Giáo án Lịch sử 7 - Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần - Tiết 30: Tình hình kinh tế xã hội - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: 23/11/10
Ngày giảng: 7c: 25/11/10
Bài 16
Sự suy sụp của nhà trần
Tiết 30
i. Tình hình kinh tế xã hội
I.Mục tiêu bài học 
1.Kiến thức: Tình hình kinh tế xã hội cuối thời Trần: vua quan ăn chơi sa đoạ không quan tâm đến sản xuất, làm cho đời sống của nhân dân ngày càng cực khổ.
Các cuộc đấu trang của nông nô, nô tì đã diễn ra rầm rộ.
2.Kĩ năng: Phân tích, đánh giá, nhận xét về các nhân vật lịch sử.
3.Tư tưởng: Bồi dưỡng tình cảm yêu thương người lao động.
Thấy trước được vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử.
II.Chuẩn bị.
1.Giáo viên: sgk, sgv, chuẩn kiến thức kĩ năng
2.Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà
III: Phương pháp: Đàm thoại, phân tích, nêu vấn đề. Nêu vấn đề, phát vấn ...
IV.Tổ chức dạy học.
1.ổn định: 7c: (1’)
2.Kiểm tra bài cũ. (4’)
? Em hãy trình bày một số nét về tình hình văn hoá, giáo dục,khoa học dưới thời Trần.
3.Tiến trình tổ chức các hoạt động.
Giới thiệu bài. (1’)
Sau các cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông- Nguyên. tình hình kinh tế, xã hội thời Trần đạt nhiều thành tựu rực rỡ đóng góp cho sự phát triển đất nước. Đến cuối XIV nhà Trần sa sút nghiêm trọng tạo ra tiền đề cho một triều đại mới thay thế, tình hình đó diễn ra như thế nào. Hôm nay...
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung chính
Hoạt động 1. Tìm hiểu Tình hình kinh tế.
Mục tiêu: Hiểu được Tình hình kinh tế.
Thời gian:18’
GV giảng: Đầu thế kỉ XIV xã hội ổn định; kinh tế phát triển trở lại. Cuối XIV vương hầu quý tộc tìm cách gia tăng tài sản riêng...bóc lột nhân dân, ăn chơi sa đoạ không chăm lo đến sản xuất và đời sống nhân dân.
? Hậu quả của những việc làm trên của vua quan nhà Trần cuối TK XI?
? Tại sao lại có tình trạng đó?
H: Mất mùa, đói kém, nhân dân bán ruộng đất vợ con biến thành nô tì.
Gv :Trần Dụ Tông ham chơi bời rượu chè, bắt dân xây cung điện, đào hồ, đắp núi, trở nước biển vào hồ nuôi thuỷ sản, gọi nhà giàu vào cung đánh bạc, mở tiệc thi uống rượu (có thưởng).
? Em hình dung ra cảnh nhà Trần lúc đó như thế nào?
H: Triều đình rối nát, loạn lạc, kết bè đảng.
Gv đọc câu thơ của Nguyễn Thị Khánh:
"Ruộng lúa ngàn dặm đỏ như cháy
Đồng quê than vãn trông vào đâu.
Lưới chài quan lại còn vơ vét.
Máu thịt nhân dân cạn nửa rồi”
? Em hãy sơ qua lại tình hình kinh tế nước ta cuối XIV.
G:Sơ kết, chuyển ý.
Hoạt động 2. Tìm hiểu Tình hình xã hội.
Mục tiêu: Hiểu được Tình hình xã hội của nước ta dưới thời nhà trần.
Thời gian: 19’
H:Đọc sgk.
? Trước tình hình đời sống của người dân như vậy, vua quan nhà trần đã làm gì?
GV giảng: Lợi dụng tình hình đó nhiều kẻ nịnh thần làm rối loạn kỉ cương phéo nước. Thầy giáo Chu Văn An dâng thất trảm sở xin chém 7 viên quan nịnh thần -> vua không nghe, ông từ quan về quê dạy học.
? Việc làm của Chu Văn An nói lên điều gì?
H: Ông là vị quan thanh liêm... biết đặt lợi ích nhân dân lên trên, 1 người thầy đáng kính được dân tộc Việt Nam đời đời tôn trọng.
? Em có nhận xét gì về cuộc sống của vua quan nhà Trần nửa cuối XIV?
H: Vua bất tài, vô dụng, quan lại đục khoét, nịnh bợ.
G:Trần Nguyên Đán:
“Xin bệ hạ thờ nhà Minh như cha, yêu Chiêm Thành như con...>.
? Lợi dụng nhà Trần suy yếu các nước láng giềng có hành động gì?
? Em hãy kể tên, thời gian nổ ra các cuộc khởi nghĩa thời Trần.
? Kết quả của những cuộc khởi nghĩa này như thế nào?
? Vì sao cuối thời Trần các cuộc khởi nghĩa lại liên tiếp nổ ra?
H: Biểu hiện sự phản ứng mãnh liệt của nhân dân Trần
1.Tình hình kinh tế.
- Cuối XIV nhà nước không quan tâm đến sản xuất-> đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn làng xã tiêu điều, xơ xác
2.Tình hình xã hội.
-Vua quan ăn chơi sa đoạ, kẻ nịnh thần làm loạn phép nước.
-Bên ngoài nhà Minh yêu sách,Chăm Pa xâm lược.
-Đời sống nhân dân cực khổ-> khởi nghĩa bùng nổ.
a. Khởi nghĩa Ngô Bệ Hải Dương-> bị đàn áp
b. Khởi nghĩa Nguyễn Thanh; Nguyễn Kị Thanh Hoá-> bị thất bại
c. Khởi nghĩa Phạm Sư Ôn 1390 Hà Tây-> bị đàn áp
d. Khởi nghĩa Nguyễn Nhữ Cái Sơn Tây, Vĩnh Phúc, Tuyên Quang-> bị thất bại
4. Củng cố: (3’)
? Cho biết tình hình XH nhà Trần cuối TK XIV.
5.Hướng dẫn học bài. (1’)
Học bài theo nội dung tìm hiểu
Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK
Chuẩn bị bài: phần II:Nhà hồ và cải cách của hồ quý li.