Giáo án Lịch sử 7 - Học kỳ II - Trần Thanh Trâm

 daáy quaân ôû Thanh Hoùa ® Nam trieàu.
- GV coù theå söû duïng baûn ñoà Vieät Nam chæ roõ cho HS vò trí laõnh thoå cuûa Nam trieàu vaø Baéc trieàu.
- Nguyeân nhaân daãn ñeán chieán tranh phong kieán Nam - Baéc trieàu?
- GV töôøng thuaät sô löôïc cuoäc chieán tranh (keùo daøi > 50 naêm, dieãn ra töø Thanh, Ngheä Tónh ra Baéc).
- Chieán tranh Nam - Baéc trieàu ñaõ gaây tai hoïa gì cho nhaân daân ta?
- Em coù nhaän xeùt gì veà tính chaát cuûa cuoäc chieán tranh?
(taäp ñoaøn phong kieán tranh chaáp, noâng daân chòu cöïc khoå nhieàu).
GV ñoïc baøi ca dao trong SGK.
- Keát quaû cuoäc chieán tranh?
- Do maâu thuaãn giöõa nhaø Leâ >< nhaø Maïc.
-Gaây toån thaát lôùn veà ngöôøi vaø cuûa:
- Naêm 1570, raát nhieàu ngöôøi bò baét lính, baét phu.
- Naêm 1572 ôû Ngheä An, muøa maøng bò taøn phaù, hoang hoùa, beänh dòch
-Naêm 1592, Nam Trieàu chieám ñöôïc Thaêng Long ® nhaø Maïc ruùt leân Cao Baèng ® chieán tranh chaám döùt.
® Cuoäc chieán tranh phi nghóa.
- Sau chieán tranh Nam - Baéc trieàu, tình hình nöôùc ta coù gì thay ñoåi?
GV nhaán maïnh vieäc Nguyeãn Hoaøng vaøo Thuaän Hoùa xaây döïng cô sôû ñeå ñoái ñòch vôùi hoï Trònh. (GV duøng baûn ñoà Vieät Nam chæ vò trí Ñaøng Trong - Ñaøng Ngoaøi).
- Ñaøng Trong - Ñaøng Ngoaøi do ai cai quaûn?
Höôùng daãn HS quan saùt H48
Giaûng: Phuû chuùa Trònh raát roäng raõi vaø coù töôøng bao boïc xung quanh. Beân trong vaø beân ngoaøi coù nhieàu nhaø nhoû, thaáp ñeå cho quaân lính ôû. Nhöõng cung ñieän beân trong xaây cao 2 taàng, coù nhieàu cöûa thoaùng ñaõng. Caùc cöûa ñeàu ñoà soä nguy nga, taát caû ñeàu baèng goã lim.
GV chæ baûn ñoà Vieät Nam. Trong gaàn nöûa theá kyû, hoï Trònh vaø hoï Nguyeãn ñaùnh nhau 7 laàn. Quaûng Bình vaø Ngheä an trôû thaønh chieán tröôøng aùc lieät
- Naêm 1545, Nguyeãn Kim cheát, con reât laø Trònh Kieåm leân naém binh quyeàn.
- Con thöù cuûa Nguyeãn Kim laø Nguyeãn Hoaøng lo sôï, xin vaøo traán thuû Thuaän Hoùa, Quaûng Nam.
- Ñaøng Ngoaøi: hoï Trònh xöông vöông goïi laø chuùa Trònh, bieán vua Leâ thaønh buø nhìn.
- Ñaøng Trong: chuùa Nguyeãn cai quaûn.
2. Chieán tranh Trònh - Nguyeãn vaø söï chia caét Ñaøng Trong - Ñaøng Ngoaøi
- Chia ñaát nöôùc: Ñaøng Trong, Ñaøng Ngoaøi.
- Chieán tranh dieãn ra hôn 50 naêm, 7 laàn khoâng phaân thaéng baïi.
. Cuoái cuøng hai beân laáy soâng Gianh laøm ranh giôùi.
- Cuoäc chieán tranh Trònh - Nguyeãn ñaõ daãn ñeán haäu quaû nhö theá naøo?
