Giáo án Lịch sử 7 - Bài 14, Tiết 24: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (Thế kỷ XIII) - Công Xuấn

Ngày soạn: 29/10/2011 Ngày dạy: 01/11/2011 Dạy lớp:7B
 Ngày dạy: 05/11/2011 Dạy lớp:7A,7C
Bài 14. Tiết 24
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
MÔNG- NGUYÊN( THẾ KỶ XIII)
1. MỤC TIÊU BÀI DẠY:
 a . Kiến thức: 
Biết được sức mạnh quân sự của quân Mông -Nguyên và âm mưu quyết tâm xâm lược Đại Việt của chúng .
Biết và hiểu về sự chuẩn bị kháng chiến của nhà Trần:
Trình bày trên lược đồ nét chính diễn biến lần kháng chiến thứ nhất chống Mông cổ.
Tích hợp: Cha ông ta đã biết chon nơi có địa hinhd địa lợi để mở cuộc phản công là Đông Bộ Đầu.
 b . Kỹ năng: 
Rèn thêm kĩ năng sử dụng bản đồ .
Đọc và vẽ lược đồ.
Phân tích đánh giá, nhận xét các sự kiện lịch sử.
 c . Thái độ: 
GD HS ý chí kiên cường, bất khuất mưu trí dũng cảm của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến.
GD lòng tự hào về truyền thống dân tộc ta.
Có tinh thần yêu nước, lòng căm thù quân xâm lược.
 2 . CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 
 a . Giáo viên: Lược đồ cuộc háng chiến chống quân xâm lược Mông cổ lần 1.
 b . Học sinh: Sách giáo khoa,vở ghi, bút, vở bài tập
3. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 
 a . Kiểm tra bài cũ: (3phút).
 GV Kiểm tra vở bài tập của học sinh.
* Giới thiệu bài mới:(1phút)
Để thấy được quân dân nhà Trần tiến hành cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên xâm lược 1258 như thế nào? Kết quả ra sao, chúng ta đi tìm hiểu bài 14, tiết 24.
 b. Dạy nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy 
Hoạt động của trò
Hs: Đọc mục 1 SGK 
? Hãy trình bày vài nét về nhà nước phong kiến Mông cổ?
GV : Chỉ đất nước Mông cổ trên bản đồ thế giới.
Giảng: Từ xưa các bộ lạc du mục Mông cổ sống ở những vùng thảo nguyên. Đấu thế kỉ XIII nhà nước phong kiến mông cổ được thành lập. Vua Mông cổ đem quân xân lược khắp nơi và xây dựng một đế chế rộng lớn từ Thái bình dương đến bờ Hắc Hải. Người xưa có nhận xét “ vó ngựa của quân Mông cổ đi đến đâu cỏ không mọc được đến đó.
Cho học sinh quan sát hình 29 SGK.
? Hình 29 giúp em hiểu được gì về quân Mông cổ?
? Năm 1257 vua Mông cổ quyết định mở cuộc tấn công xâm lược vào nước Nam Tống nhằm mục đích gì?
GV giảng: để đạt được mục đích, quân Mông cổ quyết định xâm lược Đại Việt rồi đánh thẳng lên phía nam TQ.
? Tại sao vua Mông cổ cho đánh Đại việt trước?
? Để đạt được tham vọng đó vua Mông cổ đã làm gì?
? Trước khi kéo quân vào nước ta, tướng Mông cổ đã làm gì?
? Vua Trần đã làm gì khi các sứ giả Mông cổ đến ?
Giảng: Thể hiện thái độ kiên quyết chống quân Mông cổ xâm lược của vua tôi nhà trần để bảo vệ chủ quyền, độc lập của dân tộc, không chịu khuất phục trước một kẻ thù nào, cho dù kẻ thù đó có mạnh, có tàn bạo hiếu chiến với ta gấp bội.
?Qua đó rút ra kết luận quân Mông cổ xâm lược đại việt nhằm mục đích gì?
? Khi được tin quân Môngcổ chẩn bị xâm lược trước tình thế đó vua Trần đã làm gì?
GV giảng:
- Kiên quyết chống giặc ngoại xâm
- Bắt giam các sứ giả
- Ban lệnh kháng chiến cho cả nước
? Em có nhận xét gì về chủ trương đánh giặc của vua Trần?
GV: Treo lược đồ kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lên bảng vửa đặt câu hỏi vừa thuyết giảng trên bản đồ.
? Hãy trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ ?
GV giảng: Quân giặc theo đường sông Thao tiến xuống Bạch Hạc (Phú Thọ) rồi tiến đến vùng Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc) thì bị chặn lại ở phòng tuyến do vua Trần Thái Tông chỉ huy.
? Để bảo toàn lực lượng vua trần đã làm gì?
? Thái độ của quân Mổng cổ NTN?
GVGiảng: Giặc vào kinh thành không một bóng người và lương thực. Chúng dã điên cuồng tàn phá kinh thành. Thiếu lương thực, lại bị quân dân ta chống trả chưa đầy một tháng lực lương chúng bị tiêu hao dần.
? Để giành phần thắng vua tôi nhà Trần đã làm gì?
*Tích hợp: Ta biết chọn Đông Bộ Đầu nơi có vị trí địa lợi ( bến sông Hồng , ở phố hàng than Hà Nội ngày nay.
? Kết quả của cuộc kháng chiến như thế nào?
? Vì sao quân Mông cổ mạnh mà vẫn bị quân ta đánh bại?
Hs thảo luận nhóm.( 3Phút).
 - Đại diện nhóm trình bày 
 - Các nhóm nhận xét bổ sung
Gv: Quan sát , nhận xét bổ sung và chuẩn kiến thức.
? Bài học kinh nghiệm rút ra từ cách đánh giặc của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân Mông cổ lần thứ nhất?
I.Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ 
( 1258)
1. Âm mưu xâm lược Đại việt của quân Mông Cổ ( 20 phút)
Đầu thế kỉ XIII, nhà nước phong kiến Mông Cổ được thành lập. Với một lực lượng quân sự mạnh và hiếu chiến.
Quân đội rất lớn mạnh có tổ chức, trang bị tốt.
Năm l257, Mông Cổ tiến đánh Nam Tống nhằm xâm chiếm toàn bộ Trung Quốc
Vì sau khi đánh Đại Việt quân Mông cổ sẽ đánh lên phía nam TQ, trong khi đó một số lực lương rất đông quân Mông cổ sẽ ào ạt tấn công từ phía bắc, tạo nên gọng kìm tiêu diệt Nam Tống.
Vua Mông cổ sai tướng Ngột lương Hợp Thai chỉ huy ba vạn quân xâm lược Đại việt, rồi từ Đại Việt đánh thẳng lên phía nam TQ để phối hợp với cánh quân phía bắc xuống.
Cho sử giả đưa thư đe doạ và dụ hàng vua Trần.
Bắt tống giam vào ngục. 
- Xâm lược Đại Việt để đánh lên phía nam Trung Quốc, thực hiện kế hoạch gọng kìm tiêu diệt Nam Tống.
2. Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân Mông Cổ( 17 phút).
+Thái độ của nhà Trần.
Cuối năm 1257nhà Trần đã ban lệnh cho cả nước sắm sửa vũ khí, các đội dân binh được thành lập, ngày đêm luyện tập...
- Chủ trương rất đúng đắn.
+ Diễn biến. SGK
Tháng l - l258, 3 vạn quân Mông Cổ, do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy, tiến vào xâm lước Đại Việt.
Nhà Trần chủ trương cho quân rút khỏi kinh thành Thăng Long, thực hiện ''vườn không nhà trống”. 
Chúng đã điên cuồng tàn phá kinh thành
Nhà Trần mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu 
+ Kết quả. 
Ngày 29 - l – 1258 quân Mông Cổ thua trận phải rút chạy về nước. Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.
Vì ta - Có sự chuẩn bị chu đáo
- Kiên quyết chống giặc của vua tôi nhà Trần( “ đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo” đó là câu trả lời của Trần Thủ Độ khi vua hỏi ý kiến. )
- Có tinh thần quyết tâm đánh giặc của quân và dân Đại Việt
- Có đường lối đánh giặc đúng đắn
Thực hiên “ vườn không nhà trống” , phản công ở Đông Bộ Đầu.
-Khi thế giặc mạnh ta chủ trương không dốc ngay lực lượng để đối phó mà khôn khéo giữ lực lượng nhử chúng vào sâu trận địa, đánh lâu dài. Khi giặc gặp khó khăn ta mới phản công lại. Đó là kế “ lấy yếu đánh mạnh, lấy ít địch nhiều”.
 c. Củng cố- Luyện tập: (3phút ).
 ? Hãy trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ 
HS trình bày, 
- GV nhận xét và hướng dẫn cách trình bày trên lược đồ.
 d. Hướng học sinh tự học bài ở nhà: (1phút).
 - Học thuộc bài.
 - Tập trình bày diễn biến cuộc kháng chiến trên bản đồ.
 - Đọc và chuẩn bị phần tiếp theo.
* Rút kinh nghiệm tiết dạy:
........................................................................................