Giáo án Lịch sử 6 - Tiết 13: Nước Văn Lang - Lương Thị Phương

Tiết: 13.	NƯỚC VĂN LANG
Tuần: 13 	 
Mục tiêu:
Kiến thức:
HS sơ bộ nắm được những nét cơ bản về điều kiện hình thành nhà nước Văn Lang. Nhà nước Văn Lang tuy còn sơ khai nhg đó là 1 tổ chức quản lý đất nước bền vững đánh dấu giai đoạn mở đầu thời kỳ dựng nước.
Kỹ năng:
Bồi dưỡng kỹ năng vẽ bản đồ một tổ chức quản lý.
Thái độ:
Bồi dưỡng lòng tự hào DT và tổ chức cộng đồng.	
Trọng tâm:
HS sơ bộ nắm được những nét cơ bản về điều kiện hình thành nhà nước Văn Lang. Nhà nước Văn Lang tuy còn sơ khai nhg đó là 1 tổ chức quản lý đất nước bền vững đánh dấu giai đoạn mở đầu thời kỳ dựng nước.
Chuẩn bị:
3.1 Giáo viên: Bản đồ VN, tranh ảnh, hiện vật phục chế (thuộc bài trước); Sơ đồ tổ chức nhà nước thời Hùng Vương.
3.2 Học sinh: Đọc trước bài. Tập vẽ sơ đồ nhà nước Văn Lang
Tiến trình dạy học:
4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện: kiểm tra sĩ số.
4.2.Kiểm tra miệng: 
5 Xã hội có gì đổi mới ? 
- Hình thành hàng loạt làng bản (chiềng, chạ)
- Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là bộ lạc .
- Đứng đầu thị tộc là tộc trưởng (già làng ). Đứng đầu bộ lạc là tù trưởng.
- Chế độ mẫu hệ chuyển sang chế độ phụ hệ.
5 Sự phân công lao động được hình thành như thế nào?
- Sự phát triển sản xuất dẫn đến sự phân công lao động:
+ Phụ nữ: ngoài việc nhà thường tham gia sản xuất nông nghiệp và làm đồ gốm, dệt vải.
+ Nam giới: 
  Một phần làm nông nghiệp, đi săn, đánh cá.
  Một phần làm công việc chế tác công cụ, đúc đồng, làm đồ trang sức. à Nghề thủ công.
- Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp dẫn đến sự phân công lao động trong xã hội.
+ Phụ nữ: làm việc nhà, tham gia vào sản xuất nông nghiệp như cấy, hái, dệt vải, làm gốm...
+ Nam giới: làm nông nghiệp, săn bắt, đánh cá; Một số chuyên chế tác công cụ, đồ trang sức (nghề thủ công).
4.3 Giảng bài mới:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
Hoạt động 1: Vào bài:
Những chuyển biến lớn trong sản xuất và xã hội dẫn đến sự kiện có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với người dân Việt Cổ: Sự ra đời của nhà nước Văn Lang, mở đầu cho một thời đại của dân tộc. Nhà nước ra đời trong hoàn cảnh nào? Tổ chức của nhà nước ra sao? Chúng ta tìm hiểu bài 12.
Hoạt động 2: Điều kiện ra đời của nhà nước Văn Lang
HS: Đọc 1- SGK.
5 Vào khoảng cuối TK VIII – đầu TK VII TCN, ở đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đã có thay đổi gì lớn ?
Trong các chiềng, chạ có sự phân biệt giàu nghèo, mâu thuẫn giàu nghèo đã nảy sinh.
5 Theo em truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh nói lên ước vọng gì của nhân dân ta thời đó ?
¢ Thể hiện sức mạnh và ước mơ chế ngự tai, bảo vệ cuộc sống của người Việt cổ.
5 Để chống lại sự khắc nghiệt của thiên nhiên, người Việt cổ lúc đó đã làm gì ?
HS: Quan sát hình 31, 32- SGK.
5 Em có suy nghĩ gì về vũ khí trong các hình 31, 32 ?
¢ Là những vũ khí đồng của nền văn hoá Đông Sơn, mũi giáo, dao găm có hình dáng và trang trí hoa văn giống nhau, vũ khí đầu tiên bằng kim loại dùng để tự vệ
GV: Liên hệ vũ khí ấy với truyện Thánh Gióng: vũ khí bằng đồng. Đời Hùng Vương thứ 6 – truyện Thánh Gióng vũ khí bằng sắt, roi sắt, ngựa sắt.
5 Nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh ntn?
à Như vậy nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh khá phức tạp: kinh tế phát triển, cuộc sống ổn định, xã hội nảy sinh mâu thuẫn giàu, nghèo, dân cư luôn phải đấu tranh chống lũ lụt, ngoại xâm, bảo vệ cuộc sống thanh bìnhTrong hoàn cảnh đó, các bộ lạc có nhu cầu thống nhất với nhau, muốn vậy cần có một người chỉ huy có uy tín và tài năng => Nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh đó.
Hoạt động 2: Sơ lược về nhà nước Văn Lang.
HS: - Đọc 2 SGK - 36
- Quan sát trên bản đồ khu vực vùng sông Cả (Nghệ An), sông Mã (Thanh Hoá) với Đông Sơn? Địa bàn cư trú của bộ lạc Văn Lang ở đâu? 
5 Trình độ phát triển của nhà nước Văn Lang như thế nào ?
GV: Di chỉ làng Cả (VTrì) cho ta biết, ở địa bàn cư trú của người VL có nghề đúc đồng phát triển sớm, cư dân đông đúc => tù trưởng bộ lạc VL được các tù trưởng các vùng khác tôn trọng và ủng hộ.
5 Dựa vào thế mạnh của mình, thủ lĩnh bộ lạc Văn Lang đã làm gì ?
5 Nhà nước Văn Lang ra đời vào thời gian nào? Do ai đứng đầu ? Đóng đô ở đâu? 
5 Sự tích Âu Cơ - Lạc Long Quân nói lên điều gì ?
¢ Đề cao nguồn gốc chung và biểu hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất. 
à Nhà nước Văn Lang hình thành từ 1 bộ lạc có tên là Văn Lang, 1 người tài giỏi, có uy tín tập hợp các bộ lạc khác à nước Văn Lang vào thế kỷ VII TCN đứng đầu là vua Hùng.
HS: Đọc 3 –SGK.
5 Sau khi nhà nước Văn Lang ra đời, Hùng Vương đã tổ chức nhà nước như thế nào?
GV cho học sinh thực hiện điền vào sơ đồ.
à - Bộ là cơ quan trung gian giữa trung ương và địa phương.
 - Con trai của vua gọi là Quan lang, con gái vua gọi là Mỵ nương.
5 Nhà nước Văn Lang chưa có pháp luật, vậy ai giải quyết mọi việc?
¢ Tuỳ theo việc lớn hay việc nhỏ đều có người giải quyết khác nhau, người có quyền cao nhất là Hùng Vương.
5 Quân đội chưa có, khi có giặc ngoại xâm thì làm thế nào ?
¢ Hùng Vương và các Lạc tướng huy động thanh niên trai tráng ở các chiềng chạ tập hợp nhau lại chiến đấu.
GV liên hệ: - Truyện Thánh Gióng có giặc Ân , vua sai sứ giả đi tìm người tài giỏi cứu nước à ND khắp nơi quyên góp gạo.đánh giặc.
 - HS quan sát H 35 và mô tả thêm di tích đền Hùng à thời các vua Hùng dựng nước Văn Lang là thời kỳ có thật trong lịch sử.
HS: Quan sát sơ đồ nhà nước Văn Lang .
à Nhà nước Văn lang tuy còn đơn giản nhưng là tổ chức chính quyền cai quản cả nước.
