Giáo án Hóa học 10 nâng cao - Tiết 26: Hóa trị và số oxi hóa

Ngày soạn: 17/11/2009
Ngày giảng: 19/11/2009
TIẾT 26: HOÁ TRỊ VÀ SỐ OXI HOÁ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
HS biết:
- Điện hoá trị, cộng hoá trị của nguyên tố trong hợp chất
- Số oxh hoá của nguyên tố trong các phân tử đơn chất và hợp chất. Các quy tắc xác định số oxi hoá của nguyên tố.
2. Kĩ năng
- Xác định được điện hoá trị, cộng hoá trị, số oxi hoá của nguyên tô trong một số phân tử đơn chất và hợp chất cụ thể.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
GV:
HS
III. PHƯƠNG PHÁP
- Bài tập vận dụng, nêu VĐ
IV. TỔ CHỨC GIỜ HỌC
 1. Khởi động
Mục tiêu: Tái hiện kiến thức.
Thời gian: 5p
Cách tiến hành:
 - Y/c HS làm VD: Xác định loại liên kết trong các hợp chất sau: NaCl, CaF2, NH3, CH4, H2O
 2. Hoạt động 1: Tìm hiểu hoá trị trong hợp chất ion
 * Mục tiêu: Xác định được hoá trị trong hợp chất ion
 * Thời gian: 10p
* Cách tiến hành:
Bước 1:
GV y/c HS n/c SGK tìm hiểu quy tắc xác định hoá trị trong hợp chất ion.
HS thực hiện
Bước 2:
GV phân tích làm mẫu với phân tử NaCl, CaF2.
HS theo dõi
Bước 3:
Y/c HS vận dụng: K2O, CaCl2, Al2O3, KBr
HS thực hiện
Bước 4:
Y/c HS khái quát từ VD trên nhận xét: Điện hoá trị của những nguyên tố nào là dương, những nguyên tố nào là âm?
- HS thực hiện
Kết luận:
GV nhận xét, bổ sung và chốt kiến thức:
* Quy tắc: điện hóa trị = điện tích ion
* VD:
Hợp chất
Tạo nên từ ion
Điện hoá trị
NaCl
 Na+ 
 Cl
Na: 1+
Cl : 1-
CaF2 
 Ca2+
 F- 
Ca: 2+
F : 1-
 * Khái quát: - Kim loại nhóm IA, IIA, IIIA® điện hoá trị 1+, 2+,3+
 - Phi kim nhóm VIA, VIIA® điện hoá trị 2-, 1-
 3. Hoạt động 2: Tìm hiểu hoá trị trong hợp chất cộng hoá trị
 * Mục tiêu: Cách xác định hoá trị trong hợp chất cộng hoá trị
 * Thời gian: 10p
* Cách tiến hành:
Bước 1:
Y/c HS n/c SGK nên quy tắc xác định hoá trị trong hợp chất cộng hoá trị.
HS thực hiện
Bước 2:
GV phân tích mẫu với phân tử NH3 và H2O và y/c HS vận dụng với các phân tử HCl, C2H4.
HS thực hiện
Kết luận:
GV nhận xét, bổ sung và chốt kiến thức
* Quy tắc: ® cộng hoá trị = số liên kết CHT
* VD: CTPT CTCT Cộng hoá trị
 NH3 N: 3
 H: 1
 H2O H-O-H O: 2
 H: 1
 4. Hoạt động 3: Tìm hiểu số oxi hoá
 * Mục tiêu: Xác định được hoá trị trong phân tử đơn chất và hợp chất.
 * Thời gian: 20p
* Cách tiến hành:
Bước 1:
GV đặt vấn đề: Số oxi hoá thường được sử dụng trong việc nghiên cứu phản ứng oxi hoá-khử và y/c HS n/c SGK trình bày khái niệm số oxi hoá
HS thực hiện
Bước 2:
GV nêu các quy tắc xác định số oxi hoá kèm VD minh hoạ, y/ HS vận dụng với các phân tử: H2SO3, HclO, NaClO3.
HS thực hiện
Kết luận:
GV nhận xét, bổ sung và chốt kiến thức
* Quy tắc xác định:
Quy tắc 1: SOH của các nguyên tố trong đơn chất bằng 0:
Vd: SOH của các nguyên tố Cu, Zn, H, O, N trong phân tử đơn chất Cu, Zn, H2 O2, N2 bằng 0.
Quy tắc 2: Trong một phân tử, tổng số SOH của các nguyên tố bằng 0:
 Vd: SOH của N trong:
NH3: x + 3(+1) = 0 ® x = - 3
HNO2: (+1) + x + 2(-2) = 0 ® x = +3
HNO3: (+1) + x + 3(-2) = 0 ® x = +5
Quy tắc 3:
- SOH của các ion đơn nguyên tử bằng điện tích của ion đó
 Vd: SOH của các nguyên tố ở các ion K+, Ba2+, Al3+, Cl-, S2- lần lượt là: +1,+2,+3, -1,-2
- Trong ion đa nguyên tử, tổng số SOH của các nguyên tố bằng điện tích của ion
 Vd: trong NO3-: x + 3(-2) = -1 ® x = +5 
Quy tắc 4: Trong hầu hết hợp chất, SOH của H là +1, trừ một số trường hợp như hiđrua kim loại (NaH, CaH2). SOH của O bằng -2 trừ trường hợp OF2, peoxit (như H2O2)
* Chú ý: SOH được viết bằng số thường, dấu đặt phía trước và được đặt trên kí hiệu nguyên tố 
4. Tổng kết và hướng dẫn học bài
 - GV củng Hs củng cố toàn bài bằng bảng:
Công thức
Cộng hoá trị của
Số oxi hoá của
NºN
N là 3
N là 0
Cl-Cl
Cl là 1
Cl là 0
H-O-H
H là 1; O là 2
H là +1, O là -2
Công thức
Điện hoá trị của
Số oxi hoá của
NaCl
Na là 1+; Cl là 1-
Na là +1; Cl là -1
CaCl2
Ca là 2+; Cl là 1-
Ca là +2; Cl là -1
 - Hướng dẫn học sinh tự học:
 + Làm tất cả BT trong SGK. + Chuẩn bị bài luyện tập: 
• So sánh các loại LKHH với nhau
	• So sánh các loại mạng tinh thể đã học
	• chuẩn bị trước các bài tập luyện tập 1,2,3,4/SGK/trang76