Giáo án Lịch sử 7 Tiết 43: ôn tập chương iv

Ngày soạn :19/1/2011
 Ngày dạy:21/1/2011
 Tiết 43: Ôn tập chương IV
A/ Mục tiêu bài học
1.Kiến thức: - Giúp h/s hiểu được sự phát triển toàn diện của đất nước ta ở thế kỷ XV đầu thế kỷ XVI, so sánh điểm giống nhau giữa thời thịnh trị nhất(Lê Sơ với thời Lý Trần
2.Tư tưởng: Bồi dưỡng lòng tự hào tự tôn dân tộc về một thời thịnh trị của p/k Đại Việt ở thế kỷ XV đến thế kỷ XVI 
3.Kỹ năng: Hệ thống lịch sử của một thời đại.
B/ Phương pháp: Tổ chức các hoạt động học tập cho HS.
C/ Chuẩn bị của GV và HS: 
1.Giáo viên
Bảng phụ vẽ sơ tổ chức bộ máy chính quyền thời Trần và thời Lê Sơ 
Tranh ảnh về các công trình nghệ thuật nhân vật lịch sử tiêu biểu thời Lê Sơ.
2. Học sinh: Chuẩn bị bài mới theo sự phân công.
D/ Tiến trình tổ chức dạy học.
1. Kiểm tra bài cũ.
2. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Chuẩn kĩ năng cần đạt
Chuẩn kiến thức cần đạt
GV: Hướng dẫn h/s kẻ bảng hệ thống hóa kiến thức cơ bản. Chia lớp thành hai nhóm để thảo luận: so sánh về mặt chính trị thời Trần. Sau đó gọi h/s lên điền vào bảng theo hình thức chạy tiếp sức, sau khi hoàn thành gv gọi h/s lên nhận xét " bổ sung cho hoàn chỉnh 
- HS quan sát và điền bảng.
1.Về mặt chính trị
Tổ chức chính trị
Thời Lý- Trần
Thời Lê Thánh Tông
Triều đình và bộ máy ở trung ương
Bộ máy nhà nước đã hoàn chỉnh trên danh nghĩa nhưng thực chất vẫn còn đơn giản làng xã vẫn còn nhiều luật lệ 
Bộ máy nước trung ương tập quyền chuyên chế hoàn chỉnh
Các đơn vị hành chính
Cả nước được chia thành nhiều bộ dưới lộ là châu, phủ, huyện xã
Các đơn vị hành chính tổ chức chặt chẽ đặc biệt là cấp xã thời Lê Thánh Tông một số cơ quan cao cấp nhất là trung gian được bãi bỏ tăng cường tính tập quyền. Hệ thống thanh tra, giám sát hoạt động của quan lại được tăng cường 
Cách đào tạo và bổ sung quan lại
Quốc tử Giám mở rộng việc đào tạo quan lại thuộc con em nhà quý tộc
Lấy phương thức học tập thi cử là nguyên tắc để tuyển lựa bổ nhiệm quan lại
Hình thức nhà nước
Nhà nước quan chủ chuyên chế quý tộc 
Nhà nước quan chủ quan liêu chuyên chế
H. Nhà nước thời Lêíơ khác thời Trần ở điểm nào?
HS: - Triều đình 
Đơn vị hành chính
Cách đào tạo tuyển chọn quan lại
Nhà nước thời Lý- Trần
Nhà nước thời Lê Sơ
- Nhà nước tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền( vua nắm mọi quyền hành) nhưng không bằng thời Lê Sơ 
- Nhà nước quân chủ quý tộc
- Vua là người trực tiếp nắm mọi quyền hành kể cả trong chỉ huy quân đội 
- Nhà nước quân chủ quan liêu chuyên chế
H. Kể tên các ông vuađầu tiên và cuối cùng của các triều Lý, Trần, Lê Sơ ?
 Thời Lý
Vua đầu tiên
Vua cuối cùng
1, Thời nhà lý
Lý Thái Tổ (Lý Công Uẩn)
Lý Chiêu Hoàng(phật Kim)
2,Thời nhà Trần
Trần Thái Tông(Trần cảnh)
Trần Thiếu Đế(Trần án)
3, Thời Lê Sơ 
Lê Thái Tổ(Lê Lợi)
Lê Cung Hoàng (Lê Xuân)
H. Nêu những chiến thắng tiêu biểu qua các thời kỳ nhà Lý, nhà Trần và thời Lê Sơ? 
Các chiến thắng
Thời gian
Lãnh đạo
ý nghĩa
Chiến thắng sông Như Nguyệt (thời Lý)
1077
Lý Thường kiệt
- Quyết định số phận quân Tống xâm lược kết thúc cuộc kháng chiến chống Tống, bảo vệ nền độc lập tự chủ của Đại Việt
Chiến thắng trên sông Bạch Đằng(thời Trần)
1288
Trần Hưng Đạo
- Kết thúc cuộc kháng chiếnchống quân xâm lược Mông Nguyên, bảo vệ độc lập chủ quyền của tổ quốc
Chiến thắng Chi Lăng- Xương Giang
1247 - 1248
Lê Lợi
 Nguyễn Trãi
- Kết thúc 20 năm đô hộ nhà Minh ,mở ra một thời kỳ phát triển mới cho đất nước ta dưới thời Lê Sơ 
 H. ở nước ta luật pháp có từ bao giờ?
- Thời Đinh- Tiền Lê mặc dù nhà nước tồn tại hơn 30 năm nhưng chưa có điều kiện xây dựng pháp luật.
