Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 2, Bài 2: Sự suy vong của chế độ phong kiến và sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu Âu - Nguyễn Văn Nguyên

Tuần: 1
Ngày soạn: 20 / 8 / 2010
Tiết: 2
Ngày dạy: 26 / 8 / 2010
Bài 2
 sự suy vong của chế độ phong kiến 
 và sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu âu
a- mục tiêu bài học:
1- Kiến thức:
Giúp học sinh nắm được:
- Giúp học sinh hiểu rõ nguyên nhân và hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí như là một trong những nhân tố quan trọng tạo tiền đề cho sự hình thành quan hệ xã hội tư bản chủ nghĩa.
- Quá trình hình thành quan hệ SX TBCN trong lòng XHPK ở Châu Âu.
2- Tư tưởng, tình cảm, thái độ:
Học sinh thấy được tính quy luật của quá trình phát triển từ XHPK sang TBCN.
3- Kĩ năng:
Biết dùng bản đồ thế giới để đánh dấu (đường đi) của 3 nhà phát kiến địa lý và sử dụng những tranh ảnh lịch sử phục vụ bài giảng.
b- Thiết bị, đồ dùng và tài liệu dạy học:
- Lược đồ các cuộc phát kiến địa lí.
- Những mẩu chuyện liên quan đến các nhà phát kiến địa lí.
- Hướng dẫn sử dụng kênh hình trong SGK Lịch sử THCS.
- Tập bản đồ, tranh ảnh, bài tập Lịch sử 7.
- Tư liệu Lịch sử 7.
- Hỏi - Đáp Lịch sử 7.
c- Tiến trình tổ chức dạy và học:
1- ổn định và tổ chức:
2- Kiểm tra bài cũ:
 ? Nêu sự hình thành XHPK Châu Âu?
? Nêu quá trình xuất hiện thành thị trung đại? ảnh hưởng của nó đối với nền kinh tế xã hội trung đại?
3- Bài mới:
 Các thành thị trung đại ra đời đã thúc đẩy sản xuất phát triển, vì vậy yêu cầu về thị trường tiêu thụ đặt ra. Nền kinh tế hàng hoá phát triển đã dẫn đến sự suy vong của chế độ phong kiến và hình thành CNTB ở châu Âu.
1- Những cuộc phát kiến địa lý.
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
GV hướng dẫn HS đọc SGK.
? Nguyên nhân nào dẫn đến các cuộc phát kiến địa lý?
? Các cuộc phát kiến địa lí được thực hiện nhờ những điều kiện nào?
GV: Đó chính là những điều kiện để những nhà phát kiến địa lý tìm ra những vùng đất mới mà trước kia họ chưa hề biết tới
? Nêu các cuộc phát kiến lớn?
- Giáo viên giảng và minh hoạ trên bản đồ địa lý.
? Nêu kết quả của các cuộc phát kiến địa lý?
GV: Đây là 1 cuộc cách mạng về giao thông và tri thức tạo tiền đề cho sự phát triển về kinh tế và làm nảy sinh quan hệ SXTB ở Châu Âu.
GV: Cho HS quan sát bức tranh “ tàu Ca-ra-ven” SGK và nhân xét về kỹ thuật đóng tầu?
HS làm việc với SGK
HS thảo luận 
- Do sự phát triển nhu cầu trao đổi hàng hoá tăng, các thương nhân Châu Âu rất cần có nguyên liệu và thị trường mới.
- Do có sự phát triển của KHKT (đóng được tàu lớn, có la bàn chỉ hướng..)
- Con người có lòng quả cảm.
- Đi.a-xơ vòng quanh cực nam châu Phi
- Vax cô đơ Gama : tìm ra Châu Phi (1498)
- Cô lôm bô tìm ra Châu Mỹ (1492)
- Magienlăng: đi vòng quanh TG (1519-1522)
Kết quả :
- Tìm ra những con đường mới, vùng đất mới giầu tài nguyên khoáng sản.
- Thúc đẩy nền thương nghiệp châu Âu.
- Đem về cho giai cấp tư sản món lợi khổng lồ.
- Đặt cơ sở cho việc mở rộng thị trường.
a. Nguyên nhân :
 - Do SX phát triển nên đã nảy sinh nhu cầu về vàng bạc, nguyên liệu và thị trường mới.
b. Điều kiện :
- KHKT phát triển: Kỹ thuật đóng tàu lớn, có la bàn, bản đồ,hải đồ...