GVCC toàn bài: ở thế kỷ VII TCN trên vùng đất Bắc Bộ và Bắc trung Bộ đã hình thành các quốc gia của người Việt. Nước Văn Lang nhà nước do vua Hùng – Hùng Vương đứng đầu có tổ chức từ trên xuống dưới, lấy làng chạ làm cơ sở. Như vậy vua Hùng có công dung nước, nhà nước Văn Lang là nhà nước đầu tiên đặt nền móng cho nhà nước XHCN Việt Nam bây giờ. Chính vì thế mà Bác Hồ của chúng ta đã viết : “Các vua Hùng”.
5 Giải thích câu nói của Bác Hồ. ( Học sinh thảo luận 3’).
à Đây là trách nhiệm của thế hệ sau, đặc biệt là thế hệ trẻ
1. Điều kiện ra đời của nhà nước Văn Lang
- Khoảng cuối TK VIII – đầu TK VII TCN, ở đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đã hình thành những bộ lạc lớn. 
- Sản xuất phát triển.
- Mâu thuẫn giàu nghèo đã nảy sinh và ngày càng tăng thêm.
- Sản xuất nông nghiệp trồng lúa nước ở lưu vực các con sông lớn gặp nhiều khó khăn: hạn hán, lụt lội.
à Tập hợp nhân dân các làng bản để giải quyết vấn đề thủy lợi bảo vệ mùa màng.
- Xung đột giữa các làng bản: người Lạc Việt với các tộc người khác, giữa các bộ lạc Lạc Việt với nhau.
 à Nhà nước Văn Lang ra đời.
2. Sơ lược về nhà nước Văn Lang.
a. Thời gian, địa bàn thành lập:
- Bộ lạc Văn Lang cư trú trên vùng đất ven sông Hồng, có nghề đúc đồng phát triển sớm, cư dân đông đúc à Bộ lạc hùng mạnh nhất.
- Vào khoảng thế kỉ VII TCN, ở Gia Định (Phú Thọ) có vị thủ lĩnh tài năng đã khuất phục được các bộ lạc, tự xưng là Hùng Vương, đóng đô ở Bạch Hạc (Phú Thọ), đặt tên nước là Văn Lang.
b. Tổ chức nhà nước Văn Lang:
+ Sơ đồ bộ máy nhà nước:
HÙNG VƯƠNG
LẠC HẦU - LẠC TƯỚNG
LẠC TƯỚNG
(Bộ)
LẠC TƯỚNG
(Bộ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
+ Đơn vị hành chính: nước - bộ ( chia nước làm 15 bộ). Vua nắm mọi quyền hành trong nước, đời đời cha truyên con nối và đều gọi là Hùng Vương.
+ Nhà nước Văn Lang tuy chưa có luật pháp, quân đội, nhưng đã là một tổ chức chính quyền cai quản cả nước.
- Địa bàn cư trú của bộ lạc Văn Lang ở ven sông Hồng, từ Ba Vì (Hà Tây) đến Việt Trì (Phú Thọ).
- VL là bộ lạc hùng mạnh và giàu có nhất thời đó.
- Thủ lĩnh của bộ lạc Văn Lang thống nhất các bộ lạc ở đồng bằng Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ thành liên minh các bộ lạc. Đó là nước Văn Lang. 
- Nhà nước Văn Lang ra đời khoảng thế kỷ VII TCN 
- Thủ lĩnh bộ lạc VL lên đứng đầu nhà nước, tự xưng là Hùng Vương.
- Kinh đô đóng ở Văn Lang (Bạch Hạc thuộc tỉnh Phú Thọ ngày nay).
4.4 Củng cố và luyện tập.
- Những lí do ra đời của nhà thời Hùng Vương ?
- Em có nhận xét gì về tổ chức của nhà nước đầu tiên này ?
4.5 Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.
- Đối với bài học ở tiết học này:
Học thuộc bài.
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
- Chuẩn bị “ Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang”
5. Rút kinh ngiệm:
Nội dung:
Phương pháp:
Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học: