Giáo án Hóa học 10 nâng cao - Tiết 27,28. Bài 17: Liên kết cộng hóa trị - Trương Văn Hường

Tiết 27, 28. Bài 17
Liên kết cộng hoá trị
Ngày soạn: 05/11/2008
I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- HS biết: liên kết cộng hoá trị là gì? liên kết cho - nhận là gì? đặc điểm của liên kết cộng hoá trị.
- HS hiểu: nguyên nhân của sự hình thành liên kết cộng hoá trị 
2. Kỹ năng:
- HS vận dụng giải thích liên kết cộng hoá trị trong 1 số phân tử 
- Giải 1 số bài tập liên quan
3. Tư tưởng:
II. Phương pháp:
Đàm thoại kết hợp khéo léo với thuyết trình.
III. Đồ dùng dạy học:
 Máy chiếu projector
IV. Tiến trình bài giảng:
Tiết 27
Giảng ở các lớp:
Lớp
Ngày dạy
Học sinh vắng mặt
Ghi chú
10a
1. ổn định tổ chức lớp: (1')
2. Kiểm tra bài cũ: (5')
* Viết phương trình phản ứng biểu diễn các quá trình sau:
a/ Na Na+ d/ Cl Cl-
b/ Mg Mg2+ e/ S S2-
c/ Al Al3+ 
* HS tự viết.
3. Giảng bài mới:
Thời gian
Hoạt động của Giáo viên và Học sinh
Nội dung kiến thức cần khắc sâu
5'
10'
10'
10'
* Hoạt động 1: 
- GV: em hãy cho biết cấu hình electron của H và He?
=> HS: cấu hình electron của H là 1s1 của He là 1s2
- GV: so sánh cấu hình electron của H và He thì ta thấy điều gì?
=> HS: h còn thiếu 1 electron nữa sẽ được cấu hình electron giống của He
- GV: muốn vậy thì H phải làm như thế nào?
=> HS: mỗi nguyên tử H góp 1 electron tạo thành 1 cặp electron chung trong phân tử H2.
- GV: 2 dấu chấm đặt giữa 2 ký hiệu nguyên tử H biểu thị cặp electron chung. Công thức biểu diễn cặp electron chung gọi là công thức electron: 
Thay cặp electron chung bằng 1 gạch nối ta được công thứ cấu tạo: H - H
- GV: vậy ta rút ra được kết luận gì?
=> HS: trả lời
* Hoạt động 2:
- GV: tương tự như trên chúng ta xét sự hình thành phân tử N2
=> HS: thảo luận rồi lên bảng trình bày:
N ( Z= 7 ) 1s22s22p3
 :NM + :NM :NMM N: 
coõng thửực caỏu taùo NºN
Trong phaõn tửỷ Nitụ ,hai nguyeõn tửỷ nitụ lieõn keỏt vụựi nhau baống ba caởp electron duứng chung, goùi laứ lieõn keỏt ba.
- GV: Nhaọn xeựt caởp electron duứng chung trong phaõn tửỷ nitụ vaứ hyủroõ coự bũ leọch veà phớa nguyeõn tửỷ naứo hay khoõng?taùi sao?
=> HS: caởp electron duứng chung trong phaõn tửỷ nitụ vaứ hyủroõ khoõng bũ leọch veà phớa nguyeõn tửỷ naứo, do ủoọ aõm ủieọn cuỷa chuựng gioỏng nhau.
Goùi laứ lieõn keỏt coọng hoaự trũ khoõng cửùc.
* Hoạt động 3:
- GV: Vieỏt caỏu hỡnh electron cuỷa Cl, cho bieỏt khuynh hửụựng beàn cuỷa Cl laứ nhử theỏ naứo?
 Haừy bieồu dieón sửù hỡnh thaứnh lieõn keỏt trong phaõn tửỷ HCl .
=> HS: Cl 1s22s22p63s23p5
 Xu hửụựng beàn cuỷa Cl laứ coự 8 electron lụựp ngoaứi cuứng.
* Hoạt động 4: 
- GV: Cho hoùc sinh bieồu dieón lieõn keỏt trong phaõn tửỷ CO2
Nhaọn xeựt trong phaõn tửỷ CO2 caởp electron duứng chung leọch veà phớa nguyeõn tửỷ naứo?
Hửụựng daón cho hoùc sinh :
Do CO2 coự caỏu taùo thaỳng neõn ủoọ phaõn cửùc bũ trieọt tieõu.
=> HS: Hoùc sinh nhaọn xeựt caởp electron duứng chung leọch veà phớa nguyeõn tửỷ oxi ( dửùa vaứo ủoọ aõm ủieọn cuỷa oxi lụựn hụn cuỷa caực bon).
