Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 21, Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỷ XIII (Tiết 1: Nhà Trần thành lập) - Phạm Thị Bích Lệ

Ngày Soạn: 24 – 10 – 2011
Ngày dạy: 26 – 10 – 2011
Tuần: 11
Tiết: 21
CHƯƠNG III: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (XIII-XIV)
BÀI 13: NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII
TIẾT 1: NHÀ TRẦN THÀNH LẬP
I. Mục tiêu: 
- HS nắm được bối cảnh ra đời của nhà Trần, sự thành lập của vương triều nhà Trần là cần thiết cho Đại Việt lúc bấy giờ.
	- Tự hào về nhà Trần – tiếp tục có những đóng góp cho nền văn minh của dân tộc.
	- Biết so sánh, đối chiếu với các triều đại trước đó.
II. Chuẩn bị: 
- GV: bản phụ, phiếu học tập. 
- HS: SGK, soạn bài theo yêu cầu của GV. 
- Phương pháp: nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm 
III. Tiến trình: 
	1. Kiểm tra bài cũ: 
 	- Kiểm tra vở bài tập của 3 HS.
	2. Nội dung bài mới: 
	Sau 2 thế kỷ tồn tại và đóng vai trò lãnh đạo đất nước, nhà Lý đã có nhiều công lao đối với Đại Việt. Vào cuối XII, nhà Lý suy yếuTrong bối cảnh đó, nhà Lý tạo Đk , lâïp ra nhà Trần
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
GHI BẢNG
Hoạt động 1: 
GV: yêu cầu HS đọc mục 1
GV: Bước sang thế kỉ XII, triều Lý có còn phát triển thịnh vượng như trước nữa không? Vì sao?
HS dựa vào SGK trả lời:
GV: trong bối cảnh đó, Nhà Lí phải xoay xở như thế nào? HS dựa vào SGK trả lời:
GV khẳng định: Nhà Trần thành lập là cần thiết trong hoàn cảnh nước ta lúc đó.
Hoạt động 2: 
GV: yêu cầu HS đọc mục 2.
GV: phát phiếu cho HS thảo luận theo bàn trong 4’ rồi lên bảng trình bày
- Vẽ sơ đồ bộ máy quan lại thời Trần và các đơn vị hành chính?
- Mời đại diện 1 số bàn lên bảng trình bày
GV: Em hãy so sánh bộ máy chính quyền thời Trần với thời Lí ?
GV: nhà Trần đã làm gì để củng cố chế độ PK tập quyền	 
HS dựa vào SGK trả lời:
Hoạt động 3: 
GV: yêu cầu HS nhắc lại nội dung của pháp luật thời Lí, và so sánh với pháp luật thời Trần
HS dựa vào SGK trả lời: cơ bản giống với PL thời Lí nhưng cụ thể hơn
GV: ghi điểm cho HS trả lời đúng
GVKL: Nhà Trần rất quan tâm đến PL, có những biện pháp để tăng cường và hoàn thiện hơn các cơ quan PL¨ nhằm làm cho Pl được thực hiện nghiêm minh. Nhờ vậy, Pl thời Trần đã ghóp phần tích cực và có hiệu quả vào việc cũng cố vương triều trần , ổn định XH và Phát triển kinh tế
I. NHÀ TRẦN ĐƯỢC THÀNH LẬP: 
1. Nhà Lí sụp đổ:
- Cuối TK XII, nhà Lý suy yếu, vua quan nhà Lí ăn chơi sa đoạ, không chăm lo đời sống nhân dân 
- Hậu quả: kinh tế khủng hoảng, mất mùa, dân li tán, một số thế lực phong kiến địa phương nổi dậy, chống lại triều đình.
- Nhà Lí phải dựa vào thế lực nhà Trần để chống đở
- Tháng 12, năm Ất Dậu (đầu 1226), nhà Trần được thành lập – là một tất yếu cua lịch sử !
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến độc quyền:
- Bộ máy quan lại (giống Lý) được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền, gồm 3 cấp: cấp trung ương, cấp lộ, phủ, huyện, châu và cấp xã (Chỉ những người trong họ Trần mới được nắm giữ)
+ Sơ đồ bộ máy quan lại thời Trần: thực hiện chế độ Thái Thượng Hoàng:
Vua
Quan võ
Quan văn
+ Các đơn vị hành chính: 
Cả nước chia thành 12 Lộ(chánh-phoAn phủ sứ)
 ”
 Phủ(tri phủ)
 ” 
 Huyện,Châu(trihuyện/châu)
 ”
 Xã(xã quan)
- Tăng cường củng cố bộ máy nhà nước
- Đặc thêm một số cơ quan mới: Quốc sử viện, Thái y viện, Tôn nhân phủ và 1 số chức quan mới để chăm lo xây dựng đất nước, như: Hà đê sứ, Đồn điền sứ, Khuyến nông sứ 
- Các quí tộc họ trần được phong vương và ban thái ấp
3. Pháp luật thời Trần:
- Bộ“ Quốc triều hình luật”, cơ bản giống với PL thời Lí nhưng cụ thể hơn:
+ Xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản
+ Qui định cụ thể việc mua bán ruộng đất
+ Đặc thêm cơ quan Thẩm hình viện để lo việc xét xử, kiện cáo.
	3. Củng cố: 
 	 - Nhà Trần được thành lập trong hoàn cảnh nào?
	- Tìm điểm khác nhau về bộ mày nhà nước cấp Trung ương và địa phương
	 Tìm điểm khác nhau giữa PL thời Lí với PL thời Trần
 	4. Dặn dò: 
 	 Về nhà - HS trả lời theo các câu hỏi cuối SGK.
	 - Chuẩn bị bài mới: Nhà Trần xây dựng quân đội như thế nào?
IV. Rút kinh nghiệm: