Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 31, Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV - Tiết 2: Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly - Năm học 2011-2012

Ngày soạn: 30/11/2011
Ngày giảng: 
 Tiết 31
BÀI 16 
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
II. NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÝ LY
I. Mục tiêu 
1. Kiến thức: Giúp hs hiểu:
- Xã hội cuối thời Trần gặp nhiều khó khăn, trước tình hình đó nhà Hồ lên thay nhà Trần.
- Những cải cách của HQL
2. Kĩ năng:
 Rèn luyện cho hs kĩ năng phân tích, đánh giá nhân vật lịch sử.
* KNS:
+ Giao tiếp lắng nghe trình bày ý kiến về sự thành lập nhà Hồ và việc cải cách của Hồ Quý Ly
+ Tự nhận thức đánh giá về những nét tích cực, và hạn chế của những cải cách của Hồ Quý Ly
3. Thái độ:
 Thấy vai trò to lớn của quần chúng nhân dân.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên: TLHDTH chuẩn KTKN, SGK, SGV lịch sử 7
- Tranh thành nhà Hồ.
- Lược đồ lãnh thổ Đại Việt đến thể kỉ XV.
- Tài liệu liên quan
- Giáo án, sgk.
2. Học sinh:
- Học bài củ 
- Vở ghi, vở soạn, vở bài tập, sách giáo khoa 
III. Phương pháp:
- P.P: Phát vấn, nêu vấn đề, trực quan, thảo luận nhóm, phân tích, nhận xét
- KT: Động não
IV. Tiến trình giờ dạy - giáo dục;
1. Ổn định tổ chức (1’)
2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
? Hãy trình bày tóm tắt tình hình kinh tế- xã hội nước ta nữa sau thế kỉ XIV?
* Kinh tế sa sút, đời sống nhân dân khổ cực
- 9 lần vỡ đê, lụt lớn, hạn hán mất mùa liên tiếp diễn ra
- Ruộng đất bị thu hẹp
- Thuế khoá hà khắc= > đời sống nhân dân khổ cực.
* Tình hình xã hội: 
- Vua quan vẫn ăn chơi sa đoạ.
- Chăm Pa xâm lược, nhà Minh yêu sách.
- Nông dân, nô tì mâu thuẫn với giai cấp thống trị.
- Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:
+ K/n Ngô Bệ
+ K/n Nguyễn Thanh, Nguyễn Kỵ
+ K/n Phạm sư Ôn
+ K/n Nguyễn nhữ Cái.
3. Bài mới:
* Giới thiệu bài: Cuối thế kỉ XIV nhà trần suy sụp, xã hội khủng hoảng, Hồ Quý Ly lật đổ nhà Trần, lập nên nhà Hồ và thực hiện nhiều cải cách....
Hoạt động1:
Trình bày được sự thành lập nhà Hồ năm 1400
? Hậu quả của phong trào khởi nghĩa nông dân cuôí thế kỉ XIV?
- Làng xã tiêu điều, dân đinh giảm sút, nhà nước suy yếu.
? Trước tình hình đó ai đứng ra đảm đương vai trò lịch sử cảu mình:
- Hồ Quý Ly
? Em hiểu gì về HQL?
- HS đọc sgk đoạn in nghiêng.
? Vậy nhà Hồ được thành lập trong hoàn cảnh nào?
- Nhà Trần suy sụp xã hội khủng hoảng, nạn ngoại xâm đe doạ.
Hoạt động2:
Trình bày được nội dung cải cách của Hồ Quý Ly nét tích cực và hạn chế của những cải cách của Hồ Quý Ly
? HQL tiến hành cải cách trên những lĩnh vực nào?
- Chính trị, kinh tế, tài chính, xã hội, quân sự, VH-GD.
? Hs thảo luận 6 nhóm
Nhóm 1: Chính trị
Nhóm 2: KT - Tài chính
Nhóm 3: XH- VH-GD
Nhóm 4: Quân sự
? Vì sao phải cải tổ hàng ngủ võ quan?
- Cuối thời Trần quan lại xua nịnh nhiều thay thế những người có tài, những ngưòi không phải họ trần sợ lật đổ họ Hồ.
? Việc làm này nhằm mục đích gì?
- Phục vụ quốc phòng
? Em hiểu gì về chính sách hạn điền?
- Hạn chế rđ tập trung trong tay quan lại, quý tộc địa chủ còn lại xung công.
? Em hiểu gì về chính sách hạn nô?
- Hạn chế số nô tì nhà quan lại quý tộc đươc có còn lại xung công.
? Giảm bớt sư tăng nhằm mục đích gì?
- Tăng thêm người lao động trong xã hội.
? Đề cao chữ nôm nói lên điều gì?
- Đề đề cao tinh thần dan tộc.
? Việc xây thành ở một số nơi nhằm mục đích gì?
- Phòng thủ.
* GV Treo tranh giới thiệu di tích thành nhà Hồ
( Thanh Hóa)
Hoạt động 3:
Trình bày được những nét tích cực và hạn chế của những cải cách của Hồ Quý Ly
? Em hãy rút ra những điểm tích cực và hạn chế của cải cách HQL:
- Hs: thảo luận (nhóm tổ)
? Chưa triệt để ở điểm nào?
- Số lượng gia nô, nô tì chưa được giải phóng từ tư Nhân-> nhà nước.
? Chưa phù hợp ở điểm nào? 
- Việc dùng tiền giấy hoàn toàn mới mẻ -> người dân bỡ ngỡ khi sử dụng -> hạn chế sự phát triển 
1. Nhà Hồ thành lập: (8’)
- 1400, nhà Trần suy sụp 
-> nhà Hồ thành lập.
- Đổi quốc hiệu là Đại Ngu
2. Những biện pháp cải cách của HQL:( 17’)
* Chính trị: 
- Cải tổ hàng ngủ võ quan.
- Cử quan lại về thăm hỏi nông dân.
* Kinh tế- tài chính:
- Phát hành tiền giấy thay tiền đồng.
- Ban hành chính sách hạn điền
*Xã hôi
- Ban hành chính sách hạn nô.
- Tổ chức chữa bệnh cho nông dân.
* VH-GD:
- Giảm bớt sư tăng
- Đề cao chử Nôm.
* Quân sự:
- Làm sổ hộ tịch.
- Xây dựng một số thành kiên cố.
 3. Ý nghĩa tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly( 9’)
* Tích cực:
- Hạn chế việc tập trung ruộng đất.
- Làm suy yéu thế lực họ Trần.
Tăng nguồn thu nhập cho nhà nước.
 * Hạn chế:
- Các chính sách chưa triệt để, chưa phù hợp vời thực tế, lòng dân.
4. Củng cố: (3’)
Gọi HS lên bảng trả lời các câu hỏi sau: 
? Nhà Hồ thành lập trong hoàn cảnh nào?
? Trình bày những chính sách cải cách của HQL
? Nêu những tác dụng và hạn chế của những chính scáh cải cách đó.
5. Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài (1’)
* Bài cũ:
- Về nhà học bài theo nội dung câu hỏi sách giáo khoa-, 
- Làm các bài tập ở sách bài tập 
* Bài mới: Ôn tập học kì I: Làm đề cương , ôn tập học kì I
V. Rút kinh nghiệm giờ dạy:	
Thời gian toàn bài.
Thời gian từng phần..
Nội dung kiến thức
Phương pháp..