Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 14, Bài 10: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077) (Tiết 1) - Năm học 2013-2014

Ngày soạn: 8/10/2013
Ngày dạy: ./10/2013
Tuần 7
Tiết 14
Bài 11: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075 – 1077)
I.GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075 – 1076
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC
1.Kiến thức: HS nắm được
	- Âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống là nhằm bành trướng lãnh thổ đồng thời giải quyết những khó khăn về tài chính và xã hội trong nước
	- Cuộc tiến công tập kích sang đất Tống của Lý Thường Kiệt là hành động chính đáng
2.Kĩ năng: 
	- Sử dụng lược đồ để tường thuật cuộc tiến vào đất Tống do Lý Thường Kiệt chỉ huy
	- Phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện, nhân vật lịch sử 
3.Thái độ: 
	- Giáo dục cho HS lòng tự hào dân tộc và biết ơn người anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt có công lớn với đất nước
	- Bồi dưỡng lòng dũng cảm, nhân ái và tình đoàn kết dân tộc (thể hiện trong cuộc tiến vào đất Tống)
II.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1.Chuẩn bị của giáo viên: Bản đồ Đại Việt thời Lý Trần
2.Chuẩn bị của HS: Học bài, soạn bài trước khi đến lớp
III.DỰ KIÊN PHƯƠNG PHÁP
1.Chủ đạo: vấn đáp, trực quan, động nảo, trình bày 1 phút.
2.Bổ trợ: gợi mở, diễn giải.
IV.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
HOẠT HOẠT CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
1.Ổn định lớp (1p): Kiểm tra sỉ số 
2.Kiểm tra bài củ (5p)
-H: Nhà Lý được thành lập như thế nào ?
-H: Vẽ sơ đồ bộ máy chính quyền ở trung ương và địa phương ?
3.Bài mới (39p): Giới thiệu bài mới:
-Lớp trưởng báo cáo.
-Năm 1005 Lê Hoàn mất Lê Long Đĩnh lên ngôi đến năm 1009 thì qua đời.
-Lý Công Uẩn lên ngôi lập ra nhà Lý
-Năm 1010, Lý Công Uẩn dời đô về Đại La, lấy tên là Thăng Long 
-Vẽ sơ đồ.
-Lắng nghe tích cực
*HĐ1: Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta.
-Gọi HS đọc bài 
-H: Tình hình nhà Tống trức khi xâm lược Đại Việt như thế nào ?
-H: Nhà Tống xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì ?
-H: Để chiếm được Đại Việt nhà Tống đã làm gì ? 
-H: Chúng xúi giục Champa đánh lên từ phía nam nhằm mục đích gì ?
-Đọc mục 1
-Vì nhà Tống gặp nhiều khó khăn:
+ Ngân khố tài chính nguy ngập
+ Nội bộ mâu thuẫn
+ Nhân dân khắp nơi đấu tranh
+ Bộ tộc người Liêu Hạ quay nhiễu phía bắc
-Giải quyết tình trạng khủng hoảng trong nước
-Xúi giục vua Champa đánh lên từ phía nam; phía bắc nhà Tống ngăn cản việc trao đổi buôn bán giữa 2 nước
-Làm suy yếu lực lượng của nhà Lý
1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta (14p).
-TK XI Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta để giải quyết tình hình khó khăn trong nước.
-Nhà Tống xúi dục Champa đánh lên từ phía Nam, còn ở biên giới phía Bắc nhà Tống ngăn cản việc buôn bán , dụ dổ các tù trưởng dân tộc.
-Chuyển ý .
*HĐ2: Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ.
-H: Đứng trước âm mưu xâm lược đó, nhà Lý đã đối phó bằng cách nào ?
-H: Cho biết một vài nét về Lý Thường Kiệt 
-Giảng: Lý Thường Kiệt cùng quân sĩ ngày đêm luyện tập mộ thêm binh lính quyết làm thất bại âm mưu xâm lược của nhà Tống. Lý Thường Kiệt đưa Lý Đạo Thành, một đại thần có uy tín cùng làm việc nước
+ Vua Lý Thánh Tông và Thái úy Lý Thường Kiệt chỉ huy đạo quân khoảng 5 vạn quân đánh Champa. Vua Champa bị bắt làm tù binh, buộc Champa phải cắt 3 châu (thuộc vùng đất Quảng Bình, Quảng Trị ngày nay) để chuộc vua về
-H: Trước tình hình quân Tống như vậy, Lý Thường Kiệt thực hiện chủ trương đánh giặc như thế nào ?
-Giảng: Câu nói của Lý Thường Kiệt “ Ngồi yên đợi giặc” chặn thế mạnh của giặc” thể hiện điều gì ?
( Nhấn mạnh: Đây là cuộc tấn công để tự vệ chứ không phải xâm lược)
-Giảng: Tháng10 – 1075, 10 vạn quân ta chia làm 2 đạo tấn công vào đất Tống
+ Quân bộ do các tù trưởng là Tổng Đản và Thân Cảnh Phúc chỉ huy vượt biên giới đánh châu Ung
+ Quân thủy do Lý Thường Kiệt chỉ huy theo đường ven biển vùng Quảng Ninh đổ bộ vào châu Khâm và châu Liêm. Lý Thường Kiệt sau khi phá hủy các kho tàng của giặc, tiến về bao vây thành Ung Châu. Để cô lập và tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân TQ, Lý Thường Kiệt đã cho yết bảng nói rõ mục đích cuộc tiến quân tự vệ của mình
-H: Mục đích việc làm đó là gì ?
-Giảng: Cuộc tập kích diễn ra nhanh chóng làm cho các căn cứ quân sự của nhà Tống bị giáng nhiều đòn nặng nề
-H: Tại sao nói đây là cuộc tấn công để tự vệ mà không phải là cuộc tấn công xâm lược
-H: Việc chủ động tấn công có ý nghĩa như thế nào?
-Tiếp nhận thông tin.
- Cử Thái úy Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy tổ chức kháng chiến
- Lý Thường Kiệt sinh năm 1019 tại phường Thái Hòa, Thăng Long, là người có chí hướng, ham đọc kinh thư, luyện võ nghệ, có cốt cách tài năng phi thường
+23 tuổi được làm quan
+ Vua Lý Nhân Tông phong làm Thái úy và nhận làm con nuôi 
-Lắng nghe tích cực.
- Tiến công trước để tự vệ
- Thể hiện chủ trương táo bạo nhằm giành thế chủ động tiêu hao sinh lực địch ngay từ lúc chúng chưa tiến hành xâm lược 
-Lắng nghe tích cực.
- Để tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân TQ
-Lắng nghe tích cực.
- Vì:
+ Ta chỉ tấn công các căn cứ quân sự, kho lương thảo đó là những nơi quân Tống tập trung lực lượng, lương thực, vũ khí để xâm lược Đại Việt
+ Khi hoàn thành mục đích, quân ta rút về nước
- Làm thay đổi kế hoạch và làm chậm lại cuộc tấn công xâm lược của nhà Tống 
2. Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ (20p).
-Nhà Lý của Lý Thường Kiệt làm chỉ huy tố chức cuộc kháng chiến, mộ thêm quân đội, tăng cường canh phòng luyện tập, làm thất bại âm mưu dụ dổ của nhà Tống.
- Chủ trương của nhà Lý tấn công trước để tự vệ
* Diễn biến
Tháng 10-1075, Lý Thường Kiệt và Tông Đản chỉ huy hơn 10 vạn quân bất ngờ tấn công Châu Khăm, Châu Liêm à Ung Châu.
* Kết quả
Sau 42 ngày đêm, quân ta đã làm chủ thành Ung Châu, tướng giặc phải tự tử
* Ý nghĩa
Làm thay đổi kế hoạch và làm chậm lại cuộc tấn công xâm lược của nhà Tống vào nước ta
4.Củng cố (4p)
-H: Âm mưu xâm lược Đại Việt của nhà Tống
-H: Nhà Lý đã dùng cách nào để đối phó trước âm mưu của nhà Tống
-H: Kết quả và ý nghĩa của việc chủ động tiến công của nhà Lý 
-TK XI Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta để giải quyết tình hình khó khăn trong nước.
- Chủ trương của nhà Lý tấn công trước để tự vệ
- Kết quả: Sau 42 ngày đêm, quân ta đã làm chủ thành Ung Châu, tướng giặc phải tự tử
- Ý nghĩa: Làm thay đổi kế hoạch và làm chậm lại cuộc tấn công xâm lược của nhà Tống vào nước ta 
5.Dặn dò (1p)
-Chuẩn bị phần II :
-Vì sao nhân dân ta chống
Tống thắng lợi?
-Y nghĩa?
-Ghi nhớ.
*Rút kinh nghiệm sau tiết dạy:
....................................
........................DUYỆT CỦA BAN GIÁM HIỆU