- Sau khi nhà Lý được thành lập, năm 1042 bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta ra đời(bộ luật Hình Thư ).
- Đến thời Lê Sơ luật pháp được xây dựng tương đối hoàn chỉnh (luật Hồng Đức.
H. Việc ban hành luật pháp thời Lê sơ có ý nghĩa ntn?
- Đảm bảo trật tự an ninh kỷ cương trong xã hội
H: Luật pháp thời Lê Sơ có điểm gì giống và khác luật pháp thời Lý- Trần?
* Giống:
+ Thời Lý Trần: Luật pháp bảo vệ quyền lợi của nhà vua và giai cấp thống trị - Bảo vệ trật tự xh bảo vệ sản xuất nông nghiệp ( Cấm giết trâu bò)
+ Thời Lê Sơ: Bảo vệ quyền lợi của nhà vua và giai cấp thống trị bảo vệ trật tự xh bảo vệ sản xuất nông nghiệp
* Khác: Luật pháp thời Lê Sơ có nhiều điểm tiến bộ bảo vệ quyền lợi của người phụ nữ đề cập tới vấn đề bình đẳng giữa nam và nữH. Tình hình kinh tế nông nghiệp thời Lê Sơ có điểm gì và khác với thời Lý- Trần 
* Giống: Quan tâm mở rộng diện tích gieo trồng, chú trọng hệ thống đê điều 
* Khác nhau: Sự phân hóa ruộng đất ngày càng cao và sâu sắc:
 -Thời lý ruộng đất công chiếm ưu thế.
- Thời Lê Sơ ruộng tư ngày càng phát triển
H.Tình hình thủ công nghiệp Lê Sơ có điểm gì giống và khác Trần?
- Giống: hình thành và phát triển các nghành nghề thủ công truyền thống 
- Khác thời Lê Sơ có các phường sản xuất(cục bách tác) .
H: Thương nghiệp?
Chợ làng ngày càng được mở rộng Thăng Long là trung tâm thương nghiệp hình thành từ thời Lý đến thời Lê Sơ trở thành đô thị buôn bán sầm uấtGV: Treo sơ đồ các giai cấp tầng lớp trong xh thời Lê Sơ và Lý- Trần.
*Giống:đều có giai cấp thống trị và bị trị với các tầng lớp quý tộc và địa chủ nông dân và nô tỳ
* Khác thời lý trần các tầng lớp vương hầu quý tộc đông đảo nắm mọi quyền lực tầng lớp nông nô, nô tỳ chiếm số đông trong xh
- Thời Lê Sơ tầng lớp nô tỳ giảm dần về số lượng, tầng lớp địa chủ tư hữu rất phát triển
-Nhận biết
- Đỏnh giỏ
- Nhận xột, đỏnh giỏ
- Nhận xột, đỏnh giỏ
2. Luật pháp
- Luật Hình Thư thời Lý.
- Luật Hồng Đức thời Lê sơ.
3.Kinh tế:
a. Nông nghiệp
b.Thủ công nghiệp
c. Thương nghiệp
4. Xã hội
5.Văn hóa giáo dục
Học sinh lập bảng theo dõi thống kê:
Tên tác phẩm
Thời Lý(1010 - 1225
Thời Trần(1226 – 1400)
Thời Lê Sơ(1428 – 1527)
Các tác phẩm văn học
Bài thơ thần bất hủ (Nam Quốc Sơn Hà)
 bản tuyên ngôn độc lập lần 1.
- Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn) - Tụng Giá hoàn Kinh Sư (Trần Quang Khải)
- Bạch Đằng Giang Phú (Trương Hán Siêu)
- Quân trung từ Mệnh tập(Bình Ngô Đại cáo)
- Chí linh sơn phú
- Hồng Đức quốc âm thi tập
- Quỳnh uyển cửu ca.
- Cổ tâm bách vịnh( Lê Thánh Tông)
Các tác phẩm sử học
Đại việt sử ký – Lê Văn Hưu
Đại Việt sử ký toàn thư(Ngô Sĩ Liên)
- Lam Sơn thục lục 
- Hoàng triều quan chế
4/ Củng cố:
Lập bảng thống kê các bậc danh nhân văn hóa thế kỷ XV, làm bài tập 4 vào vở 
5. Hướng dẫn: - làm bài tập 2,3 
 - Vẽ sơ đồ các tầng lớp giai cấp trong xh thời Lê Sơ