I. sự hình thành liên kết cộng hoá trị bằng cặp electron chung:
1. Sự hình thành phân tử đơn chất:
a. Sự hình thành phân tử H2:
- Sự hình thành phân tử H2:
 Hay H - H (CTCT)
- Quy ước:
+ Công thức electron:
+ Công thức cấu tạo:
H - H
- Kết luận:
+ Trong phân tử H2, 2 nguyên tử H liên kết với nhau nhờ cặp êlectron chung biểu diễn bằng 1 gạch ( - ) đó là liên kết đơn.
+ Cặp electron chung ở chính giữa khoảng cách 2 nguyên tử , đó là liên kết cộng hoá trị không phân cực, phân tử H2 không phân cực.
b. Sự hình thành phân tử N2:
- Sự hình thành phân tử N2:
:NM + :NM :NMM N: 
coõng thửực caỏu taùo NºN
- Keỏt luaọn :” lieõn keỏt coọng hoaự trũ laứ lieõn keỏt ủửụùc hỡnh thaứnh giửừ hai nguyeõn tửỷ baống moọt hay nhieàu caởp electron duứng chung”
 Lieõn keỏt trong phaõn tửỷ N2 vaứ H2 laứ khoõng phaõn cửùc ,ủoự laứ lieõn keỏt coọng hoaự trũ khoõng cửùc.
2. Sự hình thành phân tử hợp chất:
a. Sửù Taùo Thaứnh Phaõn Tửỷ HCl:
H 1s1 , Cl 1s22s22p63s23p5
.
:
:
:
. .
. .
. .
. .
H. + Cl H Cl
 Coõng thửực caỏu taùo : H – Cl
 Caởp electron duứng chung trong phaõn tửỷ HCl leọch veà phớa nguyeõn tửỷ clo( do clo coự ủoọ aõm ủieọn lụựn hụn hyủroõ), ủoự laứ lieõn keỏt coọng hoaự trũ coự cửùc.
b. Sửù Hỡnh Thaứnh Phaõn Tửỷ CO2
C( Z= 6) 1s22s22p2
O( Z=8) 1s22s22p4
. .
. .
::
::
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
:
. .
:
 O + C + O O C O
Coõng thửực caỏu taùo: O = C = O
 ( lieõn keỏt ủoõi)
Phaõn tửỷ CO2 khoõng phaõn cửùc.
4. Củng cố tiết giảng: (3')
Giaỷi thớch sửù hỡnh thaứnh lieõn keỏt coọng hoaự trũ tong hụùp chaỏt CH4 , H2O ,H2S
5. Hướng dẫn học sinh học và làm bài tập về nhà: (1')
 Bài 1, Bài 2, Bài 3 và Bài 5/75.
Tiết 28
Giảng ở các lớp:
Lớp
Ngày dạy
Học sinh vắng mặt
Ghi chú
10a
1. ổn định tổ chức lớp: (1')
2. Kiểm tra bài cũ: (5')
Bài 5/75.
3. Giảng bài mới:
Thời gian
Hoạt động của Giáo viên và Học sinh
Nội dung kiến thức cần khắc sâu
10'
5'
5'
5'
5'
5'
* Hoạt động 5: 
- GV: Haừy tỡm caựch bieồu dieón sửù hỡnh thaứnh lieõn keỏt coọng hoaự trũ cuỷa phaõn tửỷ SO2
Thaày dieón giaỷng nguyeõn nhaõn daón ủeỏn lieõn keỏt kieồu naứy.
=> HS: Hoùc sinh dửùa vaứo qui taộc baựt tửỷ vaứ electron lụựp ngoaứi cuứng cuỷa O vaứ S ủeồ bieồu dieón.
* Hoạt động 6:
- GV: Diễn giảng
=> HS: Cho vớ duù veà caực chaỏt raộn , loỷng , khớ coự lieõn keỏt coọng hoaự trũ.
* Hoạt động 7:
- GV:
Dieón giaỷng
Khi naứo lửùc ủaồy vaứ lửcù huựt caõn baống nhau?thỡ luực ủoự lieõn keỏt hoaự hoùc ủửụùc hỡnh thaứnh.
=> HS: Nguyeõn tửỷ hyủroõ coự bao nhieõu obitan , hỡng daùng ra sao?
Bieồu dieón sửù xen phuỷ.
* Hoạt động 8:
- GV: Cho hoùc sinh vieỏt caỏu hỡnh electron cuỷa nguyeõn tửỷ Cl, phaõn boỏ vaứo trong obitan 
Phaõn lụựp ngoaứi cuứng coự bao nhieõu obitan? Hỡnh daùnh nhử theỏ naứo?
Tỡm caựch bieồu dieón sửù xen phuỷ.
=> HS: Vieỏt caỏu hỡnh electron , phaõn boỏ vaứo obitan cuỷa nguyeõn tửỷ Cl,
Dửùa vaứo lieõn keỏt trong phaõn tửỷ Cl2 bieóu dieón sửù xen phuỷ
* Hoạt động 9:
- GV: Cho hoùc sinh xem hỡnh bieồu dieón sửù xen phuỷ
Cho hoùc sinh xaực ủũnh caực obitan xen phuỷ.