-Tính chaát cuûa cuoäc chieán tranh Trònh - Nguyeãn?
- Nhaän xeùt veà tình hình chính trò - xaõ hoäi ôû nöôùc ta TK XVI - XVIII?
- Moät daûi ñaát lôùn töø Ngheä An ñeán Quaûng Bình laø chieán tröôøng khoác lieät.
- Daân ôû hai beân soâng Gianh phaûi chuyeån ñi nôi khaùc (ñoïc 2 caâu thô trong SGK).
- Söï chia caét Ñaøng Trong - Ñaøng Ngoaøi keùo daøi tôùi 200 naêm, gaây trôû ngaïi cho giao löu kinh teá, vaên hoùa, laøm suy giaûm tieàm löïc ñaát nöôùc.
-Phi nghóa, giaønh giaät quyeàn lôïi vaø ñòa vò trong phe phaùi phong kieán, phaân chia hai mieàn ñaát nöôùc.
-Khoâng oån ñònh do chính quyeàn luoân luoân thay ñoåi vaø chieán tranh lieân tieáp xaûy ra, ñôøi soáng nhaân daân raát khoå cöïc.
- Haäu quaû: Chia caét ñaát nöôùc, gaây ñau thöông, toån haïi cho daân toäc.
 4.Cuûng coá (5’)
 -Nêu hậu quả của chiến tranh Nam Bắc triều và sự chia cắt Đàng trong, Đàng ngoài
 -.Bài học lịch sử nội chiến rút ra từ thế kỷ XV đến thế kỷ XVIII
 5.Dặn dò:(2’)
 Học bài theo câu hỏi sgk, xem bài 23 tìm hiểu tình hình kinh tế nước ta thế kỷ XVI đến thế 
 kỷ XVIII
 Tuaàn 26 NS:
 Tieát 49 Bài 23: KINH TẾ, VĂN HOÁ THẾ KỶ XVI- XVIII ND:
 I KINH TẾ
 A.MỤC TIÊU
 1.Kiến thức
 -Sự khác nhau giữa kinh tế nông nghiệp và kinh tế hàng hoá ở 2 miền đất nước. Nguyên nhân dẫn đến sự 
 khác nhau đó
 -Mặc dù chiến tranh phong kiến thường xuyên xảy ra và kéo dài nhưng kinh tế có những bước phát triển 
 đáng kể, đặc biệt là đàng trong
 -Những nét lớn về mọi mặt văn hoá cuả đất nước, những thành tựu văn học-nghệ thuật của cha ông ta đặc
 biệt là văn nghệ dân gian
 2.Tư tưởng:Tôn trọng ý thức giữ gìn những sáng tạo nghệ thuật của cha ông
 3.Kĩ năng:Nhận biết các địa danh trên bản đồ Việt Nam
 B.CHUẨN BỊ
 GV:Bản đồ Việt Nam
 C.PHƯƠNG PHÁP
 -Trực quan, tường thuật ,phân tích ,giải thích..
 D. CÁC BƯỚC LÊN LỚP
 1.Ổn định:(1’)
 2.Bài cũ:(5’)
Câu hoûi
Ñaùp aùn
Ñieåm
Nêu cuộc chiến tranh Trịnh Nguyễn và sự chia cắt đàng ngoài và đàng trong
Chia ñaát nöôùc: Ñaøng Trong, Ñaøng Ngoaøi.
- Chieán tranh dieãn ra hôn 50 naêm, 7 laàn khoâng phaân thaéng baïi.
-Cuoái cuøng hai beân laáy soâng Gianh laøm ranh giôùi
2
5
3
 3.B#i môùi:(32’)
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS
NOÄI DUNG
- Haõy so saùnh kinh teá saûn xuaát noâng nghieäp giöõa Ñaøng Trong vôùi Ñaøng Ngoaøi?
- chia baûng laøm 2 phaàn höôùng daãn HS so saùnh.
- ôû Ñaûng Ngoaøi, chuùa Trònh coù quan taâm ñeán phaùt trieån noâng nghieäp khoâng?
- Cöôøng haøo ñem caàm baùn ruoäng coâng ñaõ aûnh höôûng ñeán saûn xuaát noâng nghieäp vaø ñôøi soáng noâng daân nhö theá naøo? Keå teân moät soá vuøng nhaân daân gaëp khoù khaên?
-ôû Ñaøng Trong chuùa Nguyeãn coù quan taâm ñeán saûn xuaát khoâng?
Nhaèm muïc ñích gì?
- Chuùa Nguyeãn coù bieän phaùp gì ñeå khuyeán khích khai hoang?
- Chuùa Nguyeãn ñaõ laøm gì ñeå môû roäng ñaát ñai, xaây döïng caùt cöù?
- Phuû Gia Ñònh goàm coù maáy dinh?Thuoäc nhöõng tænh naøo hieän nay?
Yeâu caàu HS chæ treân baûn ñoà Vieät Nam ngaøy nay vò trí caùc ñòa danh noùi treân.
- Haõy phaân tích tính tích cöïc cuûa chuùa Nguyeãn trong vieäc phaùt trieån noâng nghieäp?
HS so saùnh.
- Chuùa Trònh khoâng chaêm lo khai hoang, toå chöùc ñeâ ñieàu.
- Ruoäng ñaát coâng bò cöôøng haøo ñem caàm baùn.
Noâng daân khoâng coù ruoäng caøy caáy neân:
+ Maát muøa ñoùi keùm xaûy ra doàn daäp
+ Nhieàu ngöôøi boû laøng ñi nôi khaùc.
- Chuùa Nguyeãn ra söùc khai thaùc vuøng Thuaän.
- Quaûng ñeå cuûng coá xaây döïng caùt cöù.
- Muïc ñích: Xaây döïng kinh teá giaøu maïnh ñeå choáng ñoái laïi hoï Trònh.
- Cung caáp noâng cuï, löông aên, laäp thaønh laøng aáp.
- ôû Thuaän Hoaù, chieâu taäp daân löu vong, tha toâ thueá binh dòch 3 naêm, khuyeán khích hoï trôû veà queâ cuõ laøm aên.
- Ñaët phuû Gia Ñònh, môû roäng xuoáng vuøng ñaát Myõ Tho, Haø Tieân.
- Laäp thoân xoùm môùi ôû ñoàng baèng soâng Cöûu Long.
Goàm 2 ñinh:
- Dinh Traán Bieân (Ñoàng Nai, Baø Ròa, Vuõng Taøu, Bình Döông, Bình Phöôùc).
- Dinh Phieân Traán (Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Long An, Taây Ninh)
Lôïi duïng thaønh quaû lao ñoäng ñeå choáng laïi hoï Trònh, song nhöõng bieän phaùp chuùa Nguyeãn thi haønh coù taùc duïng thuùc ñaåy noâng nghieäp Ñaøng Trong phaùt trieån maïnh (nhaát laø vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long naâng suaát raát cao).
1. Noâng nghieäp
* Ñaøng ngoaøi
- Kinh teá noâng nghieäp giaûm suùt
- Ñôøi soáng noâng daân ñoùi khoå.
* Ñaûng trong
- Khuyeán khích khai hoang.
- Ñaët phuû Gia Ñònh, laäp laøng xoùm môùi.
- Söï phaùt trieån saûn xuaát coù aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán tình hình xaõ hoäi?
- Nhaän xeùt söï khaùc nhau giöõa kinh teá noâng nghieäp Ñaøng Ngoaøi vaø Ñaøng Trong?
- Nöôùc ta coù nhöõng ngaønh ngheà thuû coâng naøo tieâu bieåu?
- ôû theå kyû XVII, thuû coâng nghieäp phaùt trieån nhö theá naøo?
-> nhaán maïnh 2 ngheà thuû coâng tieâu bieåu nhaát thôøi baáy giôø laø goám Baùt Traøng vaø ñöôøng.
Yeâu caàu HS nhaän xeùt H.51 veà saûn phaåm goám Baùt Traøng.
à nhaán maïnh vieäc xuaát hieän nhieàu maët haøng thuû coâng coù giaù trò ñöôïc saûn xuaát ôû caùc laøng thuû coâng laø nhöõng trung taâm thuû coâng nghieäp goùp phaàn phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc.
