Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 41, Bài 19: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427) (Tiết 3) - Năm học 2012-2013

Ngày soạn: 2/1/2013
Ngày dạy: /1/2013
Tuần 21
Tiết 41
BÀI 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (1418-1427) (tt).
III. KHỞI NGHĨA LAM SƠN TOÀN THẮNG
(CUỐI NĂM 1426 – CUỐI NĂM 1427)
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC
1.Kiến thức
- Những sự kiện tiêu biểu trong giai đọan cuối của khởi nghĩa Lam Sơn, chiến thắng Tốt Động – Chúc Động và chiến thắng Chi Lăng – Xương Giang
- Y nghĩa của những sự kiện đó đối với việc kết thúc thắng lợi cuộc khởi nghãi Lam Sơn 
2.Kĩ năng
- Sử dụng lược đồ 
- Học diễn biến các trận đánh bằng lược đồ
- Đánh giá các sự kiện có ý nghĩa quyết định một cuộc chiến tranh 
3.Thái độ: Giáo dục lòng yêu nước, tự hào về những chiến thắng oanh liệt của dân tộc ta ở thế kỉ X
II.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1.Chuẩn bị của giáo viên: 
- Lược đồ trận Tốt Động – Chúc Động
- Lược đồ trận Chi Lăng – Xương Giang 
2.Chuẩn bị của HS: Học bài, soạn bài trước khi đến lớp
III.DỰ KIÊN PHƯƠNG PHÁP
1.Chủ đạo: vấn đáp, trực quan, động nảo, trình bày 1 phút.
2.Bổ trợ: gợi mở, diễn giải.
IV.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
HOẠT HOẠT CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
1.Ổn định lớp (1p): Kiểm tra sỉ số 
2.Kiểm tra bài củ (5p)
-H: Trình bày tóm tắt các chiến thắng của nghĩa quân Lam Sơn từ cuối 1424 đến cuối 1425?
3.Bài mới (39p): Giới thiệu bài mới:
*HĐ1: Trận Tốt Động – Chúc Động ( cuối năm 1427 )
-Gọi HS đọc SGK
-Chỉ lược đồ các vị trí Tốt Động, Chúc Động cho HS.
-Giảng: Với mong muốn giành thế chủ động tiến vào Thanh Hóa đánh tan bộ chỉ huy của quân ta, nhà Minh cử Vương Thông tăng thêm 5 vạn quân kéo vào Đông Quan phố hợp với số quân còn lại. Nhưng chúng chỉ để lại Đông Quan một lực lượng nhỏ còn lại tiến vào Thanh Hóa. Trên đường tiến quân, chúng tập trung địch ở Cổ Sở tiến đánh Cao Bộ.
Ta: Phục binh ở Tốt Động, Chúc Động.
- Tháng 11 – 1426, Vương Thông cho quân đánh Cao bộ, quân ta từ mọi hướng tấn công khi địch lọt vào trận địa.
- 5 vạn quân địch bị tử thương, 1 vạn tên bị bắt sống, Vương Thông chạy về Đông Quan. Trận thắng này đựơc coi là trận thắng có ý nghiã chiến lược.
-H: Vì sao được coi đây là trận thắng có ý nghiã chiến lược?
Giảng: Trong “ Bình Ngô Đại Cáo” Nguyễn Trãi đã tổng kết trận chiến Tốt động, Chúc Động bằng 2 câu thơ trong SGK. 
- Gọi HS đọc hai câu thơ.
-Chuyển ý.
*HĐ2: Trận Chi Lăng – Xương Giang ( tháng 10 – 1427 ) .
-Giảng: Trên đà thắng lợi, nghiã quân Lam Sơn tiến đến vây hãm thành Đông Quan, giải phóng châu, huyện lân cận.
Tháng 10 – 1427, 15 vạn viện binh từ Trung Quốc kéo vào nước ta chia làm 2 đạo:
-Một đạo do Mộc Thạnh chỉ huy.
-H: Trước tình hình đó bộ chỉ huy nghiã quân đã làm gì?
-H: Tại sao ta lại tập trung tiêu diệt đạo quân của Liễu Thăng trước mà không tập trung lực lượng giải phóng Đông Quan. 
-(Dùng lược đồ kết hợp với giảng ).
+ Ngày 8 – 10 – 1427, Liễu Thăng dẫn quân vào biên giới nước ta. Quân Lam Sơn do tướng Trần Lưụ chỉ huy vừa đánh rút lui nhử địch vào trận địa. Quân mai phục của ta diệt 1 vạn tên, Liễu Thăng bị giết.
+ Tướng Lương Minh lên thay cho tiến xuống Xương Giang, trên đường tiến quân chúng bị quân ta mai phục ở Cần Trạm, Phố Cát tiêu diệt 3 vạn tên, tướng Lương bị giết. Số quân địch còn lại phải co cụm giữa cánh đồng ở Xương Giang và cũng bị nghĩa quân Lam Sơn tấn công bao vây, bắt sống.
+Mộc Thạnh biết Liễu thăng thất bại đã rút chạy về Trung Quốc
-Goị: HS trình bày lại diễn biến bằng lược đồ ( nếu có thời gian ).
Giảng: khi hai đạo quân đã bị tiêu diệt, Vương Thông vội xin hòa chấp nhận mở hội thề Đông Quan vào tháng 12 – 1427 và rút về nước. Đến tháng 1 – 1428, quân Minh rút khỏi nước ta.