Yeõu caàu hoùc sinh bieồu dieón sửù xen phuỷ caực obitan.
=> HS: Xen phuỷ giửỷa obitan 1s cuỷa H vaứ obitan 3p cuỷa nguyeõn tửỷ Cl.
Bieóu dieón sửù xen phuỷ giửỷ caực obitan
* Hoạt động 10:
- GV: Cho hoùc sinh xem hỡnh veừ bieồu dieón sửù xen phuỷ
Duứng hỡnh veừ dieón giaỷng
=> HS: Vieỏt caỏu hỡnh electron cuỷa S vaứ dửù ủoaựn caựch xen phuỷ ủeồ hỡnh thaứnh lieõn keỏt trong phaõn tửỷ H2S
S
c. Lieõn Keỏt Cho Nhaọn
. .
. .
. .
. .
. .
:
:
. .
:
 Vớ duù trong phaõn tửỷ SO2
. .
:
 O O
:
. .
. .
. .
 O + S + O 
 Coõng thửực electron
 à Coõng thửực caỏu taùo
 S
O 
O 
3. Tớnh Chaỏt Cuỷa Caực Chaỏt Coự Lieõn Keỏt Coọng Hoaự Trũ.
Toàn taùi ụỷ nhieàu traùng thaựi nhử : raộn (lửu huyứnh , iot) loỷng ( nửụực rửụùu..), khớ( clo, hyủro, nitụ).chuựng khoõng daón ủieọn ụỷ moùi traùng thaựi.
II. LIEÂN KEÁT COÄNG HOAÙ TRề VAỉ Sệẽ XEN PHUÛ CAÙC OBITAN.
1. Trong Tửỷ ẹụn Chaỏt
a. Phaõn Tửỷ Hyủroõ( H2)
	Hai obitan 1s cuỷa hai nguyeõn tửỷ hyủroõ xen phuỷ vụựi nhau.Taùi vuứng xen phuỷ xaực suaỏt coự maởt caực electron laứ lụựn nhaỏt.
 H H H H
ẹoọ daứi cuỷa lieõn keỏt H – H laứ 0.074nm
b. Sửù Hỡnh Thaứnh Phaõn Tửỷ Cl2
ư
ư¯
ư¯
ư¯
Cl 3s2 3p5
Sửù hỡnh thaứnh lieõn keỏt trong phaõn tửỷ Clo laứ do sửù xen phuỷ giửỷa hai obitan p chửựa 1electron ủoọc thaõn cuỷa moồi nguyeõn tửỷ Clo.
( cho hoùc sinh xem hỡnh veừ bieồu dieón sửù xen phuỷ)
2. Trong Phaõn Tửỷ Hụùp Chaỏt
a. Sửù Hỡnh Thaứnh Phaõn Tửỷ HCl
Lieõn keỏt hoaự hoùc trong phaõn tửỷ HCl laứ do sửù xen phu ỷgiửỷa obitan 1s cuỷa nguyeõn tửỷ H vaứ obitan 3p coự 1 electron ủoọc thaõn cuỷa nguyeõn tửỷ Cl
( cho hoùc sinh xem hỡnh veừ sửù xen phuỷ taùo lieõn keỏt trong phaõn tửỷ HCl.)
b. Sửù Hỡnh Thaứnh Phaõn Tửỷ H2S.
	Lieõn keỏt trong phaõn tửỷ H2S laứ do sửù xen phuỷ giửỷa obitan 1s cuỷa moói nguyeõn tửỷ H vụựi hai obitn p coự 1electron ủoọc thaõn cuỷa nguyeõn tửỷ S
( cho hoùc sinh xem hỡnh veừ theồ hieọn lieõn keỏt trong phaõn tửỷ H2S.)
4. Củng cố tiết giảng: (3')
Vieỏt coọng thửực electon , coõng thửực caỏu taùo cuỷa nhửừng nguyeõn tửỷ sau:
NH3 ,C2H6
5. Hướng dẫn học sinh học và làm bài tập về nhà: (1')
 Bài 4, Bài 6/75.
Chuaồn bũ baứi “ ủoọ aõm ủieọn”
 ẹoọ aõm ủieọn laứ gỡ?
Trong lieõn keỏt coọng hoaự trũ caởp electron duứng chung leọch veà phớa naứo?
Trong caực phaõn tửỷ NaCl , MgCl , AlCl3 ,HCl . Cho bieỏt phaõn tửỷ naứo coự lieõn keỏt ion, phaõn tửỷ naứo coự lieõn keỏt coọng hoaự trũ
V. Tự rút kinh nghiệm sau bài giảng:
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................