- Hình thaønh taàng lôùp ñòa chuû lôùn chieám ñoaït ruoäng ñaát. Nhöng nhìn chung ñôøi soáng nhaân daân vaãn oån ñònh.
Ñaøng Ngoaøi ngöøng treä.
Ñaøng Trong coøn phaùt trieån.
Deät luïa, reøn saét, ñuùc ñoàng, laøm giaáy- Laøng thuû coâng moïc leân ôû nhieàu nôi (SGK ñaõ ghi roõ).
HS thaûo luaän.
Hai chieác bình goám raát ñeïp: men traéng ngaø, hình khoái vaø ñöôøng neùt haøi hoøa caân ñoái. Ñaây laø moät trong nhöõng saûn phaåm ñöôïc ngöôøi nöôùc ngoaøi raát thích.
2. Söï phaùt trieån cuûa ngheà thuû coâng vaø buoân baùn
- Thuû coâng nghieäp phaùt trieån, xuaát hieän caùc laøng thuû coâng.
Yeâu caàu HS keå teân nhöõng laøng thuû coâng coù tieáng ôû nöôùc ta thôøi xöa vaø hieän nay maø em bieát. (Cho HS ñaùnh daáu vò trí treân baûn ñoà).
- Hoaït ñoäng thöông nghieäp phaùt trieån nhö theá naøo?
- Nhaän xeùt veà caùc chôï? Xuaát hieän nhieàu chôï chöùng toû ñieàu gì?
- Em coù nhaän xeùt gì veà caùc phoá phöôøng?
- Nôi em coù nhöõng chôï, phoá naøo?
-Chuùa Trònh, chuùa Nguyeân coù thaùi ñoä nhö theá naøo trong vieäc buoân baùn vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi?
- Taïi sao Hoäi An trôû thaønh thöông caûng lôùn nhaát ôû Ñaøng Trong?
Nhaän xeùt H52 trong SGK?
(phoá xaù ñoâng ñuùc, taáp naäp, nhoän nhòp; thuyeàn beø qua laïi ñoâng ñuùc, thuaän lôïi vaø raát gaàn bôø).
-Vì sao ñeán giai ñoaïn sau, chính quyeàn Trònh - Nguyeãn chuû tröông haïn cheá ngoaïi thöông?
Goám Baùt Traøng, phöôøng Yeân Thaùi, phöôøng Nghi Taøm
Xuaát hieän nhieàu chôï, phoá xaù vaø caùc ñoâ thò.
Vieäc buoân baùn, trao ñoåi haøng hoùa raát phaùt trieån.
- Phoá phöôøng xeáp theo ngaønh haøng.
- Ban ñaàu taïo ñieàu kieän cho thöông nhaân chaâu aù, chaâu AÂu vaø buoân baùn, môû cöûa haøng ® ñeå nhôø hoï mua vuõ khí.
- Veà sau: haïn cheá ngoaïi thöông.
+ Vì ñaây laø trung taâm buoân baùn, trao ñoåi haøng hoùa.
+ Gaàn bieån thuaän lôïi cho caùc thuyeàn buoân nöôùc ngoaøi ra vaøo.
Hoï sôï ngöôøi phöông Taây coù yù ñoà xaâm chieám nöôùc ta.
- Thöông nghieäp
+ Xuaát hieän nhieàu chôï, phoá xaù, caùc ñoâ thò.
+ Haïn cheá ngoaïi thöông
 4.Cuûng coá (5’)
 -Nhaän xeùt chung veà tình hình kinh teá nöôùc ta töø theá kyû XVI - theá kyû XVIII?
 -Ñaùnh daáu vò trí caùc laøng thuû coâng noåi tieáng, caùc ñoâ thò quan troïng ôû Ñaøng Ngoaøi vaø Ñaøng Trong.
 5.Dặn dò:(2’)
 Học bài theo câu hỏi sgk, xem bài 23 tìm hiểu tình hình kinh tế nước ta thế kỷ XVI đến thế 
********************************************************************************
 Tuaàn 2