-Giảng: Sau khi đất nước giải phóng Nguyễn Trãi đã viết “ Bình Ngô Đại cáo” tuyên bố với toàn dân về việc đánh đuổi giặc Minh ( Ngô ) của nghĩa quân Lam Sơn và đó được coi là bản tuyên ngôn độc lập của nước Đại Việt ở thế kỉ XV.
-Chuyển ý 
*HĐ3:Nguyên nhân thắng lợi và ý nghiã lịch sử.
-H: Tại sao cuộc khởi nghiã Lam Sơn giành thắng lợi?
-H: Ngoài tinh thần yêu nước đoàn kết của nhân dân, còn nguyên nhân nào làm cho cuộc khởi nghiã thắng lợi ?
-H: Khởi nghiã Lam Sơn thắng lợi có ý nghĩa gì?
4.Củng cố (4p)
-H: Dựa vào lược đồ trình bày diễn biến trận Tố Đông – Chúc Động.
-H: Trình bày diễn biến trận Chi Lăng – Xương Giang ( bằng lược đồ )
-H: Nêu nguyên nhân thắng lợi và ý nghiã lịch sử cuả cuộc khởi nghĩa lam Sơn?
-H: Cho biết công lao cuả Lê lợi, Nguyễn Trãi
5.Dặn dò (1p)
-Học bài và chuẩn bị bài 20: vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy chính quyền. Qua đó em có nhận xét gì?	
-Lớp trưởng báo cáo.
-Dựa vào lược đồ trình bày.
-Lắng nghe tích cực
-Đọc SGK mục 1
-Quan sat lược đồ.
-Tiếp nhận thông tin.
-Làm thay đổi tương quan lực lượng giữa ta và địch.
- Ý đồ chủ động phản công của địch bị thất bại.
-HS đọc 2 câu thơ trong SGK.
-Tiếp nhận thông tin.
-Lắng nghe tích cực
-Tập trung lực lượng xây dựng quân đội mạnh. 
-Vì diệt quân của Liễu Thăng sẽ diệt số lượng địch lớn hơn 10 vạn sẽ buộc Vương Thông Phải đầu hàng. 
-Tiếp nhận thông tin
-HS trình bày diển biến trên lược đồ.
-HS đọc phần in nghiêng.
-Tiếp nhận thông tin
-Khởi nghiã Lam Sơn thắng lợi là do dân ta đồng lòng đánh giặc.
-Sự tài tình cuả bộ tham mưu đưa ra đường lối chiến lược đúng đắn.
- Kết thúc 20 năm đô hộ của nhà Minh.
- Mở ra thời kì phát triển mới cho đất nước.
-Học sinh dựa vào lược đồ trình bày.
a.Nguyên nhân.
- Cuộc khởi nghiã được nhân dân khắp nơi ủng hộ.
- Sự lãnh đạo tài tình của bộ tham mưu đứng đầu là Lê Lợi và Nguyễn Trãi.
b.Ý nghĩa
- Kết thúc 20 năm đô hộ của nhà Minh.
- Mở ra thời kì phát triển mới cho đất nước.
-Đánh đuổi quân xâm lược Minh giành độc lập dân tộc.
-Tiếp nhận thông tin.
1.Trận Tốt Động – Chúc Động ( cuối năm 1427 ) 
(10p)
a. Hoàn cảnh: 
-Tháng 10 – 1426, Vương Thông 5 vạn quân đến Đông Quan.
-Ta đặt phục binh ở Tốt Động - Chúc Động.
b. Diễn biến: 
Tháng 11 – 1426, quân Minh tiến về Cao Bộ.
Quân ta từ mọi phía xông vào địch.
c. kết quả:
5 vạn quân địch tử thương, Vương Thông chạy về Đông Quan
2.Trận Chi Lăng – Xương Giang ( tháng 10 – 1427 )
(14p)
a. Chuẩn bị: 
- Thánh 10/1427, 15 vạn viện binh chia làm 2 đạo kéo vào nước ta.
+1 đạo do Liểu Thăng chỉ huy từ Quảng Tây à Lạng Sơn.
+đạo thứ 2 do Mộc Thạch chỉ huy từ Vân Nam kéo vào à Hà Giang.
-Ta: Tập trung lực lượng tiêu diệt quân Liễu Thăng trước.
b. Diễn biến: 
- Ngày 8 – 10 – 1427 Liễu Thăng dẫn quân vào nước ta đã bị phục kích và bị giết ở ải Chi Lăng.
-Lương Minh lên thay dẫn quân xuống Xương Giang liên tiếp bị phục kích ở Cần Trạm, Phố Cát. 
- Biết Liễu Thăng tử trận, Mộc Thạnh vội vã rút quân về nước. 
c. Kết quả:
- Liễu Thăng, Lương Minh bị tử trận, hàng vạn tên địch bị giết.
- Vương Thông xin hòa, mở hội thề Đông Quan, rút khỏi nước ta.
-3/1/1428 đất nước sạch bóng quân thù.
3. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghiã lịch sử. ( 10p)
a.Nguyên nhân.
- Cuộc khởi nghiã được nhân dân khắp nơi ủng hộ.
- Sự lãnh đạo tài tình của bộ tham mưu đứng đầu là Lê Lợi và Nguyễn Trãi.
b.Ý nghĩa
- Kết thúc 20 năm đô hộ của nhà Minh.
- Mở ra thời kì phát triển mới cho đất nước.
*Rút kinh nghiệm sau tiết dạy: