Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 15, Bài 11: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077) - Trần Quang Nhiệm

Tuần 8 -Tiết 15 
Ngày soạn 20 –10 – 2007 
Bài 11: 	CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN 
	XÂM LƯỢC TỐNG ( 1075 – 1077)
I – Mục tiêu bài học : 
 1 . Kiến thức : Giúp học sinh nắm 
Aâm mưu xâm lược nước ta cuả nhà Tống 
Cuộc tấn công sang đất Tống của ta là hành động tự vệ 
Diễn biến, ý nghĩa cuả cuộc kháng chiến chống Tống cuả nhân dân ta dưới thời Lý 
 2. Tư tưởng :
Giáo dục tinh thần yêu nước, ý thức bảo vệ độc lập cuả nhân dân ta trước nguy cơ bị xâm lược 
 3 . Kĩ năng : 
Sử dụng bản đồ (vẽ và sử dụng bản đồ ) 
II . Chuẩn bị của thầy và trò 
* Thầy : 
Soạn giảng, tài liệu tham khảo 
Bản đồ Đại Việt thời Lý Trần 
Lược đồ tiến công phòng vệ của nhà Lý 
* Trò : 
Tham khảo nội dung bài 
Tham khảo trước lược đồ (SGK) (hình 21)
Chia nhóm 6 thảo luận .
III . Các hoạt động dạy và học :
 1. Oån định tổ chức (1’)
 2 . Kiểm tra bài cũ : ( 5’)
 * Hỏi: 
Vẽ sơ đồ tổ chức nhà nước thời Lý và trình bày qua sơ đồ 
* HS: Lên bảng trình bày.
 3 . Hoạt động dạy và học 
 Giới thiệu bài mới : 
Nước Đại Việt thời Lý cư dân sống bình yên, yên ổn nhưng ở bên ngoài. Nhà Tống Lại có âm mưu xâm lược nước ta vào bài 
Dạy và học bài mới
TG
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Kiến thức 
12’
19’
5’
 Hoạt động 1: Mục đích của nhà Tống khi âm mưu xâm lược nước ta ?
Gv: Cho hs đọc (SGK) phần 1 trang 38
H1: Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta như thế nào ?
Gv: Mối quan hệ giữa Đại Việt và Tống ổn định khá lâu nhưng thế kỉ XI Tống gặp khó khăn®tìm đường giải thoát bằng chiến tranh 
H2: Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta nhằm mục đích gì ? 
Gv: Cho Học sinh đọc đoạn chữ in nghiêng (SGK)® Qua đây thấy rõ mục đích xâm lược Đại Việt của quân Tống 
Hoạt động 2: Tìm hiểu về việc chuẩn bị đối phó của nhà Lý và chủ trương đánh địch cuả Lý Thường Kiệt?
Gv: Ch hs đọc (SGK) từ đầu ... Chăm pa .
H1: Trước âm mưu xâm lược của kẻ thù vua tôi nhà Lý chuẩn bị đối phó như thế nào ?
H2: Tại sao Lý Thường Kiệt được cử làm tổng chỉ huy ?
H3: Tại sao nhà Tống lại xúi Chăm Pa đánh Đại Việt ?
Gv: Ta đánh bại Chăm pa phá vỡ thế gọng kìm của nhà Tống 
H4: Sau khi chuẩn bị xong. Nhà Lý có chủ trương gì ?
H5: Mục tiêu quân ta tấn công?
H6: Câu nói của Lý Thường Kiệt “ngồi yên đợi giặc ... chặn thế mạnh của giặc” thể hiện điều gì? 
Gv: Đây là tấn công để tự vệ chứ không phải là cuộc tấn công xâm lược .
H6: Qua lược đồ tường thuật diễn biến đợt tấn công vào đất Tống của ta ?
Gv: Để cô lập kẻ thù, tranh thủ sư ủng hộ của nhân dân Trung quốc®Lý Thường Kiệt cho yết bảng nói rõ đây là hành động tự vệ 
H7: Vì sao Lý Thường Kiệt chủ động rút lui về nước ?
H8: Việc chủ động tiến công tự vệ của nhà Lý có ý nghĩa như thế nào ?
Gv: Đây là chủ trương táo bạo nhưng rất độc đáo và sáng tạo của Lý Thường Kiệt(Tấn công®rút lui) 
Hoạt động 3: Củng cố
- Vì Sao quân Tống âm mưu xâm lược nước ta 
- Ta có kế hoạch chính trị và đánh địch như thế nào ?
- Trình bày diễn biến trận tấn công tự vệ (1075) của quân dân nhà Lý ? 
Hs: đọc (SGK)
- Hs: 
+ Xúi giục vua Chăm pa đánh ở phía nam®suy yếu lực lương nhá Lý 
+ Dụ dỗ các tù trưởøng dân tộc ít người 
+ Quấy phá vùng biên giới phía Bắc (cấm việc đi lại buôn bán của nhân dân 2 nước)
-Hs: +Giải quyết những khó khăn trong nước 
Ngân khố cạn kiệt, tài chính nguy ngập. Nội bộ mâu thuẩn®nhân dân nổi dậy ấu tranh bị 2 nước Hạ, Liêu quấy nhiễu ở phía Bắc.
Þ Tư tưởng bành trướng đối với 1 nước lớn 
- Hs: đọc (SGK) 
- Hs: 
+ Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy 
+ Mời Lý Đạo Thành làm thái sư bàn việc nước 
+ Quân đội tăng cường luyện tập 
+ Tù trưởng được mộ thêm binh 
Hs: Lý Thường Kiệt sinh 1019 (Thái hoà-Thăng Long) có chí hướng, ham đọc binh thư, luyện võ nghệ, cốt cách tài năng phi thường. 23 tuổi làm quan, vua Lý Nhân Tông phong làm Thái úy và nhận làm con nuôi 
 Hs: Aâm mưu kẹp Đại việt ở giữa thế 2 gọng kìm (Nam – Bắc)
Hs: 
“Tiến công trước để tự vệ”
Hs: Châu Ung, Châu Khâm Châu Liêm®đặc biệt là thành Phong Châu (gần biên giới) 
Hs: Thể hiện chủ trương táo bạo nhằm giành thế chủ động tiêu hao sinh lực địch ngay từ lúc chúng chưa tiến hành xâm lược. 
Hs: +Quân bộ do Tông Đản và Thân Cảnh Phúc chỉ huy cùng 1 số tộc trưởng tập trung đánh Châu ung 
+Quân thủy do Lý Thường Kiệt tấn công vào Châu Liêm,Châu Khâm®bao vây thành Ung châu 
+ Sau 42 ngày đêm bao vây®thành Ung châu bị hạ®rút lui về nước 
Hs: Hoàn thành được mục tiêu®và chuẩn bị phòng thủ 
Hs: + Ta chỉ tấn công vào căn cứ quân sự, kho lương®là nơi Tống chuẩn bị xâm lược nước ta 
+ Ta treo bảng nói rõ mục đích cuộc tấn công ®nhanh chóng rút quân về nước . 
HS: Đại diện cho từng nhóm trình bày
I. Giai đoạn thứ nhất (1075)
1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta
- Xúi giục vua Chăm pa đánh ở phía Nam .
- Dụ dỗ các dân tôc ít người 
- Quấy phá vùng biên giới phía bắc .
Mục đích: Giải quyết tình trạng khủng hoảng trong nước
2.Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ
a. Chuẩn bị đối phó 
Lý Thường Kiệt được cử làm tổng chỉ huy quân đội .
- Cho binh lính tăng cường luyện tập ngày đêm 
- Các tù trưởng được phong chức tước cao và mộ thêm binh 
Đem quân đánh bại cuộc tấn công của Chăm pa
b. Chủ động tiến công để tự vệ 
- Trước âm mưu xâm lược của nhà Tống, vua tôi nhà Lý chủ trương “Tiến công trước để tự vệ” 
- Mục tiêu: Tấn công
vào nơi tập trung quân lương của nhà Tống 
(đặc biệt là thành Ung châu)
Diễn biến: + Tháng 10.1075 quân ta chia thành 2 mũi tấn công vào đất Tống và bao vây thành Ung châu 
+ Kết quả: Giành thắng lợi nhanh chóng và chủ động rút lui về nước . 
* Ý nghĩa: Phá vỡ âm mưu chuẩn bị xâm lược nước ta của nhà Tống và có thời gian để chuẩn bị cho cuộc kháng chiến trên đất nước của mình 
4. Dăn dò và hướng dẩn về nhà: (1’)
® Học bài củ, trả lời câu hỏi (SGK) 
- Vẽ lược đồ trận chiến tại phòng tuyến Như nguyệt 
- Xem trước nội dung bài học mới.
 IV. Rút kinh nghiệm: