Giáo án Lịch sử 6 - Tiết 17, Bài 17: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng - Đỗ Thị Hoa

Tuần 17 Ngày soạn: 05/12/2014
Tiết 17 Ngày dạy: 08/12/2014
CHƯƠNG III: THỜI KÌ BẮC THUỘC VÀ ĐẤU TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP
BÀI 17: CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức:
 - Tình hình Âu Lạc từ thế kỉ II TCN đến thế kỉ I
 - Chính sách thống trị tàn bạo của phong kiến phương Bắc 
 - Diễn biến cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng 
 2. Thái độ: GD ý thức căm thù quân xâm lược, bước đầu xây dựng ý thức tự hào, tự tôn DT. Lòng biết ơn hai bà Trưng và tự hào về truyền thống phụ nữ VN.
 3. Kỹ năng: Biết tìm nguyên nhân và mục đích của sự kiện LS. Bước đầu biết sử dụng kỹ năng cơ bản để vẽ và đọc bản đồ LS.
II. CHUẨN BỊ
 1. Giáo viên
 - Lược đồ khởi nghĩa hai bà Trưng
 2. Học sinh : Đọc trước bài và trả lời câu hỏi SGK. Hoàn thiện sơ đồ H43, điền kí hiệu. Vẽ sơ đồ bộ máy cai trị nhà Hán
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. Kiểm tra bài cũ: (1 phút)lồng vào bài mới
 2. Giới thiệu bài mới:(1 phút)
	 Năm 179 TCN, An Dương Vương do chủ quan, thiếu phòng bị nên đất nước ta bị Triệu Đà thôn tính. Sau Triệu Đà dưới ách cai trị tàn bạo của nhà Hán đã đẩy ND ta đến trước những thử thách nghiêm trọng, đất nước mất tên, ND có nguy cơ bị đồng hoá, nhưng ND ta không chịu sống trong cảnh nô lệ đã liên tục nổi dậy đấu tranh. Mở đầu là cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng (năm 40). Đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu cho ý chí bất khuất của DT ta thời kỳ đầu công nguyên.
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Tìm hiểu tình hình Âu Lạc từ thế kỷ II TCN đến thế kỷ I . (14 phút)
? Thất bại của An Dương Vương đã để lại hậu quả ntn.
(TQ thay nhau thống trị đô hộ nước ta hơn 1000 năm, 1000 năm bắc thuộc.)
- GV treo lược đồ , chỉ và giảng theo SGK.
GV giảng: Năm 111 TCN nhà Hán đánh Nam Việt. Nhà Triệu chống cự không nổi và bị tiêu diệt, đất đai Âu Lạc chuyển sang tay nhà Hán. Nhà Hán chia nước ta thành 3 quận: Giao Chỉ, Cửu Chân, và Nhật Nam (bao gồm Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ đến Quảng Nam) gộp với 6 quận của TQ thành Châu Giao.
- GV: Thủ phủ của Châu Giao đặt ở Luy Lâu (Thuận Thành- Bắc Ninh) và nhà Hán xây dựng bộ máy cai trị từ trung ương đến địa phương.
? Điền các chức quan vào sơ đồ bộ máy cai trị của nhà Hán. 
? Em hiểu thứ sử, đô uý, thái thú là gì. (Hoặc GV giải 
thích).
+ Thứ sử là 1chức quan do bọn phong kiến TQ đặt ra để trông coi 1số quận, hoặc đứng đầu bộ máy cai trị ở nước phụ thuộc.
+ Thái thú, đô uý: là chức quan do bọn phong kiến TQ đặt ra để trông coi 1quận.- Thái thú coi chính trị .Đô uý coi quân sự.
? Nhà Hán gộp Âu Lạc với 6 quận của TQ thành Châu Giao nhằm mục đích gì.
( Muốn chiếm đóng lâu dài, xoá tên nước ta, biến nước ta thành quận, huyện của TQ. )
? Em có nhận xét gì về cách đặt quan lại của nhà Hán.
( Nhà Hán mới bố trí được người cai trị từ cấp quận, còn cấp huyện, xã chúng chưa thể với tới nên buộc phải để người Âu Lạc trị dân như cũ.)
- GV giảng theo SGK.
Sau khi xây dựng xong bộ máy cai trị nhà Hán ra sức bóc lột vơ vét của cải của nhân dân ta.
Hoạt động 2: Tìm hiểu Chính sách thống trị tàn bạo của phong kiến phương Bắc đối với nước ta:(10 phút)
? Nhà Hán thực hiện các chính sách gì để bóc lột nhân dân ta ( hs yếu)
? Nhà Hán đưa người Hán sang Châu Giao nhằm mục đích gì.
(Đồng hoá dân ta, đồng hoá có nghĩa là làm thay đổi bản chất, làm cho giống như của mình.)
? Em có nhận xét gì về ách thống trị của nhà Hán.
(Đối sử tàn tệ, dã man, thâm độc)
- GV dưới ách thống trị tàn bạo của nhà Hán, ND ta đã làm gì.
Hoạt động 3: Tìm hiểu Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ.: (14 phút)
- GV giảng theo SGK: “ Bấy giờ.giết .”
? Vì sao 2 gia đình lạc Tướng ở Mê Linh và Chu Diên lại liên kết với nhau để chuẩn bị nổi dậy.
(Vì ách đô hộ tàn bạo của nhà Hán làm cho dân ta căm phẫn muốn nổi dậy chống lại. Đó chính là nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa.
- GV đọc 4 câu thơ.
? Qua 4 câu thơ trên, em hãy cho biết mục đích của cuộc khởi nghĩa.
( Trước là giành độc lập cho Tổ quốc, nối lại sự nghiệp vua Hùng, sau là trả thù cho chồng.)
- GV cho HS đọc đoạn chữ in nghiêng SGK, GV chỉ các mũi tên của các địa phương tiến về Mê Linh.
? Theo em khắp nơi kéo quân về Mê Linh nói lên điều gì.
( ách thống trị của nhà Hán đối với nhân dân ta khiến mọi người đều căm giận và nổi dậy chống lại. Cuộc khởi nghĩa được nhân dân ủng hộ )
- GV chỉ bản đồ, giảng theo SGK.
? Kết quả, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa. ( hs yếu)
1. Tình hình Âu Lạc từ thế kỷ II TCN đến thế kỷ I .
- Năm 179 TCN Triệu Đà sát nhập nước Âu Lạc và Nam Việt, chia Âu Lạc làm 2 quận: Giao Chỉ, Cửu Chân
- Năm 111 TCN nhà Hán chiếm Âu Lạc, chia Âu Lạc làm 3 quận, gộp với 6 quận của TQ thành Châu Giao.
- Đứng đầu châu Giao là thứ sử coi việc chính trị, Đô úy coi việc quân sự đều là người Hán
- Ở các quận huyện vẫn là các lạc tướng
2. Chính sách thống trị tàn bạo của phong kiến phương Bắc đối với nước ta
- Bắt dân ta nộp các loại thuế: muối, sắt. 
- Cống nạp sản vật quý : ngọc trai, sừng tê giác, ngà voi
- Đưa người Hán sang ở lẫn với dân ta, bắt dân ta theo phong tục Hán.
3. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ.
a. Nguyên nhân:
- Sự thống trị tàn bạo của nhà Hán -> nhân dân căm phẫn -> các thủ lĩnh liên kết nhau nổi dậy -> Thi Sách bị giết
b. Diễn biến:
- Mùa xuân năm 40 Hai BàTrưng phất cờ khởi nghĩa ở Hát Môn (Hà Tây).
-> nghĩa quân nhanh chóng làm chủ Mê Linh, tiến về Cổ Loa rồi Luy Lâu.
c. Kết quả: 
- Thái thú Tô Định bỏ trốn về Nam Hải, quân Hán bị đánh tan, khởi nghĩa giành thắng lợi.
4. Củng cố: (4 phút)
- GV đọc câu nói của Lê Văn Hưu. ? Em có nhận xét gì về câu nói đó.
( Dưới ách thống trị của nhà Hán nhân dân ta sẵn sàng nổi dậy.cuộc khởi nghĩa này cảnh báo thế lực PK phương Bắc không thể cai trị nước ta vĩnh viễn được.)
 5. Hướng dẫn học tập ở nhà: (1 phút)
- Học thuộc bài. Đọc trước bài 18. Vẽ lược đồ H 44
? Sau khi giành độc lập hai bà Trưng đã làm gì.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................