- Con người có lòng quả cảm, có lối suy nghĩ tiến bộ.
c. Những cuộc phát kiến lớn:
- Đi.a-xơ đến cực nam châu Phi năm 1487
- Va xcô đơ Ga ma đến tây nam ấn Độ (1498)
- Cô -lôm-bô (1492)
- Ma gien lăng (1519-1522)
d. Kết quả:
- Tìm ra con đường mới, vùng đất mới, tộc người mới.
- Đem về cho giai cấp tư sản món lợi khổng lồ.
- Đặt cơ sở cho việc mở rộng thị trường của các nước châu Âu.
đ. ý nghĩa:
- Là cuộc cách mạng giao thông và tri thức.
- Thúc đẩy thương nghiệp phát triển , đem lại nguồn lợi khổng lồ cho giai cấp tư sản Châu Âu.
- Xác định được lược đồ những địa danh mà các nhà phát kiến địa lí đi tới. 
2- Sự hình thành CNTB ở Châu Âu.
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
GV: Các cuộc phát kiến địa lí đã giúp cho việc giao lưu kinh tế- văn hoá được đẩy mạnh. Quá trình tích luỹ tư bản dần dần được hình thành. Đó là quá trình tạo vốn ban đầu và người làm thuê.
? Quý tộc và thân nhân Châu Âu đã làm gì để có được tiền vốn và nhân công làm thuê?
GV : Đây là quá trình tích luỹ tư bản.
? Với nguồn vốn và nhân công có được, quý tộc và thương nhân châu Âu đã làm gì?
? Tại sao quí tộc pk lại không sử dụng lao động nông nô ?
?Những việc làm đó đã để lại hậu quả như thế nào?
? Giai cấp tư sản và vô sản được hình thành từ những tầng lớp nào của XHPK Châu Âu?
? Quan hệ SX TBCN được hình thành như thế nào?
GV chốt: Sự hình thành CNTB và nền SX TBCN
+ Bên ngoài : buôn bán nô lệ, cướp đoạt của cải, tài nguyên.
+ Trong nước : cướp đoạt ruộng đất đuổi nông nô ra khỏi lãnh địa -> không co việc làm -> phải đi làm thuê
- Để sử dụng nô lệ da đen
-> Thu lợi nhiều hơn.
+ Kinh tế : mở rộng hình thức kinh doanh lập các xưởng sản xuất quy mô lớn, các công ty thương mại, các đồn điền ra đời.
+ XH: hình thành 2 giai cấp TS và VS.
+ Chính Trị: giai cấp tư sản mâu thuẫn với quý tộc phong kiến. 
 các cuộc đấu tranh chống quý tộc PK tạo tiền đề cho SX tư bản phát triển.
- TS : thương nhân, quý tộc
- VS : người làm thuê. 
- TS bóc lột kiệt quệ vô sản.
- Quá trình tích luỹ TB nguyên thuỷ: 
+ Ra sức cướp đoạt của cải, tài nguyên.
+ Cướp đoạt ruộng đất.
+ Bắt và buôn bán nô lệ da đen.
à Đó là quá trình tạo số vốn đầu tiên và người lao động làm thuê.
- Hậu quả:
+ Kinh tế: Hình thức kinh doanh tư bản ra đời - đó là các công trường thủ công.
+ Xã hội: hình thành 2 giai cấp mới TS và VS
+ Chính trị : giai cấp tư sản mâu thuẫn với quý tộc phong kiến. 
 Nền sản xuất mới TBCN ra đời ngay trong lòng xã hội phong kiến.
4- Củng cố bài học:
? Kể tên các cuộc phát kiến địa lí?
? Nêu nguyên nhân và kết quả của các cuộc phát kiến địa lý.
?Tác động của các cuộc phát kiến địa lí tới xã hội Châu Âu?
 ? Sự hình thành CNTB Châu Âu diễn ra như thế nào.
5- Hướng dẫn về nhà:
- Nắm những kiến thức cơ bản: nguyên nhân và hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí. Quá trình hình thành quan hệ SX TBCN trong lòng XHPK ở Châu Âu. 
- Đọc và phân tích những cuộc phát kiến địa lí qua bản đồ.
- Đọc bài 3 tìm hiểu nguyên nhân của phong trào văn hoá phục hưng, phong trào cải cách tôn giáo.