữa?
- Bảo vệ quyền tư hữu và qui định việc bán ruộng đất
-Giảng: mối quan hệ giữa vua và nhân dân có sự khác biệt nhưng chưa sâu vì vua Trần để chuông ngoại cung điện cho dân gõ khi cần. Khi vua đi thăm các địa phương nhân dân đón rước thậm chí dừng lại xử kiện
-Hs chú ý
 4. Củng cố:
 -Nhà Trần thành lập trong hoàn cảnh nào?
 -Bộ máy nhà nước thời Trần có gì khác so với thời Lý?
 5. Dặn dò:
 -Về học bài theo câu hỏi SGK 
 - Chuẩn bị phần II ( đọc và trả lời câu hỏi SGK)
Tuần 11: Tiết 22
NS :20/10/08 ND: 03/11/08
Bài 13:	NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII.
	( Tiếp theo)
 II/ NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC
	1/ Về kiến thức:
 Việc nhà Trần thay nhà Lý đã góp phần củng cố chế độ quân chủ trung ương tập quyền vững mạnh thông qua việc sửa đổi, bổ sung thêm pháp luật thời Lý, xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, phục hồi và phát triển kinh tế.
 Phục hồi và phát triển kinh tế.
	2/ Về tư tưởng: Bồi dưỡng cho học sinh tinh thần đấu tranh bất khuất chống áp bức bóc lột và tinh thần sáng tạo trong xây dựng đất nước. Lòng yêu nước, tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên và ý thức kế thừa truyền thống dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho học sinh.
	3/ Về kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng, phương pháp so sánh, đối chiếu. Đánh giá các thành tựu xây dựng nhà nước, pháp luật thời Trần.
II/ CHUẨN BỊ:
 1 Giáo viên: Giáo án , SGK, SGV,Sưu tầm một số tranh ảnh tư liệu liên quan tới thành tựu thủ công nghiệp thời Trần.
 2. Học sinh: đọc bài , trả lời câu hỏi
III. PHƯƠNG PHÁP
 Đọc , vấn đáp, gợi tìm, diễn giảng
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
 1. Oån định
 2. Kiểm tra bài củ:
 -Nhà Trần thành lập trong hoàn cảnh nào?
 -Bộ máy nhà nước thời Trần có gì khác so với thời Lý?
 3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng.
-Vì sao khi mới thành lập nhà Trần rất quan tâm tới việc xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng? 
- Tổ chức quân đội của nhà Trần như thế nào ?
- Vì sao nhà Trần chỉ kén chọn những thanh niên khỏe mạnh ở quê họ Trần để vào cấm quân ?
- Quân đội nhà Trần được tuyển dụng theo chính sách và chủ trương nào ?
 _ Gv: Quân đội thời Trần luôn được học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ. Nhà Trần thực hiện chủ trương chọn quân lính không thiên về lấy số lượng mà cần những người giỏi.
- Bên cạnh việc xây dựng quân đội, nhà Trần đã làm gì để củng cố quốc phòng ?
- Việc xây dựng quân đội nhà Trần có gì khác và giống so với thời nhà Lý ?
GV chốt lại
Hoạt động 2: 2/ Phục hồi và phát triển kinh tế.
- Nhà Trần đã làm gì để phát triển nông nghiệplow
-Tên của chức quan để trông coi việc sửa chữa đắp đê ? 
-Em có nhận xét gì về chủ trương phát triển nông nghiệp của nhà Trần ? 
_ Cho học sinh đọc Sgk phần in nghiêng.
_ Gv: Điền trang là ruộng đất tư của quý tộc, vương hầu thời Trần do khai hoang mà có.
- Cho biết tình hình nông nghiệp thời Trần ntn ?
- Thủ công nghiệp thời Trần có điểm gì mới ?
- Kể tên các nghề thủ công trong nhân dân ?
_ Gv: Do vậy, các làng xã mọc lên nhiều nơi. Kinh thành Thăng Long có tới 61 phố phường hoạt động tấp nập.
-Thương nghiệp thời Trần ra sao ?
-Em có nhận xét gì về tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Trần ở thế kỉ XIII ?
-GV Sơ kết bài học: Nhà Trần thay nhà Lý đã thực hiện nhiều chủ trương và biện pháp tích cực để xây dựng quân đội và phát triển kinh tế. Những chủ trương và biện pháp đó cùng với tinh thần lao động cần cù và sáng tạo của nhân dân ta đã đưa Đại Việt ở thế kỉ XIII trở thành một quốc gia hùng cường, có quân đội và quốc phòng vững mạnh, có nền kinh tế phát triển
à Vì nước ta luôn đứng trước nguy cơ ngoại xâm.
+ Cấm quân: là đạo quân bảo vệ kinh thành, triều đình, nhà vua.
 + Quân các lộ: ở đồng bằng gọi là chính binh, miền núi gọi là phiên binh.
-à Để tăng độ tin cậy trong việc bảo vệ triều chính.
-+ Chủ trương: Quân cốt tinh nhuệ, không cốt đông.
 + Chính sách: Ngụ binh ư nông.
-HS nghe
- HS trả lời
- Điểm giống:
+ Quân đội gồm 2 bộ phận.
+ Tuyển dụng theo chính sách “Ngụ binh ư nông”
 - Điểm khác:
+ Cấm quân: tuyển những người khỏe mạnh ở quê hương nhà Trần.
+ Quân đội theo chủ trương: “Cốt tinh nhuệ, không cốt đông”. 
- HS trả lời
-à Hà đê sứ.
-à Rất phù hợp, kịp thời để phát triển nông nghiệp.
- HS nghe
- HS trả lời
- à Khuyến khích các xưởng thủ công nhà nước sản xuất đồ gốm, dệt, chế tạo vũ khí.
-à Đúc đồng, làm giấy, khắc ván in 
HS nghe
- HS trả lời
-à Đang từng bước khôi phục và phát triển mạnh.
-HS nghe
1/ Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng.
	a/ Quân đội: gồm cấm quân và quân các lộ.
_ Được tuyển theo chính sách “ngụ binh ư nông” và theo chủ trương “Quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông”.
_ Được học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ thường xuyên.
	b/ Quốc phòng: cử nhiều tướng giỏi cầm quân đóng giữ các vị trí hiểm yếu, nhất là biên giới phía Bắc.
2/ Phục hồi và phát triển kinh tế.
_ Nông nghiệp: đẩy mạnh khẩn hoang, đắp đê, nạo vét kênh mương.Đặt chức Hà đê sứ để trơng coi, đốc thúc việc đắp đê.
à Nông nghiệp nhanh chóng được phục hồi và phát triển.
_ T