Giáo án Lịch sử 6 - Tiết 1, Bài 1: Sơ lược về môn lịch sử - Nguyễn Văn Nguyên

Phần Mở đầu
=========================== –&— ===========================
Tuần: 1
Ngày soạn: 20 / 8 / 2010
Tiết: 1
Ngày dạy: 25 / 8 / 2010
Bài: 1 Sơ lược về môn lịch sử
a- mục tiêu bài học:
1- Kiến thức:
Giúp học sinh hiểu được lịch sử là một bộ môn khoa học có ý nghĩa quan trọng đối với mỗi con người. Vì vậy, học lịch sử là cần thiết để biết gốc tích tổ tiên, quê hương đất nước, để hiểu hiện tại.
2- Tư tưởng, tình cảm, thái độ:
Bước đầu bồi dưỡng cho học sinh ý thức về tính chính xác và sự ham thích học tập bộ môn.
3- Kĩ năng:
Bước đầu học sinh có kĩ năng liên hệ thực tế, cách học, các tìm hiểu lịch sử.
b- Thiết bị, đồ dùng và tài liệu dạy học:
- Tranh, ảnh lớp học trường làng xưa.
- Hướng dẫn sử dụng kênh hình trong SGK Lịch sử THCS.
- Tập bản đồ, tranh ảnh, bài tập Lịch sử 6.
- Tư liệu Lịch sử 6.
- Hỏi - Đáp Lịch sử 6.
- Bài tập Lịch sử 6.
c- Tiến trình tổ chức dạy và học:
1- ổn định và tổ chức:
2- Kiểm tra bài cũ:
GV kiểm tra SGK, vở ghi của học sinh.
3- Bài mới:
- GV giới thiệu qua về chương trình LS lớp 6 vả cả bậc THCS.
- Khẳng định: Để học tốt và chủ động trong các bài học LS cụ thể, các em phải hiểu lịch sử là gì, học lịch sử để làm gì? Đó là nội dung bài hôm nay.
1. Lịch sử là gì?
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
-? Theo em, cây cỏ, muôn loàingay từ khi xuất hiện đã có hình dạng như ngày nay không? Vì sao?
MR: Ông, bà, cha, mẹ các em đều phải trải qua qt sinh ra, lớn lên, già đi tất cả mọi vật trên trái đất ( cây cối, con vật, con người) đều có qt như vậy. Quá trình phát sinh, phát triển một cách khách quan theo trình tự t của TN & XH chính là LS.
- GV: Nhưng chúng ta chỉ tìm hiểu LS mà sẽ học là LS xã hội loài người.
-? Có gì khác nhau giữa LS một con người với LS xã hội loài người?
- GV: Một con người chỉ có hoạt động riêng mình, còn xã hội loài người ở phạm vi rộng có liên quan tới tất cả đối tượng.
-? Vậy, theo em LS còn có nghĩa là gì?
- GV ghi bảng.
- GV: LS phong phú và đa dạng như vậy nên cần có quá trình nghiên cứu, tìm tòi, học tập.
- HS trả lời:
Sự vật, cỏ cây, làng xóm, đất nước con người có được như ngày hôm nay đều phải trải qua quá trình hình thành, phát triển và biến đổi.
- HS trả lời:
+ LS một con người là quá trình hình thành- tồn tại và phát triển- tiêu biến.
+ LS xã hội loài người là quá trình hình thành- tồn tại và phát triển- liên tục biến đổi.
- HS trả lời:
- Là gì những diễn ra trong quá khứ.
- Lịch sử còn có nghĩa là khoa học tìm hiểu, nghiên cứu toàn bộ những hoạt động của con người, xã hội loài người trong quá khứ.
2. Học lịch sử để làm gì?
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
- GV yêu cầu học sinh quan sát hình 1 (SGK- Tr3)
-? Em quan sát được gì từ hình 1. Lớp học trong làng thời xưa có giống lớp học ngày nay không? Vì sao có sự khác nhau đó?
-? Chúng ta có cần biết những thay đổi đó không? Tại sao lại có những thay đổi đó?
- GV: Không phải ngẫu nhiên mà có những thay đổi như chúng ta nhận thấy, vì vậy chúng ta phải tìm hiểu để biết những gì đã có trong quá khứ và quý trọng những gì hiện có.
-? Vậy học lịch sử để làm gì?
GV: Liên hệ cội nguồn dân tộc Việt Nam, lấy VD trong cuộc sống, gia đình, quê hương.
- GV: Mỗi con người cần biết mình thuộc dân tộc nào, tổ tiên, cha ông mình là ai, con người đã làm gì có như ngày hôm nay.
- GV: Các em phảI biết quý trọng những gì mình đang có, biết ơn những người đã làm ra nó và xác định cần phảI làm gì cho đất nước.
? Kể về truyền thống gia đình?
- HS trả lời:
- lớp học,thầy trò có sự khác nhau rất nhiều.....
- Có sự khác nhau như vậy là do xã hội loài người ngày càng tiến bộ điều kiện học tập sẽ tốt hơn, trường lớp khang trang hơn.
- HS thảo luận:
- HS trả lời (Dựa theo SGK):
- Con người nói chung,người Việt Nam nói riêng rất muốn biết về tổ tiên và đất nước của mình, để rút ra những bài học kinh nghiểm trong cuộc sống,lao động,đấu tranh để sống với hiện tại và tương lai.
- Giúp ta tiếp thu tinh hoa của nền văn minh thế giới.
- Biết cội nguồn tổ tiên, dân tộc, biết quá trình dựng nước và giữ nước của cha ông.
- Truyền thống lịch sử đấu tranh với thiên nhiên và đấu tranh chống giặc ngoại xâm để giữ nước.
- Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
3. Dựa vào đâu để biết lịch sử và dựng lại lịch sử?
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
- GV: Hướng dẫn HS đọc SGK.
-? Dựa vào đâu để biết lịch sử?
-? Em có thể kể tên các truyền thuyết đã học và đọc?
-? Để biết và dựng lại lịch sử ta có thể dựa vào đâu?
- GV yêu cầu học sinh quan sát hình 1-2 (SGK- Tr3, 4).
-? Theo em chúng ta có thể xếp chúng vào loại tư liệu nào?
-? Em có biết những câu chuyện lịch sử nào? Câu chuyện đó em được đọc ở đâu?
- GV kết luận: 
 + Đó chính là các loại tư liệu chữ viết.
 + Để dựng lại lịch sử, phải có những bằng chứng cụ thể mà chúng ta có thể tìm thấy được. Đó là tư liệu- bằng chứng đảm bảo độ tin cậy về lịch sử.
GV: Về nhà các en sưu tầm một số tư liệu lịch sử ở địa phương, ghi chép và trình bầy một số sự kiện lịch sử vào vở.
- HS trả lời.
- Môn lịch sử là sự kiện lịch sử đã xảy ra không được diễn lại,không thể làm thí nghiẹm như các môn khoa học khác. Cho nên lịch sử phải dựa vào các tài liệu là chủ yếu để khôi phục lại bộ mặt chân thực của quá khứ. 
- HS kể.(sttt,Thánh gióng).
- Học sinh quan sát hình 1-2 (SGK- Tr3, 4).
-HS trả lời: Tư liệu hiện vật.
-HS trả lời:
- Tư liệu truyền miệng.
(truyền thuyết...)
- Tư liệu hiện vật người xưa để lại.
( Như trống đồng ,bia đá...)
- Tư liệu chữ viết.
(tư liệu thành văn như Đại việt sử ký toàn thư, bia đá...)
4- Củng cố bài học:
-?Lịch sử là gì?
-?Lịch sử giúp em hiểu biết những gì?
-?Tại sao chúng ta phảI học lịch sử?
-? Em thu nhận được gì qua tiết học này?
-? Tại sao nói: “Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống”?
-GV: Sử để ghi chép việc,mà việc thì hay hoặc dở đều làm gương răn dậy cho đời sau. Các nước ngày xưa nước nào cũng đều có sử. Vì lời khen của sử còn vinh hơn áo đẹp vua ban, lời chê của sử nghiêm khắc hơn búa rìu, sử là cái cân là cái gương của muôn đời.
 5- Hướng dẫn về nhà:
- HS nắm chắc lịch sử là gì, sự cần thiết phải học lịch sử, những căn cứ để hiểu và dựng lại lịch sử.
- Đọc trước bài 2 “Cách tính thời gian trong lịch sử”:
+ Chuẩn bị tìm hiểu bài theo các câu hỏi cuối bài.
+ Mỗi học sinh chuẩn bị một tờ lịch treo tường.