Giáo án Hóa học lớp 9 - Tiết 48: Benzen

Kiểm tra bài cũ Câu1 Viết công thức cấu tạo của metan, etilen, axetilen?Câu 2Cho biết phản ứng đặc trưng của metan, etilen và axetilen? Benzen là hiđrocacbon có cấu tạo khác với metan,etilen, axetilen vậy benzen có cấu tạo và tính chất như thế nào. Chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu ở bài học này. BENZEN Công thức phân tử: C6H6 Phân tử khối:78Tiết 48: BENZENI. Tính chất vật lí Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước,hoà tan nhiều chất như : dầu ăn, nến, cao su, iốtBenzen độc.Tiết 48:Thí nghiệm 1: Nhỏ vài giọt benzen vào ống nghiệm đựng nước, lắc nhẹ, sau đó để yên.? Quan sát lọ đựng benzen, nhận xét về trạng thái, màu sắcQuan sát tính tan trong nước của benzen và nhận xét hiện tượng ?Thí nghiệm 2: Cho vài giọt dầu ăn vào ống nghiệm đựng benzen, lắc nhẹ.Quan sát, nhận xét khả năng hoà tan dầu ăn của benzen?? Qua thí nghiệm trên em có nhận xét gì về tính chất vật lí của benzen.Có thể dùng benzen để tẩy vết dầu mỡ và nhựa cây trên quần áo BENZENII. Cấu tạo phân tửTiết 48:Quan sát mô hình phân tử của benzen. Hãy viết công thức cấu tạo của phân tử benzen? C C C C C C HHHHHHViết gọnCHCHCHCHHCHCHoặcQuan sát về cấu tạo phân tử benzen ta có nhận xét gì về sự liên kết giữa nguyên tử cacbon với cacbon? BENZENII. Cấu tạo phân tửTiết 48:- Benzen là hình lục giác đều mỗi đỉnh là một nguyên tử cacbon và hiđro(góc liên kết là 1200) - Giữa nguyên tử cacbon và cacbon có ba liên kết đơn nằm xen kẽ với ba liên kết đôi, tạo thành hệ liên hợp khép kín bền vững . Chú ý:Liên kết không bền trong vòng benzen bền hơn liên kết của etilen và axetile.Mô hình phân tử của benzen có hai dạng: Dạng rỗng và dạng đặc. BENZENTiết 48:Dựa vào cấu tạo phân tử benzen, hãy dự đoán tính chất hóa học của benzen?III. Tính chất hoá học1. Benzen tác dụng với oxiQuan sát thí nghiệm, nhận xét hiện tượng xảy ra? - Benzen cháy trong không khí tạo ra CO2, H2O và muội than.Làm thế nào để benzen cháy hết không còn muội than?Hoá hơi, cung cấp đủ oxi- Hơi benzen cháy hết khi đủ oxi.(Phản ứng cháy)C6H6 + O2 CO2 + H2O t0215 126 BENZENTiết 48:III. Tính chất hoá họcPhản ứng nào đặc trưng cho liên kết đơn, liên kết đôi? 2. Benzen tác dụng với brom lỏng? Benzen có phản ứng với brom lỏng khôngKhi đun nóng hỗn hợp benzen và brom, có mặt bột sắt, thấy màu đỏ nâu của brom bị mất đi và có khí hiđrobromua bay ra. Như vậy benzen đã phản ứng với brom. Hình 4.15 Thí nghiệm benzen tác dụng với brom, có mặt bột sắtCCCCCCCCCCCCHHHHHHHHHHHBr+Br2Feto+HBr BENZEN Công thức phân tử: C6H6 Phân tử khối: 78III. Tính chất hoá học 2. Benzen tác dụng với brom lỏngTiết 48:+Br2Br+HBrFet0Hoặc BENZEN Công thức phân tử: C6H6 Phân tử khối: 78Tiết 48:III. Tính chất hoá học 2. Benzen tác dụng với brom lỏngViết gọn:C6H6(l) + Br2(l) C6H5Br(l) + HBr(k)FetoBrombenzen(chất lỏng không màu)Trong phản ứng trên, nguyên tử hiđro trong phân tử benzen được thay thế bởi nguyên tử brom( phản ứng thế)Chú ý:Benzen thế với halogen nguyên chất.Phân biệt brom lỏng với dung dịch nước brom? BENZENTiết 48:III. Tính chất hoá họcTừ công thức cấu tạo benzen có liên kết đôi? Vậy benzen có tham gia phản ứng cộng không?Benzen không tác dụng với brom trong dung dịch, chứng tỏ benzen khó tham gia PƯ cộng hơn etilen và axetilen. Tuy nhiên trong điều kiện thích hợp, benzen có PƯ cộng với một số chất3. Benzen tham gia phản ứng cộngC6H6 + 3H2 C6H12NitoXiclohexan? So sánh mức độ PƯ thế với PƯ cộng của benzenKết luận. Do phân tử có cấu tạo đặc biệt nên benzen vừa có phản ứng thế, vừa có phản ứmg cộng. Tuy nhiên, phản ứng cộng của benzen xảy ra khó hơn so với etilen và axetilen. BENZEN Công thức phân tử: C6H6 Phân tử khối: 78Tiết 48:IV. ứng dụng- Benzen là nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ sâu, dược phẩm.- Benzen được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm. BENZENTiết 48:Luyện tậpBài1: Cấu tạo đặc biệt của phân tử benzen là:Phân tử có vòng 6 cạnh.Phân tử có ba liên kết đôi.Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi và ba liên kết đơn.Hãy chọn câu đúng nhất trong các câu trên. BENZENTiết 48:Luyện tậpBài 2. Một số học sinh viết công thức cấu tạo của benzen như sau:(a)(b)(c)(d)(e)Hãy cho biết công thức nào viết đúng, viết sai. Tại sao? BENZEN Công thức phân tử: C6H6 Phân tử khối: 78Tiết 48:Luyện tậpBài 2. Một số học sinh viết công thức cấu tạo của benzen như sau:(a)(b)(c)(d)(e)Hãy cho biết công thức nào viết đúng, viết sai. Tại sao?Kiến thức cần nhớ1. Benzen là chất lỏng, không tan trong nước nhưng hoà tan được nhiều chất hữu cơ và vô cơ. Benzen độc.2. Công thức cấu tạo của benzen:CHCHCHCHHCHCHoặc3. Benzen tham gia phản ứng cháy, phản ứng thế và khó tham gia phản ứng cộng.4. Benzen là nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp