Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 30, Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỷ XVI (Tiết 2) - Lê Thị Nguyện

Tuaàn: 15	Ngaøy soaïn: 23/ 11/ 2014
Tieát : 30	Ngaøy daïy: 27/ 11/ 2014
Bài 16 : SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỶ XVI (Tiết 2)
I. MỤC TIÊU 
 1. Kiến thức : Giúp học sinh :
Giải thích sự sụp đổ của nhà Trần . Nhà Hồ lên thay .
Hồ Qúy Ly cho thi hành nhiều biện pháp cải cách để chấn chỉnh đất nước.
Mặt tích cực và hạn chế cơ bản của cải cách Hồ Qúy Ly.
 2. Thái độ:
Có thái độ đúng đắn về nhân vật Hồ Qúy Ly : Một người yêu nước, có tư tưởng cải cách để đưa đất nước thóat khỏi khủng hỏang lúc bấy giờ.
Tự hào, khâm phục bàn tay lao động xây dựng của của tổ tiên với di tích lịch sử Thành nhà Hồ - di sản văn hóa vật thể của nhân loại
 3. Kỹ năng:
Phân tích đánh giá nhân vật lịch sử : Hồ Quý Ly
II. CHUẨN BỊ
 1. Giáo viên:
Giáo án, Một số tư liệu có liên quan đến Hồ Qúy Ly. Ảnh di tích thành nhà Hồ. 
 2. Học sinh:	
Sách giáo khoa, vở bài học, học bài theo yêu cầu.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Ổn định:(1’) 7A17A2.7A3
 7A47A5.7A6.
 1. Kiểm tra bài cũ:(6’)
Trình bày tình hình kinh tế , xã hội nước ta nửa sau thế kỷ XIV ?
 2.Giới thiệu bài mới: Ở bài trước chúng ta đã biết được, vào cuối thế kỷ XIV, nhà trần bị suy yếu , đất nước gặp nhiều khó khăn. Nhà Hồ được thành lập. Vậy nhà Hồ được thành lập trong hòan cảnh nào ? Hồ Qúy Ly đã tiến hành cải cách ra sao để đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng ? -> Bài hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.
 3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự thành lập của nhà Hồ(10’) 
? Các cuộc khởi nghĩa của nông dân đã dẫn đến điều gì ?
 HS: Nhà Trần đã quá suy yếu, không còn đủ sức để giữ vai trò lãnh đạo.
HS: đọc phần chữ in nghiêng Sgk trang 77.
GV: Trong bối cảnh đó nhà Hồ thành lập với sự lên ngôi của Hồ Quý Ly. Nhà Hồ thành lập là quy luật tất yếu của lịch sử khi mà vương triều Trần không còn đủ sức lãnh đạo đất nước được nữa. Nêu thêm vài nét về nhân vật Hồ Qúy Ly.
? Theo em, Hồ Qúy Ly lên ngôi trong hòan cảnh đất nước ta như thế nào ? 
HS:( Khủng hỏang trên nhiều mặt của kinh tế, xã hội ) 
GV: -> Phải tiến hành cải cách -> chuyển ý qua mục 2
Hoạt động 2: Tìm hiểu những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.(15’)
? Em hãy cho biết, Hồ quý Ly đã tiến hành cải cách trên mấy lĩnh vực, đó là những lĩnh vực nào ?
Học sinh chia nhóm thảo luận 5 phút: 
Nêu các chính sách cải cách của Hồ Qúy Ly trên từng lĩnh vực ?
HS: các nhóm cử đại diện trả lời.
GV: chốt lại và phân tích.
HS: đọc các phần chữ in nghiêng Sgk để minh họa cho mỗi chính sách.
? Nhà Hồ thực hiện chính sách hạn điền và hạn nô để làm gì ? 
HS:( Tăng nguồn thu nhập cho nhà nước và tăng thêm lực lương lao động )
GV: Biểu hiện của việc coi trọng chữ Nôm – chữ viết của dân tộc: Cho dịch chữ Hán ra chữ Nôm và bắt mọi người phải học. Điều đó thể hiện tinh thần tự tôn dân tộc
? Em có nhận xét gì về chính sách quân sự và quốc phòng của Hồ Qúy Ly ? 
HS: Quân đội được củng cố, đề cao cảnh giác, làm tăng thêm số lượng vũ khí cho quân đội 
GV: Giới thiệu hình 40 Di tích thành nhà Hồ ( Thanh Hóa ). Đây là di sản văn hóa vật thể của nhân loại bởi sự đặc sắc trong kiến trúc xây dựng tường thành với các tấm đá mài nhẵn và kết gắn với nhau thành khối đồ sộ vững chắc
Hoạt động 3: Tìm hiểu ý nghĩa, tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly.(10’)
? Em hãy nêu ý nghĩa, tác dụng của cải cách Hồ Qúy Ly ?
HS: Dựa vào SGK suy nghĩ trả lời
? Nêu nhận xét của em về các cải cách của Hồ Quý Ly?
GV: Gợi ý cho HS trả lời bằng các câu hỏi gợi mở
? Các cải cách của Hồ Quý Ly có mặt tích cực nào
HS: Suy nghĩ trả lời
GV: Khẳng định mặt tích cực là bài học cho công cuộc xây dựng đất nước ta hiện nay: Đề cao tinh thần, văn hóa dân tộc
? Các chính sách cả cách của Hồ Qúy Ly có những hạn chế gì ?
II. NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÝ LY
1.Nhà Hồ thành lập ( 1400 )
- Năm 1400, Hồ Qúy Ly phế truất ngôi vua Trần -> Lập ra nhà Hồ , đổi quốc hiệu là Đại Ngu.
2.Những biện pháp cải cách của Hồ Qúy Ly.
a.Về chính trị
- Thay thế các võ quan cao cấp nhà Trần bằng các họ khác thân cận với mình
- Đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn, quy định cách làm việc của bộ máy chính quyền, các quan triều đình phải về các lộ để nắm tình hình
b.Về kinh tế – tài chính
- Ban hành tiến giấy 
- Thực hiện chính sách “hạn điền”.
- Quy định lại biểu thuế đinh, thuế ruộng.
c.Xã hội
- Thực hiện chính sách “hạn nô”, bắt nhà giàu bán thóc cho dân khi đói kém.
d. Văn hóa – giáo dục
- Giảm bớt số sư tăng.
- Trọng chữ Nôm
e. Quân sự
Thực hiện một số biện pháp tăng cường củng cố quân sự, quốc phòng
3.Ý nghĩa, tác dụng của cải cách Hồ Qúy Ly.
a.Ý nghĩa, tác dụng
- Đưa đất nước thóat khỏi khủng hỏang.
- Hạn chế sự tập trung ruộng đất của qúy tộc – địa chủ.
- Tăng thêm nguồn thu nhập và quyền lực cho nhà nước.
b. Hạn chế
- Chưa triệt để và chưa phù hợp thực tế.
- Chưa đáp ứng được lòng dân.
4. Củng cố:(2’)
Cuối thế kỷ XIV, nhà Trần bị suy yếu và nhà Hồ được thành lập.
Các chính sách cải cách của Hồ Qúy Ly còn nhiều hạn chế nhưng đó là những cải cách lớn có liên quan đến tòan xã hội.
 5. Hướng dẫn học tập ở nhà: (1’)
Học bài theo các câu hỏi 1, 2, 3 Sgk trang 80.
Sọan trước bài 17 giờ sau ôn tập chương II và III
 IV. RÚT KINH NGHIỆM:
 .