Giáo án Hóa học Lớp 9 - Tiết 40: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học (Tiếp) - Năm học 2011-2012

Tuần 21	NS: 18/01/11
Tiết 40 	
SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC (tiếp)
I. Mục tiêu:
1.Kiến thức: HS biết được
- Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử. Lấy ví dụ minh họa.
- Cấu tạo bảng tuần hoàn gồm: ô nguyên tố, chu kì nhóm, nhóm. Lấy ví dụ minh họa.
- Quy luật biến đổi tính chất trong chu kỳ, nhóm lấy ví dụ minh họa.
- Ý nghĩa của bảng hệ thống tuần hoàn
2.Kỹ năng:
- Quan sát BHTTH, ô nguyên tố cụ thể và rút ra nhận xét về ô nguyên tố, chu kì, nhóm
- Từ cấu tạo của một số nguyên tố điển hình suy ra vị trí và TCHH cơ bản của nó và ngược lại.
- So sánh tính kim loại hoặc phi kim của một nguyên tố cụ thể với các nguyên tố lân cận.
II. Chuẩn bị:
- Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.
III. Tiến trình dạy học:	
1.Kiểm tra bài cũ: 
1. Nêu cấu tạo bảng tuần hoàn
2. Chữa bài tập 1, 2
2. Bài mới:
Hoạt động 1: Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn:
- HS hoạt động nhóm: các nhóm thaỏ luận theo nội dung: quan sát bảng tuần hoàn chu kì 2, 3 trong SGK. Hãy nhận xét theo nội dung sau:
? Đi từ đầu đến cuối chu kì ( theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân)
? Sự thay đổi số e lớp ngoài cùng như thế nào
? Tính kim loại, tính phi kim của các nguyên tố thay đổi như thế nào
GV gọi đại diện các nhóm báo cáo, nhóm khác nhận xét bổ sung.
GV chốt kiến thức
- Số e của các nguyên tố tăng dần từ 1 đến 8 và lặp lại tuần hoàn ở các chu kì sau:
Bài tập: 
1. Sắp xếp lại các nguyên tố sau theo thứ tự 
a. Tính kim oại giảm dần: Si, Mg, Al, Na
b. Tính phi kim giảm dần: C, O, N, F
Giải thích ngắn gọn
HS tiếp tục thảo luận nhóm theo nội dung:
Quan sát nhóm I và VII, dựa vào tính chất hóa học của các nguyên tố đã biết, hãy cho biết: 
- Số lớp e và số e lớp ngoài cùng của các nguyên tố trong cùng một nhóm có đặc điểm như thế nào
- Tính kim loại và tính phi kim của các nguyên tố trong cùng một nhóm thay đổi như thế nào?
Đại diện các nhóm báo cáo GV nhận xét bổ sung
GV chốt kiến thức 
1.Trong một chu kỳ:
 - TLN trả lời câu hỏi
- Đại diện trình bày, nhóm khác bổ sung
- Số e lớp ngoài cùng của nguyên tử tăng dần
- Tính kim loại của các nguyên tố giảm dần, tính phi kim tăng dần
- Hoàn thành bài tập
- HS trình bày, hs khác bổ sung.
2. Trong một nhóm 
- TLN trả lời câu hỏi
- Đại diện trình bày, nhóm khác bổ sung
- Số lớp e của nguyên tử tăng dần, tính kim loại của các nguyên tố tăng dần, tính phi kim giảm dần
Hoạt động 2: ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học :
- Ví dụ 1: Biết nguyên tố A có số hiệu nguyên tử là 17 chu kì 3, nhóm VII.
Hãy cho biết cấu tạo nguyên tử, tính chất của nguyên tố và so sánh với nguyên tố lân cận.
GV bổ sung và chốt kiến thức
Ví dụ 2: nguyên tử, nguyên tố X có điện tích hạt nhân là +12 có 3 lớp e, lớp e ngoài cùng có 2e. Cho biết vị trí của X trong bảng tuần hoàn và tính chất cơ bản của nó 
GV bổ sung và chốt kiến thức
1. Biết vị trí của nguyên tố ta có thể suy đoán cấu tạo nguyên tử và tính chất nguyên tố
- HS lên bảng làm bài
- HS khác nhận xét bổ sung 
Giải:
Cấu tạo của nguyên tố A như sau:
A có số hiệu nguyên tử là 17 nên:
+ Điện tích hạt nhân là 17+
+ Có 17p, 17e
+ A ở chu kì 3 nên có3 lớp e
+ A thuộc nhóm 7 nên lớp ngoài cùng có 7e
2. Biết cấu tạo của nguyên tố ta có thể suy đoán vị trí và tính chất của nguyên tố đó
Ví dụ 2: nguyên tử, nguyên tố X có điện tích hạt nhân là +12 có 3 lớp e, lớp e ngoài cùng có 2e. Cho biết vị trí của X trong bảng tuần hoàn và tính chất cơ bản của nó
Giải:
- HS lên bảng làm bài
- HS khác nhận xét bổ sung 
- Vị trí X trong bảng tuần hoàn : Số thứ tự: 12, chu kì 3, nhóm II. X là kim lọai mạnh
IV. Củng cố và dặn dò:
1. Nhắc lại nội dung chính của bài
2. Hoàn thành nội dung còn thiếu ở bảng dưới đây
TT
Kí hiệu
Vị trí trong bảng HTTH
Cấu tạo nguyên tử
Tính chất HH cơ bản
Thứ tự
Chu kì
Nhóm
Số p
Số e
Số lớp e
Số e lớp ngòai
1
Na
11
3
I
2
Br
35
35
4
7
3
Mg
12
3
II
4
O
8
8
2
6