Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 48, Bài 22: Sự suy yếu của Nhà nước phong kiến tập quyền (Thế kỉ XVI - XVIII) - Năm học 2012-2013

Ngày soạn: 26/1/2013
Ngày dạy: /2/2013
Tuần 24
Tiết 48
CHƯƠNG V: ĐẠI VIỆT Ở CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII
BÀI 22: SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC
PHONG KIẾN TẬP QUYỀN ( THẾ KỈ XVI – XVIII )
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC
1.Kiến thức
-Sự sa đọa của triều đình phong kiến nhà Lê sơ. Những phe phái dẫn đến xung đột về chính trị, tranh giành quyền lợi trong 20 năm.
-Phong trào đấu tranh của nông dân phát triển mạnh ở đầu thế kỉ XVI.
2.Kĩ năng: Đánh giá nguyên nhân suy yếu của triều đình phong kiến nhà Lê (kể từ TK XVI ).
3.Thái độ: 
-Tích hợp giáo dục ở mục 1 phần I: Tự hào về truyển thống đấu tranh anh dũng của nông dân. 
-Hiểu được rằng: nhà nước thịnh trị hay suy vong là do ở lòng dân. 
II.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1.Chuẩn bị của giáo viên: Lược đồ phong trào nông dân khởi nghĩa TK XVI.
2.Chuẩn bị của HS: Học bài, soạn bài trước khi đến lớp
III.DỰ KIÊN PHƯƠNG PHÁP
1.Chủ đạo: vấn đáp, trực quan, động nảo, trình bày 1 phút.
2.Bổ trợ: gợi mở, diễn giải.
IV.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
HOẠT HOẠT CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
1.Ổn định lớp (1p): Kiểm tra sỉ số 
2.Kiểm tra bài củ (5p)
-H: Văn hóa giáo dục, khoa học nghệ thuật thời Lê sơ đạt được những thành tựu gì? Vì sao có được nhựng thành tựu ấy?
3.Bài mới (39p): -Giới thiệu bài mới:
*HĐ1: Triều đình nhà Lê 
-Gọi HS đọc SGK
-Giảng: Trải qua các triều đại: 
+Lên Thái Tổ: triều đình phong kiến vững vàng, kinh tế ổn định.
+Lê Thánh Tôn: chế độ phong kiến đạt đến thời kì cực thịnh.
+Thế kỉ XVI, Lê Uy Mục, Lê Tương dực lên ngôi ® nhà Lê suy yếu dần.
-H: Nguyên nhân nào dẫn đến việc nhà Lê suy yếu?
-GV mở rộng thêm: uy Mục bị chết, Tương Dực lên thay, bắt nhân dân xây Đại Diện và Cửu Trùng Đài to lớn và chỉ mải ăn chơi trụy lạc “ Tướng hiếu dâm như tường lợn” ® vua lợn.
-H: Sự thoái hóa của các tầng lớp thống trị khiến triều đình phong kiến phân hóa như thế nào?.
-H: Em có nhận xét gì về các vua Lê ở thế kỉ XVI so vớ Lê Thánh Tông?
-Chuyển ý 
*HĐ2: Phong trào khởi nghĩa của nông dân ở đầu thế kỷ XVI 
-H: Sự suy yếu của triều đình nhà Lê dẫn đến hậu quả gì?
-H: Vì sao đời sống nhân dân cực khổ?
-H: Thái độ của nhân dân với tầng lớp quan lại thống trị như thế nào?
-Giảng: Chỉ lược đồ: từ năm 1511, các cuộc khởi nghĩa nổ ra ở nhiều nơi:
+Trần Tuân 1511 ở Hưng Hóa và Sơn Tây.
+Lê Hy, Trịnh Hưng (1512 ) ở Nghệ An và phát triển ra Thanh Hóa.
+Phùng Chương (1515 ) ở vùng nùi Tam Đảo.
+Trần cảo (1516): địa bàn họat động của nghĩa quân Trần Cảo ở Đông Triều (Quảng Ninh). Nghĩa quân cạo trọc đầu. Chỉ để 3 chỏm tóc nên gọi là “ quân 2 chỏm tóc nên gọi là “uân ba chỏm”. Nghĩa quân 3 lần tấn công vào kinh thành Thăng Long có lần khiến vua quan nhà Lê phải bỏ chạy vào Thăng Hóa.
-H: Kết quả của các cuộc khởi nghĩa như thế nào ?
-H: Em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh của nông thế kỷ XVI?
-H: Các cuộc khởi bị thất bại nhưng có ý nghĩa như thế nào?
4.Củng cố (4p)
-H: Nguyên nhân dẫn đến các cuộc khởi nghĩa của nông dân TK XIV ?
-H: Chỉ trên lượt đồ những vùng họat động của phong trào nông dân thời bấy giờ?
5.Dặn dò (1p)
-Học thuộc bài, làm bài tập cuối bài.
-Soạn trước phần II
-Lớp trưởng báo cáo.
-Thời Lê Sơ nhà nước quan tâm phát triển giáo dục.
-Văn học phản ánh lóng yêu nước yêu nước, niềm tự hào dân tộc, ca ngợi vua.
-Nhiều công trình khoa học, nghệ thuật có giá trị.
-Lắng nghe tích cực
-Đọc SGK mục 1
-Lắng nghe tích cực
-Vua quan không lo việc nước chỉ hưởng lảc xa xỉ, hoang dâm vô độ.
-Xây dựng lâu đài, cung điện tốn kém.
-HS đọc phần in nghiêng trong SGK
-Nội bộ triều đình chia bè kéo cánh tranh giành quyền lực.
+ Dưới triều Uy Mục: quý tộc ngọai thích nắm hết quyền bính
+ Dưới triều Tương Dực: tướng Trịnh Duy Sản gây thành phe phái mới đánh nhau liên miên.
-Kém về năng lực và nhân cách đẩy chính quyền và đất nước vào thế tự suy vong.
-Đời sống nhân dân cực khổ.
-Tiếp nhận thông tin
-Quan lại địa phương mặc sức tung hoành đục khóet của dân “dùng của như bùn đất  coi dân như cỏ rác.”
-HS đọc phần in nghiêng 1.
+Mâu thuẫn: 
+Nông dân – địa chủ
+Nông dân – Nhà nước phong kiến ngày càng gây gắt. 
-Đó là nguyên nhân bùng nổi các cuộc khởi nghĩa.
-Lắng nghe tích cực.
-Đều bị thất bại.
-Quy mô rộng lớn nhưng nổi ra lẻ tẻ, chưa đồng lọat
-Tuy thất bại nhưng đã tấn công mạnh mẽ vào chính quyền Nhà Lê đang mục nát.
-Quan lại địa phương cậy quyền ức hiếp dân, dùng của nhu bùn đất, coi dân như cỏ rác.
-đời sống nhân dân lâm vào cảnh khốn cùng.
-Chỉ trên lược đồ.
-Ghi nhớ.
I. Tình hình chính trị – xã hội (15p)
1.Triều đình nhà Lê
-Đầu TK XIV vua, quan ăn chơi xa xỉ,xây dựng cung điện lâu đà tốn kém.
-Nội bộ triều đình chia bè kéo cánh tranh giành quyền lực, quý tộc ngọai thích nắm hết quyền bính, giết hại công thần nhà Lê.
2. Phong trào khởi nghĩa của nông dân ở đầu thế kỷ XVI (20p)
a. Nguyên nhân
-Quan lại địa phương cậy quyền ức hiếp dân, dùng của nhu bùn đất, coi dân như cỏ rác.
-đời sống nhân dân lâm vào cảnh khốn cùng.
b.Diển biến
- Từ 1511 các cuộc khởi nghĩa nổ ra ở nhiều nơi trong nước. Tiêu biểu là khởi nghĩa của Trần Cảo (1516) ở Đông Triều, Quãng Ninh, nghĩa quân 3 lần tấn công Thăng Long.
b. Kết quả , ý nghĩa:
-Các cuộc khởi nghĩa đều bị thất bại.
-Tuy thất bại nhưng đã tấn công mạnh mẽ vào chính quyền Nhà Lê đang mục nát.
*Rút kinh nghiệm sau tiết dạy:
.......................................................................
................................................